İzahlı tərcüməşunaslıq terminləri lügəti

  • Nağıl

    hər hansı şeyin (mətnin) məzmununun şərhi. Müqayisə et: dəyişdirmə (uyğunlaşdırma).

    Tam oxu »
  • Natiq nitqi

    1.Çoxsaylı auditoriyaya yönəlmiş müraciət, yaxud nitq. Buna görə də o xüsusi keyfiyyət tələb edir: müəyyən və bərabər səsin təmin olunması, xüsusi

    Tam oxu »
  • Natiq nitqinin tərcüməsi

    natiq nitqi dinləyiciyə istiqamətlənmiş nitqdir ki, ona müəyyən fonetik, xüsusən ritmik tələblər verilir

    Tam oxu »
  • Neologizmlər

    1. Dildə, bəzən isə verilmiş hər hansı kontekstdə müvəqqəti, okkazional (fərdi) yaranmış, bəzən bu və ya digər vaxt (dövr) ərzində özünə yer almış s

    Tam oxu »
  • Neologizmlər lüğəti

    bu, elə yeni sözlər lüğəti deməkdir.

    Tam oxu »
  • Neologizmlər tərcüməsi

    bax: neologizmlər.

    Tam oxu »
  • Nəql etmə

    bu, təsvirə əks olub, müxtəlif zaman kəsiklərində gedən hadisələrin təsviridir ki, onlar bir-birinin ardınca gedir, yaxud bir-birini şərtləndirir; bu

    Tam oxu »
  • Nəzarət mexanizmi və nəticələrin korrektə edilməsi

    mütərcimin bu və ya digər tərcümə variantını seçərkən özünə inamı olmadığı zaman istifadə olunur. O, özündə deyimin məzmununun sintaktik və leksik

    Tam oxu »
  • Nisbi bilinqvizm

    süni bilinqvizm nəticəsində iki dildə nisbətən sərbəst danışan şəxs; ikidilliliyin nisbi xarakteri, dillərdə danışma xarakteri

    Tam oxu »
  • Nisbi sinonimlər

    quruluş və məna etibarı ilə uyğun olan semantik konstruksiyalar.

    Tam oxu »
  • Nisbi tezlik

    Bu, mətnin (korpusun) elə hissəsini lüğət vahidinin faizlərlə təmin etməlidir və ödəməlidir ki, bununla onun mühümlüyünü müəyyənləşdirmək olsun

    Tam oxu »
  • Nitq

    1. Prosesində dilin funksionallığının kommunikasiya prosesində informasiyanın verilməsi verilməsi. 2

    Tam oxu »
  • Nitq axının makroseqmentasiyası

    sintaqmların, frazaların, yüksək fraza vahidlərinin nitq deyiminin seqmentasiyası.

    Tam oxu »
  • Nitq dil vahidi

    bu elə nitqdə və dildə dil vahidlərinin və nitq vahidlərinin birliyi deməkdir.

    Tam oxu »
  • Nitq əsəri

    real deyilmiş, yaxud yazılmış cümlələr, yaxud cümlələr cəmi, eyni zamanda hər hansı uzunluqda olan şifahi, yaxud yazılı nitqin parçası; ədəbiləşən,

    Tam oxu »
  • Nitq fəaliyyəti

    1. Müxtəlif dilçilik, psixologiya, fiziologiya və s. elmlərin predmeti kimi eyni zamanda çıxış edən (nitqin bir əsər kimi təqdim olunmasından fərqli

    Tam oxu »
  • Nitq fəaliyyətinin müxtəlif növləri

    oxu, danışıq, tərcümə, redaktə, referat çıxarma, korrektor işi və s. kimi ola bilər. Əgər nitq fəaliyyətinin professional növlərini atsaq, o zaman dö

    Tam oxu »
  • Nitq həlqəsi (zəngiri)

    ritmik-informasiya vasitələri ilə fərqləndirilən cümlənin müxtəsər olan başlıca hissəsi. Ayrı-ayrı nitq həlqələri qismində, adətən, sintaqma və ritm

    Tam oxu »
  • Nitq hərəkəti

    nitq fəaliyyətinin elementini təşkil edən hərəkət.

    Tam oxu »
  • Nitq işarəsinin mikroseqmentləşməsi

    nitq işarəsinin (siqnalının) minimal sahələrdə səsdən kiçik olan, həm də səslərin, bəzən isə hərflərin seqmentləşməsi

    Tam oxu »
  • Nitq janrı

    müvafiq məzmunun verilməsində diskursiv praktikalardan istifadə ssenarisidir və konkret kommunikativ məqsədlə əlaqədardır

    Tam oxu »
  • Nitq kommunikasiyası

    1. Ünsiyyətin şifahi forması. 2. Bu və ya digər üslubun, dilin çərçivəsində ünsiyyət. 3. Söhbəti, danışılanı bildirmək

    Tam oxu »
  • Nitq kompentensiyası

    bu, elə kommunikativ kompentensiya deməkdir ki, toplanmış dil materiallarını ünsiyyət məqsədi ilə istifadə etmək bacarığıdır

    Tam oxu »
  • Nitq kompressiyası

    1. İlkin mətnin heca həcminin ikinci dərəcəli informasiyalara malik nitq vahidləri hesabına kiçildilməsi və eyni zamanda leksik və qrammatik transform

    Tam oxu »
  • Nitq kontaktorları

    nitq kontaktını həyata keçirməyə imkan verən danışıq klişeləri.

    Tam oxu »
  • Nitq konteksti

    Bu, elementin nitqdə istifadə olunma xüsusiyyətləri, şəraiti.

    Tam oxu »
  • Nitq mədəniyyəti

    bax: mədəni nitq.

    Tam oxu »
  • Nitq seqmenti

    nisbətən məna müstəqilliyi ilə xarakterizə olunan nitqin minimal parçası və mətnin seqmentasiyası nəticəsinə nitq zəncirinin fasiləsiz saxlanma qayda

    Tam oxu »
  • Nitq situasiyası

    1. Nitq ünsiyyəti həyata keçirilən situasiya. 2. Kommunikasiya həyata keçirilən real gerçəklik. Tərcümə ilə kommunikasiyada N1 nitq situasiyası fərq

    Tam oxu »
  • Nitq şəraiti

    bu elə situasiya konteksti deməkdir.

    Tam oxu »
  • Nitq şüuru

    konkret nitq quruluşunda öz əksini tapmış nitq situasiyası, nitq şəraiti, deyiminin məqsəd və vəzifəsi

    Tam oxu »
  • Nitq ünsiyyəti

    təbii dilin köməyilə ünsiyyət.

    Tam oxu »
  • Nitq üslubu

    1. Konkret nitq sferasında dil üslubunun tətbiqi. 2. Dil üslubunun (yaxud dil üslublarının kombinasiyasının) konkret nitq sferasında tipik tətbiqin

    Tam oxu »
  • Nitq zənciri

    nitqin sıra xətti, səslənmənin fasiləsiz ardıcıllığıdır ki, qəbul edən tərəfindən semantik səviyyəli vahidlərin təşkilinin ardıcıllığı kimi bölünür

    Tam oxu »
  • Nitqçilik (nitqşünaslıq)

    fonetika, psixologiya, fiziologiya, akustika, sosiolinqvistika, kommunikativ linqvistika kimi biliklər sahəsini özündə birləşdirir

    Tam oxu »
  • Nitqi eşitmə

    bu və ya digər dildə nitqi qavrayış üçün qəbul etməyə hazırlanmış (hazır olan) eşitmə.

    Tam oxu »
  • Nitqin başa düşülməsi

    dinləyicinin aktiv mürəkkəb fəaliyyətinin nəticəsi prosesi, nitq stimulunun passiv qəbul edilməsi kimi başa düşülmür

    Tam oxu »
  • Nitqin bitişikliyi, qovuşuqluğu və diskretliyi

    bu, kommunikativlik kateqoriyasının özünü əks etdirməsindən biridir.

    Tam oxu »
  • Nitqin əsəri

    sözlərdə ifadə edilmiş fikir, bu başlıca fikri ifadə edən sonuncu cümlə, cümlənin hissəsi, yaxud hər hansı bir fikri açan cümlənin bəzi hissəsinin

    Tam oxu »
  • Nomenklatura

    1. Konkret elm sahəsində istifadə olunan xüsusi termin-adların cəmi. 2. Konkret (mücərrəd anlayış və kateqoriyaları özündə birləşdirən terminologiy

    Tam oxu »
  • Nominasiya

    1. Ad proses kimi, sözün verilmiş konkret referentə uyğunluğu. 2. Nominasiya dedikdə nominativ funksiya başa düşülür

    Tam oxu »
  • Nominativ funksiya

    söz, yaxud söz birləşməsinin predmetin (əşyanın) adına uyğunluğu. Adlandırma funksiyası, ad verilmə prosesi

    Tam oxu »
  • Nominativ məna

    predmet, hadisə və s. istiqamətlənmiş sözün əsas birbaşa mənası.

    Tam oxu »
  • Norma

    fərdin nitqində dil vasitələrinin qaydaya salınmış halda işlədilməsinin qəbulu norma adlanır.

    Tam oxu »
  • Normalaşma (normalaşdırma)

    norma qoyulması, normaya salınma.

    Tam oxu »
  • Nümunə və səhvlər modeli

    müəyyən seçim kriteriyasına cavab verməyən variantların rədd edilməsi yolu ilə məsələnin ardıcıl olaraq optimal həllinə gəlmə metodu

    Tam oxu »
  • Nümunələr və səhvlər metodu

    seçimin ayrı-ayrı müəyyən olunmuş ölçülərinə cavab verməyən variantlarının rədd edil- məsi yolu ilə optimal həllə ardıcıl yaxınlaşma

    Tam oxu »
  • Nüvəyəyaxın səviyyə

    transformasiya edilmə səviyyəsinin qeyd olunması. O nüvə cümlələr səviyyəsindən onunla fərqlənir ki, cümlələr arasında məna əlaqələri üçün bağlay

    Tam oxu »
  • Oberton

    musiqi termini kimi işlənir, bu tərcümədə əsas tona xüsusi rəng verən əlavə tondur. Əlavə, daha yüksək tondur ki, onun yüksəkliyindən, gücündən

    Tam oxu »
  • Obrazı yadda saxlama

    qəbul edilmiş informasiyanı obrazların, təsəvvürlərin, hisslərin köməyi (vasitəsi) ilə yadda saxlamaq bacarığı

    Tam oxu »