Azərbaycan dastanlarının leksikası

  • DABAX

    Qaramal, davar və s.-də xəstəlik. Dəli çoban şəhərsayağı geymiş bir oğlanın yanında üç gözəl qız görəndə ağzının suyu dabax dəymiş öküzün ağzının suyu

    Tam oxu »
  • DABAQ

    Bax: dabax.

    Tam oxu »
  • DABBAĞ

    Bax: davağ.

    Tam oxu »
  • DABBAĞ

    ərəb. dəbbağ 1. Heyvan dərilərindən gön və meşin hazırlamaqla məşğul olan usta. 2. Dabbağxana (dabbağxanada(dabbağda) gönünü tanımaq, gönünə bələd ol

    Tam oxu »
  • DAD-BİDAD

    Bax: dadi-bidad. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • DAD FARS

    1. Fəryad, fəğan, haray. 2. Nida: aman, haray. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam, dad, hazaram, Adım dəftərə yazaram, Nə qədər səfil gəzərəm, A

    Tam oxu »
  • DADI

    Dayə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • DADİ-BİDAD FARS

    Kədər, təəssüf bildirən nida. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Təzədən bir də qabı doldurmaq istəyəndə baxdı ki, ey dadi-bidad

    Tam oxu »
  • DAĞ DAMƏNİ

    Dağ ətəyi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • DAĞ-DÜYÜN

    Dağ və düyün (dərd, kədər, qəm, ürək acısı) sözlərindən ibarətdir. Atanın sözünə niyə baxırsan? Bu canımı eşq oduna yaxırsan! Dağı-düynü sinəm üstə ça

    Tam oxu »
  • DAĞ VƏ TAŞ

    Hər yer, bütün çevrə, hər tərəf. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • DAĞAR

    1. Qaramal dərisindən hazırlanan torba, kisə. 2. Dialektlərdə “yekəqarın” mənasında işlənir. Müslümü yanında saxlayır beş il, O murdar gözləri kələzdə

    Tam oxu »
  • DAĞDAĞA ƏRƏB

    1. Təlaş, iztirab, qorxu. 2. Dərd, qayğı, fikir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Vallah, ay bala... elə-belə ürəyimə dağdağa düşüb ki, görəsən, sən kims

    Tam oxu »
  • DAĞITMAQ

    Paylamaq, bölüşmək, bölmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Səhərdən qalxanda təbil vurulur, Dəryatək çalxanır, göltək durulur, Toplanır bir yerə, içki

    Tam oxu »
  • DAXI

    Dəxi, daha. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • DAQINMAQ

    Taxmaq, geyinmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • DAL

    Ağacın şaxəsi, böyük budağı; ümumiyyətlə, budaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bülbül uçdu dalumuzdan, Heç baş çəkməz halumuzdan, Qırat getdi əlimizdə

    Tam oxu »
  • DAL1

    Ağacın şaxəsi, böyük budağı; ümumiyyətlə, budaq. Bülbüləm, dala qonaram, Zərgərəm, gümüş yonaram, Ha bu dərdə mən yanaram, Xoryat söz məni dağladı

    Tam oxu »
  • DAL GƏRDƏN

    Boyunun arxa tərəfi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bolu bəyim, səndən xəbər alım, de! Mən dəlini tutan günlər necə oldu? Qollarımı dal gərdənə çatanda

    Tam oxu »
  • DALDA

    Xəlvət, gizli yer, sığınmağa, gizlənməyə yarayan yer. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dalda küçələrlə birbaş zindanın qapısına gəldi

    Tam oxu »
  • DALI

    Dal, arxa; geri. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mehtər Murtuz Koroğlunu görcək tanıdı. Özünü Koroğluya göstərməyib, yavaşca keçdi onun dalı qatına

    Tam oxu »
  • DALUSI

    İki kürəyin arası, arxası. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • DAMAN FARS

    Ətək. Qış gedibən, yaz ayları gələndə Dağlar damanından qar istər könül. Hüri, Pəri, mələkləri görəndə Xəstəyəm, onlardan nar istər könül!            

    Tam oxu »
  • DAMAN FARS

    Ətək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çənlibel dediyin dağlar damanı, Müxənnətlər gəlsə çəkər amanı, Başında nişanə aldım almanı, Qorxutmadı hədəf, nişa

    Tam oxu »
  • DAMANDA

    Ümidsiz, çarəsiz, naçar. İrvahım deyərlər mənim adıma, Damanda qalmışam, yetiş dadıma.                                                   (“İrvahım”)

    Tam oxu »
  • DAMAZLIQ

    Döl verməyə yarayan, döl vermək üçün saxlanılan: döllük, cins. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bala, mən gördüm ki, sən bir yeniyetmə yaxşı oğlansan, is

    Tam oxu »
  • DAMƏN

    Bax: daman.

    Tam oxu »
  • DAMƏN

    Bax: daman. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Utan, qoç Koroğlu, utan Dağların damənin tutan Sənin kimi başa çatan Elin qədrini nə bilir?         (“Həmz

    Tam oxu »
  • DAMƏNDƏ

    Bax: damanda.

    Tam oxu »
  • DAMU

    Cəhənnəm. Səkkiz cənnət, yeddi damu yəqin var, Yerdədi, göydədi, hardadı Ənifər? Ərşdə iki quş var, yerdən dən dənlər, Gah pünhan olar, gah olar aşkar

    Tam oxu »
  • DAN (DAN-DANSUX)

    1. Qəribə, təəccüblü. 2. Sövdələşmə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • DANIŞ

    Tövsiyə, öyüd, məsləhət, müzakirə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • DANLA

    1. Sabah, səhər, ertəsi gün. 2. Səhər tezdən, ertədən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Məni xakda görüb şad olma düşmən, [Bu gün] məni isə, danla sənünd

    Tam oxu »
  • DANSUX

    Müstəsna, son dərəcə gözəl bir şey; hədiyyə, ərməğan. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • DAR-DAMANDA

    Ümidsiz, çarəsiz, naçar. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Minərsən mənim Alagöz ürgəmi. Səni dar-damanda qoymaz

    Tam oxu »
  • DARAYI

    Qalın ipək ipdən toxunan sıx parça. Darayıdan, əsasən, qadın paltarları tikilirdi. Hərbi bayraq hazırlanmasında da istifadə olunurdu

    Tam oxu »
  • DARDAĞAN

    Dağınıq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • DARĞA

    monqol mənşəli sözdür Şəhər və s. hakimi. Bu bağ kimin ola, kimin olmaya? Hələb paşasının darğası Gülxanın

    Tam oxu »
  • DARĞA

    monqol mənşəli sözdür Şəhər hakimi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Almaçı dedi: – Get, ay ağa, darğa şəhərdə deyil, sakitlikdi

    Tam oxu »
  • DARI(MAQ)

    Rastlaşmaq, rast gəlmək. Ey pəhlivan, biz ikimiz də bir yerdən getsək, quşu tapa bilmərik... Dağın dalında bir-birimizin qabağına çıxaq, quş ya sənə d

    Tam oxu »
  • DARIMAQ

    Talan etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • DARİ-DÜNYA

    ər. dar – böyük ev, yer, məkan Dünya evi (axirət evinin əksi). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dari-dünyada bir bu canımdı ki, o da öz ixtiyarımda deyil

    Tam oxu »
  • DAŞQUN-DAŞQUN

    Daşqın-daşqın. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • DAŞTÜLƏK

    1. Vəhşi, qoşquya getməyən, yan-yana çəkməyən at. 2. Təcrübəli at. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Gəl otur deyərsən, gəlib oturmaz, Daştülək atlartək k

    Tam oxu »
  • DAVA ƏRƏB

    1. Dərman. 2. Məcazi mənada: çarə, tədbir, əlac. Həmişə dağlarda gəzib otlardan, çiçəklərdən dava qayırardı

    Tam oxu »
  • DAVAĞ ƏRƏB

    Heyvan dərilərindən gön və meşin hazırlamaqla məşğul olan usta. Həkim, sənin gözdərini oydurram, Oydurub, yerinə manqal qoydurram, Verərəm davağa, dər

    Tam oxu »
  • DAVAX

    Bax: dabax. Nağıya baxanda gördülər ki, davax dəymiş öküz kimi ağzının suyu tökülür. (“Məhəmməd və Güləndəm”)

    Tam oxu »
  • DAVAR

    1. Qoyun-keçi, xırdabuynuzlu mal-qara. 2. Bax: tavar. Bunların qabağından beş-altı davarı itmişdi. Çobanlar onu axtara-axtara gəlib bir dağın başına ç

    Tam oxu »
  • DAVAR

    1. Qoyun-keçi, xırdabuynuzlu mal-qara. 2. Bax: tavar. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bizim bu yerlərdə davar qismi bir az çətin tapılan şeydi

    Tam oxu »
  • DAVUL URMAQ

    Davul çalmaq, davul döymək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »