İzahlı tərcüməşunaslıq terminləri lügəti

  • Mətnin rekvizitləri

    konkret təsvirini yalnız kontekstdə tapan dəyişkən vahidlər, onlar sənədin formulyarına qoyulur, yeni informasiya verilir və kommunikativ funksiya pla

    Tam oxu »
  • Mətnin ritmi

    komponentlərin müxtəlif münasibətlərində uyğun kommunikativ - məqsədyönlü şəkildə ardınca gedilməsidir

    Tam oxu »
  • Mətnin seqment metodu

    yazılı tərcümənin metodlarından biri. Burada orijinalda olan mətn seqmentlərə bölünür və hər seqmentdən aparıcı informasiya çıxarılır ki, o tərcüm

    Tam oxu »
  • Mətnin seqmentasiyası

    1.Müxtəlif həcmdə (uzunluqda) söz birləşməsi olan söz və ifadələrin zəncirinin fərqləndirilməsidir ki, onlar bəzi semantik-sintaktik əlaqələrlə tərti

    Tam oxu »
  • Mətnin seqmenti

    bax: mətnin seqmentasiyası.

    Tam oxu »
  • Mətnin semantik formalaşdırılması

    abbreviasiyanın (qısaltma, ixtisar) bütün üsullarının mətndə geniş istifadəsində özünü əks etdirir

    Tam oxu »
  • Mətnin strukturluğu

    kommunikativlilik kateqoriyasının özünü xüsusi şəkildə, ayrıca əks etdirməsidir. Mətnin strukturluğunun səbəbi - kommunikativ fəaliyyətin strukturl

    Tam oxu »
  • Mətnin tərcümə olunması

    digər dilə (digər simvollar sisteminə) tərcümə olunma imkanı ilə müəyyənləşə bilən mətnin xassəsi.

    Tam oxu »
  • Mətnin tərcümədə müqayisəli təhlili

    uyğun hadisələrin müqayisəsinə əsaslanır və müxtəlif dillərin mətnlərində onların bu və ya digər dil ailəsinə məxsusluğundan, daha doğrusu, onların

    Tam oxu »
  • Mətnin ümumiləşməsi-konkretləşməsi

    bax: mətnin analitikliyi və sintetikliyi.

    Tam oxu »
  • Mətnlər arasında əlaqə

    dialektik qarşıdurma affirmativ və kontroverz əsasda modelləşdirilmiş mətnlər arasında münasibət.

    Tam oxu »
  • Mətnlərin ümumi əlaməti

    Onlara; 1)mətnin sonuncu nişanlanmasının müxtəlif üsulları; 2) əlaqəli mətnin daxili bölmələri arasındakı keçidlərin nişanlanma üsulları; 3) tempor

    Tam oxu »
  • Məzmun

    1. Düşüncəmizə təsir edən və tərəfimizdən fiksasiya olunan mətnin elementləri. 2.Bütövün bütün əsas elementlərinin vahidliyi, onun xassələri və

    Tam oxu »
  • Məzmunun sərbəst variasiya olunan elementləri

    orijinal mətnin elementləridir ki, onların tərcüməsi nisbətən sərbəst dəyişdirilə, yaxud buraxıla bilir

    Tam oxu »
  • Mikrodilaltı

    bax: xüsusi dilaltları mikro şərh edilmiş bütün mətnin tam şəkildə sonra verilməsini (tərcüməsini) nəzərdə tutan mətndən açar informasiyanı özünd

    Tam oxu »
  • Mikrolinqvistika

    dilçiliyin dil sisteminin daxilindəki qarşılıqlı əlaqələri və qarşıdurmalarını öyrənən sahəsidir.

    Tam oxu »
  • Mikrosistem

    bax: sistemaltı.

    Tam oxu »
  • Mikrotərcümə

    leksik vahidlərin və qrammatik formaların verilməsi.

    Tam oxu »
  • Milli dil

    Bütöv bir millətin ümumi dili.

    Tam oxu »
  • Milli realilər

    1. Hər hansı sosial icma, etnik qrupa aid olan spesifik predmet (əşya), hadisə, ənənə və adətləri bildirən söz və söz birləşməsinə realilər deyilir

    Tam oxu »
  • Modal rəmzlər

    nitqdə modal münasibəti ifadə etmək üçün istifadə olunan təcili tərcümə yazısı rəmzi.

    Tam oxu »
  • Model

    1. Ümumi şəkildə təqdim olunmuş köməkçi sistemi əvəz edən öyrənilmə üçün nəzərdə tutulmuş obyekt; 2

    Tam oxu »
  • Modelin etibarlılığı

    Bu, modelin keyfiyyət və kəmiyyət xüsusiyyətlərini, daha doğrusu, onun keyfiyyət və kəmiyyət etibarlılığını nəzərdə tutur

    Tam oxu »
  • Modelləşdirmə

    1. Çətin müşahidə olunan, yaxud son dərəcə mürəkkəbliklə seçilən (fərqlənən) obyektin sxematik şəkildə əks olunmasında istifadə olunan elmi yanaşma;

    Tam oxu »
  • Modulyasiya

    1. Yaradılma prosesində bir sözdən digərinə onun əsas mənasının saxlanılması ilə keçilməsi baş verir; 2

    Tam oxu »
  • Monoqrafik referat

    bir mətnin məzmununu şərh edən referat. Bir sənəd, bir material üzrə tərtib olunur. Bütün materialı əhatə edən monoqrafik referat tərtib edilərkən

    Tam oxu »
  • Monoqrafiya

    hər hansı bir elmi problemə həsr edilmiş tədqiqat işi.

    Tam oxu »
  • Monoloji nitq

    məzmunun mövzu genişliyini əhatə etməyə istiqamətlənən, əhatəli formada olan konstruksiya və onların qrammatik tərtibatı olan nitq

    Tam oxu »
  • Monoloq

    digər şəxsin sözlü reaksiyasını nəzərdə tutmayan nitq. Bu, danışanın özünə müraciəti formasında olan nitqdir

    Tam oxu »
  • Monosemiya

    təkmənalılıq.

    Tam oxu »
  • Morfem

    əldə olan keyfiyyətin itirilməməsi şərti ilə və mütəmadi olaraq bu dilin modelinə müvafiq olaraq ifadə sistemi vahidi, bilavasitə onun məzmun sistem

    Tam oxu »
  • Morfem-leksem tərcümə

    ilkin mətnin (dilin) kökmorfeminin tərcümə mətninin (dilinin) ayrıca söz ilə tərcüməsi.

    Tam oxu »
  • Morfem-morfem tərcümə

    struktur əlaqələri nəzərə alınmadan ayrı-ayrı morfem səviyyəsində yerinə yetirilmiş tərcümə. Morfemin tərcümə vahidi kimi seçilməsi nadir hallarda m

    Tam oxu »
  • Morfem səviyyəsində tərcümə

    bax, nomorfem tərcümə.

    Tam oxu »
  • Morfematik tərcümə

    əsasən, mətnin morfematik səviyyəsində realizə olunan tərcümə.

    Tam oxu »
  • Motivasiya

    1.Bu və ya digər hərəkət və fəaliyyətə yönələn tələb; 2. İnsan fəaliyyətini təşkil edən və istiqamətləndirən, onun fəallıq mənbəyini, və davranışını o

    Tam oxu »
  • Möhür dili

    yazılı dilin güclənmiş variantıdır ki, burada yazılı dil üçün xarakterik olan əsas xüsusiyyətlər son həddə çatır

    Tam oxu »
  • Mövcud istiqamətlənmə

    ilkin mətndə gedən proses - bu, elə tərcüməçinin ilkin mətndə istiqamətlənmə prosesidir.

    Tam oxu »
  • Mövcud oriyentirovka

    ilkin mətndə gedən proses - bu, elə tərcüməçinin ilkin mətndə istiqamətlənmə prosesidir.

    Tam oxu »
  • Mübahisəli tərcümə

    bu, tendensioz tərcümədir ki, burada bir tərcüməçinin əməliyyatı polemik olaraq digər tərcüməçinin əməliyyatlarına qarşı yönəlir və bu mütləq digə

    Tam oxu »
  • Mübahisəli tərcümə

    bu, affirmativ kontroverz metamətndir.

    Tam oxu »
  • Müəllif metamətni

    bu, müəllifin özünün yaradıcı subyektobyekt əlaqəsi olmasıdır. Müəllif metamətni affirmativ, yaxud kontroverz, gizli, yaxud aydın şəkildə mətn ele

    Tam oxu »
  • Müəllif ortaqlı markerlər

    burada müəllif ortaqlığı iki tipli ola bilər-avtobioqrafik (real və ya fiktiv) 1-ci marker onun markeri 1-ci şəxs əvəzliyi ola bilər və qiymətvermə a

    Tam oxu »
  • Müəllif tərcüməsi

    əsərin müəllifin özü tərəfindən digər dilə tərcüməsi (avtotərcümə). Avtotərcümə ilkin mətnə işarə-modelləşdirmə səviyyəsinə görə münasibətdə ori

    Tam oxu »
  • Mühakimə

    ardıcıl formada izah olunan təfəkkür zənciri. Müxtəlif mənalılıq (müxtəlif mənalılıq forması) –ikidillik situasiyası şəraitində idiomatiklik və tər

    Tam oxu »
  • Müxtəlif predmetli sinonimlər

    bu, elə ideoqrafik sinonimlər deməkdir.

    Tam oxu »
  • Müxtəsər ifadə

    bu, annotasiya, yaxud referat anlayışıdır.

    Tam oxu »
  • Müxtəsər tərcümə

    əsil (orijinal) ilə müqayisədə müxtəsər tərcümə olunmuş mətn.

    Tam oxu »
  • Mükəmməl tərcümə

    1. Əslin məna-məzmun tərəfinin tam şəkildə verilməsi və ona tam funksional-üslubi uyğunluq. 2. Mükəmməl tərcümə həm də adekvat tərcümə kimi başa d

    Tam oxu »
  • Müqayisəli dilçilik

    bu, dilçiliyin elə sahəsidir ki, orada məqsəd iki və bəzən də genetik cəhətdən bir neçə qohum və qohum olmayan dillərin aralarında dil strukturunun bu

    Tam oxu »