Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • ÇARIQ

    is. 1. Keçmişdə: kəndlilərin geydiyi aşılanmış göndən tikilən ayaqqabı. Keçəl Həmzə çarığını geydi, patavasını bərkitdi

    Tam oxu »
  • ÇARIQÇI

    is. Keçmişdə: çarıq tikib satmaqla məşğul olan adam

    Tam oxu »
  • ÇARIQÇILIQ

    is. köhn. Çarıqçının sənəti, işi, peşəsi

    Tam oxu »
  • ÇARIQLI

    sif. Çarıq geymiş, ayağında çarıq olan. Malik motalpapaqlı, patavalı, çarıqlı, nimdaş paltarlı kəndliləri uzaqdan süzüb, qeyri-adi həyəcan içində oldu

    Tam oxu »
  • ÇARIQLIQ

    sif. köhn. Çarıq tikmək üçün yarayan. Çarıqlıq dəri

    Tam oxu »
  • ÇARİ́ÇA

    [rus.] 1. Qadın çar, imperatriçə. 2. Çarın arvadı

    Tam oxu »
  • ÇARİZM

    [rus.] Qeyri-məhdud hakimiyyətin təkcə padşaha, çara məxsus olduğu dövlət idarə üsulu; çar üsuli-idarəsi; çarlıq

    Tam oxu »
  • ÇARQAT

    is. köhn. Böyük baş yaylığı. Səba xanım bu sözləri dedikdən sonra ipək çarqatını kənara ataraq boynundakı yara yerlərini göstərdi

    Tam oxu »
  • ÇARLIQ

    bax çarizm. O zaman mən gəzərkən Gürcüstan torpağında; Qanlı bir ləkə gördüm; Çarlığın bayrağında. Ə

    Tam oxu »
  • ÇARMIX

    is. [fars.] köhn. Müqəssirin əllərini və ayaqlarını bağlamaq üçün istifadə edilən cəza aləti. … Qırmızı donlu şəhər cəlladı onu bu uca dar ağacında ça

    Tam oxu »
  • ÇARPANAQ

    is. Metal, daş parçası, qırıntı; qəlpə. Yan-yörəyə şarıltı ilə daşkəsək və metal çarpanaqları töküldü

    Tam oxu »
  • ÇARPARA

    is. Metal, daş parçası, qırıntı; qəlpə. Yan-yörəyə şarıltı ilə daşkəsək və metal çarpanaqları töküldü

    Tam oxu »
  • ÇARPAŞIQ

    1. sif. Dolaşıq, dolanbac, qarışıq. Qudurğan qasırğa, çarpaşıq yollar; Yolumda zülmət var, uçurumlar var

    Tam oxu »
  • ÇARPAYI

    is. [fars.] Yataq mebeli, dördayaqlı dəmir və ya taxtadan yataqlıq. Uşaq çarpayısı. Taxta çarpayı. – Yaralı çarpayıda uzanmışdı

    Tam oxu »
  • ÇARPAYILIQ

    is. Rəqəmlərdən sonra gələrək xəstəxanada neçə xəstənin müalicə olunduğunu bildirir. 300 çarpayılıq xəstəxana

    Tam oxu »
  • ÇARPAZ

    sif. və zərf 1. Bir-birini kəsib keçən, xaç şəklində; xaçvari, çataq. Çarpaz cizgilər. – Çarpaz taxtalarla mıxlanmış köhnə bir qapının üstündə tabaşir

    Tam oxu »
  • ÇARPAZLAMA

    “Çarpazlamaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • ÇARPAZLAMAQ

    f. Bir-birinin üstünə xaçvari qoymaq, çarpaz etmək; çataqlamaq. Nökər Cəfərin qollarını burub dalında çarpazladı

    Tam oxu »
  • ÇARPAZLANMA

    “Çarpazlanmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • ÇARPAZLANMAQ

    məch. 1. Xaçvari şəkildə bir-birinin üstünə qoyulmaq, çarpaz edilmək; çataqlanmaq. 2. bax aşırmaq 3-cü mənada

    Tam oxu »
  • ÇARPAZLAŞDIRILMA

    biol. “Çarpazlaşdırılmaq” dan f.is. Qarabağ atlarının ərəb atları ilə çarpazlaşdırılmasından əsas məqsəd nəslin boyunu artırmaqdır

    Tam oxu »
  • ÇARPAZLAŞDIRILMAQ

    “Çarpazlaşdırmaq” dan məch

    Tam oxu »
  • ÇARPAZLAŞDIRMA

    biol. “Çarpazlaşdırmaq” dan f.is. Yeni tip qonur mal əslində II-III nəsildən olan mələz heyvanlar birbirilə cütləşdirilərək yaradıcı çarpazlaşdırma yo

    Tam oxu »
  • ÇARPAZLAŞDIRMAQ

    f. 1. Çarpaz etmək, xaçvari qoymaq. Əllərini sinəsində çarpazlaşdırmaq. 2. biol. Yeni heyvan, bitki növü və ya cinsi almaq üçün müxtəlif növdən, cinsd

    Tam oxu »
  • ÇARPAZLAŞMA

    “Çarpazlaşmaq”dan f.is. Təbii çarpazlaşma. Dillərin çarpazlaşması

    Tam oxu »
  • ÇARPAZLAŞMAQ

    f. 1. Bir-birini kəsmək, bir-birinin üstündən xaçvari keçmək; kəsişmək. Dəmiryol xətlərinin çarpazlaşdığı yerdə qaranlığın içərisindən bir səs eşitdil

    Tam oxu »
  • ÇARPILMA

    “Çarpılmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • ÇARPILMAQ

    f. Zərblə, şiddətlə dəymək, toxunmaq, toqquşmaq, vurmaq. Dəniz yavaşyavaş uğuldayır, dalğalar zərblə qayalara çarpılaraq şırıldayırdı

    Tam oxu »
  • ÇARPIŞMA

    1. “Çarpışmaq”dan f.is. 2. Vuruşma, toqquşma, döyüş, savaş. Körpünü ortaya qədər gələn düşmənlərin önündə Əmrah da at belində qılıncla çarpışırdı

    Tam oxu »
  • ÇARPIŞMAQ

    f. Vuruşmaq, döyüşmək; mübarizə etmək. İrəlidə piyadalar çarpışır. H.Nəzərli. [İncə:] …Ox, iki il çarpışdım, axır olmadı, məni öldürmək istədilər… C

    Tam oxu »
  • ÇARPMA

    “Çarpmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • ÇARPMAQ

    f. 1. Zərblə, şiddətlə toxunmaq, dəymək, vurmaq. Kür nəhri sahildəki iri daşlara və sarı qayalara çarparaq hiddətlə çağlayırdı

    Tam oxu »
  • ÇARSU

    is. [fars.] köhn. Dükanlar olan yer, qapalı bazar, çarşı. Şəhərlər, kəndlər xalq nəğmələri və musiqi tərənnümləri altında bayram edir, bazarlar, çarsu

    Tam oxu »
  • ÇARŞAB

    bax çadra. Gülsüm bir küncdə üzüörtülü, başında çarşab əyləşmişdi. Ə.Haqverdiyev. Çaydan sonra Nənəxanım Yetər ilə çarşaba bürünüb, qız axtarmağa getd

    Tam oxu »
  • ÇARŞABLI

    bax çadralı. Əyri küçələrin birində [həkim] bir çarşablı qadına rast gəldi. Çəmənzəminli

    Tam oxu »
  • ÇARŞABSIZ

    bax çadrasız

    Tam oxu »
  • ÇARŞI

    is. [fars.] bax çarsu. Mən üz qoydum bazara tərəf. Xəyalımda qoymuşdum: gedərəm düz baqqal çarşısına və buzu allam, gətirrəm və şəhərdə oradan da sava

    Tam oxu »
  • ÇARTER

    is. [ing.] Kirayəyə götürülmüş nəqliyyat vasitəsi

    Tam oxu »
  • ÇARTİ́ST

    [ing.] Çartizm tərəfdarı, iştirakçısı

    Tam oxu »
  • ÇARTİ́ZM

    [ing.] İngiltərədə XIX əsrin 30-40-cı illərində fəhlələrin siyasi hüquq əldə etmək və iqtisadi vəziyyətlərini yaxşılaşdırmaq uğrunda inqilabi hərəkatı

    Tam oxu »
  • ÇARVADAR

    is. [fars.] köhn. Yük heyvanı ilə muzdla yük daşımaqla məşğul olan adam. Bizim karvanımız beş çarvadar atından ibarət idi

    Tam oxu »
  • ÇARVADARBAŞI

    is. köhn. Çarvadarlara başçılıq edən adam, baş çarvadar. Üst-başlarını toz basmış müsafirlər çarvadarbaşının haqqını verib, karvansaradan çıxmağa başl

    Tam oxu »
  • ÇARVADARLIQ

    is. köhn. Çarvadarın işi, peşəsi. Qərəz, [Məmmədhəsən əminin] tutmadı işi, əliboş kəndə qayıdıb, üç-dörd eşşək alıb başladı çarvadarlığı

    Tam oxu »
  • ÇAŞ

    1. sif. Əyri, çəp. Çaş göz. Çaş baxış. – İki tərəfə baxan çaş olar. (Ata. sözü). Bağda maral çaş mələr; Çaş dolanar, çaş mələr; Mənim ahu-zarımdan; Da

    Tam oxu »
  • ÇAŞBAŞ

    sif. və zərf Qarışıq, qatqarışıq, dolaşıq, çaş, çaşqın, çaşmış. [Şeyda:] Fikrim elə çaşbaşdır ki, Telli xala, avtobusları dəyişik salıb, sizin Göytəpə

    Tam oxu »
  • ÇAŞDIRMA

    “Çaşdırmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • ÇAŞDIRMAQ

    f. 1. Müxtəlif yollarla birisinin çaşmasına, çaşıb-qalmasına, özünü itirməsinə səbəb olmaq. Lakin gözlənilmədən verilən tutarlı suallar [Verdiyevi] ça

    Tam oxu »
  • ÇAŞI

    zərf Çəp, əyri. □ Kiməsə çaşı baxmaq

    Tam oxu »
  • ÇAŞIB-QALMA

    “Çaşıb-qalmaq”dan f.is

    Tam oxu »
  • ÇAŞIB-QALMAQ

    bax çaşmaq 1 və 2-ci mənalarda. Qumru bunu eşidər-eşitməz yerindən qopub üzüaşağı dərəyə doğru yüyürdü, lakin dərə içində qız çaşıb-qaldı

    Tam oxu »