açıq

I

sif. ouvert-e ; découvert, -e ; évident, -e ; clair, -e ; fran//c, -che ; ~ qapı siyasəti politique f des portes ouvertes ; ~ qəlblə à coeur ouvert

◊ ~ danışmaq appeler un chat un chat ; açığını desək à dire franchement ; ~ dəniz large m ; pleine mer f ; ~ mübarizə lutte f ouverte ; ~ müdaxilə intervention f ouverte ; ~ səsvermə vote m à mains levées ; ~ havada yatmaq dormir à la belle étoile ; ~ şəhər (qeydiyyat icazəli) ville f franche ; ~ söhbət conversation f franche ; ~ səma un ciel sans nuage (serein, clair) ; ~ heca dilç. syllabe f ouverte ; ~ təhqir avanie f ; outrance f ; ~ düşmənçilik hostilité f (haine f) évidente ; başı ~ tête f nue, nu-tête ; bir az ~ entr’ouvert, -e ; süfrəli ~ hospitali//er, -ère ; sözün açığı à parler franchemnt

II

bənövşəyi sif. lilas-clair adj

açdırmaq
açıq-abı
OBASTAN VİKİ
Açıq bənövşəyi
Açıq bənövşəyi — Bənövşəyi rəngin açıq çaları.
Açıq devalvasiya
Açıq dərs
Açıq elm
Açıq elm — elmi tədqiqatı (publikasiyalar, məlumatlar, fiziki nümunələr və proqram təminatı daxil olmaqla) və onun yayılmasını cəmiyyətin bütün səviyyələri, həvəskar və ya peşəkarlar üçün əlçatan etmək məqsədini daşıyan hərəkat. Açıq elm əməkdaşlıq şəbəkələri vasitəsilə paylaşılan və inkişaf etdirilən şəffaf bilikdir. Burada açıq tədqiqatların nəşri, açıq çıxış üçün kampaniyanın aparılması, alimləri açıq qeyd dəftəri elmi ilə məşğul olmağa həvəsləndirmək, elmi bilikləri daha geniş şəkildə yaymaq və məşğul olmaq, ümumilikdə elmi nəşrləri əldə etmək və ünsiyyəti asanlaşdırmaq kimi təcrübələr mövcuddur. Termindən istifadə fənlər arasında əhəmiyyətli dərəcədə dəyişir. Bu, elm, texnologiya, mühəndislik və riyaziyyat fənlərində nəzərəçarpacaq dərəcədə üstünlük təşkil edir. Açıq tədqiqat tez-tez "elm" ifadəsinin incəsənət, humanitar və sosial elmlərin daxil edilməsi ilə bağlı ola biləcəyi boşluğu aradan qaldırmaq üçün kvazisinonim olaraq istifadə olunur. Bütün fənləri birləşdirən əsas diqqət yeni texnologiyaların və vasitələrin geniş şəkildə mənimsənilməsi, istehsalın əsas ekologiyası, tədqiqata əsaslanan nöqteyi-nəzərdən biliklərin yayılması və qəbuludur. Tennant və digərləri (2020) öz əsərlərində qeyd etmişdir ki, açıq elm "dolayısı ilə yalnız 'elmi' fənlərə aid olduğu görünür, açıq təqaüd isə incəsənət və humanitar Elmlər üzrə tədqiqatları, eləcə də tədqiqat icmalarından kənarda tədqiqatçıların pedaqoqlar və kommunikatorlar kimi yerinə yetirdikləri müxtəlif rol və təcrübələri və bilik mübadiləsinin əsas açıq fəlsəfəsini əhatə edir. Açıq elm XVII əsrdə akademik jurnalın meydana çıxması ilə başlayan təcrübələrin davamı kimi müşahidə olunur. Bu dövrdə elmi biliklərə çıxış üçün ictimai tələbat o həddə çatmışdı ki, alimlər qruplarının bir-biri ilə resursları bölüşməsi zərurəti yaranmışdır.
Açıq kod
Açıq proqram təminatı (ing. open-source software), həmçinin açıq kod və ya açıq mənbə — açıq mənbə kodu olan proqram təminatı. Bu cür proqramların mənbə kodu baxmaq, öyrənmək və dəyişdirmək üçün mövcuddur. Bu, istifadəçi üçün qəbuledilməz olan zəifliklərin və funksiyaların (məsələn, proqram istifadəçisinin gizli izlənilməsi) olmamasını yoxlamağa, açıq proqramın özünün dəqiqləşdirilməsində iştirak etməyə, yeni proqramlar yaratmaq üçün koddan istifadə etməyə və onlarda səhvləri düzəltməyə imkan verir. Bu, lisenziya uyğunluğu imkan verirsə, mənbə kodunu götürməklə və ya istifadə olunan alqoritmləri, verilənlər strukturlarını, texnologiyaları, texnikaları və interfeysləri öyrənmək yolu ilə həyata keçirilir, çünki mənbə kodu sənədləri əhəmiyyətli dərəcədə tamamlaya bilər, olmadıqda isə özü bir növ sənəd kimi xidmət edir. == Tarixi == İlk dəfə olaraq açıq-kod anlayışı Riçard Stolman tərəfindən irəli sürülmüşdür. Riçard Stolman həmçinin GNU layihəsinin və GPL lisenziyasının müəllifidir. GNU/Linux layihəsi istismara buraxılandan sonra açıq-kod ənənəsi bütün dünyaya sürətlə yayılmağa başladı və bir çox proqram təminatı mühəndisləri və proqramçılar açıq-kodlar şəklində öz proqram təminatlarını yaymağa başladılar. == Mövcud açıq-kodlu sistemlər == Hal-hazırda bir çox ciddi sistemlər açıq-kodlar şəklindədirlər. Bunlara misal olaraq aşağıdakıları göstərmək olar: Linux ƏS-in kerneli [1] Java [2] NetBeans – proqramlaşdırma mühiti Eclipse – proqramlaşdırma mühiti Blender – 3D modelləşdirmə üçün proqram təminatı OpenOffice – ofis proqramları paketi Mozilla Firefox – veb brauzer və s.
Açıq məktub
Açıqca (açıq məktub) — konvertsiz açıq təbrik məktubu kimi istifadə olunan xüsusi poçt blankı. Kolleksiyası filokartiya adlanır. == Yaranma tarixi == İlk açıq tərik məktubunu – sonradan “yazışma kartı” adlandırılmış açıq məktubu 1 oktyabr 1869-cu ildə Macarıstanda avstriyalı professor Emanuel Hermannın (Emanuel Herrmann) təklif etmişdir. Elə həmin il çap olunan açıqcalar müasir dövrümüzdə də çox populyardırlar. Sovet dövründə açıqca Azərbaycan dilində rus dilindəki kimi otkrıtka adlandırılırdı. 2013-cü ildə AMEA-nın Rəyasət Heyətində açıq məktubun "Təbriknamə" adlandırılmasına qərar verilmişdir. lakin buna baxmayaraq cəmiyyətdə belə məktublar hələ də "otkrıtka" adlandırılır. == Dizaynı və forması == Açıqça və ya təbriknamə standart və qeyri-standart formatlarda, müxtəlif fakturalı kağızlarda fəqrli çap üsulları ilə hazırlana bilər. Dizayna əsasən açıqçalara laminasiya, tam və hissəli UF laklama, özəl fiqurlu kəsim, naxış basma, termoqaldırma kimi çap və cap sonrası xidmətlər göstərilə bilər. Onların hazırlanma vaxtı sayından və hazırlanma üslubundan asılı olaraq bir saatdan bir neçə günə qədər ola bilər.
Açıq mənbə
Açıq proqram təminatı (ing. open-source software), həmçinin açıq kod və ya açıq mənbə — açıq mənbə kodu olan proqram təminatı. Bu cür proqramların mənbə kodu baxmaq, öyrənmək və dəyişdirmək üçün mövcuddur. Bu, istifadəçi üçün qəbuledilməz olan zəifliklərin və funksiyaların (məsələn, proqram istifadəçisinin gizli izlənilməsi) olmamasını yoxlamağa, açıq proqramın özünün dəqiqləşdirilməsində iştirak etməyə, yeni proqramlar yaratmaq üçün koddan istifadə etməyə və onlarda səhvləri düzəltməyə imkan verir. Bu, lisenziya uyğunluğu imkan verirsə, mənbə kodunu götürməklə və ya istifadə olunan alqoritmləri, verilənlər strukturlarını, texnologiyaları, texnikaları və interfeysləri öyrənmək yolu ilə həyata keçirilir, çünki mənbə kodu sənədləri əhəmiyyətli dərəcədə tamamlaya bilər, olmadıqda isə özü bir növ sənəd kimi xidmət edir. == Tarixi == İlk dəfə olaraq açıq-kod anlayışı Riçard Stolman tərəfindən irəli sürülmüşdür. Riçard Stolman həmçinin GNU layihəsinin və GPL lisenziyasının müəllifidir. GNU/Linux layihəsi istismara buraxılandan sonra açıq-kod ənənəsi bütün dünyaya sürətlə yayılmağa başladı və bir çox proqram təminatı mühəndisləri və proqramçılar açıq-kodlar şəklində öz proqram təminatlarını yaymağa başladılar. == Mövcud açıq-kodlu sistemlər == Hal-hazırda bir çox ciddi sistemlər açıq-kodlar şəklindədirlər. Bunlara misal olaraq aşağıdakıları göstərmək olar: Linux ƏS-in kerneli [1] Java [2] NetBeans – proqramlaşdırma mühiti Eclipse – proqramlaşdırma mühiti Blender – 3D modelləşdirmə üçün proqram təminatı OpenOffice – ofis proqramları paketi Mozilla Firefox – veb brauzer və s.
"Açıq qapı" doktrinası
"Açıq qapı" doktrinası (ing. Open Door Policy) — 1899-cu ildə ABŞ böyük dövlətlərdən tələb etdi ki, Çindəki nüfuz dairələrində Amerika mallarının gətirilməsi və satışına şərait yaratsınlar. Özünün iqtisadi üstünlüyünə arxalanan ABŞ bu yolla rəqiblərini Çindən sıxışdırıb çıxarmaq istəyirdi. XIX əsrin sonu — XX əsrin əvvəllərindən ABŞ-nin Uzaq Şərq siyasətində Çin mərkəzi obyekt oldu. Amerika diplomatiyası Çinə gələcəkdə kapital qoymaqda mühüm bazar kimi baxırdı. Lakin Çin artıq digər böyük dövlətlər tərəfindən bölüşdürülüb qurtardığından belə vəziyyət ABŞ-ni təmin edə bilməzdi. Amerika diplomatiyası Çini bölüşdürən dövlətlərlə diplomatik mübarizəyə başladı. 1899-cu ildə ABŞ dövlət katibi Aleksandr Heyq Çin barəsində öz dövlətinin siyasətini açıqladı. Bu siyasət "açıq qapılar" doktrinası adını aldı. Doktrinaya görə Çində bütün millətlərin kapitalının fəaliyyəti üçün bərabər imkanlar və bərabər şərtlər yaradılmalı və Çində azad iqtisadi fəaliyyət prinsipi gözlənilməli idi.
"Açıq qapılar" doktrinası
"Açıq qapı" doktrinası (ing. Open Door Policy) — 1899-cu ildə ABŞ böyük dövlətlərdən tələb etdi ki, Çindəki nüfuz dairələrində Amerika mallarının gətirilməsi və satışına şərait yaratsınlar. Özünün iqtisadi üstünlüyünə arxalanan ABŞ bu yolla rəqiblərini Çindən sıxışdırıb çıxarmaq istəyirdi. XIX əsrin sonu — XX əsrin əvvəllərindən ABŞ-nin Uzaq Şərq siyasətində Çin mərkəzi obyekt oldu. Amerika diplomatiyası Çinə gələcəkdə kapital qoymaqda mühüm bazar kimi baxırdı. Lakin Çin artıq digər böyük dövlətlər tərəfindən bölüşdürülüb qurtardığından belə vəziyyət ABŞ-ni təmin edə bilməzdi. Amerika diplomatiyası Çini bölüşdürən dövlətlərlə diplomatik mübarizəyə başladı. 1899-cu ildə ABŞ dövlət katibi Aleksandr Heyq Çin barəsində öz dövlətinin siyasətini açıqladı. Bu siyasət "açıq qapılar" doktrinası adını aldı. Doktrinaya görə Çində bütün millətlərin kapitalının fəaliyyəti üçün bərabər imkanlar və bərabər şərtlər yaradılmalı və Çində azad iqtisadi fəaliyyət prinsipi gözlənilməli idi.
Azərbaycanda Açıq Hökumət
Azərbaycanda Açıq Hökumət — Açıq Hökumət prinsipləri Azərbaycan Respublikasında həyata keçirilən korrupsiyaya qarşı mübarizə siyasətinin və idarəetmə sisteminin ayrılmaz tərkib hissəsidir. 2012 və 2016-cı illərdə prezident fərmanları ilə Açıq Hökumətin Təşviqi üzrə iki Milli Fəaliyyət Planı qəbul edilmişdir. Azərbaycan Respublikası 2011-ci ildə Açıq Hökumət Tərəfdaşlığına (AHT) qoşulduğuna baxmayaraq, 2007-ci ildə Şəffaflığın Artırılması və Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə üzrə Milli Strategiya xüsusilə AHT prinsiplərinin təşviqi və inkişafına yönəlmiş bir sıra tədbirləri əhatə etmişdir. Azərbaycan Respublikası 2011-ci ildə Açıq Hökumət Tərəfdaşlığına qoşulduğuna baxmayaraq, 2007-ci ildə Şəffaflığın Artırılması və Korrupsiyaya Qarşı Mübarizə üzrə Milli Strategiya xüsusilə AHT prinsiplərinin təşviqi və inkişafına yönəlmiş bir sıra tədbirləri əhatə etmişdir. Azərbaycanda ASAN xidmətin (bir pəncərə xidmət zalı) yaradılması AHT öhdəliklərinin həyata keçirilməsinə nümunədir. ASAN xidmət 2015-ci ildə BMT-nin İctimai Xidmət Mükafatına layiq görülmüşdür. == Milli Fəaliyyət Planı == === 2012-2015 === Açıq Hökumətin təşviqinə dair 2012-2015-ci illər üçün Milli Fəaliyyət Planı, müəyyən bir dövrdə ölkədə həyata keçiriləcək strateji kursu müəyyən edən əsas strateji sənəddir və gələcək illərdə aparılacaq tədbirlərin ardıcıllığı və istiqamətini müəyyənləşdirir. Bu sənəddə Hökumət Milli Fəaliyyət Planının icrası üçün bütün zəruri resursları səfərbər etmişdir. 2012-2015-ci illəri əhatə edən Milli Fəaliyyət Planının məqsədi Azərbaycanda həyata keçirilən korrupsiyaya qarşı mübarizə, dövlət orqanlarının fəaliyyətində şəffaflığın artırılması, normativ hüquqi bazanın və institusional mexanizmlərin təkmilləşdirilməsi, dövlət və yerli özünüidarə orqanlarının fəaliyyətinin açıq hökumət prinsiplərinə uyğunlaşdırılması, qərarların qəbulu prosesində ictimaiyyətin iştirakının genişləndirilməsindən ibarətdir. Açıq Hökumət Tərəfdaşlığı prinsiplərinə əsaslanan Milli Fəaliyyət Planı dövlət orqanları üçün fəaliyyətinin geniş ictimaiyyətə məlumat verməsi, elektron xidmətlərin genişləndirilməsi və keyfiyyətin yaxşılaşdırılması istiqamətində tədbirlər nəzərdə tutur.
Açıq kosmosa çıxış
Açıq kosmosa çıxış (AKÇ) — astronavtın Yerin nəzərəçarpacaq atmosferindən kənarda kosmik gəmidən kənarda etdiyi hər hansı fəaliyyət. Normalda bu termin Yer ətrafında fırlanan gəmidən (Beynəlxalq Kosmik Stansiya kimi) kənarda kosmos gəzintisinə aiddir. Bununla belə, AKÇ 1969–1972-ci illərdə Apollon proqramında altı cüt amerikalı astronavt tərəfindən yerinə yetirildiyi kimi Ay səthinin tədqiqinə (ümumiyyətlə ayda gəzinti kimi tanınır) aiddir. Natamam AKÇ (NAKÇ) astronavtın kosmik gəmini tam tərk etmədiyi vəziyyətə aiddir. Bu ad adətən kosmosa çıxan astronavtı qeyd etmək və ya ona kömək etmək üçün açıq lyukda "ayaqda duran" astronavtdan irəli gəlir. Sovet İttifaqı/Rusiya, ABŞ, Kanada, Avropa Kosmik Agentliyi və Çin AKÇ-ları həyata keçirib. 18 mart 1965-ci ildə Aleksey Leonov Vosxod 2 missiyası zamanı 12 dəqiqə 9 saniyə ərzində kapsuldan çıxaraq kosmosa çıxan ilk insan oldu. 20 iyul 1969-cu ildə Neil Armstronq Apollon 11 -də Ayın eniş aparatının xaricində 2 saat 31 dəqiqə ərzində ay gəzintisini həyata keçirən ilk insan oldu. Son üç Ay missiyasında astronavtlar Yerə qayıdarkən kosmik gəminin kənarından film qablarını çıxarmaq üçün AKÇ-ları da həyata keçirdilər. Amerikalı astronavtlar Pit Konrad, Cozef Kervin və Pol Veyts də 1973-cü ildə ABŞ-nin ilk kosmik stansiyası olan Skylab-da uçuş zamanı baş verən zədələri aradan qaldırmaq üçün AKÇ-dan istifadə etdilər.
Açıq kürə (riyaziyyat)
n {\displaystyle n} — ölçülü fəzada M M 0 = ( x 1 − x 0 1 ) 2 + ( x 2 − x 0 2 ) 2 + … + ( x n − x 0 n ) 2 < r {\displaystyle MM_{0}={\sqrt {(x_{1}-x_{0}^{1})^{2}+(x_{2}-x_{0}^{2})^{2}+\ldots +(x_{n}-x_{0}^{n})^{2}}}<r} şərtini ödəyən M ( x 1 ; x 2 ; … ; x n ) {\displaystyle M(x_{1};x_{2};\ldots ;x_{n})} nöqtələrindən ibarət çoxluq. Burada M 0 ( x 0 1 ; … ; x 0 n ) {\displaystyle M_{0}(x_{0}^{1};\ldots ;x_{0}^{n})} nöqtəsi kürənin mərkəzi, r {\displaystyle r} onun radiusudur. n = 2 {\displaystyle n=2} olduqda müstəvi üzərində çevrənin daxili oblastı, n = 3 {\displaystyle n=3} olduqda isə fəzada sferanın daxili oblastı alınır: == Ədəbiyyat == M. Mərdanov, S. Mirzəyev, Ş. Sadıqov Məktəblinin riyaziyyatdan izahlı lüğəti. Bakı 2016, "Radius nəşriyyatı", 296 səh.
Açıq
Açıq sistemlər — ətraf mühitlə daimi əlaqə ilə xarakterizə olunur. Bu cür sistem özü özünü təmin edən deyil (əslində bu cür sistemlərin mövcudluğu mümkün deyil) və kənardan da-xil olan enerji, material və informasiyadan asılıdır. Bununla belə, açıq sistem ətraf mühitdə baş verən dəyişikliklərə uy-ğunlaşa bilər və bunu öz fəaliyyətini davam etdirmək üçün etməlidir. Açıq sistemlər istifadəçinin dünyagörüşünə görə dəyişilir. Birlikdə işlənəbilərlik və daşınabilərlik xüsusiyyətləri olan və ya müəllif hüquqlarından asılı olan müstəqil sistemlər mənasını verir. Sistemlərin iki tipi mövcuddur: qapalı və açıq sistemlər. Qapalı sistem sərt, müəyyən edilmiş sərhədlərə malikdir və onun fəaliyyəti ətraf mühitdən nisbətən asılı deyil. Qapalı sistemin tipik misalı saatdır. Termini əsasən, xüsusilə o vaxt istifadə daha bazarda yer edinmiş mainframe'lerinde və minicomputers fərqli olaraq, Unix əsasında sistemi təsvir etmək üçün, erkən 1980-ci illərdə təbliğ edilmişdir. Older mövcud sistemi fərqli olaraq, Unix sistemlərinin, yeni nəsil standart proqramlaşdırma interfeys və periferik qarşılıqlı nümayiş; avadanlıq və proqram təminatı üçüncü tərəf inkişafı təşviq edilmiş, belə Amdahl və Hitachi kimi şirkətlər məhkəmə gedən gördüm ki, vaxt norması, bir əhəmiyyətli gediş sistemləri və IBM mainframe'lerinde uyğun olduğunu periferikler satmaq hüququ.
Açıq-MPEG4
MPEG-4- MPEG tərəfindən inkişaf etdirilən və inkişaf etdirilməsinə davam edilən çoxlu-əlaqə görünüş kodlaşdırma standartı.MPEG-4 standartı, bu anda istifadə edilən MPEG-2 standartına görə daha yüksək sıxışdırma imkanları və yeni kodlaşdırma vasitələri təqdim etməyi məqsəd çalışır.MPEG-4 səsli və vizual (İngiliscə: Audio Visual, "AV") ədədi məlumatların görünüş sıkıştırmasını təyin metodlar bütünüdür. İlk olaraq 1998-ci ilin sonlarında nəşr olunmuşdur və ISO / IEC (International Organization for Standardization / International Electrotechnical Commission) ilə MPEG 'in ISO / IEC 14496 standartı olaraq üzərində uzlaştıkları bir qrup səs və görünüş kodlaşdırma formatı ilə, bu texnologiyalar standardizasyonunu ifadə edər. Istifadə sahələri arasında AV veb faylları (gerçək zamanlı məlumat axışı), yığcam disk (CD), səs (telefon, videofon) və televiziya verilişləri sayıla bilər. MPEG-4 hələ də inkişaf etməkdə olan bir standard olub quruluş olaraq hissələrdən ibarətdir. MPEG-4 uyğunluğunu dəstəkləyən firmalar çox vaxt hansı "bölüm" səviyyəsində uyğunluq təmin etdiklərini açıq şəkildə ifadə etməməkdədir. Bilinməsində fayda olan əhəmiyyətli hissələr MPEG-4 Bölüm 2 (DivX, Xvid, Nero Digital və 3ivx kimi həll edicilər (İngiliscə: "codec") və Quicktime 6 tərəfindən istifadə edilən Ətraflı Sadə ID 'i ehtiva edər.) Və MPEG-4 Bölüm 10 (MPEG -4 AVC/H.264 ya da Ətraflı Görünüş Kodlaşdırma, x264 həll edici, Nero Digital AVC, Quicktime 7, və HD DVD, Blu-ray kimi yeni qurşaq DVD formatı tərəfindən istifadə edilər.) MPEG-4 içində olan bir çox xüsusiyyəti yerinə yetirməmək proqram inkişaf etdirən seçkisinə buraxılmışdır. Bu vəziyyət, ehtimalla MPEG-4 'ün heç bir tam tətbiqi olmadığı mənasını verər. Bu vəziyyəti adreslemek üçün standart içində, bir tətbiqlər alt-qrupunun xüsusi müəyyən bir qabiliyyətlər qrupunun tanımlanabilmesi məqsədiylə "profillər" və "səviyyələr" deyilən anlayışlar var. Başlarda MPEG-4 prioritetli olaraq aşağı bit-nisbətli vizual ünsiyyət üçün tasarlanmasına baxmayaraq zaman içində daha çox bir çoxlu mühit kodlaşdırma standartı olacaq şəkildə əhatəsi genişləndirildi. Saniyədə bir neçə kilobitten onlarla megabit qədər dəyişən məlumat sürətlərində təsirli olaraq çalışmaqdadır.
Açıq Cəmiyyət
Açıq cəmiyyət siyasətin, iqtisadiyyatın, sosial sferanın və ya mədəniyyətin liberallığından ibarət idarəçilik üsuludur. Burada hamının taleyinə birlikdə aid olan ümumi qərarlar hamının, yəni əksəriyyətin və ya nisbi çoxluğun birgə razılığı əsasında qəbul edilir. == Karl Popper tərifi == Popper tərəfindən verilən tərifə görə, açıq cəmiyyət həqiqət üzərində heç kimin monopoliyasının tanınmadığı, fərqli insanların fərqli baxış və maraqlara malik ola bilməsinin qəbul edildiyi və bütün insanların sülh şəraitində yaşaya bilməsi üçün hakimiyyət institutlarının hamının hüquqlarını bərabər qoruduğu ictimai modeldir. == Açıq cəmiyyətin qapalı cəmiyyətdən fərqi == Qapalı cəmiyyətlə müqayisədə açıq cəmiyyət təbiətlə harmonikliyə daha yaxındır. Belə ki, bu ikincidə cəmiyyətin təkamül yolu çoxsaylı yasaq və qadağalar vasitəsilə süni müəyyənləşdirilib, ona diqtə edildiyindən, son nəticədə bu inkişaf ümumi dünya harmoniyasından təcrid şəkildə baş verir və, buna görə də, cəmiyyətin deqradasiyası ilə nəticələnirsə, əksinə, açıq cəmiyyətdə təkamül, bütün hallarda ətraf dünya ilə harmoniya, adaptasiya şəraitində baş verir ki, bu da ümumi təkamül və təbii seçmə nəzəriyyələri ilə mütabiqdir; Ən optimal variantın axtarılıb tapılması zamanı məhdud qrupun intellekt potensialına söykənən qapalı cəmiyyətdə çeşidli götür-qoy imkanının mövcud olmaması səbəbindən, burada «təsadüfi» qərarların qəbul edilməsi ehtimalı maksimumdursa, əksinə, çoxsaylı variantların generasiyası və inteqrasiyasına hüdudsuz imkanların mövcud olduğu, hər şeyin yüz ölçülüb, bir biçildiyi açıq cəmiyyətdə belə risk minimumdur; Qapalı modeldə inkişaf yalnız xarici rəqabət tərəfindən birtərəfli stimullaşdırılırsa, açıq cəmiyyətdə daxili rəqabət də, daxil olmaqla, bu cür stimul ikitərəflidir; Monoton qapalı cəmiyyətdən fərqli olaraq, rəngarəng açıq cəmiyyətdə hər kəsin öz tələbatlarını (zövqünü, marağını, ehtiyacını...) ödəməsi üçün seçim imkanı, təkliflər assortimenti ifrat böyükdür; Qapalı modeldə hər kəsin öz əqidə və marağını reallaşdırması üçün vasitələri həddən artıq məhduddursa (cəmiyyətdən təcrid olmaq və ya onu tərk etmək kimi variantlar çərçivəsində), açıq cəmiyyətdə belə vasitələr hüdudsuzdur (mətbu müzakirəsi açmaqdan tutmuş, mitinq, nümayiş, boykot və s. qədər); Qapalı modeldə bütün hallarda konkret azlığın marağı ilə hesablaşılırsa, açıq cəmiyyətdə ədalət prinsipinə uyğun olaraq, həmişə əksəriyyətin marağının təmin olunması ön planda durur; İnersial qapalı cəmiyyətlə müqayisədə çevik açıq cəmiyyət xarici embarqolara qarşı daha dözümlüdür. İrak, Kuba, İran və Yaponiya dövlətləri buna nümunə ola bilər ki, bunlardan əvvəlinci ikisi xarici sanksiyalardan iflic vəziyyətinə düşdüsə, sonuncu ikisində reaksiya o qədər də ciddi olmadı (Yaponiya, İkinci Dünya Müharibəsindən sonra sanksiyalara məruz qalmışdı) və s...
Açıq Faktorinq
Açıq bucaq
Bucaq — bucağın tərəfləri müstəvini iki hissəyə ayırır. Bucağın tərəflərinin də daxil olduğu hər iki hissə müstəvi bucaq adlanır. Müstəvi bucaqlardan birini (adətən kiçiyini) şərti olaraq daxili, digərini isə xarici bucaq adlandırırlar. == Bucağın növləri == Bucaq dərəcə ölçüsündən asılı olaraq aşağıdakı növlərə ayrılır: İti bucaq (0° ilə 90° arasında) Düz bucaq : α = 90 ∘ {\displaystyle \alpha =90^{\circ }} Kor bucaq (90° ilə 180° arasında) Açıq bucaq : α = 180 ∘ {\displaystyle \alpha =180^{\circ }} Qabarıq olmayan bucaq (180° ilə 360° arasında) Tam bucaq : α = 360 ∘ {\displaystyle \alpha =360^{\circ }} == Bucağın digər növləri == === Qonşu bucaqlar === Qonşu bucaqlar α + β = 180 ∘ {\displaystyle \alpha +\beta =180^{\circ }} Bir tərəfi ortaq, digər tərəfləri isə tamamlayıcı yarım düz xətlər olan iki bucağa qonşu bucaqlar deyilir. === Tamamlayıcı bucaqlar === Tamamlayıcı bucaqlar α + β = 90 ∘ {\displaystyle \alpha +\beta =90^{\circ }} İki bucaqdan birinin tərəfləri o birinin tərəflərinin tamamlayıcı yarım düz xətləri olarsa, onlar qarşılıqlı bucaqlar deyilir.
Açıq sistem
Açıq sistemlər — ətraf mühitlə daimi əlaqə ilə xarakterizə olunur. Bu cür sistem özü özünü təmin edən deyil (əslində bu cür sistemlərin mövcudluğu mümkün deyil) və kənardan da-xil olan enerji, material və informasiyadan asılıdır. Bununla belə, açıq sistem ətraf mühitdə baş verən dəyişikliklərə uy-ğunlaşa bilər və bunu öz fəaliyyətini davam etdirmək üçün etməlidir. Açıq sistemlər istifadəçinin dünyagörüşünə görə dəyişilir. Birlikdə işlənəbilərlik və daşınabilərlik xüsusiyyətləri olan və ya müəllif hüquqlarından asılı olan müstəqil sistemlər mənasını verir. Sistemlərin iki tipi mövcuddur: qapalı və açıq sistemlər. Qapalı sistem sərt, müəyyən edilmiş sərhədlərə malikdir və onun fəaliyyəti ətraf mühitdən nisbətən asılı deyil. Qapalı sistemin tipik misalı saatdır. Termini əsasən, xüsusilə o vaxt istifadə daha bazarda yer edinmiş mainframe'lerinde və minicomputers fərqli olaraq, Unix əsasında sistemi təsvir etmək üçün, erkən 1980-ci illərdə təbliğ edilmişdir. Older mövcud sistemi fərqli olaraq, Unix sistemlərinin, yeni nəsil standart proqramlaşdırma interfeys və periferik qarşılıqlı nümayiş; avadanlıq və proqram təminatı üçüncü tərəf inkişafı təşviq edilmiş, belə Amdahl və Hitachi kimi şirkətlər məhkəmə gedən gördüm ki, vaxt norması, bir əhəmiyyətli gediş sistemləri və IBM mainframe'lerinde uyğun olduğunu periferikler satmaq hüququ.
Açıq sual
Açıq sual — Açıq sual bəli və ya yox və ya statik cavabla cavablandırıla bilməyən sualdır. Açıq suallar daha uzun cavab tələb edən bəyanat kimi formalaşır. Cavab artıq sual verənə məlum olan məlumatla müqayisə oluna bilər. == Nümunələr == Açıq suallara misal olaraq: Rəhbərinizlə münasibətiniz barədə bizə məlumat verin. Gələcəyinizi necə görürsünüz? Bu fotodakı uşaqlar haqqında bizə məlumat verin. Hökumətin məqsədi nədir? Niyə bu cavabı seçdiniz? == Təhsildə == Təhsildə ənənəvi müdriklik ondan ibarətdir ki, açıq suallar, geniş desək, "yaxşı" suallardır. Onlar tələbələri başa düşdüklərini nümayiş etdirən daha uzun cavablar verməyə dəvət edirlər.
Açıq təhlükəsizlik
Açıq təhlükəsizlik (ing. Open security) — kompüter təhlükəsizliyi və digər informasiya təhlükəsizliyi problemlərinə yaxınlaşmaq üçün açıq mənbə fəlsəfələrinin və metodologiyalarının istifadəsidir. Ənənəvi tətbiq təhlükəsizliyi hər hansı bir tətbiq və ya xidmətin (Ziyankar proqram və ya arzuolunmaz) qaranlıqlıqla təhlükəsizliyə güvənməsini əsaslandırır. Açıq mənbə yanaşmaları Linux (və müəyyən dərəcədə Android əməliyyat sistemi) kimi bir texnologiya yaratdı. Bundan əlavə, sənədlərə tətbiq olunan açıq mənbəli yanaşmalar vikilərə və ən böyük nümunə olan Vikipediyaya ilham verdi. Açıq təhlükəsizlik, bu problemlərlə qarşılaşan istifadəçilər açıq mənbə fəlsəfələrini istifadə edərək əməkdaşlıq etdikdə təhlükəsizlik pozuntularının və həssaslıqların daha yaxşı qarşılanacağını və yaxşılaşdırılacağını təklif edir. Bu yanaşma istifadəçilərdən qanuni şəkildə əməkdaşlığa icazə verilməsini tələb edir, buna görə də müvafiq proqram açıq mənbəli olmaq üçün qəbul edilən lisenziyaya əsasən buraxılmalıdır; Misal olaraq Massachusetts Institute of Technology (MIT) lisenziyası, Apache 2.0 lisenziyası, GNU Lesser General Public License (LGPL) və GNU General Public License (GPL) daxildir. Müvafiq sənədlərin ümumi qəbul edilmiş "açıq məzmun" lisenziyası altında olması lazımdır; bunlara Creative Commons Attribution (CC-BY) və Attribution Share Alike (CC-BY-SA) lisenziyaları daxildir, lakin Creative Commons "qeyri-kommersiya" lisenziyaları və ya "törəməsiz" lisenziyaları deyil. Developer tərəfində, qanuni proqram və xidmət təminatçıları müstəqil yoxlama və mənbə kodlarının sınanmasına sahib ola bilərlər. İnformasiya texnologiyaları tərəfində, şirkətlər müxtəlif təhlükəsizlik məsələlərinə ümumi təhdidləri, nümunələri və təhlükəsizlik həllərini birləşdirə bilər.
Açıq təhsil
Açıq təhsil — açıqlığa əsaslanan, tənqidi pedaqogika kimi digər təhsil hərəkatları ilə əlaqəsi olan və cəmiyyətdə geniş iştirak və inklüzivliyin tərəfdarı olan təhsil mövqeyi ilə qurulmuş təhsil hərəkatı. Açıq təhsil ənənəvi olaraq formal təhsil sistemləri vasitəsilə təklif olunan öyrənmə və təlimə çıxışı genişləndirir və adətən (lakin mütləq deyil) onlayn və distant təhsil vasitəsilə təklif olunur. "Açıq" kvalifikatoru institut əsaslı təhsildə iştirak üçün həm imkanlarına, həm də tanınmasına maneə törədə bilən problemlərin aradan qaldırılmasına aiddir. Açıqlıq və ya "açıq" təhsilin aspektlərindən biri açıq təhsil təcrübələrini dəstəkləmək üçün açıq təhsil resurslarının hazırlanması və qəbul edilməsidir. == Ümumi xüsusiyyətləri == Açıq təhsil çox vaxt cəmiyyətdə daha geniş açıqlıq hərəkatının (yəni açıq bilik, açıq hökumət, açıq giriş, açıq məlumat, açıq mənbə və açıq mədəniyyət) bir hissəsi kimi birmənalı yaxşılıq hesab olunur. Bununla belə, açıq təhsilə tənqidi yanaşmalar da işlənib hazırlanmışdır. Bunlar açıqlıq kontekstlərinin nüanslı tədqiqi, iştirak, güc və sosial ədalət məsələlərinə diqqət, açıq və qapalı ikiliklərdən kənara çıxma, eləcə də açıq təhsilin formal və qeyri-rəsmi formaları, müəllimlər və tələbələr arasında münasibətlərin araşdırılmasının fərqli perspektivləri və ehtiyacını vurğulayır. Təhsildə açıqlıq həm başa düşülən, həm də çox qatlı və ölçüləri olan mübahisəli termin hesab olunur. Bu, adaptiv, çevik və inkişaf edən bir konsepsiya kimi xarakterizə edilə bilər. Təhsildə açıqlığın tərəfdarları iddia edirlər ki, açıq təhsilin faydalarını tam dərk etmək üçün diqqəti açıq təhsil təcrübələrinə (OEP) yönəltmək lazımdır.
Açıq yaşıl
Açıq yaşıl — 75% sarı və 25% yaşıl rəngləri qarışdırılaraq əldə edilir. == Ümumi məlumat == Hex dəyəri "#BFFF00", RGB dəyəri "192, 255, 0", CMYK dəyəri isə "20, 0, 100, 0"dır.
Açıq şəhər
Açıq şəhər-müharibədə iştirak edən dövlətlərin biri tərəfindən hansısa şəhərin dağıdılmaması, əhalisinin öldürülməməsi, mədəni abidələrin qorunması üçün həmin şəhəri müdafiəsiz şəhər (açıq şəhər) elan etməsidir. Açıq şəhərdə hərbi hissələr, hərbi qüvvələr, müdafiə vasitələri olmur. Quru müharibənin qanun və qaydaları haqqında 1970-ci il Haaqa bəyannaməsinə əlavənin 25-ci maddəsində açıq şəhərin hər hansısa üsulla dağıdılması, ona hücum edilməsi qadağan edilir. Açıq şəhərin hüquqi vəziyyəti hərbi münaqişələr zamanı mədəni dəyərlərin qorunması haqqında 1954-cü il Haaqa konvensiyasında əks olunmuşdur. Açıq şəhərlərə misal olaraq İkinci dünya müharibəsində Paris və Roma şəhərlərini göstərmək olar.
Açıq tale
Açıq tale (ing. Manifest destiny) — XIX əsrdə ABŞ-də amerikalı köçkünlərin Şimali Amerika boyunca qərbə doğru genişlənmək niyyətində olduqlarını təmsil edən ifadə. İnancın kökü Amerikanın müstəsnaçılığına və Romantik millətçiliyə əsaslanırdı. Bu, Amerika Birləşmiş Ştatlarında Amerikan imperializminin ən erkən ifadələrindən biri idi. Tarixçi Vilyam Örl Viksə görə, konsepsiyanın arxasında üç əsas prinsip dayanırdı: ABŞ-nin unikal əxlaqi fəzilətinin fərziyyəsi; Respublika hökumətinin yayılması və daha çox "amerikan həyat tərzi" ilə dünyanı xilas etmək missiyasının irəli sürülməsi; Bu missiyada uğur qazanmaq üçün millətin ilahi təyin edilmiş taleyinə olan inam.
Açıq rezonator və açıq sistemlər
Açıq rezonator — güzgülər toplusundan yaranan rəqs sistemidir, burada güzglərin ölçülərindən və onların arasındakı məsafədən dəfələrlə kiçik olan λ dalğa uzunluqlu zəif sönən eletromaqnit rəqslər saxlanıla bilər. İlk açıq rezonator iki paralel müstəvi güzgülər şəklində 1958-ci ildə A. M. Proxorov, sonra amerika alimləri R. Dikke, A. Z. Şavlov və Ç. Tauns təklif etmişdir. Eyni ölçülü qapalı həcmli rezonatorlar ilə müqayisədə açıq rezonator xüsusi tezlikli daha seyrək spektrə malikdir. BU spektrə xüsusi ayirdedici elementlər daxil etməklə, yaxud güzgülərə forma seçməklə asanlıqla spektrin əlavə seyrəlməsini reallaşdırmaq olar. Açıq rezonator dalğa uzunluğu, optik, millimetr və submillimetr diapazonli cihazlarda yüksək möhkəmli sistem kimi tətbiq olunur. == Açıq Sistemlər == Açıq sistemlər ətraf mühitlə maddə, enerji və implusla mübadilə edən termodinamik sistemlərdir. Açıq sistemlərin ən mühüm növünə kimyəvi reaksiyaların fasiləsiz ötüb-keçdiyi kimyəvi sistemlər aidir (xaricdən reaksiya göstərən maddə daxil olur, reaksiyanın məhsulları isə xaric olunur). Bioloji sistemlərə, canlı orqanizimlərə də açıq sistemlər kimi baxmaq, orqanizmlərə də həmçinin açıq sistemlər kimi baxmaq olar. Canlı orqanizmlərə belə yanaşma onların inkişaf və həyat-fəaliyyəti proseslərinin qeyr-taraz proseslərin termodinamikası, fiziki və kimyəvi kinetikanın qanunları əsasında tədqiq olunmasına imkan verir. Açıq sistemlərin xassələri termodinamik tarazlıq halının lap yaxınlığında təsvir olunur.
"Azərsu" Açıq Səhmdar Cəmiyyəti
İri Şəhərlərin Birləşmiş Su Təchizatı Xidməti — Azərbaycan Respublikasında su təchizatı sahəsində dövlət siyasətini və strategiyasını həyata keçirən, mərkəzləşdirilmiş qaydada istehlakçıları içməli su ilə təchiz edən və onlara kanalizasiya xidmətləri göstərən dövlət şirkətidir. Cəmiyyətin bütün səhmləri dövlətə məxsusdur. 5 noyabr 2020-ci ildən 30 mart 2023-cü ilə qədər Azərbaycan İnvestisiya Holdinqinin idarəetməsində olub. ASC 30 mart 2023-cü ildə əmlakları ilə birlikdə Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Su Ehtiyatları Dövlət Agentliyinin əsasında yaradılan Azərbaycan Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyinin tabeliyinə verilib. == Tarixi == Bakı şəhəri icməli su ilə XX əsrin müxtəlif dövrlərində tikilmiş kəmərlər vasitəsilə 4 mənbədən təchiz olunur – Şollar və Xaçmaz yeraltı suları, Ceyranbatan su ambarı və Kür çayı, lakin 80 illərin sonu – 90-cı illərin əvvəllərində baxımsızlıq nəticəsində su təchizatı sistemində ciddi çətinliklər yaranmışdır. 1993-cü ildə ölkədə sabitlik bərqərar olunduqdan sonra qarşıda duran əsas vəzifə iqtisadiyyatın bir çox sahələrində olduğu kimi, su təchizatı sistemindəki çətinlikləri də aradan qaldırılmaqdan ibarət idi. İlk növbədə Bakı, Sumqayıt şəhərlərinin və Abşeron yarımadasının yaşayış məntəqələrinin içməli su ilə təchizatının yaxşılaşdırılmasına imkan verə biləcək bir qurumun yaradılmasına başlandı. Bununla əlaqədar olaraq, iki sabiq dövlət qurumu olan "Kommunsənayesutəchizatı" İstehsalat Birliyi və "AzSuGEO" Elmi-Tədqiqat İnstitutunun əsas və dövriyyə vəsaitlərinin zəminində Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin qərarı ilə 1995-ci ildə Abşeron Regional Səhmdar Su cəmiyyəti yaradılmışdır. Həmin dövrdə MDB ölkələri arasında ilk dəfə olaraq "Böyük Bakının su təchizatı sisteminin yenidənqurulması layihəsi" üçün beynəlxalq maliyyə institutlarından su sektoruna güzəştli şərtlərlə kredit ayrılmasına nail olundu və bu layihə uğurla həyata keçirildi. İqtisadiyyatın digər sahələrində olduğu kimi, su təchizatı sisteminin yaxşılaşdırılması istiqamətində aparılan islahatlar bu gün də uğurla davam etdirilir və daha da genişləndirilir.
"Rossiya" açıq sənədli filmlər festivalı
"Rossiya" açıq sənədli filmlər festivalı — Rusiyada hər il keçirilən kino festivalı. == Tarixi == "Rossiya" açıq sənədli filmlər festivalı Rusiya Federasiyası Mədəniyyət Nazirliyinin maliyyə dəstəyi ilə 1988-ci ildən bəri hər il keçirilir. Seçim komitəsinə hər il Rusiyadan və xaricdən 300-dən çox film təqdim olunur.
ABŞ diplomatik sənədlərinin açıqlanması
ABŞ diplomatik sənədlərinin açıqlanması 2010 il noyabrın 28-də baş vermişdir. "Wikileaks.org" saytının ABŞ Dövlət Departamentinin məxfi sənədlərini kütləvi dərc etməsi. Birləşmiş Ştatların xarici ölkələrdəki səfirliklərinin məktub, teleqram və yazışmalarını açıqlayan sayt artıq 251288 sənədi dərc etmişdir. Onların 15500-dən artığı ABŞ-nin dünya ölkələrindəki 274 səfirlik və diplomatik nümayəndəliklərinin Vaşinqtona yolladığı məlumatlarda Vaşinqtondan aldığı xəbərlərdir.
Aqrolizinq Açıq Səhmdar Cəmiyyəti
Aqroservis Açıq Səhmdar Cəmiyyəti — Prezident İlham Əliyevin 2004-cü il oktyabrın 23-də imzaladığı sərəncamla yaradılan səhmdar cəmiyyət. Səhmlərinin 100 faizi dövlətə məxsus olduğundan yarandığı vaxt Cəmiyyətə İqtisadi İnkişaf Nazirliyi nəzarət edib. 2009-cu il iyulun 21-də isə Prezidentin sərəncamına əsasən “Aqrolizinq” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin tabeliyinə verilib. 22 noyabr 2005-ci ildə “Aqrolizinq” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin regional bazalar haqqında əsasnaməsinin 1.4-cü bəndinə əsasən həmin 9 təchizat bazasının tərkibində “Aqroservis“ şəbəkələri yaradılıb. 8 iyul 2006-cı ildə Azərbaycan Respublikası İqdisadi İnkişaf Nazirliyinin 331 N-li əmri ilə “Aqrolizinq” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin Azərbaycan Respublikasının 61 rayonunda təsərrüfat hesablı Aqroservis filialları fəaliy­yətə başlayıb. Bundan əlavə, kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı ilə məşğul olan fiziki və hüquqi şəxslərə göstərilən aqroservis xidmətlərinin fəaliyyət dairəsinin genişləndirilməsində, Səhmdar Cəmiyyətin Bakı Mərkəzi Təhcizat bazasının və regionlarda fəaliyyət göstərən Gəncə, Şirvan, Ucar, Xaçmaz rayonlararası təchizat bazalarının böyük rolu vardır. Hal-hazırda, həmin bazalar “Aqrolizinq” ASC tərəfindən Respublikaya gətirilən kombaynların, traktorların, ekskavatorların və digər kənd təsərrüfatı texnikalarının yerləşdirilməsini, komplektləşdirilməsini, satış qabağı hazırlığın aparılmasını və satışını həyata keçirir. 2008-ci ildən Şəki və Sabirabad logistik gübrə bazaları, 2009-cu ildən Şəmkir və Xaçmaz logistik gübrə bazaları, 2010-cu ildə isə Cəlilabadda və Bərdədə logistik gübrə bazaları yaradılıb. “Aqrolizinq” ASC-in yaranması zamanı onun qarşısına qoyduğu əsas məqsəd, ölkədə kənd təsərrüfatı texnikası çatışmazlığının aradan qaldırılması, fermerlərə güzəştli şərtlərlə bu cür texnika və avadanlıqların verilməsi idi. Sonradan Prezident 2007, 2008, 2009-cu illərdə verdiyi sərəncamlarla onun funksiyalarını daha da genişləndirib.
Aram Açıqbaşyan
Aram Açıqbaşyan (erm. Արամ Աչըքպաշյան, türk. Aram Açıkbaşyan; gerçək adı: Qriqor Qarabedyan, erm. Գրիգոր Կարապետյան; 1867, Ərəbgir[d] – 15 iyun 1915, Konstantinopol) — Osmanlı ermənilərindən olan hüquqşünas, siyasətçi, təşkilatçı, fədai, terrorçu, Sosial Demokrat Hnçak partiyasının üzvü. == Həyatı == Aram Açıqbaşyan 1867-ci ildə Osmanlı imperiyasının Mamurətül-əziz vilayətində yerləşən Ərəbgir kəndində anadan olmuşdur. O, ali təhsilini 1886-cı ildən Konstantiniyyə Darülfünunun hüquq fakültəsində almışdır. Açıqbaşyan 1889-cu ildə Boyacıyan Hampartsum Murad Əfəndinin tövsiyəsi ilə Sosial Demokrat Hnçak partiyasının üzvləri ilə dostluq əlaqəsi qurmuşdur. O, 27 iyul 1890-cı ildə Qumqapı nümayişlərinin təşkilatçısı olmuşdur. 1894-cü ildən etibarən Anadaoludakı erməni fədailər hərəkatının təşkilatçısı olmağa başlamış və 1903-cü ildə Sosial Demokrat Hnçak partiyasının mərkəz komitəsinin üzvü olmuşdur. Açıqbaşyanın 1985-ci ildə gerçəkləşən Şəbinqarahisar üsyanında əhəmiyyətli bir rolu var idi.
Ayağı açıqrəngli birəcik
Ayağı açıqrəngli birəcik (lat. Phyllotreta nemorum) — Bu birəciyin rəngi qaradır, lakin göy və yaşıl parıltı da verir. == Quruluşu == Bu birəciyin rəngi qaradır, lakin göy və yaşıl parıltı da verir. Hər qanadın üstündən sarı xətt keçir. Bədənin uzunluğu 2,5-3,5 mm-dir. Bu cinsin növləri dal ayaqları üzərində tullanırlar. == Yayılması == Azərbaycanda az yayılmışdır. Bu növə respublikanın Quba-Xaçmaz, Gəncə-Daşkəsən, Şirvan və Lənkəran-Astara zonalaraında rast gəlmək olar. == Nəsilvermə və İnkişafı == Uzunsov və açıq sarı rəngli yumurtalarının uzunluğu 0,3-0,4 mm, eni 0,1-0,2 mm-dir. Sürfələrin inkişafı 15-30, pupların inkişafı 6-15 gün davam edir.
Azərbaycan Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyəti
Azərbaycan Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyəti (qısaldılmış halda — "Azmelsutəsərrüfat" ASC) — "Meliorasiya və su təsərrüfatı sahəsində idarəetmənin təkmilləşdirilməsi tədbirləri haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2006-cı il 23 fevral tarixli, 372 nömrəli Fərmanı ilə yaradılmışdır. 5 noyabr 2020-ci ildən 30 mart 2023-cü ilə qədər Azərbaycan İnvestisiya Holdinqinin idarəetməsində olub. ASC 30 mart 2023-cü ildə əmlakları ilə birlikdə Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Su Ehtiyatları Dövlət Agentliyinin əsasında yaradılan Azərbaycan Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyinin tabeliyinə verilib. == Haqqında == Azərbaycanda meliorasiya və su təsərrüfatına rəhbərlik məqsədi ilə 1920-ci ildə Azərbaycan SSR Xalq Torpaq Komissarlığı nəzdində su şöbəsi yaradılıb, 1921-ci ildə onun adı dəyişdirilərək su təsərrüfatı şöbəsi adlandırılıb. 1925-ci ildə Azərbaycan SSR Ali İqtisadi Şurası nəzdində Azərbaycan Su Təsərrüfatı idarəsi (Azvodxoz) yaradılmışdır. O, 1941-ci ildən Azərbaycan Su Təsərrüfatı Xalq Komissarlığı, 1946-cı ildən Azərbaycan SSR Su Təsərrüfatı Nazirliyi, 1966-cı ildən isə Azərbaycan SSR Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Nazirliyi, 1993-cü ildən Nazirlər Kabineti yanında Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Komitəsi adlandırılmışdır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin "Aqrar bölmədə idarəetmənin təkmilləşdirilməsi haqqında" 23 noyabr 2004-cü il tarixli fərmanı ilə komitə ləğv edilərək Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Dövlət Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Agentliyi, "Meliorasiya və su təsərrüfatı sahəsində idarəetmənin təkmilləşdirilməsi tədbirləri haqqında" 23 fevral 2006-cı il tarixli 372 nömrəli fərmanı ilə agentliyin bazasında Azərbaycan Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyəti ("Azmelsutəsərrüfat" ASC) yaradılmışdır. O, meliorasiya və su təsərrüfatı sahəsində dövlət xidmətləri göstərən və səhmləri dövlətə məxsus səhmdar cəmiyyətidir. == Fəaliyyəti == "Azmelsutəsərrüfat" ASC öz fəaliyyətini Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına, Azərbaycan Respublikasının qanunlarına, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamlarına, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərar və sərəncamlarına, digər normativ hüquqi aktlara və bu Nizamnaməyə uyğun olaraq həyata keçirir. "Azmelsutəsərrüfat" ASC hüquqi şəxsdir, müstəqil balansa, xəzinə və bank hesablarına malikdir.
Azərbaycan Respublikası Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyəti
Azərbaycan Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyəti (qısaldılmış halda — "Azmelsutəsərrüfat" ASC) — "Meliorasiya və su təsərrüfatı sahəsində idarəetmənin təkmilləşdirilməsi tədbirləri haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2006-cı il 23 fevral tarixli, 372 nömrəli Fərmanı ilə yaradılmışdır. 5 noyabr 2020-ci ildən 30 mart 2023-cü ilə qədər Azərbaycan İnvestisiya Holdinqinin idarəetməsində olub. ASC 30 mart 2023-cü ildə əmlakları ilə birlikdə Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Su Ehtiyatları Dövlət Agentliyinin əsasında yaradılan Azərbaycan Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyinin tabeliyinə verilib. == Haqqında == Azərbaycanda meliorasiya və su təsərrüfatına rəhbərlik məqsədi ilə 1920-ci ildə Azərbaycan SSR Xalq Torpaq Komissarlığı nəzdində su şöbəsi yaradılıb, 1921-ci ildə onun adı dəyişdirilərək su təsərrüfatı şöbəsi adlandırılıb. 1925-ci ildə Azərbaycan SSR Ali İqtisadi Şurası nəzdində Azərbaycan Su Təsərrüfatı idarəsi (Azvodxoz) yaradılmışdır. O, 1941-ci ildən Azərbaycan Su Təsərrüfatı Xalq Komissarlığı, 1946-cı ildən Azərbaycan SSR Su Təsərrüfatı Nazirliyi, 1966-cı ildən isə Azərbaycan SSR Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Nazirliyi, 1993-cü ildən Nazirlər Kabineti yanında Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Komitəsi adlandırılmışdır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin "Aqrar bölmədə idarəetmənin təkmilləşdirilməsi haqqında" 23 noyabr 2004-cü il tarixli fərmanı ilə komitə ləğv edilərək Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Dövlət Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Agentliyi, "Meliorasiya və su təsərrüfatı sahəsində idarəetmənin təkmilləşdirilməsi tədbirləri haqqında" 23 fevral 2006-cı il tarixli 372 nömrəli fərmanı ilə agentliyin bazasında Azərbaycan Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyəti ("Azmelsutəsərrüfat" ASC) yaradılmışdır. O, meliorasiya və su təsərrüfatı sahəsində dövlət xidmətləri göstərən və səhmləri dövlətə məxsus səhmdar cəmiyyətidir. == Fəaliyyəti == "Azmelsutəsərrüfat" ASC öz fəaliyyətini Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına, Azərbaycan Respublikasının qanunlarına, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamlarına, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərar və sərəncamlarına, digər normativ hüquqi aktlara və bu Nizamnaməyə uyğun olaraq həyata keçirir. "Azmelsutəsərrüfat" ASC hüquqi şəxsdir, müstəqil balansa, xəzinə və bank hesablarına malikdir.
Azərenerji Açıq Səhmdar Cəmiyyəti
== Ümumi məlumat == "Azərenerji" Açıq Səhmdar Cəmiyyəti ölkənin elektroenergetika sisteminin fəaliyyətini təmin etməklə, elektrik enerjisinin istehsalı və ötürülməsinin, vahid mərkəzdən idarə olunan elektrik stansiyalarının, yarımstansiyaların, sistemtəşkiledici yüksək gərginlikli – 110, 220, 330, 500 kilovoltuq elektrik verilişi xətlərinin və onların dispetçer idarəetmə vasitələrinin koordinasiyasını həyata keçirir. Yeni texnologiyalar tətbiq edərək, respublikamızda generasiya güclərinin artırılması və yüksək gərginlikli elektrik verilişi xətlərinin yenidən qurulmasını təşkil edir. Eyni zamanda, xarici ölkələrlə enerji mübadiləsi əməliyyatlarını aparır. Səhmləri dövlətə məxsusdur. == Tarixi == 1935-ci ildə SSRİ Ağır Sənaye Xalq Komissarının 29 iyul tarixli əmrilə "Elektrotok" İdarəsi "Azneft"in tərkibindən çıxarılaraq, SSRİ Ağır Sənaye Xalq Komissarlığının "Başenerji" Baş Enerji İdarəsinin ("Qlavenerqo") tabeliyinə verilir və onun bazasında "Başenerji" Baş Enerji İdarəsinin "Azenerji" ("Azenerqo") Azərbaycan Rayon Enerji İdarəsi yaradılmışdır. "Azneft" trestinin 23/138 saylı 15.08.1935-ci il tarixli əmri ilə "Elektrotok" İdarəsi, tərkibində olan müəssisələrlə birlikdə, yeni yaradılmış "Azenerji" Azərbaycan Rayon Enerji İdarəsinin tərkibinə verilmişdir və 20 oktyabr 1935-ci il tarixindən "Azenerji" Azərbaycan Rayon Enerji İdarəsi rəsmi fəaliyyətə başlamışdır. 1957-ci ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 292 saylı 08.06.1957-ci il tarixli Qərarı ilə Azərbaycan SSR Xalq Təsərrüfatı Sovetinin "Azenerji" Energetika İdarəsi yaradılmışdır. 1962-ci ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 808 saylı 16.10.1962-ci il tarixli Qərarı ilə Azərbaycan SSR Xalq Təsərrüfatı Sovetinin "Azenerji" Energetika İdarəsinin adı dəyişdirilərək Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Energetika və Elektrikləşdirmə Baş İdarəsi yaradılmışdır. 1965-ci ildə Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 20.10.1965-ci il tarixli Fərmanı ilə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Baş Energetika və Elektrikləşdirmə İdarəsi ("Azqlavenerqo") yaradılmışdır. 1970-ci ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin "Azərbaycan SSR ərazisində yerləşən energetika müəssisə və təşkilatlarının SSRİ Energetika və Elektrikləşdirmə Nazirliyinin tabeliyinə verilməsi haqqında" 336 saylı 16.09.1970-ci il tarixli Qərarı ilə adı çəkilən nazirliyin tərkibində (SSRİ Nazirlər Sovetinin 611 saylı 29.07.1970-ci il tarixli Qərarı) "Azenerji" İstehsalat Birliyi yaradılmışdır.
Azəristiliktəchizat Açıq Səhmdar Cəmiyyəti
Azəristiliktəchizat Açıq Səhmdar Cəmiyyəti və ya qısaca Azəristiliktəchizat ASC — İstilik təchizatı sahəsində Azərbaycanın vahid texniki iqtisadi siyasətini həyata keçirən və mərkəzləşdirilmiş istilik və isti su xidmətləri göstərən və səhmlərinin 100 faiz paketi dövlətə məxsus şirkətdir. == Məzmun == "Azəristiliktəchizat" ASC "Azərbaycan Respublikasında istilik təchizatı sahəsində idarəetmənin təkmilləşdirilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 08 iyun 2005-ci il tarixli 847 saylı sərəncamına əsasən yaradılmışdır və əsas məqsədi Azərbaycan Respublikasının ərazisində yerləşən yaşayış evləri və binalarına, sosial obyektlərə, mülkiyyət formasından asılı olmayaraq digər müəssisə, idarə və təşkilatlara istilik və isti su təchizatı xidmətlərini göstərməkdən, istehlakçıların istilik enerjisinə olan tələbatının etibarlı və keyfiyyətli təminatını təşkil etməkdən ibarətdir.
Azərsilah Açıq Səhmdar Cəmiyyəti
"Azərsilah" (tam adı: “Azərsilah” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti; 19.01.2019–20.06.2019) — Azərbaycan Respublikasındakı açıq səhmdar cəmiyyətlərdən biri. "Azərsilah" qabaqcıl texnologiyaları tətbiq etməklə Azərbaycanda silah istehsalını, ixracını, ölkə daxilində və xaricdə onların satışının təşkilini həyata keçirən, müasir menecment və korporativ idarəetmə standartları əsasında tabeliyində olan müəssisələrin fəaliyyətinin əlaqələndirilməsini və müvafiq sahənin inkişafı ilə bağlı digər işləri yerinə yetirən kommersiya hüquqi şəxsidir. == Tarixi == "Azərsilah" Açıq Səhmdar Cəmiyyəti Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin əsasında yaradılmışdır. 20 iyun 2019-cu ildə "Azərsilah" Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin yaradılması haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2019-cu il 19 yanvar tarixli 466 nömrəli Fərmanı ləğv edilmişdir. == Rəhbərlik == Cəmiyyətin fəaliyyətinə ümumi rəhbərliyi və nəzarəti üç üzvdən – İdarə Heyətinin sədrindən və onun iki müavinindən ibarət İdarə Heyəti həyata keçirir. Onları Azərbaycan Respublikası Prezidenti vəzifəyə təyin və vəzifədən azad edir.
Açıq elm və elmi piratlıq
Açıq elm — elmi tədqiqatı (publikasiyalar, məlumatlar, fiziki nümunələr və proqram təminatı daxil olmaqla) və onun yayılmasını cəmiyyətin bütün səviyyələri, həvəskar və ya peşəkarlar üçün əlçatan etmək məqsədini daşıyan hərəkat. Açıq elm əməkdaşlıq şəbəkələri vasitəsilə paylaşılan və inkişaf etdirilən şəffaf bilikdir. Burada açıq tədqiqatların nəşri, açıq çıxış üçün kampaniyanın aparılması, alimləri açıq qeyd dəftəri elmi ilə məşğul olmağa həvəsləndirmək, elmi bilikləri daha geniş şəkildə yaymaq və məşğul olmaq, ümumilikdə elmi nəşrləri əldə etmək və ünsiyyəti asanlaşdırmaq kimi təcrübələr mövcuddur. Termindən istifadə fənlər arasında əhəmiyyətli dərəcədə dəyişir. Bu, elm, texnologiya, mühəndislik və riyaziyyat fənlərində nəzərəçarpacaq dərəcədə üstünlük təşkil edir. Açıq tədqiqat tez-tez "elm" ifadəsinin incəsənət, humanitar və sosial elmlərin daxil edilməsi ilə bağlı ola biləcəyi boşluğu aradan qaldırmaq üçün kvazisinonim olaraq istifadə olunur. Bütün fənləri birləşdirən əsas diqqət yeni texnologiyaların və vasitələrin geniş şəkildə mənimsənilməsi, istehsalın əsas ekologiyası, tədqiqata əsaslanan nöqteyi-nəzərdən biliklərin yayılması və qəbuludur. Tennant və digərləri (2020) öz əsərlərində qeyd etmişdir ki, açıq elm "dolayısı ilə yalnız 'elmi' fənlərə aid olduğu görünür, açıq təqaüd isə incəsənət və humanitar Elmlər üzrə tədqiqatları, eləcə də tədqiqat icmalarından kənarda tədqiqatçıların pedaqoqlar və kommunikatorlar kimi yerinə yetirdikləri müxtəlif rol və təcrübələri və bilik mübadiləsinin əsas açıq fəlsəfəsini əhatə edir. Açıq elm XVII əsrdə akademik jurnalın meydana çıxması ilə başlayan təcrübələrin davamı kimi müşahidə olunur. Bu dövrdə elmi biliklərə çıxış üçün ictimai tələbat o həddə çatmışdı ki, alimlər qruplarının bir-biri ilə resursları bölüşməsi zərurəti yaranmışdır.
Açıq hovuz üzgüçülüyü 2017 Su idman növləri üzrə Dünya Çempionatında – Kişilər 5 km
Kişilər 5 km — 2017 Su idman növləri üzrə Dünya Çempionatında 15iyul 2017-ci il tarixində keçirilən yarışdır. == Nəticələr == Yarışa 10:00-da start verilmişdir.

Digər lüğətlərdə