Pak, təmiz olmayan; bədəsil, nanəcib. Dialektlərdə görməmiş mənasında işlənir. Qarılar cürbəcür olur: Pərcahan, Nurcahan, Zorcahan, Napak qarı, İpək q
Od, atəş. Ay həzərat, gəlin sizə söyləyim, Yar ucundan atılmışam nara mən. Deyirlər hər dərdə dərman bulunmaz, Eləmişəm bu dərdimə çara mən
Xoşiyli, acımtıl sitrus meyvəsi. Sənin duan olsa mənim dalımca, Saralıb gül rəngim dönməz narınca. Bəhramam, dönmərəm yarı alınca, İzin versən, qayıtm
İnsan sözünün cəmi; xalq, el, camaat. Qoca Lələm, nə dərd-qəmə dalmısan? Hicran qəhri dal qəddini əyibdi
Bax: nasaq. Can cəsəddən ayrılır, Qalmadı bir tağı yenə. Ala gözlər süzüləndə Eyləyir nasağı yenə. (“Seydi və Pəri”)
1. Qadağa. 2. Tövbə. Səf çəkib huri, mələk, Pəriyü qılman bəzənib. Nasaq qılmayın dilimə, Qoy deyim, dastan bəzənib
Nəsihətçi, nəsihət verən, öyüd verən. Özün naseh, kəlamındı imamət, Səcdə edər ona gündə təmamət, Əcəb norəstədi, xub qəddü-qamət, Əcəb şəhla, əcəb şə
Bax: naib. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Necə edək? (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Hara? (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Nəyinə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Necə? nə cür? (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Necə olduğunu, nə olduğunu. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Nə səbəbə, niyə.
Dülgər. Bir bülbülün qafil taza gülü düşdü yadına, Sığındı, bel bağladı qabil nəccar ustadına, Şahım gördü, pozğun baxır şahin öz qanadına, Dedi: quşu
Xeyir, fayda, mənfəət. Flektivlik cəhətdən mənfəət sözü ilə eyniköklüdür. Can deməklə candan can əskik olmaz, Məhəbbət artırar, mehriban eylər
Böyük çay, axar su. O günü yol gedib, axşam böyük bir nəhrin kənarında məskən tutub qaldı. (“Dilsuz və Xəzangül”)
Qadağan. – Oğul, niyə ağlayıb qəmgin olursan? Al əlimdən bu camı iç! Seydi dedi: – Atam, anam sana qurban, axı o cam bizə nəhydi
Nağaraçı, nağara çalan. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Duz. Niyaram, nəmək yemərəm, Alı-yaşıllar geymərəm. Ağlayıb qan-yaş tökərəm, Ollam biqərar, gedirəm. (“Qulam-Kəmtər”)
1. Toyda, nişanda paylanan şirni, pul və s. 2. dial. Toyda ev sahibinə və aşığa verilən pul. O qədər nəmər yığılır ki, mehtər iki ata yükləyir, yenə y
Hədəfə vurmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Nəyinə? (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: napak.
Hayqırmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Yardım dilərik, yardımına güvənərik. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Nəvə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Səslənmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Xınalı, xına yaxılmış. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Üzünü açmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Rübəndli, örtülü. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qolsuz üst qadın geyimi. Dastanlarda mintənə şəklində də işlənir. Örtübən başına şalı-zər, gəzər, Abıdan nimtənə, qızıl düymələr, Yaraşır belinə zərba
Vermək, bağışlamaq, qurban etmək. Canımı yolunda nisar elərəm, Murada çatmağı haqdan dilərəm, Ox-kaman qurmusan, onu bilərəm, Verməz Rüstəm Zala aman
Bağışlama, qurban etmə.
Nə olmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Nəyə yarayar? Nə üçün? (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Həddi-büluğa yetmiş, cavan, gənc. Əcəb norəstədi, xub qəddü-qamət, Əcəb şəhla, əcəb şəmayıl Pərim! (”Qurb
Rövnəq sözünün təhrifidir, bəzək, yaraşıq, lətafət, gözəllik, parlaqlıq deməkdir. Bir neçə qəndillər asılıb dardan, Neçəsi heyvadan, neçəsi nardan, Xə
“Novruz” dastanında işlənmiş bu ifadə deyim kimi yayılmışdır. Eşq əlindən dərdə düşmək mənasında işlənir
Bax: novraq.
Bax: norəstə.
ərəb. nəzlə 1. Zökəm, tumov. 2. dial. Baş sətəlcəmi; dişlərin hamısının birdən ağrıması. Dialektlərdə muzilə, muzula şəklində də işlənir
1. Hərdənbir, arabir, az-az, təsadüfdən-təsadüfə, nadir hallarda. 2. Birdən, gözlənilmədən. Sən nüdrətən bir məclisə varanda, Yaxşı əyləş, yaxşı otur,
Görünən, zahir olan, aydın olan; əyan, aşkar. Heç rəhmə gəlmədi zalım cəlladlar, Bir yana çatmadı dadı fəryadlar, Burda yer ağladı, göydə buludlar, Qi
1. Kömək, yardım. 2. Zəfər, qələbə. Zimistan yaz olar, çəkmə həsrəti, Dayan bu möhnətə, çox da darıxma
Maya, toxum, məni (spermatozoid). Nakəs adam danışıqdan saz olar, Kərəmdən kəm, səxavətdən az olar, Nütfədə qarışan şeyitbaz olar, Mərd də sığışdırmaz
Oyulmaq; çökmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Otaq. Sevdiyim, süpür odanı, Doldur, saqi, ver badanı, Yarıma gələn qadanı Qızıl kimi alıram mən. (“Abdulla və Cahan”)
Çoluq-çocuq qələbəliyi, tünlüyü. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)