Müvafiq müqavilə şərtləri ilə faizlər və ya komisyon haqqlar ödənilməklə və ya ödənilmədən müştərilərin (əmanətçilərin) tələbi ilə qaytarılmasını və ya başqa hesaba köçürülməsini nəzərdə tutan bankın balansında aparılan cari, əmanət (depozit) və ya digər hesaba qoyulmuş və ya köçürülmüş pul vəsaiti
Depozit
Depozit — fiziki və ya hüquqi şəxs tərəfindən dövlət qeydiyyatına alınmış kredit təşkilatına gəlir əldə etmək üçün yerləşdirilmiş pul vəsaiti.
Depozit müvafiq müqavilə şərtləri ilə faizlər və ya komisyon haqlar ödənilməklə və ya ödənilmədən müştərilərin (əmanətçilərin) tələbi ilə qaytarılmasını və ya başqa hesaba köçürülməsini nəzərdə tutan bankın balansında aparılan cari, əmanət (depozit) və ya digər hesaba qoyulmuş və ya köçürülmüş pul vəsaitidir..
Depozit sertifikatı
Depozit sertifikatı (ing. deposit certification) — üzərində göstərilən məbləğin bank tərəfindən əmanətə qəbul edilməsini bildirən adsız qiymətli kağızdır.
Depozit sertifikatı qiymətli kağızların hüquqi şəxslər tərəfindən əldə olunan formasıdır. Bu sertifikatlar pul vəsaitlərinin bank tərəfindən depozitə qəbul edilməsini yazılı sübut edən, sahibinə müəyyən müddətdə tam məbləğdə depoziti və hesablanmış faizi almaq hüququ verir. Bu sertifikatın nominal qiyməti yüksək olur.
Depozit əmanət müqaviləsindən fərqli olaraq, müvafiq hüquqları təslim etməklə sertifikat bir şəxsdən digərinə keçə bilər ki, bu da onu qiymətli kağız edir. Depozit sertifikatı üzrə hüquqların təslim edilməsi haqqında razılaşmanı hər tərəfdən iki şəxs imzalayır və tsedentlə tsessionari möhürləyir.
Sertifikatlar aşağıdakı mütləq rekvizitlərə malik olmalıdır ki, bunların birinin olmaması sertifikatı yararsız edir:
depozit və ya əmanət sertifikatının adı
Sertifikatın verilmə səbəbinin göstərilməsi
Sertifikatla təsdiqlənmiş vəsait qoyuluşunun məbləği (rəqəm və yazı ilə)
bankın əmanət qoyulmuş vəsaiti kreditora mütləq qaytarılması haqda şərtsiz öhdəliyi
depozitin və ya əmanətin qoyulduğu tarix
Sertifikat üzrə əmanətçinin məbləği tələb etdiyi tarix
depozitin və ya əmanətdən istifadə edildiyi üçün (faizlə) gəlir dərəcəsi
nəzərdə tutulan gəlir dərəcəsinin pul vahidi ilə göstərilməsi
depozit Sertifikatı üçün emitent-bankın adı və ünvanı, əmanət bankı üçün yatırımçının ünvanı
2 nəfər bank müvəkkillərinin imzası
bankın möhürü.
== İstinadlar ==
== Mənbə ==
Kənan Aslanlı. Dövlət Maliyyəsi Terminləri Lügəti.
Depozit hesabı
Depozit hesabı (fr. dépôt) — qiymətli kağızların uçotu üçün nəzərdə tutulmuş ümumi əlamətlə birləşən depozitar reyestrlərində qeydlər toplusu. Bu hesabda əmanətçiyə məxsus qiymətli kağızlar üzrə hüquqlar uçota alınır.
== Ümumi müddəalar ==
Rusiya Bankı tərəfindən təsdiq edilmiş "Depozitarilər tərəfindən qiymətli kağızlar hesablarının və digər hesabların açılması və aparılması qaydası haqqında Əsasnamə"yə uyğun olaraq qiymətli kağızlar hesablarında aşağıdakı qiymətli kağızlara hüquqlar qeyd edilə bilər:
Rusiya emitentləri tərəfindən yerləşdirilmiş (hüquqi şəxslər və ya Rusiya Federasiyasının vətəndaşları tərəfindən buraxılmış) adlı qiymətli kağızlar, federal qanunlara uyğun olaraq hüquqların qeydiyyatı qiymətli kağızlar hesabları üzrə depozitarlar tərəfindən həyata keçirilə bilər;
məcburi mərkəzləşdirilmiş saxlanması olan adsız qiymətli kağızlar;
qiymətli kağızlar kimi təsnif edilən xarici maliyyə alətləri və bu maliyyə alətləri üzrə öhdəlik daşıyan şəxsin şəxsi qanunvericiliyinə uyğun olaraq onlara olan hüquqları qiymətli kağızlara hüquqların uçotunu aparan təşkilatlarda açılmış hesablarda uçota alına bilər.
Depozitar qiymətli kağızlara münasibətdə bu cür hesablarda yazılışların aparılması və mühafizəsini təmin etməklə qiymətli kağızlar hesablarını və digər hesabları aparır.
Qiymətli kağızlar hesablarında və depozitari tərəfindən açılmış digər hesablarda qiymətli kağızların uçotu vahidlər üzrə aparılır.
Qiymətli kağızlar kimi təsnif edilən xarici maliyyə alətlərinin uçotu depozitarda açılmış digər şəxslərin maraqları naminə fəaliyyət göstərən şəxsin hesabında uçota alındığı vahidlərdə aparıla bilər.
Kəsrə qiymətli kağızlar olduqda depozitar qiymətli kağızların fraksiya hissələrini uçota alır. Qiymətli kağızlar silindikdə onların kəsir hissələrinin yaranmasına, artırılmasına və ya azalmasına yalnız nominal sahiblərin qiymətli kağızlar hesablarında, xarici nominal sahiblərin qiymətli kağızlar hesablarında, o cümlədən şəxsi hesabdakı qiymətli kağızların sayı dəyişdikdə yol verilir. qiymətli kağızlar sahiblərinin reyestrindəki nominal sahibi, nominal qiymətli kağız sahibinin başqa depozitardakı hesabı və ya qiymətli kağızlara hüquqların uçotunu aparan xarici təşkilatda başqa şəxslərin maraqları naminə fəaliyyət göstərən şəxsin hesabı.
Azərbaycan Respublikasının Milli Depozit Mərkəzi
Azərbaycan Respublikasının Milli Depozit Mərkəzi - Azərbaycan Respublikasında depozitar və reyestr saxlayıcı kimi fəaliyyət göstərən dövlət təşkilatı.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İ.Əliyevin 14 iyul 2015-ci il tarixli Fərmanı ilə “Qiymətli kağızlar bazarı haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu” qüvvəyə minmişdir . Yeni qanuna əsasən qurum Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Depiztarı olacaq.
Depozitar bank
Depozitar bank və ya kastodial bank (ing. custodian bank) — müştərilərin qiymətli kağızlarının və digər maliyyə aktivlərinin saxlanmasını və idarə edilməsini həyata keçirən bank. Belə tip bank klirinq, valyuta əməliyyatları, qiymətli kağızlarla əməliyyat və s. operasiyalar həyata keçirir.
== Bankın funksiyaları ==
Kastodian aşağıdakı vəzifələri həyata keçirir:
kasdodial xidmətə verilmiş maliyyə vəsaitləri üzrə hesab açır
xidmətə verilmiş maliyyə vəsaitləri üzrə uçot aparır
nominal dəyər həyata keçirir
əqd üzrə ödəmə agenti vəzifəsini həyata keçirir
müştərinin əməliyyatları üzrə hüququnu təsdiq edir
kastodial xidmətə verilmiş maliyyə imkanları üzrə gəlirlərin hesabını aparır və müştərilərin hesabına keçirir
emitentin tapşırığı üzrə müştəriyə lazımi məlumatları çatdırır
kastodil xidmət üzrə müştəriyə müqavilə üzrə digər xidmətlər göstərir
hüquqi və maliyyə sənədlərinin saxlanmasını həyata keçirir
== Depozit bankın vəzifələri ==
kastodial xidmətə görə müqavilə şərtlərini yerinə yetirmək
depozitə verilmiş maliyyə resurslarının saxlanma və uçotunu şəffaf aparmaq
qanuna uyğun olaraq müştərinin hesablarının aparılması texnologiyasına əməl etmək
müştərinin tələbinə uyğun olaraq müştəriyə hesablarınının hesabatını vermək
qanunla məxfi sayılan məlumatların qorunmasını təmin etmək
== Kastodial xidmət göstərən məşhur banklar ==
JPMorgan Chase
Bank of America
Credit Suisse
Citibank
Brown Brothers Harriman
Goldman Sachs
Bank of Ireland Securities Services
ICICI Bank
Standard Chartered Bank
Asia Pacific Banking Investment Group
Bank of New York Mellon
BNP Paribas Securities Services
Banco de Oro Unibank
CIBC Mellon
Comerica Bank
Fifth Third Bank
Kasbank N.V. Arxivləşdirilib 2011-08-29 at the Wayback Machine
KeyBank
HSBC
MAIC
Northern Trust
RBC Dexia
Union Bank of California
Standard Bank
State Street Bank and Trust Company
Wells Fargo Bank
Deutsche Bank
UBS
HDFC Bank
NAB
Estrategia Investimentos
Euroclear
Japan Trustee Services Bank
The Master Trust Bank of Japan
UMB Fund Services
== Həmçinin bax ==
Bank
Qiymətli kağız
== Ədəbiyyat ==
Wolfgang Gerke: Börsenlexikon. Gabler, 1. Auflage 2002. ISBN 3-409-14603-2
Hans E. Büschgen: Das kleine Bank-Lexikon. Verlag Wirtschaft und Finanzen im Schäffer-Pöschel-Verlag, 3. Auflage 2006.
Depozitar fəaliyyəti
Depozitar fəaliyyət — (ing. depositary activity) Qiymətli kağızların saxlanması və onlara hüquqların, habelə öhdəliklərlə yüklənməsi faktlarının uçotu və təsdiq edilməsi üzrə xidmətlərin göstərilməsi üzrə peşəkar fəaliyyət.
Depozitar qəbz
Depozitar qəbz (ing. depositary receipt) — xarici şirkətin səhm və ya istiqrazlarının mülkiyyət hüququnu təsdiq edən qiymətli kağız.
== Tətbiqi ==
Özündə bu, xarici şirkətlərin səhmlərinə (istiqrazlarına) investisiya qoyuluşu qadağanını aradan qaldırmağa imkan verən ikinci dərəcəli qiymətli kağızdır. Depozitar qəbzləri daxili qiymətli kağızlar statusunda qalmaqla əsas aktivlərin bütün hüquqlarını təmin edir.
Bir ölkədə ilkin qiymətli kağızlar depozitar bankın adına kastodian banka yerləşdirilir, digər ölkədə isə emitent bu qiymətli kağızlardan imtiyazlardan istifadə etmək hüququ verən depozitar qəbzlər verir. Nəticədə qəbzin alıcısı onu istənilən vaxt depozitə qoyulmuş səhmlərin müvafiq məbləğinə dəyişmək hüququnu əldə edir.
== Depozitar qəbzlərin növləri ==
Depozitar qəbzlərinin ən məşhur növləri:
Amerika depozit qəbzləri (ADR — American Depositary Receipt);
Avropa depozit qəbzləri (EDR — European depository receipts);
qlobal depozitar qəbzləri (GDR — Global Depositary Receipt);
digər az yayılmış növlər.
Emitent şirkətin ölkəsindən kənarda iki və ya daha çox ölkənin bazarlarında yerləşdirilir.