ZAR

Qalxan-dilaltı zar, Dilaltı-qalxan zar (lat. membrana thyrohyoidea, membrana hyothyreoidea) — insanın qırtlaq aparatına aid zar. Qalxan-dilaltı zar dilaltı sümüyündən başlayıb və qalxanabənzər qığırdağa bağlanır və yaxud əksinə qalxanabənzər qığırdaqdan başlayıb, dilaltı sümüyünə bağlanır. Tərkibi elastiki birləşdirici toxumadan ibarətdir.

Müqəddəs Məryəm Ana monastırı — Kəlbəcər rayonunun Zar kəndi ərazisində, Xudavəng monastırından 3 km qərbdə, Tərtər çayının sahilində yerləşən tarix-memarlıq abidəsi. Kompleksin ən qədim tikilisi olan Müqəddəs Məryəm Ana kilsəsinin timpanında onun inşa edilmə tarixi və sifarişçisi haqqında məlumat verilmişdir: "çariça, çar Kürikenin qızı…1174-cü il" Ümumilikdə monastır ərazisində səkkiz kitabə oxunmuş və çap edilmişdir ki, onlardan da bəziləri 1174, 1178, 1261-ci illərə aiddir. Kompleksə müxtəlif qorunma vəziyyətində olan iyirmidən çox tikili daxildir. Kompleksin ən qədim tikilisi olan Müqəddəs Məryəm Ana kilsəsi onun şimal hissəsində yerləşir. Kilsə planda düzbucaqlı formasına malik olmaqla, tağtavanla örtülmüşdür. Qərb tərəfdən kilsə binasına bitişik düzbucaqlı formalı narteks inşa edilmişdir. Onun qərb girişi orta otağa aparır, böyül cənub-qərb qapısı isə həyətə açılır. Kilsənin qərb tərəfinə bitişik inşa edilmiş ikinci tikili qədim sovməədir. Sovməənin şimal divarı həm də Müqəddəs Məryəm Ana kilsəsinin qərb divarıdır. Kompleksin mərkəzində monastırın əsas kilsəsi yerləşir.

Müqəddəs Məryəm Ana monastırı — Kəlbəcər rayonunun Zar kəndi ərazisində, Xudavəng monastırından 3 km qərbdə, Tərtər çayının sahilində yerləşən tarix-memarlıq abidəsi. Kompleksin ən qədim tikilisi olan Müqəddəs Məryəm Ana kilsəsinin timpanında onun inşa edilmə tarixi və sifarişçisi haqqında məlumat verilmişdir: "çariça, çar Kürikenin qızı…1174-cü il" Ümumilikdə monastır ərazisində səkkiz kitabə oxunmuş və çap edilmişdir ki, onlardan da bəziləri 1174, 1178, 1261-ci illərə aiddir. Kompleksə müxtəlif qorunma vəziyyətində olan iyirmidən çox tikili daxildir. Kompleksin ən qədim tikilisi olan Müqəddəs Məryəm Ana kilsəsi onun şimal hissəsində yerləşir. Kilsə planda düzbucaqlı formasına malik olmaqla, tağtavanla örtülmüşdür. Qərb tərəfdən kilsə binasına bitişik düzbucaqlı formalı narteks inşa edilmişdir. Onun qərb girişi orta otağa aparır, böyül cənub-qərb qapısı isə həyətə açılır. Kilsənin qərb tərəfinə bitişik inşa edilmiş ikinci tikili qədim sovməədir. Sovməənin şimal divarı həm də Müqəddəs Məryəm Ana kilsəsinin qərb divarıdır. Kompleksin mərkəzində monastırın əsas kilsəsi yerləşir.

Zar (Kəlbəcər) — Azərbaycanın Kəlbəcər rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Zar (Qırxbulaq) — İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indi Ellər (Kotayk, Abovyan) rayonunda kənd.

Zar (digər tarixi adı Şəhrizər) — Azərbaycan Respublikasının Kəlbəcər rayonunun Zar kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. 1993-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. 2020- ci il Noyabr ayının 25-də işğaldan azad edilmişdir. Zar kəndi Qarabağ yaylasının ətəyindədir. İlk dəfə XIII əsrə aid mənbədə adı çəkilir. 1590-ci il sənədinə görə, şamr qəzasında Zar nahiyyəsi olmuşdur. XIX əsrdə Tiflis quberniyasında Zar kəndi, Qars vilayətində Zaruşad kəndi və çayı qeydə alınmişdir. Ermənistanda Zar, Cənubi Azərbaycanda isə Kəlbəzar kəndləri mövcuddur. Favst Buzandın (V əsr) əsərində və VII əsr mənbələrində Cənubi Azərbaycanda Zaravand, Zarişat (Türkiyənin indiki Zaruşt ərazisində) yaşayış məntəqəlarinin adı çəkilir. Mənbələrdə zar tayfa adı kimi qeyd olunur və onların fars vilayətinin cənubunda, Fars körfəzin sahillarindən Kirməna qədər olan ərazidə yaşadiqları göstarilir.

Zar — İrəvan quberniyasının İrəvan qəzasında, indiki Ellər (Kotayk, Abovyan) rayonunda kənd. Rayon mərkəzindən 14 km məsafədə yerləşir. «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə, Qafqazın 5 verstlik xəritəsində qeyd edilmişdir. Toponim türk dilində «yarğan» mənasında işlənən car sözü əsasında əmələ gəlmişdir. Relyef əsasında yaranan sadə toponimdir. Kənddə 1831-ci ildə 89 nəfər, 1873 - cü ildə 490 nəfər, 1886-cı ildə 634 nəfər, 1897-ci ildə 757 nəfər, 1914 - cü ildə 1250 nəfər, 1918-ci ilin yanvarında 706 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ilin fevral ayında azərbaycanlılar erməni təcavüzünə məruz qalaraq deportasiya olunmuşdur. Türkiyədən köçürülən ermənilər 1918-1919 - cu illərdə burada yerləşdirilmişdir. İndiki Ermənistanda sovet hökuməti qurulandan sonra sağ qalan azərbaycanlılar öz doğma ocaqlarına dönə bilmişlər. Burada ermənilərdən başqa 1922-ci ildə 52 nəfər, 1926-cı ildə 51 nəfər, 1931-ci ildə 93 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.

Zar mağara düşərgəsi — Paleolit dövrünə aid, ölkə əhəmiyyətli abidə. Kəlbəcər rayonunun Zar kəndinin qərb tərəfində yerləşən mağara. Zar mağarası Üst Paleolit dövründə insanlıqdan əvvəlki yaşayış yerinin arxeoloji yeridir. Мağara, xəzinə axtaranlar tərəfindən dağıdılmışdır. Dağıdılmış sahədə М.Мənsurovun apardığı araşdırmalar zamanı obsidiandan hazırlanmış 152 əşya aşkar edilmişdir. Onlar istehsal tullantılarından, qəlpələrdən, nukleuslardan, itiuclulardan, qaşovlardan, iskənələrdən, vərdənə və s. alətlərdən ibarətdir. Tapıntılar arasında bütün parametrlərinə görə Üst Paleolit dövrünə uyğun olan qaşovlar, yarpaqşəkilli itiuclular, retuşla işlənmiş lövhələr, qarmaqşəkilli alətlər vardır. Мağaranın cənub qurtaracağında aparılan kəşfiyyat qazıntısı zamanı, kəsikdə çınqıl və çaydaşı qarışıq gilli torpaqdan yaranmış altı təbəqənin olduğu müəyyən edilmişdir. Bir-birini əvəz edən bu təbəqələrin yalnız dördündə maddi mədəniyyət qalıqlarının olduğu müəyyən edilmiş, mədəni təbəqələrdən ona yaxın əmək aləti aşkar olunmuşdur.

Zar nahiyəsi — Naxçıvan ərazisində nahiyə. Zar nahiyəsi 25 kənd və 1 məzrəədən ibarət idi.

Zar mağara düşərgəsi — Paleolit dövrünə aid, ölkə əhəmiyyətli abidə. Kəlbəcər rayonunun Zar kəndinin qərb tərəfində yerləşən mağara. Zar mağarası Üst Paleolit dövründə insanlıqdan əvvəlki yaşayış yerinin arxeoloji yeridir. Мağara, xəzinə axtaranlar tərəfindən dağıdılmışdır. Dağıdılmış sahədə М.Мənsurovun apardığı araşdırmalar zamanı obsidiandan hazırlanmış 152 əşya aşkar edilmişdir. Onlar istehsal tullantılarından, qəlpələrdən, nukleuslardan, itiuclulardan, qaşovlardan, iskənələrdən, vərdənə və s. alətlərdən ibarətdir. Tapıntılar arasında bütün parametrlərinə görə Üst Paleolit dövrünə uyğun olan qaşovlar, yarpaqşəkilli itiuclular, retuşla işlənmiş lövhələr, qarmaqşəkilli alətlər vardır. Мağaranın cənub qurtaracağında aparılan kəşfiyyat qazıntısı zamanı, kəsikdə çınqıl və çaydaşı qarışıq gilli torpaqdan yaranmış altı təbəqənin olduğu müəyyən edilmişdir. Bir-birini əvəz edən bu təbəqələrin yalnız dördündə maddi mədəniyyət qalıqlarının olduğu müəyyən edilmiş, mədəni təbəqələrdən ona yaxın əmək aləti aşkar olunmuşdur.

Zar yolunda osetin qaçqınların güllələnməsi (gürc. ოსი ლტოლვილების ჩაცხრილვა ძარის გზაზე; rus. Расстрел осетинских беженцев на Зарской дороге) — Gürcüstanın Cənubi Osetiya bölgəsində, mərkəz Tsxinvali şəhərinin yaxınlığında yerləşən Zar kəndinin inzibati ərazisində gürcü hərbiçilər tərəfindən döyüş bölgəsindən çıxarılan etnik osetin qaçqınlara qarşı həyata keçirilmiş kütləvi silahlı hücum. Silahlı hücum qaçqınların daşındığı yük maşını və avtomobillərdən ibarət avtomobil karvanını hərəkət vəziyyətində olduğu zaman gülləbaran ediləməsi ilə gerçəkləşdirilmişdir. Tarix ədəbiyyatlarına Zar qətliamı və ya Zar yolunda faciə kimi keçmiş hadisə nəticəsində çoxu uşaq, qadın və yaşlılar olmaqla 36 nəfər öldürülmüşdür. Hadisə 1992-ci ilin 20 may tarixində Cənubi Osetiya müharibəsindən qaçan etnik osetinlilərə məxsus avtomobil və yük maşını karvanlarının Zar kəndinin ərazisində keçən yolda atəşə tutulması ilə baş vermişdir. Zar kəndi tanınmamış Cənubi Osetiya Respublikasının paytaxtı Tsxinvali şəhərinin yaxınlığında yerləşməkdədir. Hadisənin baş verdiyi gün Zar kəndi gürcü qüvvəllərinin təmas xəttinə yaxın bölgədə yerləşirdi və qonşuluqda yerləşən Kekhvi və Kurt kəndləri gürcü döyüşlərin nəzarəti altında idi. Hadisə şahidlərinin ifadələrinə görə ilk atəş, heç bir dayan xəbərdarlığı olmadan avtomobil karvanının hərəkətdə olduğu zaman açılmışdı. Ölümcül yarası olan 11 yaşlı oğlannın cəsədi, hadisə yerindən 50 metr kənarda aşakarlanması osetin qaçqınlarınını gülləbarandan qaçmağa çalışdığını, ancaq gürcü silahlılar tərəfindən təqib edildiyini göstərmişdir.

Dərə Zarat — Azərbaycanın Siyəzən rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 19 may 1993-cü il tarixli, 611 saylı Qərarı ilə Siyəzən rayonunun Zarat kənd Sovetinin Dərə Zarat kəndi Beşdam kənd Sovetinin tərkibinə verilmişdir. == Toponimikası == XIX əsrdə Zarat kəndindən çıxmış ailələrin dərədə saldığı yaşayış məntəqəsidir. Bəzən Yenikənd də adlandırılmışdır. Oykonim "dərədə salınmış Zarat kəndi" deməkdir. == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Ataçayın sağ sahilindən 3 km. aralı, Yan silsiləsinin (Böyük Qafqaz) yamacında yerləşir. == Əhalisi == Kənd əhalisi 36 nəfərdən ibarətdir. Əhalisi tatlardır.

Gyasi Zardes - Amerika Birləşmiş Şatatlarını peşəkar futbolçusu. Hazırda Columbus Crew SC-da oynayır. ABŞ millisinin üzvüdür. Zardes 1991-ci il, Sentyabrın 2-də Kaliforniyada doğulmuşdur. Futbola 2009-cu ildə başlamışdır.

Yemiş (lat. Cucumis melo) — bitkilər aləminin balqabaqçiçəklilər dəstəsinin balqabaqkimilər fəsiləsinin xiyar cinsinə aid bitki növü. Qovun qarpıza nisbətən daha çox istisevən bitkidir və quruluşuna görə qarpızdan fərqlənir. Bunun toxumları içərisi boş olan toxum kamerasında yerləşir. Əsasən Orta Asiya respublikalarında və Zaqafqaziya respublikalarında becərilir. Tərkibində şəkərin miqdarı 5-17%-ə çatır. 20 mq% C, 1,2 mq% A, 0,5 mq% B1, 0,3 mq% B2, 0,6 mq% PP vitaminləri vardır. Mineral maddələrdən ən çox rast gələni dəmirdir ki, bunun da miqdarı 2,5 mq%-ə bərabərdir. Qarpızdan fərqli olaraq saxlanılarkən yetişə bilir. Qovunların təsərrüfat-botaniki sortları biri-digərindən meyvəsinin ölçüsünə və kütləsinə, qabığının rənginə və bərkliyinə, ətli hissəsinin konsistensiyası və rənginə, dad və ətrinə, yetişmə müddətinə və saxlanılmasına görə fərqlənirlər.

Mohammed Hussein Hasan Zaroug — Sudanın Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri (2011-ci ildən)

Mohammed Hussein Hasan Zaroug — Sudanın Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri (2011-ci ildən)

Nairi Zaryan (erm. Նաիրի Զարյան; əsl adı: Ayastan Yeğiazaryan; 31 dekabr 1900, Qaragündüz[d], Van vilayəti – 11 iyul 1969, İrəvan[…]) — Ermənistan-sovet şairi və yazıçısı. O, 1944–1946-cı illərdə Ermənistan Yazıçılar İttifaqının prezidenti olmuş, həmçinin Ermənistan SSR Sülhü Müdafiə Komitəsinin sədri vəzifəsində çalışmışdır. Nairi Zaryan 26 yanvar 1901-ci ildə Osmanlı imperiyasının Van vilayətində yerləşən Qaragündüz kəndində anadan olmuşdur. O, 1915-ci ildə Anadoluda etnik gərginlikdən əziyyət çəkdiyinə görə Rusiyaya qaçmışdır. Zaryan sonradan, 1918-ci ildə Anadoluda Osmanlı qüvvələrinə qarşı vuruşan milislərin tərkibində döyüşmüşdür. O, 1927-ci ildə İrəvan Dövlət Universitetinin tarix fakültəsini bitirmişdir. Zaryan yazıçılıq fəaliyyətinə bu dövrdə başlamışdır. O, İkinci Dünya müharibəsi illərində çoxlu sayda şeir və qeydlər nəşr etdirmişdir. Zaryan 1951–1958-ci illərdə Ermənistan SSR Ali Sovetinin deputatı olmuşdur.

Yekaterina İvanovna Zarina (Novikova, 1 oktyabr 1837 – 25 yanvar 1940) rus yazıçısı və memuarçısı idi. Yekaterina İvanovna Zarina 1837-ci il oktyabrın 1-də (bəzi mənbələrə görə 1835-ci ildə) Anapa şəhərində anadan olub. Uzun müddət Serdobskda və Penza vilayətinin Serdobski rayonunun Pyaşa kəndində yaşayıb. Penzada zadəgan internat məktəbini bitirib. 1859-cu ildə Sankt-Peterburqa köçdü. "Sovremennik" jurnalı, "Rus" qəzeti, "Rusiyanın Pilgrim" jurnalı ilə əməkdaşlıq edib. Yekaterina İvanovna bir çox hekayə, roman və pyeslərin müəllifidir. Onun ən mühüm əsəri "Nikolay Bronski" romanıdır. Onun xatirələrində Penzaya həsr olunmuş səhifələr var. Yekaterina İvanovna Zarina ədəbiyyatşünas, şair, tərcüməçi Efim Fedoroviç Zarin ilə evli idi.

Zarmanduxt (IV əsr – bilinmir) — 370–374-cü illərdə hakimiyyətdə olmuş arşakuni sülaləsindən olan Ermənistan Kralı Papın həyat yoldaşı. O, 378-ci ildən 386–387-ci illərə qədər hökmdarlıq edən oğulları, həmkarlar III Arşak və II Voloqas (Vaqarşak) zəiflədikdə Ermənistanın regenti idi. Onun mənşəyi haqqında çox az şey məlumdur, çünki bu dövrə aid tarixi mənbələr onun Pap ilə evlənmədən əvvəlki həyatı haqqında heç bir məlumat vermir. Zarmanduxtun Ermənistan Kralı ilə evlənməsi üçün o, müəyyən sosial statusa malik zadəgan qadın olmalı və ola bilsin ki, hansısa aristokratik və siyasi nüfuza malik olan bir ailədən gəlmişdi. Ehtimal var ki, Zarmanduxt naxararın qızı olub və onun atası II Arşakın (350–368-ci illər) padşahlığı dövründə Papla nişanlamış ola bilərdi. Zarmanduxt və Pap sonuncunun hakimiyyəti dövründə naməlum bir tarixdə evləndilər. O, Papdan III Arşak və Voloqas adlı iki oğul doğdu. Onun Pap ilə münasibətləri haqqında çox az şey məlumdur. 374-cü ildə Papın öldürülməsindən sonra Roma İmperatoru Valent Papın qardaşı oğlu Varasdatı (Varazdatı) erməni taxtını tutmaq üçün göndərmişdi, çünki Zarmanduxtun Papla olan oğulları hökmranlıq etmək üçün çox gənc idilər. Varasdat əqli və fiziki qabiliyyətləri ilə çox məşhur olan bir gənc idi və naməlum müddət ərzində Romada yaşamışdı.

Nikolay Alekseyeviç Zarudnı (rus. Николай Алексеевич Зарудный;25 sentyabr (7 oktyabr) 1859, Qryakovo[d], Xarkov quberniyası[d] – 17 mart 1919, Daşkənd) – rus ornitoloqu və səyyahı. Орнитологическая фауна Оренбургского края («Записки Императорской Академии Наук», 1888; удостоена премии академика Брандта). Экскурсия по Северо-Восточной Персии и птицы этой страны (ib., 1900). О нахождении Melivora indica в Закаспийской области (Yevgeni Aleksandroviç Bixnerlə birlikdə, ib., 1892). Орнитологическая фауна области Аму-Дарьи между гг. Чарджуем и Келифом («Bulletin de la Société impériale des naturalistes de Moscou», 1890). Oiseaux de la Contrée Trans-Caspienne (ib., 1885). Recherches zoologiques dans la Contrée Trans-Caspienne (ib., 1890). Материалы для орнитологической фауны Северной Персии (ih., 1891).

Nor Zartonk (erm. Նոր նարթօնք, hərf. Yeni oyanış) — Türkiyə erməniləri tərəfindən yaradılmış qeyri-hökumət təşkilatı, ittifaq. 2004-cü ildə internet qrupu olaraq dünyaya gələn təşkilat 19 yanvar 2007-ci ildə Hrant Dinkin qətli ilə institutlaşmışdır. Kimlik məsələlərini sinfi baxış bucağından gözardı etməyən bir siyasət mənimsəmişdir. Təşkilat Türkiyədəki sol-sosialist strukturlarla həmrəydir. Bu təşəbbüslə əlaqədar "Nor Radio" adlı çoxdilli internet radiosu da fəaliyyət göstərir. Qrup Xalqların Demokratik Partiyasının tərkib hissələrindən biridir. Erməni soyqırımının 100 illiyi yubileylə bağlı edilən açıqlamada Türkiyədən tanınma, üzr istəmə və təzminat tələb edilmişdir. Təşkilatın "Twitter" hesabı 2015-ci ilin aprelində izahat verilmədən bağlanmışdır. "Kamp-Armen"in bağlanmasının qarşısının alınmasında fəal rol oynamışdır.

Zaruhi Batoyan (erm. Զարուհի Բաթոյան, 29 sentyabr 1979, İrəvan) — erməni ictimai və dövlət xadimi, jurnalist və əlillərin hüquqlarının müdafiəçisi. O, ikinci Paşinyan hökumətində keçmiş əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri, Ermənistan Respublikasının Milli Məclisinin 8-ci çağırış deputatı, "Mülki müqavilə" fraksiyasının üzvü, əmək və sosial məsələlər üzrə daimi komissiyasının üzvüdür. Zaruhi Batoyan 1979-cu ildə İrəvanda anadan olub. İrəvandakı 44 saylı orta məktəbdə oxuyub. 2008-ci ildə İrəvan Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsini bitirib. 2008–2009-cu illərdə "Gənc Liderlər Məktəbi"ndə təhsil alıb. 2012-ci ildə Oreqon ştatının Yevgeniya şəhərində Mobility International USA tərəfindən təklif olunan Qadın Liderlik və Əlillik İnstitutunun (WILD) təlim proqramında iştirak etmişdir. 1999–2014-cü illərdə "Günəbaxan" uşaq aylıq jurnalının baş redaktoru olub. 2007-ci ildən "Ümid Körpüsü" adlı QHT-də əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının müdafiəsi üzrə məsul vəzifədə çalışır.

Mesobuthus zarudnyii Buthidae ailəsinə daxil olan əqrəb növü olub, ilk dəfə Azərbaycanda, Abşeron yarımadasında 2022-ci ildə rəsmi olaraq sənədləşdirilib Bu növ zoologiya sahəsinə böyük töhfə verən 1896-1904-cü illərdə Persiyada (indiki İran) əqrəb nümunələrinin geniş kolleksiyası ilə tanınan görkəmli rus zooloqu və tədqiqatçısı Nikolay Zarudnyinın (1859-1919) şərəfinə adlandırılmışdır. . Chelicerae sarı rəngə malikdir və minimal retikulyasiya nümayiş etdirir. Həm pedipalplar, həm də metasoma seyrək nazik tüklərlə örtülmüşdür. Karapas və tergitlər qırmızı-qəhvəyi görünür, qara piqmentasiya ilə güclü şəkildə qeyd olunur. Eyni zamanda, metasoma, telson, pedipalps və ayaqları sarımtıldan qırmızı-qəhvəyi rəngə qədər dəyişir, metasomal V seqmentinin yalnız bir hissəsi qara olur. Növ morfoloji cəhətdən anal lobun iki yerə bölünməsi ilə Azərbaycandan məlum olan digər iki bənzər növdən fərqlənir. Həm Mesobuthus eupeus, həm də M. persicus-un anal lobu üç hissəyə bölünür. Yetkinlərin uzunluğu erkəklərdə 40–49 millimetr (1.6–1.9 düym), dişilərdə isə 42–58 millimetr (1.7–2.3 düym) arasında dəyişir. Erkəklər adətən dişilərə nisbətən proksimal barmaqlarında daha çox bükülürlər. Pedipalp chelada uzunluğun eninə nisbəti erkəklər üçün 3,2 ilə 3,4 arasında, dişilər üçün isə 3,7 ilə 3,8 arasındadır.

Raqıb Zarakolu (türk. Ragıp Zarakolu; 1948, Böyükada, İstanbul ili) — Türkiyəli insan haqqları müdafiəçisi, jurnalist və naşiri. Həyat yoldaşı Ayşə Nur Zarakolu ilə birlikdə qurduqları Bəlgə nəşriyyatının dəstəyi ilə təşkil etdikləri konfranslarda ümumilikdə "Türkiyədəki azlıqlar" məsələsini müzakirə ediblər. Bunla bağlı olaraq onlara qarşı 50-dan çox məhkəmə işi açılıb. Raqıb Zarakolu 1948-ci ildə atası Rəmzi Zarakolunun (1902-1968) mahal valisi olduğu Böyükadada anadan olub. Kabataş liseyində təhsilini başa vurduqdan sonra Raqıb bəy 1965-ci ildə daxil olduğu İstanbul Universitetinin İqtisadiyyat fakültəsini bitirib. 12 mart Memorandumu (Türkiyədə dövlət çevrilişi (1971)) və müəllimi Cavid Orxan Tütəngilin öldürülməsi səbəbindən doktorantura təhsili iki dəfə yarımçıq qalıb. Raqıb Zarakolu yazıçılıq fəaliyyətinə 1968-ci ildə "And" və "Yeni üfüqlər" jurnallarında başlayıb. 1971-ci ildə Amnesty İnternational təşkilatı ilə əlaqəsinin üzə çıxmasından sonra 5 ay müddətinə həbs olunan Raqıb bəyə səyahət qadağası qoyuldu (1991-ci ilə qədər). 1972-ci ildə Ho Şi Min haqqında yazdığı məqaləyə görə həbs olunmuş, 1974-cü ildə azadlığa buraxılmışdır.

Zare Con Sinanyan (erm. Զարեհ Սինանյան, ing. Zareh John Sinanyan; 1973, İrəvan) — Ermənistan və ABŞ siyasətçisi, vəkili. O, hal-hazırda Ermənistan diasporla iş üzrə ali komissarı vəzifəsində çalışır. Sinanyan Kaliforniyanın Qlendeyl şəhər şurasının keçmiş üzvüdür və iki dəfə şəhərin meri vəzifəsində çalışmışdır. Şəhər şurasının üzvü kimi müxtəlif komissiyalarda, o cümlədən Parklar, İstirahət və İcma Xidməti və İcma İnkişafı Bloku Qrant Məsləhət Komitəsində vəzifələr tutmuşdur. 14 iyun 2019-cu ildə Sinanyan baş nazir Nikol Paşinyan tərəfindən Ermənistan diasporla iş üzrə ali komissarı (ləğv edilmiş diaspor naziri postunu əvəz etmək üçün yaradılmış vəzifə) təyin edilmişdir. Zare Sinanyan 1973-cü ildə Ermənistanın İrəvan şəhərində anadan olmuş və 172 nömrəli yerli məktəbdə təhsil almışdır. Atası Türkiyənin İstanbul şəhərində anadan olmuş və 1946-cı ildə Ermənistanda məskunlaşmışdır. Anası Ermənistanın Talın şəhərindəndir.

Zariya, hazırda Kaduna ştatının dörd Yerli İdarəetmə Bölgəsində yerləşən Nigeriyanın böyük bir şəhəridir.

Qloxidion (lat. Glochidion) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin fillantkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.

Zarir (avest. Zarivari, Zarivaray; q.yun. Zariadr; fars. زرير‎ Zarir) — İran eposunun və "Şahnamə"nin personajı. Cəsarətli döyüşçü olmuşdur, lakin düşmən sehrbazı tərəfindən məğlub edilmişdir. == Mənbələrdə == "Avesta"da onun adı "Ardvisur-yaşta" idi. Viştaspanın şərəfinə adlandırılmışdır. "Cəsur atlı" olan Zarivari Datiya suları yaxınlığında Ardvisureyə 100 at, 1,000 öküz və 10,000 qoyun qurban vermiş, ilahədən devaların nökəri Humayaka və Drucanın xidmətçisi Arecastospa üzərində qələbə istəmişdir. Onun fravaşisi "Fravardin-yaşta" siyahısında adlanır.