“Ərəbləşdirmək”dən məch
1. “Ərəbləşdirmək”dən f.is. 2. Ərəb hakim millətçilərinin ərəb olmayan xalqları ərəblərin içində əritmə (assimilyasiya etmə) siyasəti
f. 1. Ərəb dilini, adət və ənənələrini qəbul etdirmək, ərəb milləti içərisində əritmək. 2. Dilə çoxlu ərəb söz və ifadələri gətirmək, yaxud ana dilini
“Ərəbləşmək”dən f.is
f. Ərəb dilini, adət və ənənələrini qəbul etmək
is. [ər. və fars. …şünas] Ərəb dili və ədəbiyyatı mütəxəssisi, ərəb filologiyası mütəxəssisi
is. Ərəb dilini, ədəbiyyatını, tarixini və s. tədqiq edən elmlərin məcmusu
is. [ər.] Bayramdan əvvəlki gün, bayram axşamı. Bayram ərəfəsi. // Hər hansı bir hadisədən qabaqkı vaxt
sif. və zərf dan. Tezyetişən, tez əmələ gələn; tez əkilən. Ərəğac tarla. – Yağ, ağaclar çiçək açsın ərəğac; Başını, bəhrə verib, qoy yerə diksin hər a
is. [ər.] klas. 1. Tər. Ol gülüzardə ərəqin xoş səfası var; Türfə budur ki, saziş edər atəş ab ilə. Q
sif. 1. Doğmayan, uzun müddət qısır qalan. Ərəmik inəkdən öküz olmaz. (Məsəl). Kəllər və bəzən ərəmik (uzun müddət qısır qalan) camışlar iş və nəqliyy
is. (adətən cəm şəklində). 1. Ər, qoçaq, igid. Ərənlər kimi döyüşmək. – Ərənlər əlindən badə içdinmi? Bulanlıq çayları üzüb keçdinmi? “Aşıq Qərib”
is. [ər. “ərsə” söz. cəmi] 1. Dini etiqada görə məhşər (qiyamət) günü yenidən diriləcək insanların öz əməllərinə dair haqq-hesab vermək üçün toplaşaca
is. köhn. Dirsəkdən barmaqların ucuna qədər olan uzunluq ölçüsü
is. dan. Budama, ağacların budağını kəsmə, yan-yörəsini təmizləmə. □ Ərəvüş etmək – budamaq, budağını kəsmək, yan-yörəsini təmizləmək
sif. dan. Gecyetişən, gec əmələ gələn; gec əkilən. Ərəzən taxıl. – Əkin ki ərəzənə düşdü, məhsul az olacaq
sif. Həddi-büluğa çatmış, lakin hələ evlənməmiş və ya ərə getməmiş. Onun iki ərgən oğlu var. – Ziba hələ bir qədər də subay gəzə bilməzdimi? Yaxud Zib
is. 1. Həddi-büluğa çataraq, hələ evlənməmiş oğlanın və ya ərə getməmiş qızın hal və keyfiyyəti. 2. Yeniyetmə qız və oğlanların üzündə çıxan sızanaqla
sif. Əriyib maye halına gəlmiş, ərinmiş, əridilmiş. Ərgin qurğuşun
is. Əriyib maye halına gəlmiş şeyin halı
is. [əsli yun.] İçərisində olan borulara körüklər vasitəsilə hava verilərək çalınan klavişli böyük musiqi aləti; orqan
is. xüs. 1. Başqa maddələri öz daxilində əridə bilən maddə, məhlul. Aptek təcrübəsində əridici kimi ən çox su, spirt, efir və yağlar işlənir
“Əridilmək”dən f.is. Poladın əridilməsi yeni üsulla – sürətli əritmə üsulu ilə başa çatacaqdır. (Qəzetlərdən)
“Əritmək”dən məch
is. 1. Sarı, ətli, şirin, birçəyirdəkli meyvə və bu meyvənin ağacı. Ərik ağacı. Ərik qurusu (qurudulmuş ərik)
is. bot. Sarı, çəhrayı və tündqırmızıya çalan çiçəkləri olan bitki və onun çiçəyi. Ərikgülü … Azərbaycanda bir bəzək bitkisi kimi becərilir
sif. 1. Ərik ağacları olan. Ərikli dərə. – Nəbi bu dəfə özünü ərikli dağına verir. “Qaçaq Nəbi”. 2. Tərkibində, içində ərik olan
is. Ərik ağacları olan bağ, ərik bağı
“Ərimək”dən f.is
f. 1. Hərarətin təsiri ilə bərk, yaxud donmuş haldan maye halına keçmək; ərgin hala gəlmək. Qar əriyir
is. Əriməyən şeyin hal və keyfiyyəti
sif. Tənbəl, kahal, başısoyuq, canını işə verməyən. Şişman məmur uzun bir sükutdan sonra ərincək (z.) halda ağırağır sözə başladı
is. Tənbəllik, kahallıq, canını işə verməməzlik
bax ərincək
1. bax ərincək. 2. Ərimiş, ərgin
“Ərinmək”dən. f.is
1. f. Tənbəllik etmək. Durmağa ərinmək. Hətta danışmağa ərinir. – [Rüstəm kişi] …samovara su tökməyə, kömür salmağa ərindi
sif. Ərinməyən, tənbəllik etməyən
zərf Utanmadan, həyasızcasına, sırtıq-sırtıq. O məni görüb söyər, bəzən də ərinməz-ərinməz yüyürüb məni tutar
f.sif. 1. Əridilərək saflaşdırılmış; ərgin. Ərinmiş yağ (sarı yağ). 2. Əridilmiş. Ərinmiş qurğuşun
is. tex. İki və ya bir neçə metal (yaxud başqa cisimlər) əridildiyi zaman onların qarışması nəticəsində alınan xəlitə
is. toxuc. Xalçada və başqa toxunma mallarda uzununa müvazi gedən əsas iplər. Xananın ərişi. – Toxunmalar üçün işlənən saplar, başlıca olaraq, iki qru
is. toxuc. Əriş və arğac, ərişlə arğac birlikdə
“Ərişləmək”dən f.is
f. toxuc. Xananın əsas iplərini çəkmək
sif. toxuc. Ərişə yarayan, əriş üçün olan. Ərişlik ip
f. dan. Sataşmaq. Gahdan qalxır, uşaqlara ərişir; Abırından, saqqalından utanmır. Aşıq Hüseyn
is. [fars.] 1. Nazik-nazik kəsilib qurudulmuş xəmir parçalarından ibarət məmulat. Əriştə bəylər aşı; Quymaq onun yoldaşı
is. köhn. Əriştə bişirib satan adam
is. aşp. Əriştə xəmirləri qovrulduqdan sonra, düyü ilə qarışdırılıb bişirilən xörək