DONQULDANMAQ – SUSMAQ Gileygüzarov öz qoyun gözlərini tavana zilləyib qəzəblə donquldandı (S.Rüstəm); Gücü ona çatırdı ki, susurdu (S
DONMAQ – AÇILMAQ Dondu cığırlar, izlər; Bu gedişin qəsdi nə? (H.Hüseynzadə); Qiymət içəri girəndə elə bil onun donu açıldı (Ə
DONUQ – İSTİ İki dizi üzərində dikələrək donuq və şübhəli baxışlarla məni süzdü (A.Şaiq); Ocaqlar çatılır, ev qızır haman; Humay bürünmüşdü isti yorğa
DONUQLUQ – AÇIQLIQ Məhərrəm heç vaxt baş aça bilmirdi bu donuqluqdan (M.Eynullayeva); Parisə gəldikdən sonra o, birinci dəfə idi ki, şəhəri belə ürək
DOST – ƏĞYAR Heç bundan yaxşı şey olarmı ki, qəlbdən istədiyin dostdan məktub alasan! (N.Nərimanov); Dayandı başımız əğyar içində ərşi-əlaya (M
DOSTLUQ – DÜŞMƏNÇİLİK Dostluq müxtəlif olur; Düşmənçilik kimi (R.Rza)
DOYMAQ – ACMAQ Diş qurdalamaqla qarın doymaz (Ata. sözü); Cücələrim acdı, yemləmək vaxtıdır
DOYUNCA – YARIMÇIQ Doyunca, doyunca söhbət edərik (M.İbrahimov); Bu nədir, ə, sözü yarımçıq qoyub susdun?! (M
DÖNMƏK – GETMƏK Bir gün Qərənfillə Bahadır adi qayda üzrə bir yerdə evə döndülər (S.Rəhimov); İndi gedib səhərə kimi rahat yatacaqsan (S
DÖNÜK – SƏBATLI Aslan ... dönük fikirli və zəif iradəli adamları sevməzdi (M.İbrahimov); Sən dönməz balıqçısan; Yoldaşların səbatlı (M
DÖNÜKLÜK – SƏBATLILIQ Xeyr, artıq dönüklük umma məndən (H.Cavid); Onun səbatlılığı məni sevindirir
DÖŞƏMƏK – TƏRİFLƏMƏK Müşavirədə ona yaman döşədilər (İ.Əfəndiyev); Bütün məktublarında qarını tərifləyirsən (Ə
DÖŞƏNMƏK – YIĞILMAQ Həyətdə palaz döşənib, samovar qurulmuşdu (Çəmənzəminli); Çay içildikdən sonra süfrə yığıldı
DÖVLƏTLƏNMƏK – YOXSULLANMAQ Qəm yemə, çox çəkməz dövlətlənərsən (S.Rüstəm); Var-yoxdan çıxmış kəndlilər tamam yoxsullaşmışdılar
DÖVLƏTLİ – GƏDA O deyəndə bir dövlətli xanım, mən gədanın birisi (Ə.Haqverdiyev)
DÖVLƏTLİLİK – KASIBLIQ İndi dünyada qayda belədir ki, birisi ucadan alçağa enə, dövlətlilikdən kasıblığa düşə, həmişə söhbəti aparıb çıxaracaq keçən g
DÖYMƏK – OXŞAMAQ Xanım haqsız yerə söyüb-danlamağa, döyməyə, incitməyə başlayır (S.Hüseyn); Gəl, ipək saçını oxşayım; Səninlə bir an da yaşayım (M
DÖYÜKMƏK – TOXTAMAQ Sofiya xanım Rüstəm bəyi görən kimi əvvəl döyükdü, rəngi qaçdı (Çəmənzəminli); Əziz özünü toxtatmağa çalışır, həkim əlini ondan çə
DÖYÜNMƏK – DAYANMAQ Rəng aldı bu nəğməli görünən qövsi-qüzehdən; Qəlbim döyünüb, lalə kimi güldü fərəhdən! (S
DÖYÜŞKƏN – QORXAQ Mən də qorxaq deyiləm, yaman da döyüşkənəm (C.Cabbarlı). DÖYÜŞKƏN – SAKİT Özü arıq bir oğlandır
DÖYÜŞKƏNLİK – QORXAQLIQ Döyüşkənlikdə ad çıxarmışdı. Sən qorxaqlıq elədin (Ə.Vəliyev)
DÖYÜŞMƏK – BARIŞMAQ Dünyanın sellərində çalxayan bizim həyat; Sağdan sola döyüşmüş, sonra yoluna düşmüşdü (M
DÖZÜMLÜ – SƏBİRSİZ Qaraca qız da Nurəddin kimi pis günə dözümlü, səbirli bir uşaqdır (S.S.Axundov); Elə səbirsizdir ki, bir yerdə beş dəqiqə dura bilm
DÖZÜMLÜLÜK – SƏBİRSİZLİK Futbol insanda dözümlülük, cəldlik, çeviklik kimi keyfiyyətlər tərbiyə edir (“İzahlı lüğət”); Sərvinaz cavab tapmağa hazırlaş
DÖZÜMSÜZ – SƏBİRLİ Püstəxanım həddindən artıq dözümsüz idi (M.Hüseyn); İndi Əziz çox toxtaq, olduqca səbirli idi (Ə
DÖZÜMSÜZLÜK – HÖVSƏLƏLİK Dözümsüzlük üzündən özünü daha da xar etmisən (M.Talıbov); Hövsələliyi sayəsində salamat qala bilmişdir (“Azərbaycan qadını”)
DUL – ƏRLİ Bir neçə ərli qadın oturub, dul Tellinin qeybətini edirdi (“Ulduz”)
DUMANLANMAQ – AÇILMAQ Fəqət nəfəsinə ağır bir şey tıxanmış, gözləri dumanlanmışdı (A.Şaiq); Açıldı arzuları; Gözündə çiçək-çiçək (B
DUMANLI – AÇIQ Maritsa dumanlı gözlərini ona zillədi (S.Vəliyev); Açıq səma, göy qurşağı; Biri sənsən, biri mən (B
DUMDURU – BULANLIQ Küçənin hər iki tərəfindən dumduru su axırdı (Ə.Vəliyev); Baxışı bulanlıq, gözləri yorğun idi (Ə
DURĞUN – AXAR Durğun göl olduğu yadıma gəlmir (A.Şaiq); Axar su murdar olmaz (Ata. sözü). DURĞUN – DAŞQIN Şux səslərlə dolu isti yuvalar; Daşqın çayla
DURĞUNLUQ – İNKİŞAF Cəfər Cabbarlının vəfatından sonra səhnədə və dramaturgiyada bir durğunluq əmələ gəldi (S
DURĞUZMAQ – YATIRTMAQ Mənsur onu durğuzub aparmaq istədisə də, Sitarə mane olub oturtdu (C.Cabbarlı); Mədinə uşaqlarını yatızdırıb, öz işi ilə məşğul
DURMADAN – ARA-SIRA Əsirdi durmadan birbaşa yellər; Döyürdü bağrını dağ-daşa sellər (S.Vurğun); Ara-sıra tündməcaz arvad da görünürdü (M
DURMAQ – ƏYLƏŞMƏK Durdum ki, evimizə gedib bu arsızı doydurum (A.Divanbəyoğlu); Onlar əyləşdilər və Sərdarın kefini soruşdular (M
DURU – BULANIQ Beşinci gün idi ki, kolxozçular bulanıq arx suyunun əvəzində duru şirin su içirdilər (Ə
DURULMAQ – BULANMAQ O vaxtdan həftələr, aylar dolandı; Sular gah duruldu, gah da bulandı (S.Vurğun). DURULMAQ – BULAŞMAQ Dünənki bərk qardan sonra gün
DURUŞ – OTURUŞ Vardı bir əlçatmaz gənclik vüqarı; Qızın duruşunda, oturuşunda (Ə.Cəmil). DURUŞ – YATIŞ Baxışım, duruşum dəyişdi tamam (Ə
DUZLU – ŞİT Hər gün burda darvaza tağı altında duzlu suda pörtlədilmiş qarğıdalı satan yeniyetmə bir oğlan heyrətlə arxadan onu səsləmişdi (Ə
DUZSUZ – MARAQLI Şerində bir axıcılıq hiss olunsa da, duzsuzdur. Bu danışıqlardan bir neçəsi maraqlı idi (Ə
DÜNƏN – BU GÜN Dünən beş, bu gün şeş (Ata. sözü)
DÜNƏNKİ – BAYAQKI Dünənki bu çöllərdə; Axar zümrüd kimi su (M.Seyidzadə); Eynəkli kişinin bayaqkı istehzalı baxışından əsər-əlamət qalmadı (C
DÜRTMƏK – ÇIXARTMAQ Pası mırıldana-mırıldana əyildi, açılmış kağızı qatlayıb onun qoynuna dürtdü (S.Rəhimov); Yarməmməd portfelindən bir dəstə əzik-üz
DÜRÜST – SƏHV Sənin fikrin dürüstdür. Köhnə səhvlərini, keçmiş nöqsanlarını adamların üzünə tez-tez vurmağın nə mənası var (Ə
DÜŞKÜN – BƏXTƏVƏR Olmasaydı əgər bu üç xoş gün; Mənim ömrüm olurdu düşkün (A.Səhhət); Bəxtəvər başıma, yaxşı tapmışam xoşbəxtliyin yolunu (M
DÜŞMƏK – ÇIXMAQ Dünya nərdivandır, biri çıxır, biri düşür (Ata. sözü). DÜŞMƏK – QABARMAQ Yenicə çırtlayan günəşin ilk şüaları onların üstünə düşmüşdü
DÜŞMƏN – DOST O öz dostunu və düşmənini tanıya bilmir (M.S.Ordubadi). DÜŞMƏN – HƏMDƏM Biz bəzən düşməni tanımayırıq
DÜŞMƏNLİK – AŞINALIQ Dünənki düşmənliyə inanmayırdıq (Ə.Əbülhəsən); Od ilə pambığın nə aşınalığı (Ata
DÜŞÜNCƏLİ – FƏRSİZ Səttar xan olduqca düşüncəli və kədərli idi (M.S.Ordubadi); Ürəyində, o qocadan fərsiz övladına qalan karxana kimi uçulub-dağılıb,
DÜŞÜNÜŞMƏK – DOSTLAŞMAQ Sən niyə Şiraslanla düşünüşmüsən? (S.Rəhimov); Fərman da Qədir kişi ilə dostlaşdı (Ə