“Çimləmək”dən f.sif
f. Çimlə örtmək (bax çim1)
sif. Çimi olan, çim basmış, çimlə örtülmüş (bax çim1). Çimli gölməçə. Çimli nohur
“Çimmək”dən f.sif
f. Yuyunmaq. Vannada çimmək. – [Məşədi İbad:] Kişinin hamamında iki saatdır ki, müftə çimibsiniz, hələ bir durub cəncəl də salırsınız? Ü
zərf dan. Düz, doğru, düzgün. □ Çin çıxmaq – doğru olmaq, düzgün olmaq, düz çıxmaq. Səlimnaz arvad yuxusunun çin çıxdığını görüb hönkürdü
is. dan. Dəfə, kərə. [Zeynal:] Məni dünya tanıyır. Sözü bir çin söyləyərəm. C.Cabbarlı
is. Taxıl, ot və s. biçmək üçün qısadəstəli, dişli, yarımdairəvi kənd təsərrüfatı aləti; dişli oraq. Çinlə ot biçmək
[rus.] Rütbə, vəzifə, xidmət dərəcəsi. [Xortdan:] Əvvələn, oğlun həştad min tümən pul verib, bir yaranallıq çini aldı
is. dan. Təbəqə, qat, lay. // Qalaq, yığın. Dədə, mən də ocağın gözünə odun gətirmişəm – deyə üstəlik olaraq Həzi də çindən odun gətirir
sif. və zərf Qat-qat, təbəqə-təbəqə, lay-lay, üst-üstə. Çin-çin yığılmış odun. – Taxçalarda xırda mücrülərin üstündən əlvan, çin-çin ipək boğçalar qoy
is. bot. Yaşıl-boz rəngli qabığı və enli pəncəvari yarpaqları olan iri, hündür ağac. Dörd yanında bitib söyüdlə çinar; Üzər ol göldə qazlar, ördəklər
is. Çoxlu çinar ağacı bitmiş yer. Çinarlıqda yalnız başıma gəzdim; Bu halda incə bir inilti sezdim. H
zərf Çin-çin, qat-qat, sıra ilə, səliqə ilə. Kitabları çinbəçin düzmək. – Qıvrım-qıvrım, həlqə-həlqə, çinbəçin; On dörd zülfün gördüm bel kənarında
sif. və zərf Çin dilində. Çincərusca lüğət. Çincə danışmaq
is. [fars.] Quşlarda, həşəratlarda və molyusklarda qidanın toplanması üçün qida borusunun yoğun hissəsi
is. [coğr. addan] Müxtəlif məmulat istehsal etmək üçün istifadə olunan əla gildən hazırlanmış süni mineral kütlə
“Çinləmək2”dən f.is
“Çinləmək1”dən f.is
f. Çin-çin düzmək, səliqə ilə lay-lay yığmaq, qalamaq, qalaqlamaq. Pulu ancaq yaraşır çinləyəsən sənduqə; Nə ki, xərc eyləyəsən millətə, dindaşa, ətə
f. Çinlə biçmək. Otu çinləmək
“Çinlənmək2”dən f.sif
“Çinlənmək1”dən f.sif
məch. Çinlə biçilmək. Zəmi çinləndi
məch. Çin-çin düzülmək, bir-birinin üstünə yığılmaq; qalanmaq. Dərənin içinə basdırılacaq payalar bir tərəfə çinlənir, qum ələnir, əhəng, torpaq bir q
is. Çin Xalq Respublikasının əsas əhalisini təşkil edən xalq və bu xalqa mənsub adam. Puan Qay çinliləri ayıq salır, onlara edilən zülmü öz oyunları i
[rus.] 1. İnqilabdan əvvəlki Rusiyada: dövlət xidmətçisi, məmur. Polis çinovniki. Məhkəmə çinovniki. – Belə söyləyənlər də vardı ki, bir çox çinovnikl
is. Çinşünaslıq mütəxəssisi; sinoloq
is. Çin dili, ədəbiyyatı, tarixi və mədəniyyətini öyrənən elmlərin məcmusu; sinologiya
is. Pinəçi yapışqanı
is. bot. Zanbaq fəsiləsinə mənsub yabanı bəzək və tərəvəz bitkisi. Azərbaycanın bir çox rayonlarında yerli əhali çirişdən tərəvəz kimi istifadə edir
is. [fars.] 1. Natəmizlikdən, vaxtlıvaxtında yuyulmamaqdan bədəndə, paltarda və s.-də əmələ gələn xoşagəlməz ləkə qatı; kir
top. dan. Çirk, kir. [Kərbəlayı Nəsir:] Əşi, insaf ilə danışaq, tozun-torpağın içində işləyirsən, çirkəpasağa batırsan, bəs sonra harda gəlib təmiz ol
is. [fars.] Çirk sular, natəmiz sular. Bütün çirkab və zibillər bu göllərə töküldüyü üçün yayda üfunətdən və ditdili əlindən qəsəbə əhalisi zinhara gə
sif. Tündrəngli olduğu üçün çirki görünməyən, tez çirklənməyən, çirkə davamlı (paltar, parça və s. haqqında)
sif. Rəngi açıq olduğu üçün tez çirklənən (parça və s. haqqında). Çirkgötürən parça
bax çirkətab
sif. l. Gözəl olmayan, gözə, qulağa xoş gəlməyən: kifir, eybəcər, bədləkər. Çirkin üz. Çirkin səs. – [Məşədi İbad:] İnsanın zahiri nə qədər çirkin ols
“Çirkinləşmək”dən f.is
f. Gözəlliyini itirmək, kifirləşmək, eybəcərləşmək, çirkin şəklə düşmək. Elə bir vaxt oldu ki, qız solmağa, çirkinləşməyə üz qoydu
is. 1. Kifirlik, eybəcərlik; çirkin adamın, şeyin və s.-nin halı. [Sevda:] Çirkinliyim etdirməsin ikrah; Könlüm səni öpmək dilər… H
sif. Çirk edən, xarab edən, kirləndirən, korlayan. Maşınlar çirkləndirici qazlar buraxır. – Son illər sənayenin coşqun inkişafı ilə əlaqədar olaraq ha
“Çirkləndirmək”dən f.sif
f. Çirk etmək, kirləndirmək. [Hafizə xanım:] Tut bu paltarları, saxla, çirkləndirməyəsən. Ə.Haqverdiyev
“Çirklənmək”dən f.sif
f. Çirk olmaq, çirkli olmaq, kirlənmək. Bunlar əmmamələrini dəsmala büküb qoymuşdular başlarına ki, çirklənməsin və tozlanmasın
sif. Təmiz olmayan, çirki olan; kirli. [Fərhad:] Bu gələn kişilərin tozlu, çirkli ayaqları çox adamın ürəyindən təmizdir
sif. Üz-gözünü, üstbaşını çirk basmış; pinti, səliqəsiz
bax çırtıq 1-ci mənada