mühəndis linqvistikasında sözformaları siyahısının yeniləşməsi ardıcıl axtarış yolu ilə və müxtəlif sözformaları korpusunun seçilməsi, onların tezli
bir lüğət məqaləsi şəklində təqdim olunmuş eyni kökdən olan sözlər qrupu.
lüğətlə müəyyənləşdiriləcək lüğət uyğunluğu.
1. Dili «makroskopik» səviyyədə, daha doğrusu, onu geniş planda statistik metodlarla tədqiq edən dilşunaslıq sahəsi
tərcümə yerdəyişmələri, daha doğrusu, bir dil səviyyəsindən digərinə, bir kateqoriyadan digərinə keçid
1. Nəyinsə göstəricisi, məsələn, cəm halın göstəricisi; 2. Nəyə isə işarə; 3. Siqnal işarəsi; 4. Oriyentir işarəsi
1. Tam, aydın, müsbət dil ifadəsinə malik olan; 2. Nişanlanmış, qeyd olunmuş, tərtib olunmuş.
1. Mühəndis linqvistikasında mətn seqmenti (söz birləşməsi), sözformaları lüğətlərinin köməyi ilə adekvat (bərabər) konfrontasiyaya, ziddiyyətə girə
bu leksik vahidlərin xüsusi kodlaşmış cədvəllərin qaydaya müvafiq olaraq kodlaşması prosesini özündə birləşdirir
bu elə avtomatlaşlaşdırılmış tərcümədir ki, (EHM) bu zaman maşın yaddaşı redaktə vasitələri ilə ikidilli lüğətə uyğunlaşdırılıb qurulur və maşın tər
1. Maşın tərcüməsi sisteminin hər hansı mühüm hissəsi; 2. Hər hansı sahmana salınmış leksik informasiyanın sonuncu massivində nisbətən avtomatlaşdı
1. EHM köməyi ilə verilmiş proqram əsasında mətnin avtomatlaşdırılmış şəkildə tərcüməsi; 2. Dilçiliyin linqvistikanın əsas müddəaları və metodlarını
elektron-hesablama maşınlarının yaddaşından istifadə edən tərcümə. Bu, orijinalın dil sisteminin leksik elementlərinin və tərcümənin dil sisteminin
1. EHM-da alınmış informasiya siklinin tam şəkildə işlənib yerinə yetirilməsinə sərf olunan vaxt; 2. EHM-da iş vaxtının kəmiyyət ölçüsü avtomatlaşdı
sözbəsöz tərcümə ilə eynidir.
ikidillik şəraitində hər hansı texniki vasitələrin tətbiqini nəzərdə tutmayan informasiyanın işlənib hazırlanması; o qeyri-maşın, yaxud «əl ilə» yerin
diferensial əlamətlərin ölçü (səviyyə) vahidi.
1. «İkinci qəbildən» olan dil, daha doğrusu, dil haqqında danışılan dil (dil-obyekt); 2. Bu elə bir dildir ki, onun obyekti digər dilin məzmunu və ifa
ikinci, törəmə ədəbiyyat, mətnlər arasında modelləşdirici münasibətlər prinsipi əsasında yaranan ədəbiyyat
hər hansı gerçəklik modelinə müvafiq olaraq insan təfəkkürü ilə müəyyənləşən və alternativlərin hər hansı qərarların qəbulu prosesinə təsir edən d
sözün məna tutumunun, ondakı məcazi mənaların yaranmasına görə genişlənməsi və onun ekspressiv xassələrinin güclənməsi
törəmə, ikinci kommunikasiya. Metakommunikasiya funksiyası - orijinalın invariant xüsusiyyətlərinin inkişafı, yaxud onların ikinci törəmə mətndə, met
metakommunikasiya prosesində metakommunikativ vektorların qoyulma üsulu.
ənənəyə, mətnin reallıq-ənənə oxu üzərində qəbuledicinin mətnə və reallığa münasibətindən haqqında söhbət gedir
1. Kommunikativ aktda istifadə olunan «koda», daha doğrusu, dilə özünü istiqamətləndirmiş funksiya; bu,dil məlumat predmetinə çevrildikdə başlıca fu
dilin məzmun tərəfini ünsiyyətdə olan kollektivin təfəkkür və ictimai həyatla əlaqədə olan xüsusiyyətlərini öyrənən dilçilik sahəsidir
protomətn modeli, əlaqə məhsulu, mətnarası invariantın iki mətn arasında mövcudluq üsulu.
mətn yaradıcılığı prosesində müəllif strategiyasının ortaya çıxmasına müvafiq olan kommunikativ subyekt və onun aktlararası əlaqələrdə iştirakı
müəllif və oxucu subyektlərinin yaradıcılığında iştirak dərəcəsinə uyğun olaraq müəllif metamətni, kvazimetamətni və oxucu metamətnləri fərqləndiril
şeir haqqında şeir - ikinci, törəmə poetik mətn. O, ədəbi aktivliyi modelləşdirir (C.S. Xolmsa məxsus termin)
bir əşyanın adının digər əşyanın (predmetin) yerinə onların arasındakı zahiri və yaxud daxili əlaqəyə görə işlənməsi
1. Şeirşünaslıq nəzəriyyəsi; 2. Şeirşünaslıq sistemi.
nitqdə adətən, yaxud təbii referent olmayan predmeti bildirən nitqdə şüurlu istifadə nəticəsində sözün qazandığı məna
bu, elə xalq-danışıq dili deməkdir.
üstün dialekt əsasında əmələ gəlmiş ümumi dil, bu, elə xalq-danışıq dili deməkdir.
qarışıq hadisələrlə bütün istiqamətlərdə qarşılıqlı əlaqədə olan uzunluğun məhdudlaşmayan əlaqələri
onların sırasında məkan qoşmaları, «long way off»- «uzaq-uzaq», «ten miles long»- «on mil uzunluğunda», «it’s a day’s trip»- «oraya bir günlük yol v
Çünki ünsiyyətə girənlər arasında kontakt birbaşa yox, bilavasitə, zaman və məkan baxımından distansiyada gedir
bax: yazışma.
tərcümə dili və onun sistemi; tərcümə olunan dil haqqında məlumat.
Bax: pedantlıq məqsədli.
1. İnformasiya daşıyan deyimin kommunikativ tərəfi. 2. Veriliş üçün nəzərdə tutulmuş informasiya. İnformasiya nitq əsərinin məzmunu ilə üst-üstə d
bax: situasiya.
yəni onun məna tərəfi.
1. Semantik məzmundur ki, onun əsasında iki dilin vahidi arasında qanunauyğun müvafiqlik qurulur; tərcümə zamanı invariant məna olur
semantik və situasiya informasiyanın müqayisəsinin nəticəsi olan nitq əsərinin mənası.
1. Tərcümə zamanı lüğət uyğunluğunun məntiqi şəkildə onunla bağlı kontekstuallıqla dəyişilməsi (predmet burada onun əlaməti, proses - predmetlə əlam
özünün konkret realizasiyasındakı əsas əlamətləri birləşdirən sema.
İnsanın nitq fəaliyyətinin modeli, hər hansı mənanı ifadə edən, hər hansı mətnin - onun mənasını özündə saxlayan model
ilkin mətnin (orijinalın) qavrayışı zamanı tərcüməçinin mütləq əməliyyatlarından birinə çevrilir; onun burada məqsədi mənanın müəyyənləşməsi və inv