SƏRH

"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalı — Azərbaycanın dövlət təltifi (medal). "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2018-ci il tarixli 432 nömrəli Fərmanı ilə təsis edilmişdir. == Əsasnamə == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalının əsasnaməsi Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2018-ci il tarixli 432 nömrəli Fərmanı ilə tətbiq edildi. 'Maddə 1. Təltif edilən şəxslər' "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalı ilə 2019-cu il avqustun 18-nə qədər müvafiq icra hakimiyyəti orqanında həqiqi hərbi xidmət keçən, xidməti vəzifələrinin icrasında uğur qazanmış zabitlər, gizirlər, miçmanlar və müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçuları, habelə sərhəd mühafizə orqanlarının qurulmasında və möhkəmləndirilməsində fəal iştirak etmiş, ehtiyata (istefaya) buraxılmış zabitlər və sərhəd mühafizə orqanlarının inkişafında xüsusi xidmətləri olan digər şəxslər təltif edilirlər. == Təsviri == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalının təsviri Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2018-ci il tarixli 432 nömrəli Fərmanı ilə tətbiq edildi. 'Maddə 1. Medalın ümumi təsviri' "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalı bürüncdən tökülmüş və qızıl suyuna çəkilmiş, diametri 38 mm. olan, hər tərəfə şüalar saçan səkkizguşəli ulduz formalı lövhədən ibarətdir. 'Maddə 2.

"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalı — Azərbaycanın dövlət təltifi (medal). "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2018-ci il tarixli 432 nömrəli Fərmanı ilə təsis edilmişdir. == Əsasnamə == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalının əsasnaməsi Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2018-ci il tarixli 432 nömrəli Fərmanı ilə tətbiq edildi. 'Maddə 1. Təltif edilən şəxslər' "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalı ilə 2019-cu il avqustun 18-nə qədər müvafiq icra hakimiyyəti orqanında həqiqi hərbi xidmət keçən, xidməti vəzifələrinin icrasında uğur qazanmış zabitlər, gizirlər, miçmanlar və müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçuları, habelə sərhəd mühafizə orqanlarının qurulmasında və möhkəmləndirilməsində fəal iştirak etmiş, ehtiyata (istefaya) buraxılmış zabitlər və sərhəd mühafizə orqanlarının inkişafında xüsusi xidmətləri olan digər şəxslər təltif edilirlər. == Təsviri == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalının təsviri Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2018-ci il tarixli 432 nömrəli Fərmanı ilə tətbiq edildi. 'Maddə 1. Medalın ümumi təsviri' "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalı bürüncdən tökülmüş və qızıl suyuna çəkilmiş, diametri 38 mm. olan, hər tərəfə şüalar saçan səkkizguşəli ulduz formalı lövhədən ibarətdir. 'Maddə 2.

"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalı — Azərbaycanın dövlət təltifi (medal). "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2018-ci il tarixli 432 nömrəli Fərmanı ilə təsis edilmişdir. == Əsasnamə == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalının əsasnaməsi Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2018-ci il tarixli 432 nömrəli Fərmanı ilə tətbiq edildi. 'Maddə 1. Təltif edilən şəxslər' "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalı ilə 2019-cu il avqustun 18-nə qədər müvafiq icra hakimiyyəti orqanında həqiqi hərbi xidmət keçən, xidməti vəzifələrinin icrasında uğur qazanmış zabitlər, gizirlər, miçmanlar və müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçuları, habelə sərhəd mühafizə orqanlarının qurulmasında və möhkəmləndirilməsində fəal iştirak etmiş, ehtiyata (istefaya) buraxılmış zabitlər və sərhəd mühafizə orqanlarının inkişafında xüsusi xidmətləri olan digər şəxslər təltif edilirlər. == Təsviri == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalının təsviri Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2018-ci il tarixli 432 nömrəli Fərmanı ilə tətbiq edildi. 'Maddə 1. Medalın ümumi təsviri' "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi (1919–2019)" yubiley medalı bürüncdən tökülmüş və qızıl suyuna çəkilmiş, diametri 38 mm. olan, hər tərəfə şüalar saçan səkkizguşəli ulduz formalı lövhədən ibarətdir. 'Maddə 2.

"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" medalı — Azərbaycan Respublikasının dövlət mükafatı. == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı haqqında Əsasnamə == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı ilə 2009-cu il avqust ayının 18-dək Azərbaycan Respublikasının Dövlət Sərhəd Xidmətində həqiqi hərbi xidmət keçən, xidməti vəzifələrinin icrasında uğurlar qazanmış zabitlər, gizirlər, miçmanlar və müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçuları, habelə Azərbaycan Respublikası Sərhəd Mühafizəsinin qurulmasında və möhkəmləndirilməsində fəal iştirak etmiş, ehtiyata (istefaya) buraxılmış zabitlər və Dövlət Sərhəd Xidmətinin inkişafında xüsusi xidmətləri olan digər şəxslər təltif edilirlər. "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı ilə bu Əsasnamənin 1-ci bəndində göstərilən şəxslər Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təltif edilirlər. "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda onlardan sonra taxılır. == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalının təsviri == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı bilavasitə dairəvi medaldan və düzbucaqlı lövhədən ibarətdir. Medal diametri 36 mm olan qızılı rəngli dairəvi metal lövhədən ibarətdir. Medalın ön tərəfinin içərisində iki dairə yerləşdirilmişdir. Birinci dairə dəniz dalğası (Pantone 3298 °C) rəngindədir. Birinci dairədə yuxarı qövs boyunca qızılı rəngdə "AZƏRBAYCAN", aşağı qövs boyunca "SƏRHƏD MÜHAFİZƏSİ" sözləri, sağ və sol tərəflərdə qızılı rəngdə səkkizguşəli ulduzlar həkk olunmuşdur. Medalın ikinci dairəsi ağ rəngdə olmaqla, mərkəzində yuxarıda qızılı rəngdə Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbi, gerbdən aşağıda "1919–2009" və "90" rəqəmləri həkk olunmuşdur.

"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" medalı — Azərbaycan Respublikasının dövlət mükafatı. == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı haqqında Əsasnamə == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı ilə 2009-cu il avqust ayının 18-dək Azərbaycan Respublikasının Dövlət Sərhəd Xidmətində həqiqi hərbi xidmət keçən, xidməti vəzifələrinin icrasında uğurlar qazanmış zabitlər, gizirlər, miçmanlar və müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçuları, habelə Azərbaycan Respublikası Sərhəd Mühafizəsinin qurulmasında və möhkəmləndirilməsində fəal iştirak etmiş, ehtiyata (istefaya) buraxılmış zabitlər və Dövlət Sərhəd Xidmətinin inkişafında xüsusi xidmətləri olan digər şəxslər təltif edilirlər. "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı ilə bu Əsasnamənin 1-ci bəndində göstərilən şəxslər Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təltif edilirlər. "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda onlardan sonra taxılır. == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalının təsviri == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı bilavasitə dairəvi medaldan və düzbucaqlı lövhədən ibarətdir. Medal diametri 36 mm olan qızılı rəngli dairəvi metal lövhədən ibarətdir. Medalın ön tərəfinin içərisində iki dairə yerləşdirilmişdir. Birinci dairə dəniz dalğası (Pantone 3298 °C) rəngindədir. Birinci dairədə yuxarı qövs boyunca qızılı rəngdə "AZƏRBAYCAN", aşağı qövs boyunca "SƏRHƏD MÜHAFİZƏSİ" sözləri, sağ və sol tərəflərdə qızılı rəngdə səkkizguşəli ulduzlar həkk olunmuşdur. Medalın ikinci dairəsi ağ rəngdə olmaqla, mərkəzində yuxarıda qızılı rəngdə Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbi, gerbdən aşağıda "1919–2009" və "90" rəqəmləri həkk olunmuşdur.

"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" medalı — Azərbaycan Respublikasının dövlət mükafatı. == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı haqqında Əsasnamə == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı ilə 2009-cu il avqust ayının 18-dək Azərbaycan Respublikasının Dövlət Sərhəd Xidmətində həqiqi hərbi xidmət keçən, xidməti vəzifələrinin icrasında uğurlar qazanmış zabitlər, gizirlər, miçmanlar və müddətdən artıq həqiqi hərbi xidmət hərbi qulluqçuları, habelə Azərbaycan Respublikası Sərhəd Mühafizəsinin qurulmasında və möhkəmləndirilməsində fəal iştirak etmiş, ehtiyata (istefaya) buraxılmış zabitlər və Dövlət Sərhəd Xidmətinin inkişafında xüsusi xidmətləri olan digər şəxslər təltif edilirlər. "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı ilə bu Əsasnamənin 1-ci bəndində göstərilən şəxslər Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təltif edilirlər. "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda onlardan sonra taxılır. == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalının təsviri == "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 90 illiyi (1919–2009)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı bilavasitə dairəvi medaldan və düzbucaqlı lövhədən ibarətdir. Medal diametri 36 mm olan qızılı rəngli dairəvi metal lövhədən ibarətdir. Medalın ön tərəfinin içərisində iki dairə yerləşdirilmişdir. Birinci dairə dəniz dalğası (Pantone 3298 °C) rəngindədir. Birinci dairədə yuxarı qövs boyunca qızılı rəngdə "AZƏRBAYCAN", aşağı qövs boyunca "SƏRHƏD MÜHAFİZƏSİ" sözləri, sağ və sol tərəflərdə qızılı rəngdə səkkizguşəli ulduzlar həkk olunmuşdur. Medalın ikinci dairəsi ağ rəngdə olmaqla, mərkəzində yuxarıda qızılı rəngdə Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbi, gerbdən aşağıda "1919–2009" və "90" rəqəmləri həkk olunmuşdur.

"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 95 illiyi (1919–2014)" medalı — Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi.

"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 95 illiyi (1919–2014)" medalı — Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi.

"Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 95 illiyi (1919–2014)" medalı — Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi.

"SSRİ dövlət sərhədlərinin keşiyində fərqlənməyə görə" medalı — SSRİ Ali Sovetinin 13 iyul 1950-ci il tarixli qanunu ilə təsis olunmuş SSRİ medalı

Sərhəddə fərqlənməyə görə medalı — Azərbaycan Respublikasının medalı. "Sərhəddə fərqlənməyə görə" medalı milli ornamentli ensiz lövhə ilə birgə bürüncdən tökülmüş 35 mm diametrli girdə lövhədən ibarətdir. Medalın mərkəzində qala divarı fonunda qılınc təsvir olunmuşdur. Qala divarı ilə qılıncdan yuxarıda, çevrə boyunca "Sərhəddə fərqlənməyə görə" sözləri yazılmışdır. Yazı və təsvirlər qabarıqdır. Arxa tərəfi hamar səthlidir, ortasında medalın nömrəsi həkk olunmuşdur. Medal paltara bərkidilmək üçün elementi olan, 27 mm x 43 m ölçüdə mixəyi çalarlı düzbucaqlı xara lentə halqa və ilgək vasitəsilə birləşdirilir. Medala paltara bərkidilmək üçün elementi olan, üzərində aypara və ulduz təsvir edilən eyni xara lentdən hazırlanmış 27 mm x 9 mm ölçülü qəlib əlavə olunur.

Ermənistan və Azərbaycan silahlı qüvvələri arasında 2012-ci il sərhəd toqquşmaları iyun ayının əvvəllərində baş verdi. Qarşıdurmalar hər iki tərəfin itkilər verməsi ilə nəticələndi. == Arxa plan == İki ölkə 1990-cı illərin əvvəllərindən Dağlıq Qarabağ anklavı uğrunda müharibə aparırdı, gərginlik isə son vaxtlar daha artdı. 2011-ci ilin əvvəllərindən bəri Ermənistanla Azərbaycan arasında baş verən atışmalarda 63 nəfər həlak olmuşdur. Ən son gərginlik Ermənistan-Azərbaycan sərhədinin Tavuş vilayəti ilə Qazax rayonu arasında keçən hissəsində gücləndi və aprel ayında mənşəyi bilinməyən sərhədyanı atışmalara çevrildi. Bundan əvvəl Azərbaycan digər silah bazarlarından kənarda qaldıqdan sonra İsraildən 1,6 milyard ABŞ dolları dəyərində hərbi texnika almasından sonra Dağlıq Qarabağın işğalına son qoymaq məqsədi ilə müdafiə xərclərini artırdığı qeyd edilmişdi. Ermənistan-Rusiya əlaqələri və Ermənistan-Amerika münasibətləri də Azərbaycanın silah əldə etmək səylərinə maneə törədir. İyunun 2-də, ATƏT-in planlaşdırılan monitorinq səfərindən bir neçə saat sonra Azərbaycandan gələn atışla Nerkin Karmirarghbyur sakininin odlu silahdan yaralandığına dair məlumatlara cavab olaraq, ATƏT-in monitorinq rəsmiləri Tavuş bölgəsində təmas xətti boyunca baş verən son hadisələri araşdırmaq üçün birtərəfli sahə monitorinqi missiyası həyata keçirdi. Aygepar, Musa və Nerkin Karmiraghbyur kəndlərində bombardman və atəş izlərinə aid foto və video qeydlər aparmağa başladılar. == Hadisələr == İlk qarşıdurmalar iyunun 4-də erkən saatlarda baş verdi və Tavuş vilayətinin Berdavan və Çinari kəndləri yaxınlığında üç erməni əsgərinin öldürülməsi və altısının yaralanması ilə başladı.

Ermənistan və Azərbaycan silahlı qüvvələri arasında 2012-ci il sərhəd toqquşmaları iyun ayının əvvəllərində baş verdi. Qarşıdurmalar hər iki tərəfin itkilər verməsi ilə nəticələndi. == Arxa plan == İki ölkə 1990-cı illərin əvvəllərindən Dağlıq Qarabağ anklavı uğrunda müharibə aparırdı, gərginlik isə son vaxtlar daha artdı. 2011-ci ilin əvvəllərindən bəri Ermənistanla Azərbaycan arasında baş verən atışmalarda 63 nəfər həlak olmuşdur. Ən son gərginlik Ermənistan-Azərbaycan sərhədinin Tavuş vilayəti ilə Qazax rayonu arasında keçən hissəsində gücləndi və aprel ayında mənşəyi bilinməyən sərhədyanı atışmalara çevrildi. Bundan əvvəl Azərbaycan digər silah bazarlarından kənarda qaldıqdan sonra İsraildən 1,6 milyard ABŞ dolları dəyərində hərbi texnika almasından sonra Dağlıq Qarabağın işğalına son qoymaq məqsədi ilə müdafiə xərclərini artırdığı qeyd edilmişdi. Ermənistan-Rusiya əlaqələri və Ermənistan-Amerika münasibətləri də Azərbaycanın silah əldə etmək səylərinə maneə törədir. İyunun 2-də, ATƏT-in planlaşdırılan monitorinq səfərindən bir neçə saat sonra Azərbaycandan gələn atışla Nerkin Karmirarghbyur sakininin odlu silahdan yaralandığına dair məlumatlara cavab olaraq, ATƏT-in monitorinq rəsmiləri Tavuş bölgəsində təmas xətti boyunca baş verən son hadisələri araşdırmaq üçün birtərəfli sahə monitorinqi missiyası həyata keçirdi. Aygepar, Musa və Nerkin Karmiraghbyur kəndlərində bombardman və atəş izlərinə aid foto və video qeydlər aparmağa başladılar. == Hadisələr == İlk qarşıdurmalar iyunun 4-də erkən saatlarda baş verdi və Tavuş vilayətinin Berdavan və Çinari kəndləri yaxınlığında üç erməni əsgərinin öldürülməsi və altısının yaralanması ilə başladı.

Abbasabad (köhnə adı Qaradərə) — İranın Mərkəzi ostanında kənd.. == Coğrafi yerləşməsi == Ərak şəhristanının Sərhənd bölgəsinin Sərhəndbala (YUxarı Sərhənd) kəndistanında, Sərhənd qəsəbəsindən 38 km şimal-şərqdədir.

Alman-Sovet Sərhəd müqaviləsi — 23 avqustda Molotov-Ribbentrop paktının ikinci bir əlavə protokolu idi. 28 sentyabr 1939-cu ildə Polşanın birgə işğalı və işğalından sonra Nasist Almaniyası və Sovet İttifaqı tərəfindən dəyişdirilən gizli bir hökm idi. İosif Stalinin iştirakı ilə, müvafiq olaraq, Almaniyanın və Sovet İttifaqının xarici işlər nazirləri tərəfindən İoahim fon Ribbentrop və Vyaçeslav Molotov tərəfindən imzalanmışdır. Nasist Almaniyası və Sovet İttifaqının təsir dairələri təsnif edilərkən ilk müqaviləni dəyişdirən protokolun yalnız kiçik bir hissəsi açıq elan edildi. Paktın üçüncü gizli protokolu 1941-ci il yanvarın 10-da Molotov və Almaniyanın Litva hissələrinə olan iddialarından imtina etdiyi Sovet İttifaqı əleyhinə Barbarossa əməliyyatından bir neçə ay əvvəl Fridrix Vemer fon Şulenburq tərəfindən imzalanmışdır. == Gizli məqalələr == Müqaviləyə bir neçə gizli məqalə əlavə edildi. Bu məqalələr Polşanın işğal edilmiş iki zonası arasında sovet və alman vətəndaşlarının mübadiləsinə imkan yaratdı, Molotov-Ribbentrop paktı ilə ifadə olunan mərkəzi Avropa maraq dairələrinin bir hissəsini yenidən çəkdi və müqavilənin heç bir tərəfinin onun ərazisinə icazə verməyəcəyini bildirdi. qarşı tərəfə yönəlmiş istənilən "Polşa təşviqatı". Polşaya qərb istilası zamanı Alman Wehrmacht, Lublin Voivodeship və şərqdə Varşava Voivodeziya - Molotov-Ribbentrop Paktına görə Sovetlərin təsir dairəsində olan ərazilərə nəzarət etdi. Sovet İttifaqını bu "itkiyə" görə kompensasiya etmək üçün, müqavilənin gizli qoşulması Liviyanı, bəzən Suwałki Üçbucağı kimi tanınan kiçik bir ərazi istisna olmaqla, Sovet təsir dairəsinə köçürdü.

Azərbaycan-Ermənistan sərhəd böhranı — Ermənistan və Azərbaycan arasında dövlət sərhədlərinin delimitasiyası və demarkasiyası zamanı yaranan sərhəd anlaşılmazlığıdır. Ermənistan Azərbaycan Ordusunun Qaragöl istiqamətindən irəliləyərək 3,5 kilometr ərazini ələ keçirdiyini iddia edir. Azərbaycan isə çətin dağ relyefi quruluşuna və iqlim şəraitinə malik olan məntəqələrdə hava şəraitinin yaxşılaşması ilə əlaqədar olaraq Azərbaycan sərhəd qüvvələrinin Azərbaycana aid mövqelərdə yerləşdirildiyini qeyd edir. == Zəmin == Birinci Qarabağ müharibəsində Azərbaycana aid olan Dağlıq Qarabağ bölgəsi və ətrafındakı 7 rayon Ermənistan tərəfindən işğal altına salınmışdı. Lakin 2020-ci ildə tərəflər arasında baş vermiş İkinci Qarabağ müharibəsi Azərbaycanın qələbəsi ilə bitmiş və Azərbaycan bölgəyə nəzarəti yenidən təmin etmişdir. Sovet dövründə ölkələr arasında sərhəddə elə də önəm verilməməsi və ardınca bölgənin Ermənistan tərəfindən işğal edilməsi səbəbindən ərazidəki sərhəd xətti indiyədək təyin olunmamışdır. == Hadisələr == === May 2021 === === İyul 2021 === İyulun 23-ü saat 16:00 radələrində Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölmələri Basarkeçər rayonu ərazisindəki mövqelərindən Azərbaycan Ordusunun Ermənistan-Azərbaycan dövlət sərhədinin Kəlbəcər rayonu sahəsindəki mövqelərini atəşə tutmuşdur. Qarşı tərəfdən açılan snayper atəşi nəticəsində hərbi qulluqçu gizir Fərman Yaqublu Telman oğlu şəhid olmuşdur. Azərbaycan Ordusunun cavab zərbəsi nəticəsində qarşı tərəf susdurulmuşdur. === Avqust 2021 === === Sentyabr 2021 === === Oktyabr 2021 === === Noyabr 2021 === 16 noyabr 2021-ci ildə Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölmələri dövlət sərhədinin Kəlbəcər və Laçın rayonları sahəsində ölkəmizə qarşı genişmiqyaslı təxribat törədib.

Azərbaycan-Ermənistan sərhəd böhranı — Ermənistan və Azərbaycan arasında dövlət sərhədlərinin delimitasiyası və demarkasiyası zamanı yaranan sərhəd anlaşılmazlığıdır. Ermənistan Azərbaycan Ordusunun Qaragöl istiqamətindən irəliləyərək 3,5 kilometr ərazini ələ keçirdiyini iddia edir. Azərbaycan isə çətin dağ relyefi quruluşuna və iqlim şəraitinə malik olan məntəqələrdə hava şəraitinin yaxşılaşması ilə əlaqədar olaraq Azərbaycan sərhəd qüvvələrinin Azərbaycana aid mövqelərdə yerləşdirildiyini qeyd edir. == Zəmin == Birinci Qarabağ müharibəsində Azərbaycana aid olan Dağlıq Qarabağ bölgəsi və ətrafındakı 7 rayon Ermənistan tərəfindən işğal altına salınmışdı. Lakin 2020-ci ildə tərəflər arasında baş vermiş İkinci Qarabağ müharibəsi Azərbaycanın qələbəsi ilə bitmiş və Azərbaycan bölgəyə nəzarəti yenidən təmin etmişdir. Sovet dövründə ölkələr arasında sərhəddə elə də önəm verilməməsi və ardınca bölgənin Ermənistan tərəfindən işğal edilməsi səbəbindən ərazidəki sərhəd xətti indiyədək təyin olunmamışdır. == Hadisələr == === May 2021 === === İyul 2021 === İyulun 23-ü saat 16:00 radələrində Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölmələri Basarkeçər rayonu ərazisindəki mövqelərindən Azərbaycan Ordusunun Ermənistan-Azərbaycan dövlət sərhədinin Kəlbəcər rayonu sahəsindəki mövqelərini atəşə tutmuşdur. Qarşı tərəfdən açılan snayper atəşi nəticəsində hərbi qulluqçu gizir Fərman Yaqublu Telman oğlu şəhid olmuşdur. Azərbaycan Ordusunun cavab zərbəsi nəticəsində qarşı tərəf susdurulmuşdur. === Avqust 2021 === === Sentyabr 2021 === === Oktyabr 2021 === === Noyabr 2021 === 16 noyabr 2021-ci ildə Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölmələri dövlət sərhədinin Kəlbəcər və Laçın rayonları sahəsində ölkəmizə qarşı genişmiqyaslı təxribat törədib.

Azərbaycan-Rusiya sərhədi — Azərbaycan və Rusiya arasında dövlətlərarası sərhəd. Sərhəddin uzunluğu 327,6 km (55,2 km çay, 272,4 km quru) quru sərhəddi, 22,4 km isə dəniz sərhəddidir. Sərhəddə Rusiya Federasiyasının ən ucqar cənub nöqtəsi yerləşir. 1991-ci ildə Rusiya ilə Azərbaycan haqqında bu sərhəd dəqiqləşib. Rusiya ilə Azərbaycan arasında avtomobil, dəmir və piyada keçidləri müxtəlif hissələrdə yerləşir. Onlardan biri dağlıq və dağətəyi zonadakı (Samurçay üzərindən), digəri isə aşağıdan (Samurçayın deltasının üzərindən) keçir. Keçmiş sərhəddə isə iki Rusiya eksklavası Xraxoba və Uryanobadır. Azərbaycan sərhəddi daxilində etnik qruplardan ləzgilər yaşayır. Sərhəd haqqında Azərbaycan və Rusiya ilə 2010-cu ildə müqavilə bağlanıb. Sərhəd çayı olan Samurçaydan suvarmada istifadə olunur.

Azərbaycan-Türkiyə sərhədi — iki ölkə arasında uzunluğu 15 km olan sərhəd. Bu hər iki ölkə üçün ən qısa sərhəd xəttidir. Sərhəd Türkiyədə İğdırın cənub-şərqində və Naxçıvan MR-in şimal-qərbindən keçir. Sərhəd Rusiya və Türkiyə arasında 1921-ci ilin martın 16-da bağlanmış müqavilə əsasında yaradılmışdır. Sərhəd xətti Araz çayı boyunca müəyyən edilmişdir. == Coğrafiyası == Araz çayı boyu sərhəd uzanır. Dərhal yaxınlığında olan torpaq düz və inkişafsız, dörd xətli yol və iki gömrük keçid məntəqəsi var. Sərhəddən təxminən 7 km aralı Azərbaycan Respublikası daxilində Sədərək yaşayış məntəqəsi yerləşir. Türkiyə tərəfdə isə ənyaxın yaşayış məntəqəsi 28 km məsafədə yerlşən Aralıq kəndidir. == Keçid == 22 may 1992-ci ildə Araz çayı üzərində 2 ölkənin sərhəd keçid məntəqələrini birləşdirən Ümid körpüsü istifadəyə verilib.

Azərbaycan-İran sərhədi (fars. مرز آذربایجان و ایران‎) — Azərbaycanla İran arasında dövlət sərhədi. Ümumi uzunluğu 689 km-dir. Sərhəd bir-birinə bitişik olmayan iki hissədən ibarətdir. == Təsvir == === Qərb (Naxçıvan) bölməsi === Azərbaycan-İran sərhədinin qərb (Naxçıvan) hissəsi şimal-qərbdə Araz çayı üzərindəki Türkiyə ilə sərhəd qovşağından başlayır. Bu çay boyunca cənub-şərq istiqamətində, Araz su anbarı vasitəsilə davam edir və Ermənistanla sərhəd qovşağında bitir. === Şərq bölməsi === Azərbaycan-İran sərhədinin şərq hissəsi qərbdən Arar çayı üzərindəki Ermənistanla sərhəddən başlayır və daha sonra bu çayı şimal-şərq istiqamətində izləyir. Sərhəd Bəhrəmtəpənin cənubundakı bir nöqtədə çay yatağından kəskin şəkildə cənub-şərqə dönərək Muğan düzündən Bolqarçay çayına keçir. Sonra bu çay boyunca cənuba uzanır və geniş S şəkilli bir hissə meydana gətirir. Çayın mənbəyi Yardımlı şəhəri yaxınlığında yerləşir.

Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidməti — Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2002-ci il 31 iyul tarixli, 740 nömrəli Fərmanı ilə yaradılmış, Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədinin mühafizəsi sahəsində Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş səlahiyyətləri həyata keçirən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2022-ci il 17 sentyabr tarixli Fərmanına əsasən çap mediası subyektinin təsisçisi ola bilən 10 dövlət orqanından biridir. == Tarixi == 18 avqust 1919-cu il tarixində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin parlamenti ölkənin sərhədlərinin mühafizəsi haqqında qanun qəbul edib. Qanuna əsasən, Xalq Cümhuriyyəti Hərbi Nazirliyinin tərkibində Azərbaycanın ilk Sərhəd Qoşunları dəstəsi yaradılıb. Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin yaranmasından sonra 1919-cu ildə milli hökumətin qərarı ilə təsis edilən Hərbi Nazirliyin tərkibində ölkənin bir sıra güc strukturları, o cümlədən Sərhəd Qoşunları fəaliyyətə başlayır. Sovet İttifaqı dövründə Sərhəd Xidməti Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin bir strukturu kimi fəaliyyət göstərib. 1991-ci ilin 18 oktyabrında "Müstəqillik haqqında Konstitusiya Aktı"nı qəbul etdikdən sonra milli dövlət quruculuğunun bərpası işlərinə başlanıldı. Həmin illərdə dövlət sərhədinin mühafizəsi, əsasən şəxsi heyətin fiziki imkanları və SSRİ dövründən qalmış, fiziki və mənəvi cəhətdən köhnəlmiş mühəndis-texniki qurğular və texniki vasitələr hesabına həyata keçirilir, şimal və şimal-qərb istiqamətində yaradılmaqda olan sərhəd məntəqələri vaqonlarda, çadırlarda və ən yaxşı halda, uyğunlaşdırılmış binalarda yerləşirdi. Ölkə prezidentinin 2000-ci il 16 avqust sərəncamı ilə avqustun 18-nin Azərbaycanda Sərhəd Qoşunları əməkdaşlarının peşə bayramı günü kimi qeyd olunması qərara alınıb. Dövlət başçısının 2002-ci il 31 iyul tarixli fərmanı ilə isə Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin Sərhəd Qoşunları İdarəsinin əsasında Dövlət Sərhəd Xidməti yaradılıb.

Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidməti — Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2002-ci il 31 iyul tarixli, 740 nömrəli Fərmanı ilə yaradılmış, Azərbaycan Respublikasının dövlət sərhədinin mühafizəsi sahəsində Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş səlahiyyətləri həyata keçirən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2022-ci il 17 sentyabr tarixli Fərmanına əsasən çap mediası subyektinin təsisçisi ola bilən 10 dövlət orqanından biridir. == Tarixi == 18 avqust 1919-cu il tarixində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin parlamenti ölkənin sərhədlərinin mühafizəsi haqqında qanun qəbul edib. Qanuna əsasən, Xalq Cümhuriyyəti Hərbi Nazirliyinin tərkibində Azərbaycanın ilk Sərhəd Qoşunları dəstəsi yaradılıb. Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin yaranmasından sonra 1919-cu ildə milli hökumətin qərarı ilə təsis edilən Hərbi Nazirliyin tərkibində ölkənin bir sıra güc strukturları, o cümlədən Sərhəd Qoşunları fəaliyyətə başlayır. Sovet İttifaqı dövründə Sərhəd Xidməti Dövlət Təhlükəsizlik Komitəsinin bir strukturu kimi fəaliyyət göstərib. 1991-ci ilin 18 oktyabrında "Müstəqillik haqqında Konstitusiya Aktı"nı qəbul etdikdən sonra milli dövlət quruculuğunun bərpası işlərinə başlanıldı. Həmin illərdə dövlət sərhədinin mühafizəsi, əsasən şəxsi heyətin fiziki imkanları və SSRİ dövründən qalmış, fiziki və mənəvi cəhətdən köhnəlmiş mühəndis-texniki qurğular və texniki vasitələr hesabına həyata keçirilir, şimal və şimal-qərb istiqamətində yaradılmaqda olan sərhəd məntəqələri vaqonlarda, çadırlarda və ən yaxşı halda, uyğunlaşdırılmış binalarda yerləşirdi. Ölkə prezidentinin 2000-ci il 16 avqust sərəncamı ilə avqustun 18-nin Azərbaycanda Sərhəd Qoşunları əməkdaşlarının peşə bayramı günü kimi qeyd olunması qərara alınıb. Dövlət başçısının 2002-ci il 31 iyul tarixli fərmanı ilə isə Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin Sərhəd Qoşunları İdarəsinin əsasında Dövlət Sərhəd Xidməti yaradılıb.

Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidmətinin Akademiyası – Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2007-ci il 12 iyun tarixli 2217 nömrəli Sərəncamına əsasən yaradılmış Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidmətinin Akademiyası ali və əlavə təhsil proqramlarını, ali təhsilin bütün səviyyələrində kadr hazırlığını həyata keçirən, elmi tədqiqatlar aparan xüsusi təyinatlı dövlət ali hərbi təhsil müəssisəsi. Dövlət Sərhəd Xidmətinin Akademiyası Prezident İlham Əliyevin 2007-ci il 12 iyun tarixli Sərəncamı ilə yaradılmışdır. Akademiya Dövlət Sərhəd Xidməti üçün xüsusi ixtisaslı ali hərbi təhsilli zabit kadrların, komandir və qərargah zabitlərinin, hərbi elmi işçilərin hazırlanması, onların ixtisasının artırılması, dövlət sərhədinin mühafizəsi və hərbi iş sahəsində elmi tədqiqatların aparılmasını təmin etmək məqsədi ilə təsis edilmişdir. Akademiyanın yeni binası 10 avqust 2010 tarixində istifadəyə verilmişdir. Binayla əlaqədar maraqlı fakt burasındadır ki, binanın peyk görünüşünə diqqət yetirdikdə burada İlham Əliyevin ad və soyadının baş hərflərini tərs şəkildə rahatlıqla görmək olar. Dövlət Sərhəd Xidməti Akademiyasının rəisi general-mayor Azər İbrahimovdur. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev “Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidmətinin Akademiyasının Nizamnaməsi”nin təsdiq edilməsi haqqında 24 iyun 2016-cı il 978 nömrəli fərmanı imzalamışdır. "Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı" adına layiq görülmüş sərhədçilər sırasındakı 4 hərbi qulluqçu Dövlət Sərhəd Xidməti Akademiyasının məzunu olmuşdur.

Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidmətinin Akademiyası – Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2007-ci il 12 iyun tarixli 2217 nömrəli Sərəncamına əsasən yaradılmış Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidmətinin Akademiyası ali və əlavə təhsil proqramlarını, ali təhsilin bütün səviyyələrində kadr hazırlığını həyata keçirən, elmi tədqiqatlar aparan xüsusi təyinatlı dövlət ali hərbi təhsil müəssisəsi. Dövlət Sərhəd Xidmətinin Akademiyası Prezident İlham Əliyevin 2007-ci il 12 iyun tarixli Sərəncamı ilə yaradılmışdır. Akademiya Dövlət Sərhəd Xidməti üçün xüsusi ixtisaslı ali hərbi təhsilli zabit kadrların, komandir və qərargah zabitlərinin, hərbi elmi işçilərin hazırlanması, onların ixtisasının artırılması, dövlət sərhədinin mühafizəsi və hərbi iş sahəsində elmi tədqiqatların aparılmasını təmin etmək məqsədi ilə təsis edilmişdir. Akademiyanın yeni binası 10 avqust 2010 tarixində istifadəyə verilmişdir. Binayla əlaqədar maraqlı fakt burasındadır ki, binanın peyk görünüşünə diqqət yetirdikdə burada İlham Əliyevin ad və soyadının baş hərflərini tərs şəkildə rahatlıqla görmək olar. Dövlət Sərhəd Xidməti Akademiyasının rəisi general-mayor Azər İbrahimovdur. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev “Azərbaycan Respublikası Dövlət Sərhəd Xidmətinin Akademiyasının Nizamnaməsi”nin təsdiq edilməsi haqqında 24 iyun 2016-cı il 978 nömrəli fərmanı imzalamışdır. "Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı" adına layiq görülmüş sərhədçilər sırasındakı 4 hərbi qulluqçu Dövlət Sərhəd Xidməti Akademiyasının məzunu olmuşdur.

== Missiyası == Azərbaycan Hava Mühafizəsinin missiyası dövlət sərhədini və ətraf mühiti qorumaqla yanaşı, ölkənin Havadan iqtisadi maraqlarını təmin etməkdir. Azərbaycan Hava Mühafizəsi Hava qanunlarının icrası, Hava Qüvvələrinə yardım, axtarış və xilasetmə işlərində iştirak edir.