“Ələtdirmək”dən f.is
bax ələtmək. Unu ələtdirmək
“Ələtmək”dən f.is
icb. Ələmə işi gördürmək, ələkdən keçirtdirmək. Un ələtmək. Bənna fəhləyə qum ələtdi
is. Kitabın səhifələri arasına nişan üçün qoyulan lentşəkilli kağız parçası. Kitabın ortasında qəzet kağızından qayrılmış əlfəcin vardı
zərf [ər.] klas. İndi, bu halda, bu anda. Düşdün niyə bəs bu halə əlhal? Bilməm nə səbəbdən olmusan lal? M
is. [ər. “ləhn” söz. cəmi] klas. Gözəl səslər, gözəl nəğmələr, təranə. Quşların əlhanı, ey dil, bəs müəssərdir bu fəsl
is. [ər.] köhn. Sözün gödəyi, sözün qısası, xülasə, bir sözlə, nəhayət. Əlhasil, gəlib şəhərə çatdıq
zərf dan. Heç şey görmədən, əl duyğusu vasitəsilə. Əlhavası yerimək. – Nişançılar isə qaranlıqda əlhavası silahlarını, xüsusən çaxmaqlarını təmizləyir
is. Hay-küy, təlaş, əl-ayağa düşmə. Şəbistan əlhayla (z.) içəriyə girdi. S.Rəhimov. □ Əlhaya düşmək – əl-ayağa düşmək, təlaşa düşmək, ora-bura qaçışma
əlhəd daşı – qəbirdə ölünün başı söykəndiyi daş. Qəbrimi özgə qazıb; Əlhədim dar düşübdü. (Ağı). ◊ Başı əlhəd daşına dəymək – bərkdənboşdan çıxaraq,
ara s. [ər.] köhn. Həqiqətən, doğrusu, doğrudan da. Əlhəq, münəccimbaşı dəxi, görünür ki, çox əlhəq imiş
is. [ər.] din. Allaha şükür olsun, şükür Allaha. [Məşədi İbad:] Qoca odur ki, dişləri olmaya, gözü görməyə, qulaqları eşitməyə, özü də yerindən tərpən
nida. 1. Qaç! qorx! uzaq ol! üzünü görmə! İkiüzlü adamlardan əlhəzər! – Arvad üzlü kişidən, kişi üzlü arvaddan əlhəzər
sif. Ürəkdən başqalarına pul, mal və s. ilə kömək edən; səxavətli, comərd. Əliaçıq adamın ürəyi də açıq olar
is. Əliaçıq adamın hal və sifəti; səxavətlilik, comərdlik, səxavət. Əliaçıqlıq yaxşı sifətdir. – Nəbinin igidliyi, əliaçıqlığı dillərdə dastan olur
sif. 1. Qüvvətli, güclü, zorlu. Əliağır adam. 2. məc. Bir işə uğursuzluq gətirən (əliyüngül ziddi). Əliağır adam
“Əliağır”dan mücər
is. Müsəlman təriqətlərindən birinin adı və bu təriqətə mənsub adam
is. Əliallahı təriqəti (bax əliallahı)
sif. Yoxsullaşmış, maddi cəhətdən çətinlik çəkən. Əliaşağı (z.) olmaq
is. Əli aşağı düşmüş adamın hal və keyfiyyəti; yoxsulluq
sif. 1. Əlləri bağlanmış halda olan. Əlibağlı dustaq. 2. məc. Hər cür hərəkət və təşəbbüs imkanından məhrum
1. sif. Yoxsul, heç bir şeyi olmayan; fəqir. Əliboş adam. // Əlində heç bir şey olmayan, heç bir şeysiz
is. 1. Yoxsulluq, fəqirlik, heç bir şeyi olmama. 2. İşsizlik, bekarlıq. // Veyillik, avaralıq
zərf 1. Əlləri bollu şeylə dolu halda. Əlidolu evə gəldi. – Lakin mən onun evinə əliboş gəlib əlidolu gedən, əlidolu gəlib əliboş gedən adamların kim
sif. Düz olmayan, təmiz olmayan, fürsət düşəndə oğurluq edən; oğru. Əliəyri adam. // İs. mənasında. Ticarət sisteminin əliəyrilərdən təmizlənməsi
is. Təmiz, düzgün olmayan adamın hal və keyfiyyəti; oğurluq, oğurluğa meyil. Sambalovun özünü əliəyrilik üstə işdən çıxartdılar
[yun.] Yağlı boya hazırlamaq üçün bişmiş kətan, ya çətənə yağı, yaxud süni surətdə hazırlanmış yağ. Əlif yağı
is [ər. əsli qəd. yəh.] 1. Ərəb əlifbasının [ şəklində yazılan birinci hərfinin adı. Əlifi dirək sayır, cimi çəngəl
zərf dan. köhn. Mütləq, yəqin, şübhəsiz. Bəs nə səbəbə bu iş, əlbəttə, əlif-əlbəttə gərək sənin, mənim və şahidlərimin arasında qala, vəssalam! C
is. [ər.] 1. Bir dildə işlənən və müəyyən qaydada sıralanan hərflərin məcmusu. Azərbaycan əlifbası. Ərəb əlifbası
bax əlifba. Əlifbey də bilmir (heç savadı yoxdur). – Hər əlibey oxuyan gər ola peyğəmbəri-həqq; Mən də peyğəmbərəm, amma kim edir küfranı
sif. Qumar və s. oyunlarda daim bəxti gətirən, həmişə udan
sif. dan. Əlinə pul keçməyən; yoxsul, fəqir
sif. Mahir atıcı, atıcılıqda cəld olan. Əliisti adamın əlindən ov qurtara bilməz
sif. Əldən çapıq; zirək, cəld. Əliiti adam. – Bu iki işin ikisində də Leylək əliiti idi. S.Rəhimov
is. zool. Vəhşi keçi; keyik. Davanın şiddətli vaxtında dağın döşündə bir sürü əlik göründü. “Qaçaq Nəbi”
is. dan. Yoxsul, pulsuz
is. dan. Yoxsulluq, pulsuzluq
1. sif. Cismani əməklə, xüsusilə əl əməyi ilə məşğul olan. Əliqabarlı fəhlə. 2. is. məc. Zəhmətkeş, əməkçi
sif. 1. Əlində qamçı olan, əlində qamçı tutmuş. Əliqamçılı süvari. Əliqamçılı polislər. 2. məc. Zalım, qəddar, zülmkar mənasında
sif. Əllərinə qandal vurulmuş. // Dustaq, əsir
sif. və is. Cinayətkar, qatil, cani. Əliqanlı cinayətkarlar öz cəzalarına çatacaqlar. – [Sultan] əliqanlı, … bizim yoldaşlardan … az-az həlak eləməmiş
is. və sif. Xəstəlik və ya qocalıq nəticəsində əmək qabiliyyətini itirmiş; şikəst. Əlillər cəmiyyəti
is. Əlil adamın hal və vəziyyəti. Təqaüdün miqdarı əlillik dərəcəsinə görə təyin edilir
zərf dan. 1. Çox tələsik, tez, qaçaraq. Bilmirəm keçən vaxt yaşılbaş sona niyə belə əlimyandı ilə axtarılırmış
bax əlyetməz. Şu uzaqlarda parlayan yıldız; Əlirişməz ümidlər kimidir. M.Hadi
sif. Körpə uşağı olan. Əliuşaqlı qadın