Neft terminlərinin izahlı lüğəti

  • Ekstraksiya

    maye və bərk madə qarışıqlarını həledici vasitəsilə qismən və ya tamamilə öz tərkib hisələrinə ayırmaq

    Tam oxu »
  • Elektrik dolma nasosu

    bax: Dərinlik nasosu ilə neftçıxarma.

    Tam oxu »
  • Elektrik karotajı

    axtarış və kəşfiyat məqsədilə qazılmış quyularda süxurların xüsusiyətlərinin və ardıcılığının elektrik üsulu ilə öyrənilməsi

    Tam oxu »
  • Elektrik kəşfiyat metodu

    geofiziki kəşfiyat metodlarından biri. Yer qabığını təşkil edən süxurların elektrik xasələrinin (əsasən xüsusi müqavimətin) fərqlənməsinə əsaslanır

    Tam oxu »
  • Elektrobur

    neft quyularını qazmaq üçün elektrik mühəriki ilə işləyən və valında qazıma baltası olan maşın. E.-la - ilk quyu 1940-cı ildə Bakıda Qala sahəsində qa

    Tam oxu »
  • Elevator

    neft quyularının yeraltı təmirində boru və ştanqları quyuya endirərkən onları tutan polad xamıt.

    Tam oxu »
  • Energetika

    enerji ehtiyatları, müxtəlif enerji növlərinin alınması, bir şəkildən başqa şəklə çevrilməsi, ötürülməsi və istifadə olunması məsələlərini əhatə edən

    Tam oxu »
  • Estakada

    yer və ya su səthindən müəyən hündürlükdə nəqliyat vasitələrinin, adamların, müxtəlif komunikasiya xətlərinin (su, qaz, boru kəmərlərinin və s

    Tam oxu »
  • Etilənmiş benzin

    etili benzin - antidetonasiya xasələrini yüksəltmək üçün etil mayesi qarışdırılmış benzin. Başqa neft növlərindən seçilsin deyə, etil mayesini boyayır

    Tam oxu »
  • Faydalı qazıntı yatağı

    sənaye əhəmiyətli təbi mineral xamal yığını. Adətən lay, damar, ştok, yuva formalarında olur. Bax: Yataq

    Tam oxu »
  • Faydalı qazıntılar

    Yer qabığında madi istehsal sahəsində efektiv istifadə oluna bilən üzvi və qeyri-üzvi mənşəli mineral aqreqatları; bərk, maye və qaz halında olur

    Tam oxu »
  • Faydalı qazıntıların geo

    kimyəvi axtarışları – faydalı qazıntı yataqlarını aşkara çıxartmaq məqsədi ilə metosfer, hidrosfer, atmosfer və biosferdə elementlərin paylanması qanu

    Tam oxu »
  • Fırlanma qazması

    neft, qaz, şaxta və s. quyuların qazılmasında tətbiq edilən qazma üsuları. F.q-nə rotorla qazma, turbin qazması daxildir

    Tam oxu »
  • Filtirat

    quyudan çıxarılan neftin, qazın və qumun qarışığı.

    Tam oxu »
  • Fitinq

    boru kəmərlərini birləşdirən detal. Boru kəmərlərinin budaqlanan, dönən yerlərində, bir boru kəmərindən digər diametrli boru kəmərinə keçid yerlərində

    Tam oxu »
  • Fontan armaturu

    fontan vuran neft və qaz quyularının ağzını kipləşdirmək, onlara nəzarət etmək və istismar rejimini tənzimləmək məqsədi ilə istifadə olunan quyuüstü a

    Tam oxu »
  • Fontan quyusu

    lay enerjisinin təsiri altında və ya quyudan neft çıxaranda neftli laylardan ayrılan qazın genişlənməsi nəticəsində fontan vuran quyu

    Tam oxu »
  • Fontan üsulu ilə neftçıxarma

    lay enerjisinin təsiri ilə quyulardan neftin, qaz-kondensatın yer səthinə qaldırılması.

    Tam oxu »
  • Fraksiya

    səpələnən və ya xırda parçalar şəklində olan bərk materialın və duru qarışığın (məs. neftin) müəyən əlamətə (hisəcik və ya dənəciklərin ölçüsünə, sıxl

    Tam oxu »
  • Fraksiyalarayırma distiləsi

    mayelər qarışığını fraksiyalara, yəni məhdud temperatur intervalarında qaynayan hisələrə ayırma prosesi

    Tam oxu »
  • Generator qazı

    yanacağın qazlaşdırılmasından əmələ gəlir;

    Tam oxu »
  • Generator qazı

    qaz yanacaq növlərindən biri: daş kömür, torf, mazut, koks və s. yanacaqları qaz generatorunda qazlaşdırmaqla alınır

    Tam oxu »
  • Geoloji axtarış

    faydalı qazıntı yataqlarının açılmasındakı işlərin məcmusu. G. a.-ın elmi əsasını tədqiq edilən sahədə faydalı qazıntıların ehtimal olunan yayılma xər

    Tam oxu »
  • Gili məhlul, yuyucu məhlul

    gilin suda dispers məhlulu; qazma prosesində işlədilir. Hazırlanmasında əsasən, bentonit gilindən istifadə edilir

    Tam oxu »
  • Hasilat sənayesi

    yerin təkindən, sudan və meşədən müxtəlif növ xamal və yanacaq hasil edən istehsal sahəsi. «Hasilatın pay bölgüsü» (HPB) – hazırda bazar iqtisadiyatın

    Tam oxu »
  • Hava qazı

    yanacağın qazlaşdırılmasından alınan məhsul. Qaz generatorlarında bərk qızdırılmış yanacağın hava ilə qarşılıqlı təsirindən yaranır

    Tam oxu »
  • Hidrafon, seysmik qəbuledici

    dənizdə seysmik kəşfiyat zamanı su qatlarından keçən və əks olunan səs dalğalarını tutmaq üçün akustik cihaz

    Tam oxu »
  • Hidravlik yarılma, layın hidravlik yarılması

    süxura özlü maye ( mineral yağlar, çox vaxt özlü neft, emulsiya və s.) vurmaq nəticəsində quyudibində yaranan təzyiq hesabına qazıma quyusu ətrafındak

    Tam oxu »
  • Hidravlik zərbə

    boruda maye axını sürətinin birdən-birə kəskin dəyişməsi. Boruda siyirtmənin tez bağlanması, turbin və ya nasosun işinin birdən-birə saxlanması nəticə

    Tam oxu »
  • Hidroforminq

    neft məhsularının emalı üsularından biri. Bax: Riforminq. «Holand sindromu» – bu terminin meydana gəlməsi ötən əsrin 50-ci ilərinin sonu, 60-cı ilərin

    Tam oxu »
  • Hidromonitor balta

    qazma baltası; neft, daş kömür və digər filizçıxarma mədənlərində süxuru dağıtmaq, yaxud bu prosesi sürətləndirmək üçün işlədilir

    Tam oxu »
  • Xam neft

    karbohidrogenlərin bəzi naftenlərin, həmçinin müxtəlif oksigenli, kükürdlü və azotlu birləşmələrin mürəkəb qarışığı

    Tam oxu »
  • Xamalın bölünməsi

    bax: «Hasilatın pay bölgüsü».

    Tam oxu »
  • Xəlilov açarı

    neft və qaz quyularının yeraltı təmirində nasos- kompresor borularını (diametri 20-dən 132m-dək) bağlamaq və açmaq üçün alət

    Tam oxu »
  • İkilüləli qazma

    bir buruq quruluşunda bir qazma alətləri komplekti ilə eyni zamanda iki maili quyunun qazılması üsulu

    Tam oxu »
  • İnjeksiya quyusu

    neft yatağında lay təzyiqini lazımi səviyədə saxlamaq, neft yataqlarından təkrar istifadə zamanı neft hasilatını intensivləşdirmək məqsədilə konturarx

    Tam oxu »
  • İnklinometr

    qazıma quyusu oxunun şaquli vəziyətdən meylinin bucaq və azimutunu ölçən cihaz. Quyunun faza vəziyətinə nəzarət məqsədilə işlədilir

    Tam oxu »
  • İstismar boruları

    maye-qaz qarışığını quyu dibindən yer səthinə qaldırmaq üçün quyuya buraxılan borular. İ.b. D, K, E, L, M markalı yüksək mexaniki xasəli poladan, qayn

    Tam oxu »
  • İştirak müqaviləsi, asosiasiya müqaviləsi

    mili neft şirkəti ilə xarici neft şirkəti arasında konkret yataqların işlənməsi üçün hüquqi şəxsin yaradılmasını nəzərdə tutan müqavilə (bu, əslində b

    Tam oxu »
  • Kaberna ölçən

    qazma quyusuna elektrik kabeli ilə salınaraq quyunun diametrini ölçən dərinlik cihazı. Mexaniki və ultrasəs K

    Tam oxu »
  • Kaptaj

    su, neft və qazın daha çox miqdarda itkisiz alınması məqsədi ilə onların yer altında, yaxud yerin səthindəki çıxış yerlərində qarşısını kəsib toplayan

    Tam oxu »
  • Karbohidrogenlər

    molekuları yalnız karbon və hidrogen atomlarından ibarət olan üzvi birləşmələr sinfi.

    Tam oxu »
  • Karotaj

    geoloji kəsilişi öyrənmək və faydalı qazıntıları aşkar etmək üçün quyuların geofiziki tədqiqi. Quyularda ilk geofiziki tədqiqatları (quyularda tempera

    Tam oxu »
  • Katalizatorlar

    kimyəvi reaksiyaların asanlaşmasına və ya tezləşdirilməsinə təsir göstərən kimyəvi birləşmələr.

    Tam oxu »
  • Katlavan

    tikinti üçün qazılmış xəndək.

    Tam oxu »
  • Kern

    quyuları sütuncuqlu balta ilə qazıyan zaman götürülmüş süxur sütunu. Layların fiziki xasələrini və neft-qazla doyma dərəcəsini, həmçinin, ayrı-ayrı qu

    Tam oxu »
  • Kerosin, ağ neft

    əsasən 140-3000C temperaturda qaynayan neft fraksiyası; maye karbohidrogen qarışığından ibarətdir. Neftin distiləsində və ya ağır neft məhsularının kr

    Tam oxu »
  • Kəşfiyat

    geologiyada təzə neft və qaz yataqlarını aşkar etmək üçün istifadə olunan metodlar məcmusu.

    Tam oxu »
  • Kəşfiyat quyusu

    faydalı qazıntıların kəşfi, həmçinin süxurların xüsusiyətlərini və yataq laylarının xarakterini öyrənmək üçün qazılan quyu

    Tam oxu »
  • Kimya və neft maşınqayırması

    kimya, neft kimyası, neft və qaz sənayesi üçün texnoloji avadanlıq, texnoloji xət kompleksi və qurğular hazırlayan maşınqayırma sahəsi

    Tam oxu »