...köhn. 1. Bir şeyin yerini tutan və ya tuta bilən, bir şeyi əvəz edə bilən şey. Can cövhərinə bədəldir övlad; Övlad qoyan qoyar həmin ad. Füzuli. // Q
Tam oxu »1 I сущ. устар. 1. замена 2. подделка подо что-л. II прил. равный, подобный 2 сущ. диал. взаимопомощь, взаимовыручка
Tam oxu »I (Qazax) işdə əvəzsiz kömək. – Arvatdar xana toxuyanda bədələ gedər birbirinə; – Əmim bizə bədələ gəldi II (Cəbrayıl, Qarakilsə, Quba) əvəz, tay, bər
Tam oxu »ə. 1) bir şeyin yerini tutan, onu əvəz edən; əvəz; 2) dəyər, qiymət; 3) Əzraili aldadıb xəstə uşaqdan uzaqlaşdırmaq üçün uşağın dəmir və palçıqdan düz
Tam oxu »Ərəbcədir, tədbil, mübadilə, təbəddülat kimi sözlərlə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »Qarşılıq, əvəz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Yalana-yalan oldu, bədələ-bədəl, xan, Allaha niyə and verirsən, mən Halaypozanam. (“Mərcan xanımın Çənli
Tam oxu »ə. 1) dəyişmə, mübadilə; 2) qılınc və ya nizə ilə vuruşan iki adamın növbə ilə vurulan zərbələri özündən rədd etməsi və özünün zərbə endirməsi
Tam oxu »...я лугьуз. Е. Э. Лугьуз Гьажи Чахчах, гада Перлен, Ваз архад бедел хьана хьи. М. А. Вуч хабар я.
Tam oxu »посл, чкадал. Гьар са тварцин бедел са пут, Эксик тахьуй кӀваляй ви кьут. М. А. Атана. Чайдин бедел къайи яд хъухъ. X. Т. Файдадиз.
Tam oxu »I бетель (тэ) = бетель; (португ. bétel) 1) Тропическое вьющееся кустарниковое растение сем. перечных. 2) Острая пряная смесь из листьев этого растения
Tam oxu »sif. və is. [fars. bəd və ər. əsl] köhn. Əsli pis, zatı pis, mayası pis; əsilsiz, nəcabətsiz (bəzən söyüş mənasında işlənir). Bədəsillər ciyərimi doğr
Tam oxu »...heyvanın vücudu; gövdə. Bədən üzvləri. İri bədən. Sağlam bədən. Ağ bədən. – [Gülpəri:] Yazığı o qədər döyübdür ki, bədənində sağ yer qalmayıb. Ə.Haqv
Tam oxu »I сущ. 1. тело. İnsan bədəni тело человека, bədən üzvləri части тела, sağlam bədən здоровое тело, lüt bədən обнажённое тело 2. телосложение. Pəhləvan
Tam oxu »I. i. body; organism; insan ~i human body; sağlam ~a sound body; ◊ Sağlam bədəndə sağlam ruh olar at
Tam oxu »[ər.] сущ. беден, жендек, тан; ağ bədən лацу беден; ** bədən tərbiyəsi беден тербия, физкультура.
Tam oxu »BƏDƏN İnsanın bədəni nə qədər möhkəm ola bilər, nələrə dözə bilər (M.İbrahimov); CƏMDƏK [Məmmədəli:] Bacıoğlu! Yatırdıb ağzı yerdə o qədər goparam cəm
Tam oxu »is. corps m ; complexion f (constitution f) du corps ; organisme m ; insan ~i corps humain ; sağlam ~ un corps robuste ; ~ üzvləri les parties f pl du
Tam oxu »BƏDƏN ə. 1) insan və ya heyvanın gövdəsi; 2) ağacın gövdəsi, oduncağı. BƏ’DƏN ə. sonra, bundan sonra.
Tam oxu »...bizdə onun yerinə ət sözü işlədilib (ətuz forması da mövcud olub). Belə bir cümlə də var: yağın boldı ersə, etuz cangüdaz (düşmənin varsa, bədənini v
Tam oxu »v 1. islatmaq; Her face was bedewed with tears Onun sifəti yaşla islanmışdı; 2. yaş etmək, şeh salmaq; çiləmək, səpmək
Tam oxu »(-ди, -да, -ар) 1. bədən, əndam, vücud, gövdə; лацу беден ağ bədən; 2. qamət, qədd-qamət.
Tam oxu »(-ди, -да, -ар) 1. bədən, əndam, vücud, gövdə; лацу беден ağ bədən; 2. qamət, qədd-qamət.
Tam oxu »...-ра инсандин кьилелай кӀвачелди вири санлай. Кьве вил цава, беден месел, За вуч ийин, аман, я, Раб. Е. Э. За вуч ийин, аман, я Раб. ЦӀуд йиса ав
Tam oxu »устар. I сущ. 1. спор; распря, ссора 2. оспаривание 3. битва, сражение; cədəl etmək: 1) спорить упрямо (не уступая) 2) ссориться, драться 3) сражаться
Tam oxu »(Ağbaba, Xanlar) bax cədəz Cədəl qoz (Basarkeçər, Qazax) – qabığı bərk qoz. – Qoz iki cür olur: kətən qoz, cədəl qoz; kətən qozun qabığı yuxo:lur, cəd
Tam oxu »...addır. Daha ətraflı mə-lumat üçün bax: Dilektika. Dilimizdə cədəl sözü fəlsəfi termin-dən izafə mabühisə, müzakirə kimi də başa düşülür. Daha
Tam oxu »-я; м. (нем. Pedell) В России до 1917 г. и некоторых других странах: надзиратель за студентами в высших учебных заведениях.
Tam oxu »...имитация криков животных heyvanların səslərini təqlid etmə; 2. saxta, bədəl, əvəz; это не настоящий бриллиант, а имитация bu əsil brilyant deyil, sax
Tam oxu »is. [lat.] 1. Nəyisə qismən əvəz edə bilən qayırma (geydirmə) məhsul; bədəl. 2. Saxta şey.
Tam oxu »...раснавай, тӀимил кьван хьайитӀани гьам эвез ийиз жедай маса магьсул; бедел; 2. къалп затӀ).
Tam oxu »Ərəbcə bədəl (əvəz, dəyişmə)sözü ilə qohumdur, “dəyiş-düyüş etmək” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »f. Pənah aparmaq, pənah gətirmək, imdad istəmək; sığınmaq. [Bədəl:] Yəqin hər kəs isə … bizə pənahlanmağa gəlir, qoy gəlsin görək. Ə.Haqverdiyev.
Tam oxu »n lat. 1. əvəzə-bədəl, qulluğa görə qulluq, Əl ilə yuyar, əl də üzü, kompensasiya; 2. bir şeyi səhv salmaq zəminində yaranmış anlaşılmazlıq
Tam oxu »...surroqat (1. bir şeyi yalnız qismən əvəz edə biləcək başqa şey; bədəl; 2. saxta); ◊ денежные суррогаты pul bədəlləri (istiqraz, bon və s. kimi qiymət
Tam oxu »Bədəl, təbdil kəlmələri ərəbcə kökdaş sözlərdir və “əvəz” anlamı ilə bağlıdır. Əbdül (əsli: əbdal) sözü bədəl kəlməsinin cəmidir, əvəz edən, yerini tu
Tam oxu »der; -es 1. əvəz, bədəl, -in yerinə; bərabər; 2. (Entschädigung) ziyanın əvəzi, ziyanı ödəmə; 3. mil. əlavə qoşun; 4. (Ersatzmittel) yedək, ehtiyat hi
Tam oxu »...rövzə və fars. xan] Rövzə oxuyan, mərsiyə deyən adam. Doğrudurmu ki, Bədəl də qoyub ağzın yabana; Danışır bir para sözlər ki, dəyir rövzəxana? M.Ə.Sa
Tam oxu »[ər.] сущ. эвез (1. са затӀунин (касдин) чка къаз жедай затӀ (кас); 2. бедел, гьахъ, музд, гьакъи; 3. кьисас, уьж; əvəz(ini) almaq эвез къахчун, эвез
Tam oxu »is. [fars.] Paltar, camaşır. Çak eylədi camə, çəkdi nalə; Halı bədəl oldu özgə halə. Füzuli. Qoysun başına molla gərək üç pud əmmamə; Yay, qış ola əyn
Tam oxu »...bütün lampaları yandı, kasıb-kusub evinə çəkildi. “Aşıq Qərib”. [Bədəl:] Amma kasıb-kusubla gərək heç kəsin işi olmasın. Ə.Haqverdiyev. [Sara bibi:]
Tam oxu »...at və maral kimi ayaqları yox ki, qaçıb qurtarsın… H.Zərdabi. [Bədəl:] Bizim birinci qəsdimiz … öz kasıb qardaşlarımızı Pərviz xan və Rəhim xan kimi
Tam oxu »...yeriş. – Mərhəmətsiz mələk, ədalı gözəl; Gör nə yandı bir vüsalə bədəl?! H.Cavid.
Tam oxu »...“bilikli” (Kürdəmir), “yetim” (Xaçmaz) və s. mənalarda işlədilir. Bədəl sözü ilə kökdaşdır və Məhəmməd Peyğəmbər (s.a.v.) gözəl işlərini davam etdirm
Tam oxu »...bir qədər xəstə olmaq. 2. Qəmli, kədərli, qüssəli, pərt, məyus. [Bədəl:] Yoldaşlar, daha bundan sonra məni bikef görməzsiniz. Ə.Haqverdiyev. □ Bikef
Tam oxu »...Müstəsna musiqi əsəri. – Öylə müstəsna gözəlsən kim, sənə yoxdur bədəl. Füzuli.
Tam oxu »...ƏDALI Mərhəmətsiz mələk, ədalı gözəl; Gör nə yandı bir vüsalə bədəl (H.Cavid); İŞVƏKAR [Qızıl Arslan özözünə:] Müəyyən bir məqsədlə kişilərə yanaşan
Tam oxu »...abadlıqdır. – İnsan abadlıq, bayquş xarabalıq sevər. (Ata. sözü). [Bədəl:] Az keçər, qardaşlar, Pərviz xan xaraba qoyduğu yerlərdə abadlıq görərsiniz
Tam oxu »...vətənindən məhrum olaraq başqa yerlərdə dolaşmaq, dərbədər olmaq. [Bədəl:] Bizim kimi evindən- eşiyindən didərgin düşənlər çoxdur… Ə.Haqverdiyev. Tür
Tam oxu »...[Məstəlişah:] Məhzər oxuyuram, xanım, ki işimiz avand olsun. M.F.Axundzadə. [Bədəl:] İt itlə boğuşar, yolçunun işi avanda düşər. Ə.Haqverdiyev. İşin(
Tam oxu »...məhkumluq, dustaqlıq, əsarət. Əsirlik həyatı. Əsirlikdən qurtarmaq. – [Bədəl:] Bircə qeydim bacımın əsirlikdən qurtarmasıdır. Ə.Haqverdiyev. O, heç b
Tam oxu »...üz-gözünü dırmalayacaqdı. M.Rzaquluzadə. 2. məc. Çəng. Caynağına keçmək. – [Bədəl:] Cəmaətimiz xan caynağından qurtarıb, öz əlinin əməyini rahət yeyi
Tam oxu »...olmaq. [İmran:] …Məni çox incidir ki, təngə gəlib gedəm. S.S.Axundov. [Bədəl:] Camaat xanların zülmlərindən təngə gəlib. Ə.Haqverdiyev. Təngə gətirmə
Tam oxu »...əlli-əlli beş yaşında bir kişi oturub kasıblıq edir. C.Məmmədquluzadə. [Bədəl:] Qardaşlar, az keçər ki, hamımız genə evlərimizə qayıdıb kasıblığımızl
Tam oxu »...ruxi-yarı görüb; Arizində o mehin türreyi-tərran görüb (Ə.Vahid); BİKEF [Bədəl:] Yoldaşlar, daha bundan sonra məni bikef görməzsiniz (Ə.Haqverdiyev);
Tam oxu »...bilsin ki, əski hun “abdal” soyadı burada “əbdal” (ərəbcədən “bədəl” sözünün cəmindən alınması ehtimal olunur) sufi dərviş anlamı ilə çulğaşıq bir si
Tam oxu »sif. dan. Yaxşı, kamil, əməlli-başlı, ciddi. [Mədəd] ədəllibədəlli oğlan, evli-eşikli kişidir. Ə.Vəliyev
Tam oxu »(Beyləqan, Bərdə) köməkləşmək, bir-birinə köməyə getmək. – Gəl bədəlləşəx’ (Bərdə); – Mən Vaqifnən bədəlləşif evi tix’dim (Beyləqan)
Tam oxu »...Çatmaq, bəs eləmək, kifayət etmək. Bu çörək iki günə bizi görər. – [Bədəl:] Əvvəla, Rəhim xandan gətirdiyimiz sursat neçə müddət bizi görər? Ə.Haqver
Tam oxu »...nə qədər hər tərəfdən hücum etdisə, dəlilərə bata bilmədi. “Koroğlu”. [Bədəl:] Bizə bu dağların arasında heç bir qüvvət bata bilməz. Ə.Haqverdiyev. 1
Tam oxu »