Lüğətlərdə axtarış.

Cem Fələk (12 may 1996, Buxen[d], Baden-Vürtemberq) — Yarımmüdafiəçi mövqeyində oynayan futbolçu. Azərbaycan və Almaniya vətəndaşlığına malikdir, milliyətcə türkdür. Hal-hazırda Finlandiyanın Veikkausliiga liqasında çıxış edən RoPS klubunun şərəfini qoruyur. Azərbaycanın futbol üzrə U-17 və U-19 komandalarında çıxış edib. == Gənc illəri == Türk əsilli Cem Vural oğlu Fələk 1996-cı ildə Almaniyanın Buşen-Odenvald qəsəbəsində anadan olub. 5 yaşından başlayaraq futbolla məşğul olmağa başlayıb və qısa zamana Frankfurtun ən perspektivli gənc oyunçularında birinə çevrilib. 13 yaşında Cem Fələk "Palmali" Şirkətlər Qrupunun prezidenti Mübariz Mənsimov ilə razılığa gələrək Xəzər-Lənkəran klubu ilə sözləşmə imzaladı. 2008-ci ildə Cem Fələk Ayntraxt klubunun futbol akademiyasına keçir və 2011–2013-cü illər arasında Ayntraxt U-17 komandasında oynayır. 2013-cü ildə Cem Fələk Bohum klubuna keçir və 2013–14 mövsümündə komandanın U-19 heyətində çıxış edir. Bundan sonra bir il Şotlandiyanın Aberdeen klubunda, U-20 komandasında çıxış edir.

113-cü surə əl-Fələq (Sübh) surəsi (Məkkədə nazil olmuşdur, 5 ayədir). Surə adını ilk ayəsində yer alan və sabah aydınlığı mənasını verən fələq sözündən almışdır. Nas surəsi ilə birlikdə bu surə qorunma surələri olaraq qəbul olunur.

2021 İsrail-Fələstin münaqişəsi — Əl-Əqsa məscidində etirazlarla böyüyən və sonradan qarşılıqlı hücumlara çevrilən qarşıdurmalardır. 6 may 2021-ci ildə İsrail Ali Məhkəməsi, Qüdsün Şeyx Cerrah Məhəlləsində yaşayan bəzi Fələstinli ailələrin evlərindən zorla çıxarılmaları və başqa yerlərə köçürülməsi barədə qərar verdi. Qədr gecəsi və Qüds günü tətilləri ilə üst-üstə düşən qarşıdurmalarda əksəriyyəti Fələstinli mülki olan 300-dən çox insan yaralanıb. Hücumlar beynəlxalq qınağa səbəb oldu, İsrail Baş Prokuroru Avichai Mandelblit gərginliyi azaltmağa çalışdı, bu da Ali Məhkəmənin qərarının 30 gün təxirə salınması ilə nəticələndi.9 may tarixində İsrail polisi, ifrat sağçı Yəhudi millətçilərinin sonradan ləğv edilən bayraq yürüşü öncəsi müsəlmanların müqəddəs bir yeri olan Əl-Əqsa Məscidinə basqın etdi. Buna cavab olaraq, 10 və 11 may tarixlərində Həmas və İslami Cihad İsrail Müdafiə Qüvvələrinə görə 480 raket atıldı. Bunun nəticəsində, evlər və bir məktəb vuruldu, iki İsrailli mülki vətəndaş öldürüldü və ən azı 70 İsrailli mülki şəxs yaralandı. İsrail Qəzzəyə hava hücumları ilə cavab verdi. Qəzzə rəsmilərinə görə, on uşaq da daxil olmaqla ən az 30 fələstinli öldürüldü və 203 nəfər daha yaralandı. İsrail Müdafiə Qüvvələrinə görə öldürülənlərdən ən az on beşi Həmas üzvü idi. 11 may tarixində İsrailin hava hücumları nəticəsində Qəzzada 13 mərtəbəli yaşayış binası çökdü.

2021 İsrail-Fələstin münaqişəsi — Əl-Əqsa məscidində etirazlarla böyüyən və sonradan qarşılıqlı hücumlara çevrilən qarşıdurmalardır. 6 may 2021-ci ildə İsrail Ali Məhkəməsi, Qüdsün Şeyx Cerrah Məhəlləsində yaşayan bəzi Fələstinli ailələrin evlərindən zorla çıxarılmaları və başqa yerlərə köçürülməsi barədə qərar verdi. Qədr gecəsi və Qüds günü tətilləri ilə üst-üstə düşən qarşıdurmalarda əksəriyyəti Fələstinli mülki olan 300-dən çox insan yaralanıb. Hücumlar beynəlxalq qınağa səbəb oldu, İsrail Baş Prokuroru Avichai Mandelblit gərginliyi azaltmağa çalışdı, bu da Ali Məhkəmənin qərarının 30 gün təxirə salınması ilə nəticələndi.9 may tarixində İsrail polisi, ifrat sağçı Yəhudi millətçilərinin sonradan ləğv edilən bayraq yürüşü öncəsi müsəlmanların müqəddəs bir yeri olan Əl-Əqsa Məscidinə basqın etdi. Buna cavab olaraq, 10 və 11 may tarixlərində Həmas və İslami Cihad İsrail Müdafiə Qüvvələrinə görə 480 raket atıldı. Bunun nəticəsində, evlər və bir məktəb vuruldu, iki İsrailli mülki vətəndaş öldürüldü və ən azı 70 İsrailli mülki şəxs yaralandı. İsrail Qəzzəyə hava hücumları ilə cavab verdi. Qəzzə rəsmilərinə görə, on uşaq da daxil olmaqla ən az 30 fələstinli öldürüldü və 203 nəfər daha yaralandı. İsrail Müdafiə Qüvvələrinə görə öldürülənlərdən ən az on beşi Həmas üzvü idi. 11 may tarixində İsrailin hava hücumları nəticəsində Qəzzada 13 mərtəbəli yaşayış binası çökdü.

2021 İsrail-Fələstin münaqişəsi — Əl-Əqsa məscidində etirazlarla böyüyən və sonradan qarşılıqlı hücumlara çevrilən qarşıdurmalardır. 6 may 2021-ci ildə İsrail Ali Məhkəməsi, Qüdsün Şeyx Cerrah Məhəlləsində yaşayan bəzi Fələstinli ailələrin evlərindən zorla çıxarılmaları və başqa yerlərə köçürülməsi barədə qərar verdi. Qədr gecəsi və Qüds günü tətilləri ilə üst-üstə düşən qarşıdurmalarda əksəriyyəti Fələstinli mülki olan 300-dən çox insan yaralanıb. Hücumlar beynəlxalq qınağa səbəb oldu, İsrail Baş Prokuroru Avichai Mandelblit gərginliyi azaltmağa çalışdı, bu da Ali Məhkəmənin qərarının 30 gün təxirə salınması ilə nəticələndi.9 may tarixində İsrail polisi, ifrat sağçı Yəhudi millətçilərinin sonradan ləğv edilən bayraq yürüşü öncəsi müsəlmanların müqəddəs bir yeri olan Əl-Əqsa Məscidinə basqın etdi. Buna cavab olaraq, 10 və 11 may tarixlərində Həmas və İslami Cihad İsrail Müdafiə Qüvvələrinə görə 480 raket atıldı. Bunun nəticəsində, evlər və bir məktəb vuruldu, iki İsrailli mülki vətəndaş öldürüldü və ən azı 70 İsrailli mülki şəxs yaralandı. İsrail Qəzzəyə hava hücumları ilə cavab verdi. Qəzzə rəsmilərinə görə, on uşaq da daxil olmaqla ən az 30 fələstinli öldürüldü və 203 nəfər daha yaralandı. İsrail Müdafiə Qüvvələrinə görə öldürülənlərdən ən az on beşi Həmas üzvü idi. 11 may tarixində İsrailin hava hücumları nəticəsində Qəzzada 13 mərtəbəli yaşayış binası çökdü.

== Kişilər ==

Azərbaycan–Fələstin münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə Fələstin Dövləti arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. == Diplomatik əlaqələr == İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1992-ci ilin aprel ayının 15-də qurulmuşdur. 2018-ci ilin noyabr ayında Azərbaycan Respublikası "Fələstin Dövlətinin Asiya ölkələrindəki Səfirlərinin Konfransı"na ev sahibliyi edib.

Fərəcullah Sələhşur (fars. فرج‌الله سلحشور‎) – Əslən Azərbaycanlı olan İranlı rejissor, ssenarist və aktyordur. Bir sıra populyar dini film və teleseriallara rejissorluq etmişdir. Onlar arasında Həzrəti Yusif və Yatan 7 Adam əsasında olan Mağara Adamları daha çox məşhurluq əldə edib. Onun İslami kinoya xüsusi mühafizəkarlığı var idi. O, 27 fevral 2016-cı ildə müailicə aldığı xəstəxanada ağ ciyər xərçəngindən vəfat etdi.

Fələkan (fars. فلكان‎‎‎‎‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Urmiya şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 590 nəfər yaşayır (108 ailə).

Fələki Şirvani — XII əsrin I yarısında yaşamış Azərbaycan şairi, alimi. == Həyatı == Fələki Şirvani 1108-ci ildə Şamaxı şəhərində anadan olmuşdur. XII əsrin I yarısında yazıb yaratmış Fələki Şirvani həm də dövrünün nüfuzlu münəccimlərindən, məşhur alimlərdən biri olmuşdur. Bir sıra mənbələrə əsasən əsl adı Məhəmməddir. Fələki gəncliyindən nücum elmini öyrənməyə başlamışdır. Fitri istedad və qabiliyyəti sayəsində bu elmi mükəmməl şəkildə öyrənmişdir. Nücum və astronomiya elmlərinə dərindən bələd olan şair İxtisasına uyğun olaraq "Fələki" təxəllüsünü qəbul etmişdir. Bir müddət Şirvanşahlar sarayında yaşamış, Şirvanşah Mənuçöhrə mədhiyyələr həsr etmişdir. Buna baxmayaraq F.Şirvani həbsxanaya salınmış və burada "Həbsiyyə" qəsidəsini yazmışdır. Zindan həyatının səhhətində törətdiyi pozuntuların nəticəsi olaraq Fələki cavan yaşlarında, 1146-cı ildə vəfat etmişdir.

Flamandlar və ya Fələmənglər (nid. Vlamingen) — Belçikanın şimalında yaşayan xalq. == Tarixi == == Coğrafiyası == === Flamand bölgəsi === Flamand bölgəsi (paytaxt Brüssel) Flamand bölgəsinın əyalətləri: Antverpen: 2.867 km² (paytaxt Antverpen (şəhər)) Limburq: 2.422 km² (paytaxt Hasselt) Şərqi Flandriya: 2.982 km² (paytaxt Gent) Flamand Brabantı: 2.106 km² (paytaxt Löven) Qərbi Flandriya: 3.144 km² (paytaxt Brügge) == Ədəbiyyatı == Hələ orta əsrlərdən etibarən flamand (əvvəllər bu ölkənin adı Flandriya, oranın əhalisi isə flamandlar adlanırdı) ədəbiyyatı inkişaf etməyə başlamış və dünya ədəbiyyatı xəzinəsini bir sıra qiymətli abidələrlə zənginləşdirmişdir . İlk flamand yazılı ədəbiyyat nümunələri hələ XIII əsrin əvvəllərində yaranmağa başlamışdır . XIII – XIV əsrlərdə Belçikada (Flandriyada) tarixi xronikalar, xaç yürüşləri barədə epik-qəhrəmanlıq dastanları yaranmışdır. == Flamand dili == Belçikada yaranan flamand dili bədii ədəbiyyat XVIII əsrə qədər Niderland ədəbiyyatının tərkib hissəsinə daxil olmuşdur. XVI əsrin sonlarında Niderland mədəniyyətinin ağırlıq mərkəzi şimala (Hollandiyaya) keçir. Cənubi Niderlandda , müasir Belçikanın ərazisində də niderland dilində ədəbiyyat inkişaf etməkdə davam edir . XVII əsrdən bu dil flamand dili adlandırıldı. Bu dildə Y. Hardöyn məhəbbət mövzusunda şeirlər və sonetlər , A. Poyrters isə didaktik və dini mövzuda romanlar yazmışdır .

Fələqqə (fars. فلک‎, türk. falaka) — Orta əsrlər Şərqində cəza vasitəsi. Günahkarlar fələqqəyə salınır qamçılanırdı. Cəza XX əsrin əvvəllərinə kimi İranda və Türkiyədə, həmçinin, bir çox Orta Asiya və ərəb ölkələrində tətbiq edilirdi. Bu cəza növü həmin dövrdə Azərbaycanın dini məktəblərində də geniş istifadə olunurdu. Cəza zamanı insanın ayaqları taxtaya bağlanaraq qamçı və ya çubuqla döyülərdi. Fələqqə sözü ərəb sözü olan falak, filak — "yandırmaq", "kiçik hissələrə ayırmaq" sözlərindən yaranmışdır. Fələqqə müasir dövrdə də bir sıra ölkələrdə tətbiq edilməkdədir. Məsələn, İraqda Səddam Hüseynin oğlu Udey Hüseyn fələqqə ilə cəza verməyi xoşlayırdı və özü şəxsən cəza verirdi..

Fələstin — Aralıq dənizinin şərqində, Yaxın Şərqdə, Fələstin torpaqlarının bir hissəsini əhatə edən coğrafi bölgə. == Etimologiya == Fələstin adı Aralıq dənizi ilə İordan çayının arasında qalan bölgəni adlandırmaq üçün ilk dəfə e.ə. 450 - b.e. 1948 illəri arasında istifadə olunan termin idi. Həmçinin bu bölgə müxtəlif zamanlarda Kanaan, Siyon, İsrail, Suriya Fələstni, Cənubi Suriya, Cand Fələstini, Outremer, Müqəddəs Torpaqlar və Cənubi Levant adlandırılmışdır. Fələstin terminin ixtiraçısı Roma imperatoru Adrianndır. Romalıların məqsədi yəhudilərin düşməni olan Filistines qəbiləsinin adını istifadə edərək İsrail torpaqlarını adlandırmaq və yəhudiləri bu torpaqlardan ayırmaq olmuşdur. "Fələstin" ivrit dilində "pliştim" sözündən yaranmışdır və "yad işğalçılar" deməkdir. == Dini mənbələrdə == İslam dinində bura müqəddəs və mübarək yer sayılır. Burada Əqsa məscidi yerləşir.

Fələstin Azadlıq Təşkilatı ( FAT ) (منظمة التحرير الفلسطينية) ya "Munəzzəmət əl-Təhrir əl-Filəstiniyyəh" , Ərəb Birliyi vasitəsilə 1964-cü ildə qurulmuşdur, Fələstinin azadlığı uğrunda, Qəzzə və Qərb sahili üzərində fəaliyyət göstərən bir təşkilatdır. Fələstin Azadlıq Təşkilatı (FAT) bir neçə fələstinli qrupları öz qanadı altına yığan bir qurumdur. Bütün fraksiyalardan həcmcə böyük olanı “Fəttah” qrupudur.

Fələstin (ərəb. دولة فلسطين‎, ing. Fələstin Dövləti) Yaxın Şərqdə yerləşən ölkədir. == Tarix == === Fələstin miladdan öncə === İnsan varlığı izləri Təbəriyyə gölünün cənub regionunda tapılmışdır, bu təxminən miladdan öncə 600 min ilə gedib çıxır. Yeni daş dövründə (m. ə. 10000 – m.ə. 5000) sabit kənd təsərrüfatı icmaları yaradılmışdır. Eneolitdən (m. ə.

Fələstin milli futbol komandası 1998-ci ildən yaradılan Fələstin milli komandasını ilk dəfə argentinalı Rikardo Karuqati çalışdırıb. Əvvəllər Səudiyyə Ərəbistanı, Mərakeş, Misir, İran, Lixtenşteyn, Vyetnam və Küveyt yığmalarını çalışdıran avstriyalı Alfred Ridl də Fələstin millisində çalışmaq imkanı əldə edib. Fələstin Futbol Federasiyası (FFF) 1998-ci ildən FİFA-nın üzvüdür. Bu ölkənin əsas komandası ilk oyununu İordaniya millisinə qarşı keçirib və həmin görüş 1:1 hesabı ilə başa çatıb. Fələstin milli komandası ilk dəfə Asiya qitəsinin 2006-cı ildə təşkil olunan dünya çempionatının seçmə mərhələsində iştirak edib. Bölgədə müharibə səngimədiyindən, komanda hazırlıqlarını Misirdə, oyunlarını isə Qətərdə keçirirdi. Fələstin milli komandasının yaranması isə yerli iş adamlarının köməkliyi ilə olub. Bununla bağlı yığmanın sabiq çalışdırıcısı Ridl deyir: "Təxminən 10 nəfərə yaxın iş adamı Fələstin yığmasının maliyyə xərclərini öz üzərlərinə götürdü. Mənə də sərfəli təklif irəli sürdülər. Tərəddüd etmədən qəbul etdim.

== Təbii yayılması == Aralıq dənizi, Mərakeş və portuqaliyada, Kanardan Suriya, Livan və İsrailə qədər olan ərazilərdə yaylımışdır. == Botaniki təsviri == Hündürlüyü təxminən 5–10 m-ə çatan iri kol və ya kiçik ağacdır. Yarpağı tökülən ikievli bitkidir. Yarpaqların dəstədə sayı 3–9 olub, uzunluğu 10–20 sm, mürəkkəb, tək lələkvaridir. Çiçəkləri bircinsli, xırda, qırmızımtıl-bənövşəyi rəngli iri süpürgəyə yığılmışdır. Aprel ayında çiçəkləyir, meyvəsi sentyabr-oktyabr ayında yetişir. Çiçəkyanlığı sadə,2–6 xırda yarpaqdan ibarətdir. Meyvələri xırda, qırmızı rəngli, yetişdikdə qaralan şarşəkilli çəyirdəklidir. Toxum və pöhrələrlə çoxaldılır. == Ekologiyası == Quraqlığa və şaxtayadavamlıdır.

Fələstin tikmə sənəti və Fələstin qadınlarının həyatında mühüm tərkib hissəsidir.Fələstinli qadınların əsrlər boyu miras qoyduğu və qızlarına və nəvələrinə ötürdüyü Fələstin folklorunun bir hissəsidir.Onun mənşəyi Kənanlılar dövrünə gedib çıxır. , tarixi Fələstinin hər yerindən antikalar sübut edir. Fələstinli qadınlar naxışdan əsasən paltarlarını bəzəmək üçün istifadə edirdilər, əlavə olaraq döşək, yastıq, pul kisəsi və s. kimi çoxlu sayda məişət ehtiyacları. Bu sənət Fələstinin əksər bölgələrində, xüsusən də mərkəzi bölgədə yayılmışdı.Tikmədə istifadə edilən naxışlar coğrafi bölgələrə görə dəyişirdi, əgər onlar vasitəsilə qadının hansı bölgəyə, hətta hansı kəndə mənsub olduğunu ayırd etmək mümkün olsaydı. 2021-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatının (UNESCO) qeyri-maddi mədəni irs siyahısına əlavə edilmişdir. == Fələstin tikmə tarixi == İllər ərzində rütubət və həşərat kimi zərər verən amillərə məruz qalması nəticəsində eramızın XIX əsrindən əvvələ aid naxışlı Fələstin paltarlarını tapmaq çətindir. Bununla belə, bir çox Kənan heykəlləri və artefaktları, toxumaların toxunması və rənglənməsi, xüsusən onları fərqləndirən qırmızı və bənövşəyi rənglərdə aydın görünür və onlar indiki zamanın Fələstin tikmələrində hələ də iki əsas rəngdir. == tikmə vahidləri == Dekorativ vahidlər Fələstin bölgələrində müxtəlif dövrlərə, xüsusən də Roma, Bizans, Əməvi və Məmlüklərə aid müxtəlif idi və dekorativ vahidlər şir, xoruz, xoruz kimi heyvan və quşlardan əlavə, abstrakt, həndəsi fiqurlar və botanika təsvirlərini ehtiva edirdi. ördək və leylək.

Fələstin İslami Cihad Hərəkatı (Ərəb: حركة الجهاد الإسلامي في فلستين - Hərakat əl-Cihad əl-İslami fi Fələstin) Qəzza zolağının Həmişə bölgəsində yəhudilərə qarşı mübarizə aparan İslam mücahidləri qrupudur. Amerika Birləşmiş Ştatları, Avropa İttifaqı, İngiltərə, Yaponiya, Kanada, Avstraliya və İsrail İslam Cihadını hesab edirlər. Bir proto təşkilat dövlət olan Fələstinli terror qrupları Qəzzada yəhudilərə qarşı etnik təmizləmə apardıqları üçün Fələstin torpaqlarının işğalına qarşı mübarizə aparır. İslami Cihad HƏMAS-dan kiçikdir, lakin Əl-Fəth ilə eyni böyük sosial bazaya malikdir. Ramazan Şallah Fathi Şaqaqi və Əbdüləziz Avda tərəfindən Fələstin Azadlıq Təşkilatının bir qolu olaraq Sinay yarımadasında bu günə qədər davam edən təşkilatın rəhbəridir.

Zeytun ağacları Fələstin ərazilərində əsas kənd təsərrüfatı bitkiləridir və burada daha çox zeytun yağı istehsalı üçün becərilir. 2011-ci ildə 7,8 milyon meyvə zeytun ağacının olduğu İşğal olunmuş Fələstin ərazilərində zeytun istehsalının əkin sahələrinin 57%-ni təşkil etdiyi təxmin edilir. 2014-cü ildə təxminən 108.000 ton zeytun sıxılmış və 24.700 ton zeytun yağı istehsal edilmişdir ki, bu da $ 10.900.000 gəlir gətirmişdir. Əsas gəliri zeytundan asılı olan təxminən 100.000 ailə var. Zeytun ağacı bir çox fələstinlilər tərəfindən millətçiliyin və ağacın Fələstin torpağına bağlılığının simvolu kimi, xüsusən də yavaş böyüməsi və uzunömürlülüyünə görə qiymətləndirilib. == Tarix == Bölgədə zeytun ağacları min illər əvvəl becərilməyə başlandı. O, Mis dövrünə aid bir çox zeytun bağlarına və neft hasil etmək üçün onları sıxışdırmaq üsullarına, xüsusən eramızdan əvvəl 3600-dən 3300-ə qədər olan kəşfləri tapdı. Türkiyə sahillərində tapılan Oluborun gəmisində Fələstindən gətirilən zeytunların daşındığı güman edildiyi üçün zeytun Tunc dövründə ticarət malına çevrilib. Zeytunçuluq 1700–1900-cü illər arasında Nablus şəhərini əhatə edən ərazidə inkişaf edərək əsas istehsal mərkəzinə çevrilmiş və çıxarılan neft pul əvəzi kimi istifadə edilmişdir. Neftin şəhərdə və ətraf kəndlərdə dərin quyularda saxlandığı yerlər tacirlər arasında ödəniş vasitəsi kimi istifadə olunurdu.

Fələstinli ərəblər və ya qısaca fələstinlilər, Fələstin bölgəsi köklü[mənbə göstərin] ərəb xalqı. Dünyada təxmini 12 milyon fələstinli ərəb vardır və bunlardan təxminən yarısı bir dövlətin vətəndaşlığına malikdir. == Populyasiya == Fələstinlilər, başlıca Fələstindəki öz tabeliyində olan ərazisində, İsraildə, İordaniya, ərəb ölkələrində yaşayırlar. Orta Şərq daxilində ən çox fələstinli təxmini yarım milyon insan ilə Çilidədir. İsrail əhalisinin 16 % müsəlman, 2 % xristian fələstinlilərdən təşkil olunub. == Din == Fələstinlilər çoxu sünni, müsəlmandır. Bundan əlavə az miqdarda xristian bir qrup da vardır. Xristian fələstinlilər çoxsu Fələstin daxilindəki bölgələrdə yaşayırlar. == Dil == Fələstinli ərəbcənin Fələstin ləhcəsini istifadə edirlər. İsrail vətəndaşı olan fələstinlilərin çoxsu ivritcə və ərəbcə olmaq üzrə iki ana dilə malikdir.

Fələstin keffiyə (ərəb: كوفية‎, romanlaşdırılmış: koofiyyeh) adətən boyun və ya baş ətrafına taxılan damalı qara və ağ keffiyəhsidir.

Fələstinli ərəblər və ya qısaca fələstinlilər, Fələstin bölgəsi köklü[mənbə göstərin] ərəb xalqı. Dünyada təxmini 12 milyon fələstinli ərəb vardır və bunlardan təxminən yarısı bir dövlətin vətəndaşlığına malikdir. == Populyasiya == Fələstinlilər, başlıca Fələstindəki öz tabeliyində olan ərazisində, İsraildə, İordaniya, ərəb ölkələrində yaşayırlar. Orta Şərq daxilində ən çox fələstinli təxmini yarım milyon insan ilə Çilidədir. İsrail əhalisinin 16 % müsəlman, 2 % xristian fələstinlilərdən təşkil olunub. == Din == Fələstinlilər çoxu sünni, müsəlmandır. Bundan əlavə az miqdarda xristian bir qrup da vardır. Xristian fələstinlilər çoxsu Fələstin daxilindəki bölgələrdə yaşayırlar. == Dil == Fələstinli ərəbcənin Fələstin ləhcəsini istifadə edirlər. İsrail vətəndaşı olan fələstinlilərin çoxsu ivritcə və ərəbcə olmaq üzrə iki ana dilə malikdir.

İran–Fələstin münasibətləri — İran və Qəzzə zolağı, Qərb sahili daxil olmaqla qismən tanınmış Fələstin dövləti arasında ikitərəfli diplomatik münasibətlər. İran rəsmi olaraq müstəqil Fələstin dövləti konsepsiyasını dəstəkləyir və Fələstin Dövlətini tanıyır. İranın ali lideri Əli Xamenei iki millət üçün iki dövlət yaratmaq planını rədd edir və Fələstin ərazisinin bölünməyəcəyinə inanır. İranın keçmiş prezidenti Mahmud Əhmədinejad isə hökumətin quruluşunu təyin etmək üçün bütün Fələstin əhalisi, o cümlədən İsrailin ərəb vətəndaşları üçün ümumi referendum keçirməyə çağırdı. 1979-cu ildə İran İslam İnqilabından əvvəl, Fələstin Azadlıq Təşkilatı İran müxalif qrupları ilə sıx əlaqə saxlayırdı. İslam İnqilabından sonra İran İsrail ilə müttəfiq münasibətləri dayandırdı və fələstinlilərin mübarizəsini dəstəkləməyə başladı. Bunun simvolu kimi İsrailin Tehrandakı səfirliyinin Fələstin Azadlıq Təşkilatının ehtiyacları üçün təhvil verilməsi olur. == Tarixi == Şahənşah Məhəmməd Rza Pəhləvinin dövründə İran Türkiyədən sonra İsraili tanıyan ikinci müsəlman ölkəsi oldu. Fələstin Azadlıq Təşkilatı 1979-cu ildə İrandakı İslam İnqilabını dəstəklədi və inqilabın bitməsindən bir neçə gün sonra Fələstin Azadlıq Təşkilatının sədri Yasir Ərəfat İrandakı Fələstin nümayəndə heyətinə rəhbərlik etdi. Fələstinli nümayəndə heyəti kütləvi şəkildə qarşılandı və İranın yeni hakimiyyəti simvolik olaraq keçmiş İsrail səfirliyinin açarlarını Fələstin səfirliyinə verdi.

İraq–Fələstin münasibətləri — İraq və Qəzzə zolağı, İordan çayının qərb sahili daxil olmaqla qismən tanınmış Fələstin dövləti arasında ikitərəfli diplomatik münasibətlər. == Tarixi == İraqlılar və fələstinlilər arasındakı münasibətlər tarixən yaxındır və XX əsrin ikinci yarısında Fələstin Azadlıq Təşkilatı (FAT) İraqın hakim Baas Partiyası tərəfindən dəstəkləndi. FAT Körfəz müharibəsi zamanı İraqa kömək etdi. Fələstin Dövlətinin Bağdadda bir səfirliyi və Ərbildə bir konsulluğu var, ancaq İraqın Fələstində səfirliyi yoxdur. 1948-ci ildə İraq İsrailə müharibə elan etdi və o vaxtdan bəri iki dövlət arasındakı münasibətlər düşmən olaraq qalır. İraq Fələstinin İsrailə qarşı mübarizəsini qətiyyətlə dəstəkləyir. 1967-ci ildə İraq yenidən İsrailə qarşı müharibəyə girdi və 1973-cü ildə Yom Kippur müharibəsi zamanı iraqlılar Suriya silahlı qüvvələrinin tərəfində israillilərə qarşı vuruşdular. Səddam Hüseyn ərəb ölkələrində anti-İsrail mövqeyi və bir sıra Fələstin partizan təşkilatlarının dəstəyinə görə böyük hörmətə malik idi. İkinci Əl-Əqsa İntifadası zamanı İraq israillilərlə döyüşdə həlak olan fələstinli ailələrə (intiharçılara) maddi yardım göstərdi. 1981-ci ildə İsrail Osirak nüvə reaktoruna hücum etdi.

Dələ və ya bəzi bölgələrdə sovsar (lat. Martes) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin dələlər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.

Lələ — Qızılbaş Səfəvi hökmdarları yanında şahın himayəçisi vəzifəsi. Müxtəlif vaxtlarda bu vəzifə müxtəlif türkmən tayfaların nümayəndələrinə məxsus idi.

Pələ — ibtidai salın nisbətən təkmilləşdirilmiş forması hesab edilən su nəqliyyatı vasitəsi. XIX əsr və XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda su nəqliyyatı vasitələrinin məhəlli-lokal xüsusiyyəti ilə fərqlənən növləri də mövcud olmuşdur. Naxçıvan bölgəsi üçün səciyyəvi olan, ibtidai salın nisbətən təkmilləşdirilmiş forması hesab edilən pələ belə su nəqliyyatı vasitələrindəndir. Quruluşuna və təyinatına görə su nəqliyyatı vasitəsi kimi kələk ilə oxşarlıq təşkil etsə də, ölçülərinə və yükgötürmə qabiliyytəinə görə pələ kiçik, kələk isə nisbətən iri ölçüdə hazırlanırdı. Pələni hazırlamaq üçün 15-20 sm diamterli və 2,2-2,5 m uzunluğunda ağacları bir-birinə paralel qoyur, baş, ortaya və ayaq hissələrinə isə köndələn şəkildə üç ağac bərkidirdilər. Beləliklə, ağacların arasıda əmələ gələn kvadratşəkilli sahələrə qoyun və keçi dərisindən hazırlanmış, içərisinə hava ilə doldurulmuş tuluqlar bağlanırdı. Bundan sonra pələnin üstünə çubuq çəpərə salınırdı. Pələ xüsusi çəp vasitəsi ilə hərəkətə gətirilir, kiçikhəcmli yüklərin və 2-3 sərnişinin digər sahilə keçirilməsi üçün nəzərdə tutulurdu.

Tələ (film, 1990)

Şələ (Yardımlı) — Azərbaycan Respublikasıınn Yardımlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Şələ (nəqliyyat) — ən qədim yükdaşıma qaydalarından biri.

Axlılələ — Gürcüstan Respublikasının Aşağı Kartli mxaresinin Sarvan bələdiyyəsinin inzibati-ərazi vahidində kənd. Kənd əhalisinin sayı 690 nəfərdir (2014).

Aşıq Lələ (XVII əsrin sоnu—XVIII əsrin əvvəli) — XVII yüzilin sonu, XVIII yüzilin önündə yaşamış el şairi. == Həyatı == Еl şairi Aşıq Lələ XVII yüzilin sоnu, XVIII yüzilin önlərində yaşayıb. Yaşam yоlu haqqında məlumat оlduqca azdır. Bəzi mənbələrdə XVI əsrdə yaşadığı da qeyd edilir.XVIII yüzilə bağlı əlimizdə bir qaynaq var. Оsmanlılar Qarabağı aldıqdan sоnra, 1727-ci ildə "Gəncə-Qarabağ əyalətinin müfəssəl dəftəri" adlı vеrgi dəftərini hazırlayıblar. Həmin dəftərdə Cavanşir еlinin Yağləvənd оymağının Gеcəgözlü оymağında yaşayanların arasında bir ailə ilgi çəkir. Həmin ailənin siyahısını оlduğu kimi yazımızda vеririk. Uzunəli Tanrıqulu оğlu, (Uzunəlinin) qardaşı Lələ, (Lələnin) qardaşı Əminəli. Aşıq Lələnin yaradıcılığından bilirik ki, оnun Uzunəli adlı qardaşı оlub. Bayatılarının birində dеyir: Uzunəli, bеz gəti, Arşın apar tеz gəti.

Sosialist dövlət, Sosialist ölkə, Sosialist respublika və ya Fəhlə respublikası — konstitusiyasına əsasən sosializmə yönəlmiş suveren dövlət. "Kommunist dövlət" termini Qərb mediasında adətən Marksizm–Leninizm və ya Maoizmin bir variantına bağlı olan partiyalar tərəfindən idarə edilən təkpartiyalı sosialist dövlətlərə verilən bir addır. Bu dövlətlərin əksəriyyəti sosilizmin inkişafı prosesində və ya kommunizmi əldə etməmiş olduqlarını iddia etdiklərindən özlərini "sosialist dövlət" hesab edirlər Bir sıra dövlətlər Marksizm–Leninizm siyasi sisteminə və ya onun variantlarına bağlı olmadan öz konstitusiyalarında sosializmin bəzi anlayışlarından istifadə edirlər. Sosialist dövlət özünü sosialist partiya adlandıran bir siyasi təşkilat tərəfindən idarə olunan çoxpartiyalı liberal demokratiyadan fərqlənir, çünki bu hallarda ölkə konstitusiyasına əsasən hökumət sosialist bir cəmiyyət qura bilməz. Belə hallarda siyasi sistem və hökumət mexanizmi məhz sosializmin inkişafı ilə məşğul olmaq üçün strukturlaşdırılmamış olur. Sosialist dövlət anlayışı "dövlət sosializmi" ilə yaxından əlaqəlidir. Dövlət sosializmi hökumət fəaliyyəti və ya siyasətinin tətbiqi yolu ilə bir sosialist sistemin qurulacağına inanan siyasi bir baxışdır. Belə ki, sosialist dövlət anlayışı adətən leninistlər və marksist–leninistlər tərəfindən müdafiə edilir. Buna baxmayaraq, bu fikir bəzi klassik marksistlər tərəfindən ya gərəksiz, yada səmərəsiz hesab edilir. Marksist–Leninist siyasi görünüşə görə, "sosialist dövlət" ölkənin iqtisadi, sosial və siyasi işlərini ölkəni sosializmin həyata keçirilməsinə yönəldən bir avanqard partiyanın nəzarəti altındakı hökumətin təşkil etdiyi bir dövlətdir.

Lələtəpə — Cəbrayıl rayonunun Cocuq Mərcanlı kəndinin 2.9 km şimal-qərbində yerləşən 271.1 m hündürlüyə malik təpə. == Etimologiyası == Lələtəpə adlandırılan yüksəklik mühüm tarixi, etnoqrafik, dini və mədəni əhəmiyyət kəsb edir. Folklorşünas Sədnik Paşa Pirsultanlının tədqiqatlarından aydın olur ki, "Lələ dağı" (bir adı da Lələ yaylağıdır) Cəbrayıl rayonunun Cocuq Mərcanlı, Füzuli rayonunun Mirzənağılı və Qazaxlar kəndi yaxınlığında, qəbri isə Füzuli rayonunun Əhmədalılar kəndindədir. Yerli camaatın dediyinə görə Lələ öz qəbrinə yaxın olan Arğalı türbəsində, ondan xeyli aralı olan Babı gümbəzində yaşamış, yaz-yay aylarında isə "Lələ dağı", "Lələ yaylağı" deyilən yerdə çardaq qurmuşdur." == Tarixi == Hərbi strateji əhəmiyyətə malik olan bu təpənin tutulması Horadiz şəhəri və Füzuli rayonunu atəş nəzarətində saxlamağa imkan verir. Lələtəpə Qarabağ müharibəsi zamanı 1994-cü il fevral ayının 11–12-də döyüş yerlərindən biri olub. Yüksəklik 1993-cü ildə ermənistan ordusu tərəfindən tutulub. Sonra Lələtəpə 1994-cü ildə "Horadiz əməliyyatı" zamanı Azərbaycan ordusu tərəfindən ələ keçirilsə də, sonralar ağır döyüşlər nəticəsində yenidən ermənistan ordusunun nəzarətinə keçib. 2 aprel 2016-cı ildə Lələtəpə Dördgünlük müharibə zamanı Azərbaycan Ordusu tərəfindən işğaldan azad edilib. İşğaldan azad edilmiş Lələtəpə yüksəkliyinə illər sonra ilk dəfə Azərbaycan bayrağını aprelin 2-də təxminən saat 05:45 radələrində asan hərbi qulluqçu Asim Əliyev olub.2017-ci il Fevral döyüşləri zamanı ermənistan Silahlı Qüvvələri Lələtəpə yüksəkliyin almaq məqsədilə təxribat törədiblər. Lakin, Azərbaycan Silahlı Qüvvələri əməliyyat şəraitinə uyğun olaraq düşmənin atəş mövqelərinə və cəmləşmə nöqtələrinə qarşı müvafiq cavab tədbirləri həyata keçirib.

== Məzmun == Filmdəki gərgin hadisələr Qarabağda baş verir. Bakı tələbələri buraya qaçqınlar üçün qəsəbə tikintisində inşaatçılara köməyə gəlirlər. Bir-birini sevən iki gənc-Tural (Vüqar Mədətov) və Günel (Tamilla Quliyeva) də onların arasındadır. Bir dəfə gecə onlar erməni quldurlarının uğursuz təxribatının şahidi olurlar. Tural imkan tapıb videokameranı işə salır və həmin qorxulu gecədə baş verən hadisələri lentə alır: əllərində partladıcı olan ekstremistlər, partlayışın göyə qalxan alovu, partlayış nəticəsində həlak olmuş bir neçə nəfər quldur, quldurları aparan, nişanı silinmiş vertolyot. Tural əmindir ki, videomaterial cinayətkarların ifşasına kömək edəcəkdir. Bundan xəbər tutan düşmənlər bu arzuolunmaz şahidi aradan götürməyi qərara alırlar... Film gənclərin bugünkü həyatından, onların vətən təəssübkeşliyindən söhbət açır.

Tələ — Şahmat termini Rəqibin uduş güman etdiyi, əslində isə səhv olan gediş.

Tələ effekti – bir məhsulu ondan daha bahalısı olanı görənə qədər almamaqla xarakterizə olunan effekt.Williams-Sonomo şirkəti ilk çörək bişirmə aparatını satışa çıxarmışdı. Lakin bu cihazı heç kim almamışfı. 300 dollarlıq qiyməti ilə bir çox adam "Çörək bişirən aparata kim 300 dollar verər?" deyə düşünmüşdür. Buna görə də şirkət 1 aparat belə sata bilməmişdi. Bu hadisələrdən sonra şirkət qərara gəldi ki aparatın satışını dayandırsınlar və bütün mallarını geri çağırdılar. Sonra isə səbəbin nə olduğunu anlamaq üçün bir marketinq məsləhətçisinin yanına getdilər. Bütün məsələni danışdıqdan sonra məsləhətçi "Yeni, daha böyük bir çörək bişirmə aparatı hazırlayın və 450 dollara satın" dedi. İlk öncə şirkət rəsmiləri bu fikir ilə lağ etdilər. Lakin məsləhətçi öz fikrini şirkətə bir yol ilə qəbul etdirdi. Şirkət 2-ci bir aparat hazırladı və mağazalara satışa göndərdi.

Şələ — Azərbaycan Respublikasının Yardımlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.

Şələ — ən qədim yükdaşıma qaydalarından biri. == Ümumi məlumat == Şələ - bağlama yük daşıması formasına oxşasa da ondan tamamilə fərqlənir. Şələ vasitəsilə odun, ot, dərz, təndir üçün corpə və s. daşıyırdılar. Şələni düzəltmək üçün muəyyən yükü üst-üstə yığıb bir necə yerindən ilgəkili və ya doğanaqlı irəşmə, çatı vasitəsilə sarıyır, sonra bellərinə qaldırırdılar. Kəndlərimizdə bu üsuldan hal- hazırda da geniş ə istifadə olunur.

Fəhlə hərəkatı, əməkçilik, əmək hərəkatı və ya leyborizm — əməyin əhəmiyyətinə və işçilərin hüquqlarına inam ətrafında cəmlənmiş siyasi ideologiya. İdeologiya XVIII əsrin sonu və XIX əsrin əvvəllərində sənaye inqilabının ağır iş şəraitinə cavab olaraq yaranmışdır. Fəhlə hərəkatı daha yaxşı əmək haqqı, daha təhlükəsiz iş şəraiti, təşkilatlanma və kollektiv sövdələşmə hüququnu müdafiə edərək işçilər üçün təqdim edilən şəraiti yaxşılaşdırmağa çalışır. Fəhlə hərəkatının əsas ideyası budur ki, işçilər cəmiyyətin dayağıdır, bu səbəbdən onların ehtiyac və maraqlarına üstünlük verilməlidir. Bu ideologiya bir çox ölkələrdə, xüsusən də işçi sinfinin maraqlarını təmsil etmək üçün 1900-cü ildə təsis edilmiş Leyboristlər Partiyasının qurulduğu Birləşmiş Krallıqda təsirli olmuşdur. Bir çox əmək müdafiəçiləri əsas sənaye sahələrinin milliləşdirilməsini və sərvətin işçilərin faydası üçün yenidən bölüşdürülməsini tələb etdiyi üçün leyborizm ənənəvi olaraq sosializmlə əlaqələndirilir.

Almaniya fəhlə partiyası (alm. Deutsche Arbeiterpartei‎, DAP) — Almaniyada 1919-cu ildə yaranmış partiya. == Tarixi == Veymar konstitusiyası qəbul ediləndən sonra da Almaniyada inqilabi əhvali-ruhiyyə davam etməkdə idi. Bu isə ilk növbədə yuxarı dairələri narahat edirdi. Ona görə də onlar çarəni faşist partiyasını yaratmaqda gördülər. Almaniyada ilk faşist partiyası 1919-cu ilin yanvarında Anton Dreksler tərəfindən Almaniya fəhlə partiyası adı ilə yarandı. Onun proqramı 1920-ci ildə qəbul edildi və orada Böyük Almaniya yaratmaq ideyası irəli sürüldü. Bu partiyanın liderləri tezliklə müəyyən etdilər ki, Almaniyada həm millətçilik, həm də sosializm ideallarına sədaqət çox güclüdür. Ona görə də 1921-ci ildə onlar bu partiyanın adını dəyişdirərək Nasional Sosialist Alman Fəhlə Partiyası (NSDAP) adlandırdılar.

Bakı Fəhlə Konfransı (BFK) — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə hakimiyyəti qeyri-qanuni yolla ələ keçirmək məqsədilə yaradılmış bolşevik təşkilatı. == Fəaliyyəti == 1918 il dekabrın 15-də fəaliyyətə başlamışdı. BFK-da fəhlə təşkilatları 251 nümayəndə ilə təmsil olunmuşdur. Səsvermə hüququna yalnız Bakı şəhərinin fəhlə və qulluqçuları malik idilər. Mərkəzi BFK-dan əlavə, Bakı rayon fəhlə konfransları da yaradılmışdı. BFK-nın "Bakı Fəhlə Konfransının Əxbarı" adlı qəzeti nəşr olunmuşdur. BFK öz fəaliyyətinə iqtisadi tələblərlə başlamışdı. Belə ki, BFK yanında yaradılmış tətil komitəsinin başlıca vəzifəsi öz rəhbərlikləri altında tətillər təşkil etmək idi. Eser və menşeviklərin redaktorluğu ilə tətil komitəsinin orqanı olan "Bakı tətil komitəsinin xəbərləri" qəzeti nəşr olunurdu. Cəmi üç nömrəsi işıq üzü görmüş qəzetin ilk nömrəsi 1918 il dekabrın 25-də çıxmışdır.

== Məzmun == Filmdə təkcə Azərbaycanda deyil, bütün Sovet İttifaqında yaxşı tanınan neft maşınqayırma müəssisəsi — "Bakı Fəhləsi" zavodunun fəaliyyətindən danışılır.

Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətində fəhlə məsələsi — Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövrünün ən mürəkkəb məsələlərindən biri. == Fəhlə sinfi == Azərbaycanda fəhlələr müstəqil sosial zümrə kimi 19-cu əsrin son qərinəsində formalaşmışdır. Əsas hissəsi Bakı neft mədənlərində çalışanlar idi. 1901-ci ildə onların sayı 28 minə çatmışdı, Bakının bütün sənaye sahələrində çalışan fəhlələrin sayı, bütövlükdə 65–70 min nəfər idi. Fəhlələrin sayı qəzalarda da artırdı. Azərbaycan fəhlələrinin tərkibi çoxmillətli, əsas fərqli cəhətlərindən biri isə yüksək dərəcədə təmərküzləşməsi idi. Bəzi hesablamalara görə, Birinci dünya müharibəsi ərəfəsində (1913) Azərbaycanda bütün fəhlələrin sayı 570 min nəfərə çataraq, əhalinin 14,3%-ni, digər bir hesablamaya görə isə 305 min nəfər olmaqla, əhalinin 12,4%-ni təşkil etmişdir. Fəhlələrin tərkibində azərbaycanlıların sayı üstünlüyə malik idi. Müharibə ərəfəsində Bakı fəhlələrinin 37,6%-i (42,4 min nəfər) azərbaycanlılar, 24,7%-i ruslar və digər millət və xalqların nümayəndələri idi. Birinci dünya müharibəsi fəhlələrin say və tərkibində ciddi dəyişikliklər yaratdı.

"Fəhlə və kolxozçu" (rus. «Рабо́чий и колхо́зница») — Sovet heykəltaraşlığı tarixində əbədiyyət qazanan əsərlərdən biri. Bu əsər keçmiş SSRİ-nin sadəcə sənət deyil, həm də siyasi simvollarından biri olmuşdur. Əsərin müəllifi SSRİ xalq rəssamı, 5 dəfə Stalin mükafatı laureatı Vera Muxinadır. Abidənin hündürlüyü 24,5 metr (pavilyon-postamentin hündürlüyü 34,5 metr), ümumi ağırlığı isə 185 tondur. == Mənası == İşıqlı gələcək rəmzi olan əsərin mənası fəhlə və kəndli ittifaqını oraq və çəkicin timsalında əbədiləşdirməkdir. == Tarixi == "Fəhlə və kolxozçu" kompozisiyası 1937-ci ildə Ümumdünya sərgisində göstərilmək üçün yaradılmış və Parisə aparılır. Parislilər bu heykəli özlərində saxlamaq üçün imza yığırlar. Fransız yazıçısı, Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı laureatı Romen Rollan rəy kitabında belə yazmışdı: "Sena sahillərində iki sovet nəhəngi ram olmayan ruh yüksəkliyi ilə oraq və çəkici ucaldırlar və biz onların sinələrindən xalqı azadlığa, birliyə səsləyən və onların qələbəsinə gətirib çıxaran qəhrəmanlıq himninin axdığını eşidirik". Məşhur qrafik Frans Mazerel heyrətini belə ifadə edib: "Sizin əsəriniz biz fransız sənətkarlarının başına sanki bir qaynar qazan su tökdü.

"Sənətkar" jurnalı — Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin elmi-pedaqoji və metodik jurnalı == Tarixi == "Sənətkar" jurnalı XX əsrin ortalarında ölkədə mövcud olan peşə təhsili müəssisələrini bir mərkəzdən idarə etmək, onları lazımi metodik materiallarla təmin etmək, ölkənin müxtəlif regionlarında fəaliyyət göstərən peşə tədrisi müəssisələrinin işi ilə tanış etmək üçün informasiya ötürücüsü funksiyasını yerinə yetirən mətbu orqana olan ehtiyacdan yaranmışdır. 1969-cu ildə fəaliyyətə başlamışdır. Lakin XX əsrin 80-ci illərinin sonunda ölkədə yaranmış çətin vəziyyətlə əlaqədar bir çox nəşrlər kimi bu jurnalın da öz fəaliyyətini dayandırmağa məcbur olmuşdur. 10 illik fasilədən sonra jurnal Təhsil Nazirliyinin əmri ilə 2000-ci ildə yenidən nəşri bərpa olunmuşdur. Nəşrə başladığı 1969-cu ildən 1988-ci ilədək "Gənc fəhlə" adı ilə işıq üzü görən jurnal 2000-ci ildən "Sənətkar" adı ilə öz fəaliyyətini davam etdirmişdir. == 40 illik yubileyi == 2010-cu il avqustun 30-da 7 nömrəli Bakı Peşə Liseyinin akt zalında Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin "Sənətkar" elmi-pedaqoji və metodik jurnalının 40 illik yubileyinə həsr olunmuş təntənəli iclas keçirilmişdir. İclasda Təhsil Nazirliyinin rəhbər işçiləri, tanınmış pedaqoq alimlər, ilk peşə-ixtisas təhsili müəssisələrindən və KİV-dən nümayəndələr iştirak etmişdirlər. Jurnalın redaksiyası 40 illik ilə əlaqədar ilk peşə-ixtisas təhsili müəssisələri işçiləri arasında "İlk peşə-ixtisas təhsilinin ictimai statusu yüksəlməlidir" mövzusunda müsabiqə keçirmişdir. Müsabiqəyə 59 ilk peşə-ixtisas təhsili müəssisəsi və 2 məktəbdənkənar təhsil müəssisəsindən 3 nominasiya üzrə 123 yazı təqdim olunmuş və onlar tələbkar münsiflər heyəti tərəfindən dəyərləndirilmişdir. Müsabiqədə 9 nəfər I, 9 nəfər II, 9 nəfər isə III yerə layiq görülmüş, daha 15 nəfər 4-cü, həvəsləndirici yeri tutmuşdur.

Feke — Adana ilinin ilçəsi. Adanadan 122 km uzaqlıqdadır. Dəniz səviyyəsindən 620 metr yüksəkdir.

Jele (fr. gelée) — kaloidli qida qarışığı (adi meyvələrdən), jelatin əlavəli (pektin, aqar), və bütün kütləni soyuduğu zaman jelatin görünüşü olur. == Haqqında == Jele həmçinin jelatinin buzağın ayaqlarından və başlarından hazırlanır. Şirin jele (fr. gelée), ətli jeledən fərqli olaraq (fr. l’aspic), yeməyin üzərinə tökülməsi isə rus-dilində xolodeç(soyuq) adlanır. Meyvələrdən və giləmeyvələrdən ibarət jele özündə çoxlu pektinləri birləşdirir. Onları jelatin əlavə etmədən də almaq olar çünki pektin ona xüsusi dad verir. Belə jeleləri turş almalardan hazırlayırlar. Jelenin ölçmə dərəcəsi litrdir.

Edison Arantes do Nascimento (Pelé) (23 oktyabr 1940[…], Tres-Korasoyns[d], Minas-Jerays – 29 dekabr 2022[…], Morumbi[d]) — dünya futbol tarixinin ən böyük futbolçularından biri. Braziliya milli futbol komandası ilə 3 dəfə Dünya Kubokunu qazanmışdır. İlk Dünya Kubokunu 1958-ci ildə İsveçdə keçirilən çempionatda almışdır. Bütün zamanların ən böyük oyunçularından biri kimi qəbul edilən və FİFA tərəfindən "ən böyük" adlandırılan Pele, 20-ci əsrin ən uğurlu və populyar idman xadimləri arasında idi. 1999-cu ildə Beynəlxalq Olimpiya Komitəsi tərəfindən Əsrin idmançısı seçilib və Time siyahısına 20-ci əsrin 100 ən mühüm adamı kimi daxil edilib. 2000-ci ildə Pele Beynəlxalq Futbol Tarixi və Statistikaları Federasiyası (IFFHS) tərəfindən Əsrin Dünya Oyunçusu seçildi və FİFA Əsrin Oyunçusu mükafatının iki birgə qalibindən biri oldu. Onun 1363 oyunda 1279 qolu, Ginnesin Rekordlar Kitabına düşüb. == Həyatı == Pele 1940-cı ilin 23 oktyabrında Braziliyanın Minas-Jerays ştatının elə də böyük olmayan Tres-Korasoyns şəhərində kasıb bir ailədə anadan olub. Futbol Edison üçün sevimli əyləncələrdən biri idi. Atası Dondino da keçmişdə futbolçu olduğundan oğlunun ilk müəllimi də məhz o olub və futbol haqqında bəzi sirləri də ona uşaqlığından ötürmüşdür.

Rele — elektriklə işləyən çevirmə cihazı. Bir çox relelər elektromaqnitdən istifadə etməklə mexaniki olaraq mexanizmi dəyişirlər. Relelər adətən bir çox əməliyyatları cəmi bir siqnalla idarə etmək, eləcə də bir çox əməliyyatları aşağı güclü siqnallar vasitəsilə idarə etmək üçün istifadə olunurlar. İlk relelər uzunməsafəli teleqraf xətlərində bir yerdən gələn siqnalın digər istiqamətə yönəldilməsi üçün təkrar olunması məqsədi ilə istifadə olunurdular. Relelər telefon mübadiləsi və ilk kompüter nəsillərində məntiqi əməliyyatları aparmaq üçün istifadə olunurdular. == Tarixi == 1809-cu ildə Samuel Tomas von Sömmerrinq elektrokimyəvi teleqrafın tərkib hissəsi kimi elektrolit releni layihələndirdi. Amerikan alim Yozef Henrinin və ingilis ixtiraçı Edvard Davinin də relelərin kəşfi istiqamətində fəaliyyətləri olub.İndi rele adlandırdığımız sadə qurğu 1840-cı ildə Samuel Morsenin teleqraf patentinə daxil edilib. "Rele" sözünə texniki ədəbiyyatlarda 1860-cı ildən rast gəlinir. == Rele mühafizəsi == Rele mühafizəsi qurğuları aşağıdakı tələblərə cavab verməlidir: === Selektivlik === Selektivlik dedikdə, rele mühafizəsinin seçicilik qabiliyyəti nəzərdə tutulur. Yəni rele mühafizəsinin təsiri elə olmalıdır ki, qısa qapanma zamanı yalnız sistemin zədələnmış hissəsi açılsın.

Sele (sloven. Celje; alm. Cilli‎) — Sloveniya ərazisində yerləşən şəhər. Ölkənin əhali sayına görə üçüncü ən böyük şəhəridir. Aşağı İştiriya tarixi vilayətinin mərkəzi olmuşdur. Sele şəhər (icma) dairəsinin inzibati mərkəzidir. Şəhər dəniz səviyyəsindən 238 m (781 fut) yuxarıda yerləşir. == Ümumi məlumat == Sele şəhəri Saviya, Lojnisa və Volqayna çaylarının qovuşduğu ərazidə, iri bir təpənin yaxınlılğında yerləşir. Təpədə qədim Sels qəsri yerləşir. Şəhər tarixə Sele qraflığının mərkəzi olaraq daxil olmuşdur (XIV–XV əsrlər.).

Feil — ümumqrammatik mənasına görə iş, hal və hərəkəti bildirib, zaman, şəxs və kəmiyyətcə təsriflənən əsas nitq hissəsidir. Feillər müxtəlif forma və zamanlarda işlədilərək "nə etmək?", "nə etdi?", "nə etmişdir?" "nə edir?", "nə edəcək?", "nə edər?" və s. suallarına cavab olur şəxsə və kəmiyyətə görə dəyişir təsdiq və inkar, təsirli və təsirsiz olur. == Feilin mənaca növləri == İş feilləri: yağla(maq), tik(mək), rənglə(mək), kəs(mək),yaz(maq) bişir(mək),qur(maq) və s... Nitq feilləri: danış(maq), dinlə(mək), qulaq as(maq), sus(maq),pıçılda(maq) və s. Hərəkət feilləri: get(mək), düş(mək), en(mək), qalx(maq) gəl(mək) qaç(maq) və s... Təfəkkür feilləri: duy(maq), xatırla(maq), zənn et(mək), duyğulan(maq),sevin(mək),dərk et(mək) və s... Hal-vəziyyət feilləri: ağar(maq), gözəlləş(mək), nərildə(mək), gül(mək),fərəhlən(mək) və s... == Feilin quruluşca növləri == Sadə feillər: Ancaq bir kökdən və qrammatik şəkilçidən ibarət olan feillərə sadə feillər deyilir. Məsələn: al, oxu(yur), get, al(dı), gəl(ir) və s.

Siqor (yun. Σηγώρ), həmçinin Soar və ya Soara (q.yəh. צוער‎ ‎ “kiçik”; lat. Zoara, yun. Ζογορα) — Əhdi-ətiqdə Sodom pentapolunun beş şəhərindən biri. Əksər tərcüməçilərə görə, şəhər Ölü dənizin cənub-şərq ucunda, Kerek vadisində, Moav dövləti ilə sərhəddə yerləşir. Şəhər İosif Flavi, Ptolemey, Yevsevi və İyeronim tərəfindən xatırlanır. Şəhər Lut və qızları üçün sığınacaq olması və məqsədilə Sodom və Qomorranı məhv edən faciədən xilas edilmişdir.Şəhər əvvəllər Bela kimi də tanınırdı (ivr. ‏בלע‏‎) və kiçik bir dövlətin paytaxtı idi. Səlibçilər şəhəri "villa palmarum" adlandırırdılar.

Cem Fələk (12 may 1996, Buxen[d], Baden-Vürtemberq) — Yarımmüdafiəçi mövqeyində oynayan futbolçu. Azərbaycan və Almaniya vətəndaşlığına malikdir, milliyətcə türkdür. Hal-hazırda Finlandiyanın Veikkausliiga liqasında çıxış edən RoPS klubunun şərəfini qoruyur. Azərbaycanın futbol üzrə U-17 və U-19 komandalarında çıxış edib. == Gənc illəri == Türk əsilli Cem Vural oğlu Fələk 1996-cı ildə Almaniyanın Buşen-Odenvald qəsəbəsində anadan olub. 5 yaşından başlayaraq futbolla məşğul olmağa başlayıb və qısa zamana Frankfurtun ən perspektivli gənc oyunçularında birinə çevrilib. 13 yaşında Cem Fələk "Palmali" Şirkətlər Qrupunun prezidenti Mübariz Mənsimov ilə razılığa gələrək Xəzər-Lənkəran klubu ilə sözləşmə imzaladı. 2008-ci ildə Cem Fələk Ayntraxt klubunun futbol akademiyasına keçir və 2011–2013-cü illər arasında Ayntraxt U-17 komandasında oynayır. 2013-cü ildə Cem Fələk Bohum klubuna keçir və 2013–14 mövsümündə komandanın U-19 heyətində çıxış edir. Bundan sonra bir il Şotlandiyanın Aberdeen klubunda, U-20 komandasında çıxış edir.

Feel (フィール, Fiiru) və ya feel — Yaponiya animasiya studiyası. 26 dekabr 2002-ci ildə Studio Pierrot studiyasının keçmiş əməkdaşları tərəfindən təsis olunmuşdur.

Jargon File- proqramçı slenqindən ibarət sözlük. Haker slenqinə və haker mədəniyyətinə aid 2300 söz və icmal məqalələrdən ibarətdir. İlk tərtibçi Rafael Finkel (Raphael Finkel) olmuşdur. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı. İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti. 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.

Uilyam Mark Felt - Federal Təhqiqat Bürosunun xüsusi agenti, sonradan sayca ikinci direktoru. Direktor olduğu müddətdə, "Dərin Boğaz" ləqəbi ilə, Vaşinqton Post Qəzetinin, Bob Vudvard və Karl Bernşteyn adlı iki müxbirinə gizli şəkildə, Uotergeyt qalmaqalı barədə məxfi məlumatlar ötürüb və nəticədə, 1974-cü ildə ölkəyə rəhbərlik edən, ABŞ-nin 37-ci prezidenti Riçard Niksonu istefaya məcbur edib. Bu məlumatların həqiqətən Felt tərəfindən ötürülməsi ilə bağlı ABŞ-də şüphələr yaranmasına baxmayaraq, bu sirr 30 il sonra öz sübutunu tapıb. 2005-ci ildə qızının təkidi ilə özünün "Dərin Boğaz" olduğunu mətbuata açıqlayıb. "Dərin Boğaz" əhvalatı mətbuat və qəzet tarixinin ən yaxşı qorunan sirri olaraq qəbul olunur.

Montan-Pele (fr. Montagne Pelée) və ya Mon-Pele (fr. Montagne Pelée) — Karib hövzəsində, Martinika adasında püskürən vulkan. Hündürlüyü 1397 metrdir. 1902-ci ildəki püskürməsi fəlakətli olmuşdur. Vulkan külü, bombası və qaymalarından ibarət arığ istis bulud kraterdən qopmuş və Sen-Pyer şəhərini 26 min əhalisi ilə birlikdə məhv etimşdir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == "Deadliest Eruptions". Pacific Disaster Center. 2012-03-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-06-30.

Fea muntjakı (lat. Muntiacus feae) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin cütdırnaqlılar dəstəsinin marallar fəsiləsinin muntjak cinsinə aid heyvan növü.

== Məzmun == Filmdəki gərgin hadisələr Qarabağda baş verir. Bakı tələbələri buraya qaçqınlar üçün qəsəbə tikintisində inşaatçılara köməyə gəlirlər. Bir-birini sevən iki gənc-Tural (Vüqar Mədətov) və Günel (Tamilla Quliyeva) də onların arasındadır. Bir dəfə gecə onlar erməni quldurlarının uğursuz təxribatının şahidi olurlar. Tural imkan tapıb videokameranı işə salır və həmin qorxulu gecədə baş verən hadisələri lentə alır: əllərində partladıcı olan ekstremistlər, partlayışın göyə qalxan alovu, partlayış nəticəsində həlak olmuş bir neçə nəfər quldur, quldurları aparan, nişanı silinmiş vertolyot. Tural əmindir ki, videomaterial cinayətkarların ifşasına kömək edəcəkdir. Bundan xəbər tutan düşmənlər bu arzuolunmaz şahidi aradan götürməyi qərara alırlar... Film gənclərin bugünkü həyatından, onların vətən təəssübkeşliyindən söhbət açır.

== Məzmun == Filmdə təkcə Azərbaycanda deyil, bütün Sovet İttifaqında yaxşı tanınan neft maşınqayırma müəssisəsi — "Bakı Fəhləsi" zavodunun fəaliyyətindən danışılır.

Ailə filmi rejissorlar Rüstəm İbrahimbəyov və Ramiz Həsənoğlu tərəfindən 1998-ci ildə ekranlaşdırılmışdır. Film "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında istehsal edilmişdir. Sosial dram sosialist cəmiyyətinin "özəyi" kimi, bir Bakı ailəsinin dağılması tarixçəsinə həsr olunmuşdur. Filmdə əsas rolları Həsənağa Turabov, Səyavuş Kərimi, Svetlana Metkina, Rafiq Əliyev, Təhminə Məmmədova, Nataliya Tağıyeva və Mehriban Zəki ifa edirlər. == Məzmun == XX əsrin 80-cı illərinin axırı sovet epoxasının sonunun başlanğıcı oldu. İlk "odu" erməni millətçiləri "yandırdılar". Onlar Dağlıq Qarabağa öz ərazi iddialarını irəli sürdülər. Kreml elitası bu məsələyə öz münasibətini bildirmək əvəzinə susmağı üstün tutdu. Beləliklə də, azərbaycanlılar Ermənistandan, öz dədə-baba yurdlarından zorla qovuldular... Filmdəki hadisələr bu fonda cərəyan edir.

Dəli Kür — 1969-cu ildə yazıçı İsmayıl Şıxlının eyniadlı romanı əsasında Hüseyn Seyidzadənin çəkdiyi tammetrajlı bədii filmi. == Məzmun == Kinoromanda keçən əsrin əvvəllərində Azərbaycanın qabaqcıl ziyalılarının formalaşmasından, ilk mütərəqqi pedaqoqların fəaliyyətindən, qabaqcıl ziyalıların Zaqafqaziya xalqlarına göstərdikləri köməkdən və insanlarda azadlıq şüurunun formalaşmasından söhbət gedir. == Film haqqında == Film aktrisa Zemfira İsmayılovanın kinoda ilk işidir. Film aktyor Cahangir Mehdiyevin kinoda ilk işidir. Film Elçin Şıxlının kinoda ilk işidir. Cahandar ağa İsmayıl Şıxlının babası olub. Film yazıçı İsmayıl Şıxlının eyniadlı romanının motivləri əsasında lentə alınmışdır. Filmin sonluğunu rejissor Hüseyn Seyidzadə ilkin variantda belə çəkmişdi: Cahandar ağa kazak başçısını qamçıladıqdan sonra kazaklarla vuruş başlayır və kazaklar onu arxadan güllələyir. Lakin sovet kinotənqidçiləri bunu qəbul etmir və qeyd edirlər ki, necə olursa olsun bir azərbaycanlı rusu döyə bilməz. Buna görə də rejissor məcbur olur həmin səhnəni kəssin, sonda Allahyar Cahandarı öldürür, çox gözəl çəkilən filmin sonluğu bərbad hala gətirilir.

Dədə Qorqud — Rejissor Tofiq Tağızadənin filmi. == Məzmun == Filmdəki hadisələrin mərkəzində xalq dayanır. Burada xalqın taleyi, tarixi proseslərdə rolu, uzaq keçmişi, adət və ənənələri barədə danışılır. Dədə Qorqud (Həsən Məmmədov) saysız-hesabsız insan fəlakətlərinin, ardı-arası kəsilməyən müharibələrin şahidi olan və insanları başı bəlalı torpaqda azad əməyə səsləyən müdrik qocadır. Kino əsəri canlı döyüş meydanını bərəkətli əkin yerlərinə çevirmək tövsiyəsi ilə bitir : "Əgər torpaq qorunmursa əkilməyinə dəyməz, əgər əkilmirsə, onda qorunmağına dəyməz". Filmdə vətənə məhəbbət, dostluq, qardaşlıq və sədaqət kimi yüksək hisslər tərənnüm olunur. == Film haqqında == Film aktyor Fərhad Yusifovun kinoda ilk işidir. Film dünya ədəbiyyatı xəzinəsinin nadir incilərindən sayılan, Azərbaycan xalqının keçmişini vəsf edən "Kitabi Dədə Qorqud" dastanının motivləri əsasında çəkilmişdir. Film Anarın eyniadlı povesti əsasında çəkilmişdir. Kinolent dastanı tam əhatə etmir, əsasən dastanın iki qolundan istifadə edilmişdir.

Yuxulu boşluq (ing. Sleepy Hollow) — 1999-cu ildə istehsal olunmuş ABŞ filmi. Film Vaşinqton İrvinqin "Yuxulu boşluq haqqında əfsanə" əsəri əsasında ekranlaşdırılmışdır. Bir çox məşhur filmlərin, o cümlədən, "Bitlcus", "Betmen" kimi filmlərin rejissoru olan Tim Börtonun bu filminin hekayəsi, mühiti və xarakterləriylə klassik sinematoqrafik istiqamətdən bir şah əsərə bənzəyir. Əllinci illərin fantastik qorxu filmlərindəki əksəriyyətlə qara ağ tonların ağırlıqlı olduğu havada olan "Yuxulu boşluq" filminin çəkilişləri üçün İngiltərədə hekayəyə uyğun kiçik bir kənd yenidən bərpa edilmişdir. Bu film ən çox ABŞ, Fransa və Böyük Britaniyada izlənmişdir. == Məzmun == 1799-cu il, Nyu-York. İkabod Kreyn iyirmi dörd yaşında "Konsteybl" vəzifəsində çalışan kiçik gənc zabitdir. Onun zabit olmasına baxmayaraq bəzi qəribəliklərinə görə fərqlənir. İkabodun ölülərdən çəkinməməsinə baxmayaraq, balaca həşəratlardan bərk qorxur.

Bağışla, gələ bilmədim qısametrajlı bədii filmi rejissorlar Faiq Kərimoğlu və Ramin Asimoğlu tərəfindən 2015-ci ildə ekranlaşdırılmışdır. Filmdə İmam Hüseynin Kərbəlada olduğu zaman yaxınlıqdakı zindanda olan dustaqlardan, həmin dustaqların İmam Hüseynin şəhid olması xəbərini eşitməsindən sonra baş verən proseslər öz əksini tapır. Əsas rolları Rasim Balayev, Namiq Ağayev, Kamran M. Yunis, Şamil Süleymanov və Təvəkkül Əliyev ifa edirlər. == Məzmun == Filmdə İmam Hüseynin Kərbəlada olduğu zaman yaxınlıqdakı zindanda olan dustaqlardan, həmin dustaqların İmam Hüseynin şəhid olması xəbərini eşitməsindən sonra baş verən proseslər öz əksini tapır. == Film haqqında == Film Aqşin Fatehin eyniadlı romanının motivləri əsasında çəkilib.

== Məzmun == Filmin əsasında qeyri-adi, maraqlı material-məşhur neftçi Sosialist Əməyi Qəhrəmanı Gülbala Əliyevin həyat tarixçəsi qoyulmuşdur. G.Əliyev 80 ilə yaxın Azərbaycan torpağının dərinliklərindən qara qızıl çıxarmışdır. Gözlərimiz önündən inqilabdan əvvəl neftin necə çıxarılması gəlib keçir. Sonrakı illərdə o, bütün qüvvəsini neft sənayesinin bərpasına sərf etmişdir. G.Əliyev ömrünün sonuna kimi işləmişdir. Film çəkiləndə qocaman neftçinin 90 yaşı tamam olmuşdu. Buna görə də film qəhrəman haqqında sinxron hekayə formasında qurulmuşdur. == Film haqqında == Nasir, publisist E.Axundova film haqqında deyir: == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === Rejissor: Teymur Bəkirzadə Ssenari müəllifi: Əli Qafarov Operator: Tofiq Sultanov Bəstəkar: Aqşin Əlizadə Səs operatoru: Şamil Kərimov == İstinadlar == == Mənbə == Азербайджанской ССР кинематография. Кино: Энциклопедический словарь / Гл. ред.

== Məzmun == Film Yeni Bakı Neftayırma Zavodunun gündəlik həyatından, burada işləyən əməkçilərin qayğılarından, gənc fəhlələrin əməyə alışmalarından və onların mənəvi tərbiyəsindən danışır. Ekranda əmək veteranlarının öz təcrübələrini gənc fəhlələrə necə öyrətmələri ilə, çilingər Yaşar Nəbiyev, "Peşəsinin ustası" müsabiqəsinin qalibi, laborant Tatyana Katkova, Sosialist Əməyi Qəhrəmanları, 42 saylı qurğunun rəisi Mirzə Baba Abutalıb oğlu, operator O.Savkina, gənclərin hamisi Y.Hüseynov və S.Əsədovla tanış oluruq. Kinokamera 19 saylı peşə-texniki məktəbdə dərs keçilməsini, neftayıranların ELOU AVT qurğusunda əmək növbəsində durmalarını da lentə almışdır. == Film haqqında == Film Azərbaycan Nazirlər Sovetinin sifarişi ilə çəkilmişdir. == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === Rejissor: Rafiq Yüzbaşov Ssenari müəllifi: A.Nikolski Operator: Rəfael Salamzadə Səs operatoru: Şamil Kərimov == Sponsor == Azərbaycan Nazirlər Soveti == Mənbə == Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh.