Libertarian sosializm

Libertar sosializm və ya libertarian sosializm (bəzən eyni ideologiya olmasa da, sosialist anarxizmi adlanır.[1][2]), nəzarətsiz, iqtisadi və ya sosial təbəqələri olmayan, fərdi azadlıq və bərabərliyə əsaslanan, əldə etmək və istifadə etmək üçün bərabər imkanlar təmin edən bütün növ anarxist xüsusiyyətləri özündə cəmləyən sosializm anlayışıdır.[3]

Bu idealogiyaya görə, bərabərlik və azadlıq ancaq xüsusi mülkiyyətə son qoymaqla mümkün olacaq.[4] ilk növbədə istehsal imkanları və resurslar bütün cəmiyyəti əhatə edəcək şəkildə paylaşdırılmalıdır. Bununla belə, libertar sosializm qeyri-qanuni hakimiyyəti müəyyənləşdirmək, onu tənqid etmək və son nəticədə onun ictimai həyatın hər sahəsində mövcudluğunu aradan qaldırmaq məqsədi daşıyır.[5]

İdarəetmə sosializminə digər yanaşmalar dövlətdə və ya siyasi partiyalarda hökmranlıq yaratmaq üçün iqtisadiyyat və dövlət idarəçiliyi sahələrində fəaliyyət göstərdiyi halda; Libertar sosialistlər, birliklər, peşə palataları, fəhlə şuraları, bələdiyyələr, vətəndaş məclisləri (məclisləri) və s. kimi birbaşa demokratiyanın həyata keçirilə biləcəyi qeyri-bürokratik sahələrə diqqət yetirirlər.[6] Libertar sosialistlər dövlət quruluşunu kapitalist sinfi hökmranlığının divarları və qalası kimi qəbul edirlər.[7]

Libertar sosializm kimi təsvir edilən siyasi fəlsəfəyə anarxizmin anarxo-kommunizm, anarxo-kollektivizm, anarxo-sindikalizm,[8] tərəfdaşlıq,[9] sosial ekologiya,[10] özünüidarəetmə və şura kommunizmi kimi variantları daxildir.[11] Bəzi mənbələr libertar sosializmi anarxizm[12] və sosialist anarxizmi ilə qismən və konnotativ şəkildə əlaqələndirirlər. Lakin bu anlayışlar arasında müəyyən fərqlər də mövcuddur.[1][2]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Ostergaard, Geoffrey. "Anarchism". A Dictionary Marxist Thought. Blackwell Publishing, 1991. p. 21.
  2. ↑ 1 2 Noam Chomsky, Carlos Peregrín Otero. Language and Politics. AK Press, 2004, p. 739
  3. ↑ Baake, David. "Prospects for Libertarian Socialism", Zmag (June 2005).
  4. ↑ Mendes, Silva. ‘Socialismo Libertário ou Anarchismo’ Vol. 1 (1896): "Society should be free through mankind's spontaneous federative affiliation to life, based on the community of land and tools of the trade; meaning: Anarchy will be equality by abolition of private property and liberty by abolition of authority"
  5. ↑ Free Women of Spain: Anarchism and the Struggle for the Emancipation of Women. AK Press. 2005. s. 41. ISBN 978-1-902593-96-8.
  6. ↑ Anarcho-Syndicalism: Theory and Practice. AK Press. 2004. s. 65. ISBN 978-1-902593-92-0.
  7. ↑ Guerin, Daniel, Anarchism: A Matter of Words: " Some contemporary anarchists have tried to clear up the misunderstanding by adopting a more explicit term: they align themselves with libertarian socialism or communism."
    Faatz, Chris, Towards a Libertarian Socialism.
  8. ↑ The Anacostia Diaries As It Is. Lulu Press. 2006. səh. 160.
  9. ↑ "A Mutualist FAQ: A.4. Are Mutualists Socialists?". 9 Haziran 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 Şubat 2009.
  10. ↑ Bookchin, Murray. Post-Scarcity Anarchism AK Press (2004) p.xl
  11. ↑ Chomsky, Noam. Chomsky on Democracy and Education Routledge (2002) p.133
  12. ↑ Ross, Dr. Jeffery Ian. Controlling State Crime Transaction Publishers (200) p.400