is. [fars.] köhn. Parlaq, parıldayan, işıqlı
cəm Dağıstanın Tabasaran və Xiv rayonlarında yaşayan, iberQafqaz dillərinin ləzgi qrupuna daxil olan bir dildə danışan kiçik xalq və bu xalqa mənsub a
is. [fars.] Kimya, rezin və s. sənaye sahələrində işlədilən yumşaq ağ əhəngdaşı. // Həmin əhəngdaşının yazmaq, bir şeyi ağartmaq və s
sif. 1. Tabaşir tozu qonmuş, tabaşirə bulanmış. Əlləri bütün tabaşirlidir. 2. Tərkibində tabaşir olan
is. [ər.] Başqasının tabeliyində, hökm və iradəsi altında olan, ondan asılı olan, onsuz heç bir şey edə bilməyən, tabe olan
[ər.] köhn. bax tabelik. [Şah:] Mirzə Təqi xan, mən də istəmirəm, mənim tabeiyyətimdə olan məmləkətdə zülm olsun
[alm. Tabella] 1. Cədvəl. 2. Fəhlə və qulluqçuların işə gəlibgetmələrini qeydə almaq üçün jetonlu lövhə (habelə jetonun özü) və ya dəftər
is. İdarə və müəssisələrdə işçilərin işə gəlib-getmələrinin tabel üzrə uçotunu aparan işçi
sif. : tabeli mürəkkəb cümlə qram. – budaq cümləsi baş cümləyə tabe olan mürəkkəb cümlə; məs.: Yasəmən Qaraca qızı səslədi ki, gəlib onun başına su tö
is. Tabe olma, asılılıq, tabeiyyət. □ Tabelik göstərmək – tabe olmaq. Tabeliyində olmaq – birindən asılı vəziyyətdə olmaq, sərbəst olmamaq
sif. : tabesiz mürəkkəb cümlə qram. – iki və daha artıq müstəqil cümlədən düzələn mürəkkəb cümlə; məs
“Tablamaq”dan f.is
bax tablaşmaq. Bu dərdə tablamaq müşkül olsa da; Eşqsiz ürəyi daş sanıram mən. B.Vahabzadə. – De, niyə qaçaqsan aran yerindən? – Doğrusu, istiyə tabla
“Tablaşmaq”dan f.is
f. Tab gətirmək, davam gətirmək, dözmək, tablamaq. [Bayram:] [Pərzadın] ölümünə heç vaxt razı ola bilmərəm və Tarverdiyə də arvad olmağına tablaşmanam
sif. Dözümlü, dayanıqlı, davam gətirən, davamlı. Məni belə tablı edən; Ancaq onun öz əlidir. M.Rahim
[fr. tableau] 1. rəss. Şəkil, rəsm, iri şəkil. Güldanın üzərində Bağdad həyatının cürbəcür tabloları var idi
is. 1. Bir yerdən başqa yerə köçən qaraçı dəstəsi, habelə onların düşərgəsi, atarabası. Dağların ətəyində yerləşən üzüm bağlarının kənarında köçəri qa
sif. Gücsüz, taqətsiz, qüvvətsiz
“Tabsızlaşmaq”dan f.is
f. Tabdan düşmək, taqətsiz olmaq, gücdən düşmək
[Polineziya dilindən] 1. İbtidai xalqlarda: əfsanəvi etiqadlara, mövhumi təsəvvür və zehniyyətlərə görə işlənməsi (dilə gətirilməsi) mütləq bədbəxtliy
[rus.] bax kətil 1-ci mənada. Tahir böyründəki taburetdə [Lətifəyə] yer göstərdi. M.Hüseyn. Gülzar … qayıdıb, yaş taburetkaları divar dibindən çəkdi
is. [ər.] Cənazəni qoymaq üçün iri qutu. Mehralı bəyin tabutunu xanlıq imarətinin bağına qoymuşdular
is. [fars.] Güc, qüvvət, taqət, tavan. [Zəhra:] Qalmamış məndə zərrə tabü-tavan; Məni qəhr et də, lakin atma, aman!… H
is. [fars.] 1. Hökmdarlıq rəmzi olaraq padşahların başlarına qoyduqları qızıl və cavahiratla bəzənmiş papaq
bax taxt-tac. [Qızıl Arslanı] Həmədana çağırıb hörmət göstərmək və əlahəzrətin tac-taxtına sədaqət göstərməsi üçün təminat almaq lazımdır
is. bot. Kolluq sahələrdə və meşənin açıq yerlərində bitən çoxillik ot bitkisi
is. bot. Gülün, ayrı və ya bitişik ləçəklərdən ibarət hissəsi; tac
is. [fars.] Padşah, hökmdar (adətən şahlara, padşahlara təntənəli müraciət zamanı işlədilən epitet). Dedi Xubçöhr: – Ey şəhi-tacdar; Hüzurunda olsam g
is. Tacikistanın əsas əhalisini təşkil edən irandilli xalq və bu xalqa mənsub adam
sif. və zərf Tacik dilində. Tacikcə kitab. Tacikcə öyrənmək
is. [ər.] Ticarətxanası olan; xüsusi ticarətlə məşğul olan adam. [Yaşlı kişi:] Hacı Ramazan adlı bir tacirin ticarətxanasında ayda otuz manat maaşla q
is. Xüsusi ticarətlə məşğul olma. Qasım bəydə tacirlik damarı daha qüvvətli idi. A.Şaiq. [Əsgər:] …Mən Hacı Mürsəl oğlu Əsgərəm, sənətim də tacirlikdi
is. [fars.] Sıx toxunmuş ipək və ya pambıq parça. [Tarverdi:] A gədə, nə böyük sandıqlardır! Yəqin içindəki tamam taftadır
is. [farscadan] Bəzi binaların yarımdairə şəklində olan damı; qübbə, günbəz. Hədsiz səslər bir-birinə qarışıb – hamamın tağlarına düşmüşdü… Çəmənzəmin
is. Qovun, qarpız, xiyar, pomidor və s. bostan bitkilərinin yerlə sürünən kolu. Pomidor tağı. – Onu Taşauzda gördüm, kefi saz; Ətirli tağlardan qovun
is. Saçın iki yerə ayrılan yeri; həmin hissələrdən hər biri. Əlilə tağını düzəldən zaman; Yaxından duyuldu ayaq səsləri
is. Sap, iplik və s. sarınan çarx. …Arvad ayağa qalxdı və nə isə çaşqınlıqla cəhrənin ora-burasını, tağalağını, iyini, dəstəsini yoxladı
bax taqqanaq. …Uşağın əlindəki tağalaq çörəklərin hərdən biri düşürdü yerə, arvad qaldırıb, tozunu silib verirdi uşağa
is. məh. 83,2 kiloqram ağırlığında çəki vahidi. Beş tağar arpa. – [Həmzə:] Məsələ bir-iki desyatin yerdə, bir-iki tağar buğdada, ya da beş-on baş qara
sif. [fars.] arxit. Tağ şəklində olan; yarımdairəvi. Tağbənd körpü. – …Uşaq bu saat hücrənin qoşa tağbənd pəncərələri arxasında göz üzündən ötüb keçən
sif. 1. Tağı, tağları olan. Tağlı bina. 2. Hörgüsü tağ şəklində olan. Tağlı pəncərə (qapı). – Mədəniyyət evinin tağlı, naxışlı qapılarını [Qızyetər Ya
is. [ər.] köhn. Təmiz, pak
is. [fars.] Şey qoymaq üçün divarda açılan oyuq. Taxçalara düzülübdü bir neçə samovar, sandıqça … və xırdavat şeylərdən
is. [yun.] Üfüqi və yer ölçmə işlərində işlədilən şaquli bucaqları ölçmək üçün geodeziya aləti
is. [yun.] Yerin qabarıqlı planını düzəltmək üçün uzaqdan topoqrafik şəkilalma üsulu
top. Dənindən un və ya yarma hazırlanan bitkilərin (arpa, buğda, çovdar və s.) ümumi adı. Taxıl bitkiləri