İzahlı tərcüməşunaslıq terminləri lügəti

  • Rakurs

    nəzər nöqtəsi, baxış bucağı

    Tam oxu »
  • Ranq

    1. Tezlik lüğətlərində sözformaların sıra nömrəsi. 2. Ranq tezlik lüğətlərində ranjirə olunmuş cərgədə sözformanın ortaya çıxmasında (mətndə işlənmə

    Tam oxu »
  • Ranq tezlik lüğəti

    1. Lüğət vahidlərinin azalma tezliyi üzərində qurulmuş lüğət. 2. Ranq üzrə sözlərin, daha doğrusu, onların işlədilməsi (rast gəlinməsi) tezliyi ü

    Tam oxu »
  • Reaksiya

    1. Adətən reaksiya dedikdə bir məlumata «cavab» nəzərdə tuturuq. 2. Bax, həm də ünsiyyət effekti.

    Tam oxu »
  • Real aktantlar

    situasiyanın substantiv elementləri, subyekt, obyekt, substansiya prosesinin həyata keçirməsini əngəlləyən, yaxud ona kömək edən məkan, yaxud zaman ko

    Tam oxu »
  • Reali - sözlər

    ilkin dilin daşıyıcılarının praktik təcrübəsində mövcud olmayan və buna görə də ekvivalentlərə malik olmayan əşyaları, hadisə və anlayışları bildirən

    Tam oxu »
  • Realilər

    1. Başqa dildə danışan insanların praktik nitqində mövcud olmayan predmet, əşya anlayışı, situasiya bildirən söz, yaxud realiyalar

    Tam oxu »
  • Realilər tərcüməsinin əsas üsulları

    1. Transliterasiya və transkripsiya. Realiyanı bildirən konkret sözün ya yazıda onun kökünün öz dilində, yaxud öz dilində şəkilçilərlə birlikdə bil

    Tam oxu »
  • Redaktəönü

    mətnin maşına, maşın tərcüməsinə daxil edilməsinə qədər qabaqcadan redaktə olunması.

    Tam oxu »
  • Redusiya olunan əlaqə

    mətnlərarası invariantın semantikasının saxlanılması zamanı mətnin ayrı-ayrı səviyyəsində aksent edilən iki mətn arasındakı münasibətlər

    Tam oxu »
  • Referat

    1. İlkin sənədin müxtəsər izahını əks etdirən ikinci sənəd. Referatın əsas məqsədi - izah olunan işin əsas müddəaları ilə tanış etməkdən ibarətdir

    Tam oxu »
  • Referat çıxarma

    mətndə tanışlıqla bağlı nitq fəaliyyətinin mürəkkəb növüdür ki, mətndə onda olan verilmiş informasiyanın, yaxud əsas məzmunun yazılı şəkildə verilm

    Tam oxu »
  • Referat-xülasə

    referat-xülasədə onun əsas müddəaları materialın olduqca yığcam şəkildə təqdim olunması ilə bərabər bütün ikinci dərəcəliləri atılır

    Tam oxu »
  • Referat-konspekt

    referat-konspektdə əslin yığcam şəkildə onun materialını möhkəmləndirən mühüm müddəaları gətirilir

    Tam oxu »
  • Referat üzərində işin ardıcıllığı

    1. Referat üçün nəzərdə tutulmuş sənədi diqqətlə oxumaq. 2. Tamamlanmış fikri əks etdirən sənədin mətnini bölmək

    Tam oxu »
  • Referatın həcmi

    referatın tamlığına və həcminə, eləcə də onun tərtib olunması xüsusiyyətləri referatın təyinatından və onu sifariş verənin konkret tələbi ilə bağlıdı

    Tam oxu »
  • Referatın strukturu

    adətən referat aşağıdakı hissələrdən ibarət olur: 1) referat edilən sənədin başlığı olan biblioqrafik təsvirdən; 2) orijinalın əsas fikrini əks etdirə

    Tam oxu »
  • Referativ annotasiya

    bax: annotasiya.

    Tam oxu »
  • Referativ jurnal

    hər hansı bir nəsnənin (kitab, məqalə və s.) müəyyən mövzunu müxtəsər şəkildə referatlar formasında əks etdirən materiallar məcmuəsi

    Tam oxu »
  • Referativ tərcümə

    orijinalın qabaqcadan seçilmiş hissələrinin tam yazılı tərcüməsi olub, əlaqəli rabitəli mətndir ki, onlar bir yerdə orijinalın referatını əmələ gətir

    Tam oxu »
  • Referent

    1. Konkret dil ifadəsi ilə uyğunlaşan fikrin predmeti. 2. Bu, elə denotat deməkdir. 3. İşarə ilə göstərilən həmcins əşyalar, hadisələr sinfi

    Tam oxu »
  • Referent funksiya

    fikrin predmeti ilə bağlı funksiyadır ki, konkret dil ifadəsi onunla uyğunlaşır.

    Tam oxu »
  • Referent işləməsi

    bax: dinlənilmiş materialın şifahi şəkildə referat kimi verilməsi.

    Tam oxu »
  • Referent-tərcüməçi

    xarici dilləri bilən və «Dilçi. Tərcüməçi » diplomu olan mütəxəssis. Müq. et: tərcüməçi və tərcüməçi-referent

    Tam oxu »
  • Registr

    sosial professional, müəyyən ünsiyyət sferasında xidmət edən verilmiş mövzu ilə bağlı leksik vasitələr və qrammatik strukturlardan istifadə ilə bağl

    Tam oxu »
  • Rekoqnitiv əlamət

    tanıdıcı əlamət.

    Tam oxu »
  • Rekonstruksiyalaşdırma

    1.Nəinki sintaktik, həm də üslubi normalara tərcümə dilində cavab verən tərcümə mətninin yaranma mərhələsi

    Tam oxu »
  • Rekvizit

    sənəd formasının ayrı elementi.

    Tam oxu »
  • Relevant

    dil vahidlərinin diferensiya etmə bacarığı linqvistik vahidlərin fərqləndirilməsi (bir-birindən ayırd edilməsi) üçün xidmət edən, dil üçün ünsiyy

    Tam oxu »
  • Relyasion məna

    münasibətlərin mücərrəd mənası, daha doğrusu, qrammatik məna.

    Tam oxu »
  • Relyefli söz

    qeyri-ordinar, koloritli, özünə diqqəti daha çox çəkən söz. Ardıcıl tərcümədə yazılma üçün istifadə olunur

    Tam oxu »
  • Relyefli söz seçimi metodu

    məna təhlili metodlarından biridir, (ardıcıl tərcümənin yazıya alınması sistemində istifadə olunur) burada tərcümənin yazıya alınması zamanı daha gu

    Tam oxu »
  • Rema

    1. Mövzu haqqında məlumat verilən deyim komponentini ifadə edən. 2. Məlumatın məzmununu özündə əks etdirən mövzu ilə bağlı danışanın məlumat vermə im

    Tam oxu »
  • Replika

    dialoqda iştirak edən şəxsin deyiminin dialoji nitqdə hər hansı ayrıca deyimi.

    Tam oxu »
  • Reprezentasiya

    daha inamlı şəraitdə dil faktlarının təqdim olunması.

    Tam oxu »
  • Reproduksiyalı əlaqə

    təsirlik prinsipindən istifadə zamanı mətnin reproduksiyasına istiqamətlənmiş metamətn əməliyyatı (tendensioz transliterasiya)

    Tam oxu »
  • Reproduktiv

    nitq məlumatını çatdıran, ifadə edən; fəal.

    Tam oxu »
  • Reproduktiv hərəkət

    vərdişlərin fəaliyyəti ilə bağlı hərəkətlər.

    Tam oxu »
  • Reproduktiv leksika

    tanış situasiyada əzbərlənmiş cümlələrin tələffüz olunması leksikası. Reproduktiv leksikanı produktivlə (məhsuldar) birlikdə aktiv (fəal) leksika ad

    Tam oxu »
  • Resenziya

    bu resenzentin müəllifə, onun elmi, yaxud bədii mətninə verdiyi yazılı təhlil qiyməti.

    Tam oxu »
  • Resepsiya

    1. Qavrayış, qəbuluetmə. 2. Başqa ölkədə, yaxud başqa mərhələdə yaranan sosioloji və mədəni formaların konkret cəmiyyət tərəfindən mənimsənilməsi, qəb

    Tam oxu »
  • Resepstiv leksika

    bu, elə passiv leksika deməkdir, daha doğrusu, bu, elə leksik vahidlərdir ki, onlar tanınır və bilinir, lakin bununla belə, hələ də nitqdə reproduksiy

    Tam oxu »
  • Reseptiv

    nitq məlumatını qəbul edən, passiv.

    Tam oxu »
  • Reseptiv hərəkət

    informasiyanın qəbul etməklə bağlı hərəkət.

    Tam oxu »
  • Reseptor

    mətnin, tərcümənin xarici dildən olan alıcısı.

    Tam oxu »
  • Retrospeksiya

    mətnin prospeksiyası - kommunikativlik kateqoriyasının özünü fərdi şəkildə büruzə verməsi. Retrospeksiyanın səbəbi - mətnin prospeksiyası kommunika

    Tam oxu »
  • Retrospektiv

    geriyə, yaxud keçmişə, keçmiş hadisələrə aid.

    Tam oxu »
  • Reversiv situasiya

    qarşılıqlı dövr edən situasiyadır ki, o tərcümə zamanı xarici dildən ana dilinə ana dilindən də həmin xarici dilə tərcümə zamanı ortaya çıxır

    Tam oxu »
  • Rezonator (səs ucladan) ton

    bax. oberton (əsas tona xüsusi rəng verən əlavə ton)

    Tam oxu »
  • Rəng

    həm də konnotasiya deməkdir.

    Tam oxu »