Fəlsəfə terminlərinin izahlı lüğəti

  • MƏAD

    Axirət dünyası, insanların öldükdən sonra həşr olunduqları yer.

    Tam oxu »
  • MƏBDE

    ideya, prinsip, başlanğıc: İlk olan özündən, başqa şeylərin çıxdığı təməl mənşə, əsl.

    Tam oxu »
  • MƏBDƏ

    Başlanğıc, birinci olan. Özündən başqa şeylərin törədiyi ilkin mənşə.

    Tam oxu »
  • MƏCBURİYYƏT

    \ – olduğundan başqa olmama hallı. Məntiqi riyazi anlamda məcburiyyət. Anlamların və prinsiplərin məntiqi əlaqəsində və nəticələrində olur

    Tam oxu »
  • MƏDƏNİYYƏT

    \– varlığın və şüurun bütün sahələrində bəşəriyyətin predmetləşdirmə \ və predmetsizləşdirmə mədəni irsin mənimsənilməsi\] proseslərin dialektik və

    Tam oxu »
  • MƏDƏNİYYƏT

    Etnoqrafiyada – geniş istifadə olunan anla-yışlardan biri də mədəniyyət terminidir. Bu anlayış öz tətbiq sahə-sindən asılı olaraq müxtəlif mənalarda

    Tam oxu »
  • MƏDƏNİYYƏT

    \ 1. Konkret mənada bədənlə və ruhla əlaqəsi olan müəyyən qabiliyyətləri inkişaf etdirmək, əqli və əxlaqi savaddır

    Tam oxu »
  • MƏFHUM

    \ – obyektlərin yaxud da hadisələrin müştərək xüsusiyyətlərini ehtiva edən və bir müştərək adda cəm edən ümumi kəlmələr

    Tam oxu »
  • MƏFKURƏ

    \ – fikir, məfkurə, qayə, insanı hisslər dünyasının fövqünə çıxaran qayə. 1. Ən yüksək, ən yetişkin həqiqət

    Tam oxu »
  • MƏHƏBBƏT

    \– insanların qarşılıqlı maraq və meyllərinə əsaslanan ünsiyyət və yaxınlıq münasibətlərindən doğan dərin intim hiss

    Tam oxu »
  • MƏXLUQAT

    Yaradılmışlar, Allahdan başqa bütün varlıqlar məxluqat hesab olunur. Çünki yeganə yaradılmayan varlıq Allahdır

    Tam oxu »
  • MƏİŞƏT

    \– cəmiyyət həyatının insanın özünün təkrar istehsalı ilə bilavasitə bağlı mühüm sahələrindən biri; qida məhsulları, paltar, mənzil, istirahət, əy

    Tam oxu »
  • MƏKAN

    \ – daxilində bir cismin ola biləcəyi yerlərin hamısını göstərən termin. Bütün var olanları içərisində ehtiva etdiyi yer

    Tam oxu »
  • MƏQSƏD

    \. Həyata keçirmək məqsədilə qurulan və qovuşmaq istənilən məfhum, şey.

    Tam oxu »
  • MƏN

    \ – türkdilli terminologiyaya aiddir. 1. Şüurlu olaraq özünü başqalarından fərqləndirən, ayıran kəlmə

    Tam oxu »
  • MƏNAFE

    fərdlərin, sosial bliklərin \ hərəkətlərinin sosial davranışını müəyyən edən səbəb.

    Tam oxu »
  • MƏNTİQ

    \ - ərəb dilindəki طٔك \ felinin mim məsdəiridir. Dilimizə hərfi mənada danışma, nitq söyləmə mənalarına uyğun gəlir

    Tam oxu »
  • MƏRASİM

    etnosun müəyyən sosial, ailə və mənəvi həyatı ilə bağlı olan reqlamentli hadisələrdir. Adətlə fərqləndirmək üçün onlar aşağıdakı söz birləşmələri ş

    Tam oxu »
  • MƏSULİYYƏT

    \ – insanın öz fəaliyyətlərini yaxud da öz təsir sahəsinə daxil olan hər hansı bir hadisənin nəticələrini öz boynuna götürməsi

    Tam oxu »
  • MƏZDƏKİLİK

    V əsrin sonunda İranda yaranmış, sonralar Azərbaycanda və bir sıra qonşu ölkələrdə geniş yayılmış dini-fəlsəfi və sosial təlim

    Tam oxu »
  • MİF

    \ – tanrılar, qəhrəmanlar, əvvəlki zamanların hadisələri üzərinə deyilənlər, nağıllar, əfsanələr. Yaxud hər hansı bir cəmiyyətdə əfsanə formasında ca

    Tam oxu »
  • MİFOLOGİYA

    \ Miflər, mifik rəvayətlər toplusu, əsatir. Yunan mifologiyası, mifləri tədqiq edən elm.

    Tam oxu »
  • MİFOLOGİYA

    \ gerçəkliyin ibtidai şüurda qədim dövr üçün səciyyəvi olan şifahi xalq yaradıcılığında təcəssümləşmiş fantas-tik inikası

    Tam oxu »
  • MİKROSOSİOLOGİYA

    \ – sosio-logiyanın bölməsi; öyrənmə obyektini \ təşkil edir.

    Tam oxu »
  • MİLLƏT

    \– insan birliyinin tarixən təşəkkül tapmış və xalqı əvəz etmiş forması, insanların yeni sosial və beynəlmiləl birliyi

    Tam oxu »
  • MİMANSA

    \ – hind fəlsəfə-sinin ortodoksal sistemlərindən biri.

    Tam oxu »
  • MİSTİK

    \ – hissi idrakın xaricində sirli sehirli mənəvi nurlanmağa aid olan.

    Tam oxu »
  • MİSTİSİZM

    \ – ruhi – mənəvi hal və tutum, naməlum qalan və üstüörtülü olan məsələlər, İlahi müşahidə yolu ilə həqiqətlərə, yaxud Tanrıya qovuşma fəaliyyət-

    Tam oxu »
  • MODALLIQ

    \ \ – mühaki-mənin, həmin mühakimədə söylənilən iqrari fikrin ―qüvvəsinə‖ xarakteristikası: mühakimə zəruri, mümkün, təsadüfi, qeyri müm-kün

    Tam oxu »
  • MODELLƏŞDİRMƏ

    \ – müəyyən obyektin xarakteristikalarının öyrənilməsi üçün onların xüsusi yaradılmış digər obyektdə təkrar yaradılması

    Tam oxu »
  • MONADA

    \ – varlığın struktur, substansional vahidini ifadə edən fəlsəfi termin.

    Tam oxu »
  • MONARXİYA

    (yunanca – təkhakimiyyətlilik) – elə bir idarə-etmə formasıdır ki, burada ali hakimiiyət vətəndaşların iradəsindən asılı olmayaraq tam və ya qismən bi

    Tam oxu »
  • MONARXİYA

    \ – bir nəfərin suverenliyi, hakimiyyəti. Dövlət gücünün bir nəfərin əlində cəm olunmasını bildirən dövlət forması

    Tam oxu »
  • MONİZM

    \ – bütün mövcu- datın əsasında bir başlanğıcın dayandığını qəbul edən fəlsəfi təlim.

    Tam oxu »
  • MONİZM

    \ – Bircilik-Tekçilik: Kainatdakı hər şeyi bir tək prinsipə \ irca edər.

    Tam oxu »
  • MONOTEİZM

    \ – Tek Tanrıcılık-Vahdaniyyet: bir tək ilaha inanmağı ifadə edir.

    Tam oxu »
  • MONOTEİZM

    \ – Ancaq bir Tanrının varlığını qəbul edən din və fəlsəfi təlim.

    Tam oxu »
  • MORFOLOGİYA

    \

    Tam oxu »
  • MOTİV

    \ – hər hansı bir istəkdən doğan fəaliyyətin səbəbi, hərəkətverici qüvvəsi. Motivasiya isə istəyin motivlərlə təyin edilməsidir

    Tam oxu »
  • MÖVCUDLUQ

    \– bir-birilə əlaqədə və qarşılıqlı təsir halında dəyişən şeylərin bütün rəngarəngliyi.

    Tam oxu »
  • MUHAL

    \ – İmkansız: Məntiq və metafizikada ziddiyyəti içinə alan şeydir.

    Tam oxu »
  • MUXTARİYYƏT

    \ – bir adamın, bir cəmiyyətin özünün qoyacağı qaydalara özünün tabe olacağı. muxtariyyət : is. \ Daxili qanunvericilik və idarəetmə işlərində sər

    Tam oxu »
  • MUTLAK

    \: Qeydə şərtə bağlı olmayan, sərhədsiz sonsuz, dəyişməz və müstəqil olan.

    Tam oxu »
  • MÜCƏRRƏD

    \ – mücərrədlik ilə əldə edilmiş bir düşüncə. Mücərrəd anlamlar ehtiva edən məfhum.

    Tam oxu »
  • MÜCƏRRƏDLİK

    \ – həqiqəti nəzəri dərk etməyin elmi cəhətdən müəyyənləşdirilmiş müşahidə və eksperiment faktları ilə bağlı olmayan mücərrəd məntiqi mühakimələrə

    Tam oxu »
  • MÜDDƏT

    \ – öz bütünü daxilində alınmış, məhdud bir zaman parçası, axıb gedən zaman dilimində bir parça.

    Tam oxu »
  • MÜHARİBƏ

    \dövlətlərin və bu dövlətlər daxilində siniflərin siyasətinin zorakılıqla davam etdirilməsindən ibarət olan ictimai-siyasi hadisə

    Tam oxu »
  • MÜHƏRRİK

    \ – Hareket etdiren, Kımıldatan: Aristotelə görə Tanrı və ya aləmdə hər cür dəyişmənin, meydana gələn xəstəliyi olan lakin özü heç bir dəyişiklik ta

    Tam oxu »
  • MÜQAYİSƏ

    \- obyektlər arasındakı oxşarlıq və ya fərq əlamətini \ müəyyən etmək məqsədi ilə onların bir-birilə tutuşdurulması, fərqləndirilməsi

    Tam oxu »
  • MÜQƏDDƏM

    \ – məntiqdə nəticənin çıxardığı prinsip və yaxud prinsiplər.

    Tam oxu »