Kök. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Su daşımaq üçün misdən və ya gildən hazırlanmış qulplu, qarınlı, darboğaz qab; güyüm. Axşamdan yağan qar çıxıbdı dizə, Kəsilib bulaxdan yolu qızların
Daş. Fərhad qaya çapar, sənginə yetməz, Kimsə ərənlərin dənginə yetməz, Heç cəng o mövlanın cənginə yetməz, Ya Rum, ya Qeysər, ya Firəng ola
1. Şam ağacı, küknar ağacı. 2. Gözəlin qaməti. Sürahi gərdənsiz tamam xoşnəzər, Bir güllü bağlara edirsiz güzar
1. Baş. 2. Ən yaxşı, əla. Yanaram, yanaram, tütünüm tütməz, Ah çəkərəm, ahım kimsəyə yetməz, Əslimin sevdası sərindən getməz, Əcəb rüsvay olub dillərd
fars. sər və çeşmə Çeşmə başı, bulaq başı. Geyinib Abbas ilə bərabər təzədən atlanıb, Abbasınan haman sərçeşmə üstə dayanmışdı ki, gördülər qoşun səda
Nəticə, aqibət, son. Yüz il də olasan bir bağa bağban, Axır sərəncamı bağ sənə qalmaz. Nə can qalar cəsədinin içində, Nə də ki, cəsədin sağ sənə qalma
1. Heyran, çaşqın, çaşmış. 2. Sərsəm. 3. Məcazi mənada: aşiq. Sərgəştə canım olsun birinə qurban bunların, Sinəyə, sima gərdənə tökülüb gəysuların, Bə
Sərib-pırtmaq – yerləşdirib əzmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Yuxudan birdən-birə sıçrayaraq oyanmaq, sayıqlayaraq oyanmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Çəkmə (ayaqqabı), qaloş tipli yapı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: sərnügun.
1. Başıaşağı. 2. Alt-üst olmuş, devrilmiş. 3. Məcazi mənada: talesiz, bədbəxt. Şah sağ olsun, sənin düşmənlərinin sərnügun olmasını və sənin sağlığuvi
fars. sər – baş, pa – ayaq Başdan-ayağa, bütün, tamamilə. Meydanı sərpa dolanıb atının cilovunu çəkib durdu
Səpə-səpə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Pul dəyişdirən, pul xırdalayan. 2. Qiymətli şeylər taciri. 3. Məcazi mənada: tez başa düşən, arif, bilici
1. Baş tacı. 2. Məcazi mənada: əziz, istəkli, sevimli. Sən mənim canımsan, canı-cananım, Sabahım, sərtacım, dinim, imanım, Sana qurban olsun bu Nərgiz
İynəyarpaqlı, həmişəyaşıl ağac. Klassik şeirdə uca qamət bu ağaca bənzədilir. Dastanlarda həm həqiqi mənada, həm də məcaz kimi işlədilir
Ovçu. Ay gözəl qız, səd afərin əslinə, Alagözlüm, tərlanımı gətir ver! Mənəm bu tərlanın ovçu səyyadı, Alagözlüm, tərlanımı gətir ver!
Sıxmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sığır, dağ keçisi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sığınaraq, sığınıb. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Mal-qara gönündən tikilmiş uzunboğaz çəkmə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sığır otaran, çoban. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sıtqamaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Sıxmaq, təzyiq etmək. 2. Suyunu çıxarmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sındırmaq, qırmaq, parçalamaq; məğlub etmək, məhv olmaq, qırılmaq, məğlub olmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sınamağa gəlmək, sınayaraq gəlmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Kirişləmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Kirişli, köşə sarılmış, köşə ilə bərkidilmiş, möhkəm. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sıra ilə, növbələşərək, bir cərgədə, bir sırada, bir-birinin ardınca. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Şüşə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sıyrılmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Alma. Qul Allahquluyam, ay nəsib eylə! Şəcərdən baş verib, ay nə sib eylə, İskəndər mülküdü, aynası beylə, Nə Cəmşid padşah, nə də cam qaldı
Sevgilinin yanağında batıq yer. Sibi-zənəx, püstə dəhan, ləli nab, Nəfəsi gül kimi, müşk ənbər olsun
Yundan, keçi qılından əyrilmiş ip. Biri dedi: – Mən oğlanın adını qoymuşam Sicimqulu, sicim kimi uzun ömrü olsun
1. Doğruluq, gerçəklik. 2. Sədaqət, səmimilik, ürək təmizliyi. Dərdimi söylərəm mən yana-yana, Sidqimi bağladım qadir sübhana, Biçarə lələni saldın hi
Tam səmimiyyətli, möhkəm inamlı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Silincə, silən kimi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ağac, əlağacı. Bostançı razı oldu. Niyə də olmasın? Köhnə paltar verib, təzə paltar alırdı. Seydi bostançı tatdan bir silmə (ağac) də aldı, oldu bosta
İnsanın yaşı. Paşanın varı, dövləti həddən ziyada idi. Amma sini keçmişdi, hələ bir övladı yox idi. (“Novruz”)
İtlərin ağlayırmış kimi çıxardıqları səsin təqlidi, zingildəmə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
İtin yanıqlı zingildəməsi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Samovar (rus mənşəli sözdür). Sarı sinavardı, hazar peşədi, Ağ eyvan otaqdı, büllur şüşədi, Mən Novruzam, atam Kərim paşadı, Hanı sağı-soldaqullarım m
Sızıldamaq; zingildəmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: sin.
fars. siparə Quranın bölündüyü 30 cüzdən hər biri. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ulduz. Ay ağalar, sinəm üstü yaradı, Kor taleyim mənim nə sitaradı? Deyirlər Məmmədin baxtı qaradı, Xan Səlbiyi keçirmişəm tora mən
Zülm, əziyyət, cəfa. Fələk zəhər qatdı çoxlar aşına, Çoxlar ömrün tamam eylədi bir gün. Min bəla gətirdi axır başına, Sitəmindən həzər söylədi bir gün