tükləri (tükü, əti, bədəni, əndamı) ürpərmək – tükləri biz-biz qalxıb dərisi qabar-qabar olmaq (qorxudan, dəhşətdən və s
“Ürpəşmək”dən f.is
bax ürpərmək. [Göyçəyin] əti ürpəşdi. Başına ağrı sıçradı. Ə.Vəliyev. Bu baxışlardan qızın bədəni ürpəşdi və tez üzünü çevirdi
“Ürpətmək”dən f.is
tükü (əti, bədəni) ürpətmək – dəhşətə gətirmək, sarsıtmaq
sif. 1. Çılpaq, lüt. [Misir:] Əkin əkən, biçin biçən, ov ovlayan; Bədənləri büsbütün üryan; Yoxsul babaların yurdudur
is. məh. bax oymaq3. Həsən sap çıxardıb sapladı və barmağına üskük taxıb, şalvarının arxasını diqqətlə büzmələməyə başladı
is. bot. Dağ meşələrində, cəngəlliklərdə bitən, üskükə oxşar çiçəkləri olan çoxillik ot bitkisi
is. [ər.] 1. Yazıçının, rəssamın, heykəltəraşın, memarın, bəstəkarın və b.-nın yaradıcılığında özünü göstərən əsas ideyabədii xüsusiyyətlərin, fərqlən
sif. [ər.] Üsluba aid, üslubla əlaqədar, üslub baxımından. Üslubi səhv. Lüğətdə üslubi işarələr. Romanın üslubi xüsusiyyətləri
is. [ər. “üslub” söz. cəmi] Ədəbiyyat nəzəriyyəsinin, bədii əsərin dil xüsusiyyətlərini və ifadə vasitələrini öyrənən bəhsi
is. [ər.] köhn. 1. Çətinlik, zəhmət. 2. Sıxıntı, ehtiyac
sif. və zərf 1. Bir şeyin ən yuxarı səthi, üzü; üzər (alt ziddi). Şkafın üstünü təmizləmək. – Sona kağızı mizin üstünə qoymuşdu
is. Paltar, pal-paltar, geyim. [Qumral:] Anacan, sən qapını aç, mən gedim, üst-başımı qaydaya salım. S
zərf 1. Bir-birinin üstünə, qalaq-qalaq. Rəflərdə pas atmış mis qablar üstüstə yığılmışdı. Çəmənzəminli
zərf 1. Yuxarıdanaşağıya, yuxarıdan-aşağıya enərək, başıaşağı. Valentina isə oğlu ilə qızını ötərək üstdənaşağı toplara sarı cumdu
is. riyaz. 1. Toplama əməlini və ya kəmiyyətin müsbətliyini göstərən işarə (+). 2. İki rəqəmin toplandığını göstərmək üçün onların arasında işlədilir
is. riyaz. Rəqəmləri birbirinin üstünə gəlmə; toplama
“Üstələmək”dən f.is
f. Üstün gəlmək, qalib gəlmək, məğlub etmək. Teymur sevinir ki, mollanı üstələyib. “M.N.lətif.”
1. is. Bir şeyin üstündə verilən şey; əlavə. 2. zərf Əlavə olaraq. [Rəsul] gördü ki, bu zalımlar udduqları pullarla kifayətlənməyib, üstəlik yatdıqlar
is. Cəmiyyətin siyasi, hüquqi, dini, bədii, fəlsəfi görüşləri və onun iqtisadi quruluşunun – bazisinin bunlara müvafiq olaraq yaratdığı siyasi, hüquqi
is. Bir şeyin üstünü örtməyə, üstünə çəkməyə məxsus şey. Dəri üstlüyü
1. sif. Üstü örtülməmiş, üstü açıq olan; damı, qapağı olmayan; açıq. [Qoşatxan:] [Xəstəni] üstüaçıq maşında xəstəxanaya aparmaq olmaz
sif. 1. Bənzərlərinə görə daha yaxşı, daha yüksək səviyyədə olan, onları geridə buraxan. [Ərəstun:] Sənətkarlıqla yazılmış balaca bir şerin özü hər ha
is. Bənzərləri arasında daha yaxşı, daha yüksək, daha əlverişli olma. Ağbulaq dağlarının bütün gözəllik və üstünlükləri Sevildə unudulmaz … bir təsir
1. sif. Üstü örtülmüş, üstü açıq olmayan, örtüsü olan, örtülü. Ancaq təktük üstüörtülü faytonlar içində miniklər görünürdü
bax üstüörtülü 2-ci mənada
is. [ər. əsli yun.] Keçmişdə göy cisimlərini müşahidə etmək üçün işlədilmiş astronomik cihaz. Kimi pərgar ilə həndəsi şəkillər çəkər, kimi durbinlə ya
is. [ər.] 1. Hər hansı işdə tətbiq edilən sistem, yol, qayda, tərz, metod. Qabaqcılların iş üsulu. Tədris üsulu
zərf Ehtiyatla, üsulla, asta-asta, yavaşca, ehmalca. [Məcid əfəndi:] Üsulluca hərəkət etməliydin. H.Cavid
is. [ər.] köhn. Yeni üsul, yeni qayda. O vaxt üsuli-cədidə bələd olan müəllim bir nəfər isə də müsəlmanlardan yox idi
is. [ər.] Bir ölkənin idarə üsulu, dövlət quruluşu, rejim. Çar üsuliidarəsi. Xalq demokratik üsuli-idarəsi
1. sif. Ehtiyatlı, ehmallı, üsulla, ehtiyatla işgörən, hərəkət edən. Üsullu adam. Üsullu hərəkət. 2. bax üsulluca
is. [ər.] 1. Köhnə ictimai quruluşu yıxıb yenisini qurmaq məqsədilə hakim siniflərə qarşı kütləvi silahlı çıxış
is. 1. Üsyanda iştirak edən, üsyan iştirakçısı. [Qəhrəman:] Gah bizim qoşun, gah da üsyançılar qalib gəlirdilər
is. Üsyana meyil göstərmə, bir şeyə qarşı haqlı-haqsız baş qaldırma, qarşı durma
[ər. üsyan və fars. …kar] 1. Bax üsyançı. [Kapitan qərargah rəisinə:] Biz … üsyankarları taparıq. S.Vəliyev
is. 1. Üsyançılıq, üsyana meyil. 2. məc. Bir şeyə qarşı baş qaldırma, mənfi münasibət, narazılıq, barışmazlıq göstərmə
is. [ər. “aşiq” söz. cəmi] 1. klas. Aşiqlər. Əzəl katibləri üşşaq bəxtin qarə yazmışlar. Füzuli. Üşşaq yardan nəzəri-mərhəmət dilər
sif. Üşüdən, soyuq, dondurucu. Sonra sərin, üşüdücü dərəcədə sərin bir meh əsdi. M.Rzaquluzadə
“Üşümək”dən f.is
f. 1. Canına üşütmə düşmək, bədənində soyuğun təsirini hiss etmək, soyuqdan titrəmək. Ləhləyirlər, tərləyirlər, əl-üzləri qızarmış; Bir parası çox üşü
“Üşünmək”dən f.is
bax üşümək. Üşünürsən, görürəm, söylə nə var? M.Rahim
1. “Üşütmək”dən f.is. 2. Titrətmə, vicvicə. Canıma üşütmə düşdü. – [Nemət] bir az dincəldikdən sonra bədəninə bir üşütmə gəldi ki, köynəyi tamamilə so
f. Canına üşütmə salmaq, soyuğu hiss etdirmək. Soyuq hava [Tərlanı] birdən üşütdü. M.Hüseyn. Çayaşağı əsən bu külək bütün kolxozçuları üşütdü və titrə
is. zool. Alacəhrə. Gəlib ütəlgətək düşələr tora; Yolub tüklərini basdıraq qora. H.K.Sanılı
“Ütmək”dən f.is