mətnin konkret müəllifinə xas olan diskursiv təcrübələri (praktikaları) əhatə edir. İdiostil (üslub) struktur poetikanın, bədii ədəbiyyatın dilinin
səslər və söz birləşmələri dil vahidinin xarici (zahiri), (maddi) tərəfi. Bax: həm də ifadə planı.
1. İşarələrin müəyyən ardıcıllığı. 2. Deyimi, onun mənalarını və onda olan dil vasitələrini müəyyən üslub tərəfindən nəzərdən keçirilməsi, daha doğ
aşağıdakı şəkildə formalaşan yazı sistemi qaydalarından biri: beş və daha çox hərfdən ibarət Azərbaycan türkcəsində sözlərin yazılışı, saitlərin sözu
mürəkkəb ixtisarlaşmış (eyni zamanda, inisial tipli abreviaturaları) tərkibli adlardan yaranan sözləri özündə əks etdirən lüğət
ixtisarların tərcüməsinin əsas üsulu, təbiidir ki, lüğətlərə müraciət etməkdir. Lakin bunu da nəzərə almaq lazımdır ki, xüsusi materiallarda rast
təbii dillərə oxşarlığı olan ümumi təyinatlı və beynəlxalq dillərdir ki, onlar insanlar arasında ümumi ünsiyyət prosesi üçün (məsələn, İDO, esper
1. Bax: Tərcümə. 2.Maşın tərcüməsində insanın daha çox iştirakını tələb edir və buna görə də avtomatlaşdırılmış prosesdir
bu, artıq hazır tərcümədir ki, tərcüməçilik kommunikasiyasında aralıq - əlaqələndirici kimi istifadə olunur
törəmə metamətn onun protomətni əsl mətn yox, artıq mövcud olan metamətndir (məsələn, tərcümədən tərcümə)
ədəbi kommunikat tərcümə olunan dil, orijinalın dilidir. İlkin dildə tərcüməçinin oriyentirləşməsi - hər hansı məna məzmunun, tərcümə dilində leksi
məlumatı göndərənin kommunikativ fəaliyyəti.
onun iştirakçıları, ilkin mətnin göndəricisi, mətni və başqa məlumatı alan tərcüməçi. Tərcüməçi mətnin alıcısı kimi iştirak edir
bu, heç də natiq nitqinin sadəcə dinlənilməsi yox, həm də tərcümə həllinin seçimi, yaxud axtarışı prosesində məzmuna görə informasiyanın aradan çıxar
tərcüməçinin gözü ilə digər dilin daşıyıcısını və mədəniyyətini görməsi.
sinxron tərcümənin metodlarından biri olub, formal-işarə səviyyəsində ilkin mətnin hazırlığında leksik, qrammatik transformasiya və nitq kompressiyas
ilkin informasiyanı özündə saxlayan və onun tərcüməsi üçün nəzərdə tutulmuş bütün nəşr olunası materiallar
lokutiv akta məqsədyönlülüyün verilməsi, kommunikativ məqsədin ifadəsi.
metamətndə mətnarası invariantın olduğuna şəhadət verən əlaqə; imitativ əlaqədə metamətn orijinalla müqayisədə öz semantik və üslubi uyğunluğunu - 1
qavrayışa daha asan olan mətnin aşağı səviyyəsi. O nəinki formal, həm də mətnin məzmunu funksiyasını da yerinə yetirir
hər hansı dil ümumiliyinin nümayəndəsi.
bu, mütəxəssisdən zəruri məlumatların alınması imkanı və əldə edilmiş təcrübədən istifadədir. İnsanın öz təcrübəsi isə nəinki onun praktik işi nəti
elmi, texniki, xüsusi ədəbiyyat, xüsusi lüğətlər, xüsusi ensiklopediyalar, soraq kitabları informasiya mənbələri sayılır
bu, elə tərcüməçinin informasiya mənbələridir; bax: tərcüməçinin informasiyasının ümumi mənbələri, tərcüməçinin informasiyasının xüsusi mənbələri
müvafiq sahədə sərbəst ünsiyyətin mühüm şərtidir.
müəllif subyektinin (orijinala söykənən qeyri-intensional metamətndən fərqli olaraq) orijinala münasibətini ifadə edən metamətn
peşəkar dialekt növü olmaqla, istehsalatın bu sahəsində məşğul olan adamları birləşdirir.
dil vahidinin daxili (semantik), yaxud məzmun tərəfinin real dünyanın fikir predmetində, şüurda, predmetlərdə keyfiyyət və proseslərin inikası, əks
bax: işarənin referensial mənası.
konkret işarədən istifadə edən işarə və insan arasında münasibət.
işarənin referensial mənası.
konkret işarə ilə bildirilən Əşya ilə predmet arasında münasibət, əlaqə.
bu, danışıqlarda, konfranslarda, konqreslərdə, simpoziumlarda və s. rəsmi ünsiyyət dilləridir.
uyğunsuzluqlar informasiyası nəzəriyyəsində tərcümə mətninin müqayisəli öyrənilməsində bölünən və tərcümə mətinində olan və ilkin mətndə olmayan m
1. Adətən adların transkripsiyası ilə müşayiət olunan tərcümə (elmi jurnalların və s.). 2. Sözün özünün yerinə onun izahını verən tərcümə
tərcümə olunan söz, yaxud söz birləşməsinin mənasının sərbəst şəkildə verilməsi (tərcüməsi). Müqayisə et: anlayışın məntiqi inkişafı
Janrın norması, yaxud konvensiyasında fərqlər bir dil, bir mədəniyyət çərçivəsindən kənara çıxdıqda daha aydın görünür
mətnin bir xüsusi ədəbi janr kimi konstitutiv əlamətlərinin dəyişməsi zamanı gedən tematik yerdəyişmə nəticəsi
danışıqda müəyyən məqsədlə eyni sözün müxtəlif mənalarının qarşılaşmasından və ya səs tərkibinə görə yaxın sözlərin sıralanmasından ibarət söz oyun
başqa dilə məxsus söz və ya ifadələrin sırf hərfi tərcüməsindən yaranan tərcümə.
kalkalaşdırma zamanı əcnəbi dilə məxsus söz və ifadənin mənası və strukturu əxz edilir. Bu da başqa dillərin və ya dilin leksik-semantik, leksik-seman
Morfoloji, sintaktik və semantik səviyyələrdə qarşılışdırılan bir, yaxud bir neçə elementlər seqmenti kimi xarakterizə olunan tərcümə situasiyası
1. Bu tərcümənin elə bir mərhələsidir ki, orada tərcüməçi ilkin məlumatda olanın nüvəsinə yaxın uyğunluq tapa bilir
bu, o zaman baş verir ki, tərcüməçi öz peşəkar fəaliyyətinə lazımınca yanaşmır, hazırlaşmır, yaxud heç də zəruri fərdi - bədii qabiliyyətini öz fəali
bütöv, sonuncu və bəzi hallarda formal məhdudlaşdırılmış sistemaltılar. Nisbətən aydın parametrlərlə ifadə olunan kiçik funksional sistemaltılar (yar
işin məqsəd və xarakterindən (auditoriya üçün, dublyaj, səsləndirmə və s. üçün tərcümə) asılı olmaqla, o özündə sinxron, ardıcıl və yazılı tərcu
kitab nəşrindən götürülmüş ifadələrin pejorativ mənada işlədilməsi. Bunları bəzən streotip ifadələr də adlandırırlar
informasiyanın transformasiyasında və kodlaşdırılmasında rol oynayan işarələr sistemi kimi dil bu istiqamətin mərkəzində durur
van Deykin fikrincə, ayditiv aktdan (yaxud dinləyən aktdan) və kommunikativ situasiyadan ibarətdir.
kommunikativ məqsəd-məram İntensiya (lat. intentio) fəlsəfi elmlərin terminoloji aparatından götürülmüşdür