Üz, çöhrə. Əfsus ki, oldu qəfildən Siyah ruyum, qara baxtım! Düşdüm tükənməz bəlaya. Yanır cismim nara, baxtım! (“Dilsuz və Xəzangül”)
ərəb. riba Faiz. Rubə yeyib eldən rüşvət alanlar, Başlarına dünya bir gün olar dar. Hər bir şeyin vədəsi var, vaxtı var, Gəl sən sığın kəskin baxta, d
Bax: ru.
Yer üzü; dünya, aləm.
Deyim “Novruz” dastanında işlənib. Doqquz gün, doqquz gecə toy vurdurduqdan sonra Qəndabın kəbinini Novruza kəsdirdi, onun əlini Novruzun əlinə tapşır
rücah olmaq – rast gəlmək. Dilimizdə ürcah olmaq şəklində işlənir. – ... oğul, sən de görüm, harada gördün qızı və nə təhər rücah oldun? (“Sam şahzadə
Göyərçin. Müqayisə et: kəbutər (göyərçin). Gördü ki, burada o qədər ahu, sabuta var ki, gəl görəsən. (“Leyli və Məcnun”)
Qurban edilən şey; qurban. Başına döndüyüm Şirin, Yar, yetişdi namən mənə. Can sadağası gözlərin, Yar, yetişdi namən mənə
Sağdış; vəfadar dost. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: sağır.
Düşüncə, ümid. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Kar. 2. Səssiz. Bir adam məclisdə sağır otursa, Özü söyləməyib, fağır otursa, Yerində ağıllı, ağır otursa, Kamal durub onu qovası olmaz
Hesab, məhşər. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Badə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Sehrçi, sehrkar, cadugər. 2. Cəzb edən, məftun edən. Canda bir sahirdi cahan içində, Yanarsan alovda, sazan içində
Bax: səxa.
Bax: sayıl.
Sağ (salamat), sağ tərəf. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Üzərində çörək bişirilən yuvarlaq sac. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Saqqal. 2. Keçinin çənəsi altında bitən tüklər. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qaşqa. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Aman! diqqət! gözlə! bax! etmə! saqınmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Məclisdə qədəhlərə şərab töküb paylayan adam. 2. Su paylayan, su satan. Ərənlər sərvəri bir nəzər saldı, Saqinin dəstində bada göründü
Saxlamaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sağsağan, qarğalar fəsiləsindən quş, qəcələ. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Nişan vermək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Xəbər, soraq. Qarabaşlar Əhmədin salıx verdiyi yerə getdilər. Gördülər ki, Əmrah hələ arxın yanında yatır
Bax: salıx. Bəli, hər ikisi durub şəhərə çıxdılar. Çayçının verdiyi salıq ilə gəlib keşişin evini tapdılar
Bir şeyi sallamaq, sallatmaq, asmaq; buraxmaq, endirmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dağılmaq, düzülmək, yerləşdirmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sərin-sərin. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bayraq. Danışcax gəlir qədəmə qədəm, Hoyumuza yetişsin o şahi-kərəm, Döyülür təbillər, sancağı ələm, Bizləri gözlüyüb nişana gələr
Sapmaq feilinin kökü; saparaq, sapıb. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Yırtıcı quş. 2. Məcazi mənada: yırtıcı, vəhşi mənasında. Tərlan tərlanınan, Sar da sarınan. Bülbül öz gülüynən, Yar da yarınan, Tərlan da götürməz,
Sarıya-sarıya, dolaya-dolaya. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Saralmaq, sarı olmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: sarp. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sarımaq, ip ilə dövrələmə dolamaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sarı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
İyrənc. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ata və ya başqa heyvana minmiş.
Minmək. Pis övlada öyüd versə yaxşı ata, İyid çıxıb savar olmaz yaxşı ata, Kamil ovçu bərəsində yaxşı ata, Keçirəndə ya dəyməyə, ya dəyə
Sovmaq, ötüşmək, kənar etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sovulmaq, dağılmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Sovulmaq, aradan çıxmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Düz, düzgün, cilalı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Kölgə. 2. Himayə, kömək. Səndən xəbər alım, ay sarı qaya, Mənim Əslim buralardan keçdimi? Mübarək kölgənlə salıbsan saya, Mənim Əslim buralardan ke
Bax: saya.
Dilənçi, yolçu. Qapıya gəlmişəm, sayılam, sayıl, Haq verən paylara olaram qayıl. (“Qurbani
Ötmək, oxumaq (quş), (sıramaq). (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)