is. Xəmir işlərində və s.-də işlədilən dəmir kürəkcik şəklində alət. Təknədən xəmiri ərsinlə qazımaq
“Ərsinləmək”dən f.is
f. Ərsinlə qazımaq (qazıyıb çıxarmaq). Qazanın dibini ərsinləyib qazmaqları çıxarmaq
“Ərsinlənmək”dən f.is
məch. Ərsinlə qazınıb çıxarılmaq
sif. Əri olmayan, dul. Ərsiz qadın. – Bir bölük atlar; Çəməndə otlar; Ərsiz arvadlar; Bu balama qurban
is. Ərsiz qadının hal və vəziyyəti; dulluq
is. [ər.] şair. Göy, asiman. Təsbeh kimi qatarınız düzərsiz; Havalanıb ərş üzündə süzərsiz. M.V.Vidadi
is. [ər.] Gəlin; yeni ərə getmiş və ya getmək üzrə olan qız. Bu gün sən özünə ərus gətirirsən. C.Məmmədquluzadə
is. [ər.] 1. Şeir vəznlərindən (ölçülərindən) bəhs edən elm. Əruz elmi. 2. Ritmik hecalardan, yəni qısa mədli hecalarla uzun mədli və ya qapalı hecala
is. [ər. “ruh” söz. cəmi] Ruh. Məcnun ilə Leyliyi qılıb yad; Ərvahlarını eylədin şad. Füzuli. Biçarə münəccimbaşının ərvahı uçub, başladı yarpaq kimi
is. məh. İməcilik
is. [ər.] köhn. 1. En, genişlik (tul müqabili). 2. coğr. köhn. En dairəsinin köhnə coğrafiya kitablarındakı adı
is. [ər.] 1. Yer (səma müqabili). Ərzü səmadə yoxdur bir zərrə səndən ayru. Nəsimi. Sanki ərz kürəsi vulkanları, zəlzələləri, daşqınları ilə ölmədə id
is. [ər.] 1. klas. Təqdim etmə, önünə qoyma, göstərmə; izhar. □ Ərz etmək (qılmaq) – təqdim etmək. Daşə çəkmiş xəlq üçün Fərhad Şirin surətin; Ərz qıl
[ər.] bax ərizə. Və qələm götürdüm, ərz-hal yazıb Tiflis qubernatoruna verdim. C.Məmmədquluzadə. Şükür əvvəllərdə Güləlinin əsgərliyə alınmasını bir y
is. [ər. “rizq” söz. cəmi] Yeyiləcək şeylər, yeyinti məhsulları. Ərzaq ehtiyatı. Ərzaq bolluğu. Ərzaq mağazası
sif. Gecikmiş, dünyaya gec gəlmiş, gec yetişmiş
zərf İçərisində, müddətində. Üç gün ərzində. Bir il ərzində. Bu iki həftənin ərzində. – O qədər ləziz xörəklər ki bircə ramazan ayında ortalığa gəlir,
is. [ər.] Əl ağacı. Çiyninə aldı bir lətif əba; Əlinə aldı bir zərif əsa. S.Ə.Şirvani. Molla Kərim də dişlərini qıcırdıb, əsasının şiş ucu ilə çuvalın
sif. Əlində əsa olan. Anamdır, – deyə Qeybalı alacalanmış gözləri ilə boz adamları süzüb dəmir əsalı adama cavab verdi
is. [ər.] 1. Əsirlik, köləlik, qulluq; kölə, qul vəziyyəti. Əsarət zənciri. Əsarətdən qurtarmaq. – …Zahiri əsarətdən xilas olduğumuz kimi, batini əsar
is. [ər.] 1. Bünövrə, özül, bina, təməl. Evin əsası çox möhkəmdir. // məc. Bir şeyin özülünü, təməlini, özəyini təşkil edən şey; kök
[ər.] 1. zərf Əsli, kökü etibarilə, əsas etibarilə, ümumi cəhətdən. Fikir əsasən doğrudur. Əsasən onunla razılaşmaq olar
sif. [ər.] köhn. bax əsas 2-ci mənada. Əsasi cəhətlər. – Həyat əsasi bir dəyişikliyə uğrayınca ədəbiyyat büsbütün başını itirdi
“Əsaslandırılmaq”dan f.is
məch. 1. Təməli atılmaq, möhkəm təməl üzərində qurulmaq. 2. İnandırıcı sübutlarla və ciddi dəlillərlə möhkəmləndirilmək
“Əsaslandırmaq”dan f.is
f. 1. Təməlini atmaq, bünövrəsini (özülünü) qoymaq, möhkəm təməl üzərində qurmaq. 2. İnandırıcı sübutlarla və ciddi dəlillərlə möhkəmləndirmək, təsdiq
“Əsaslanmaq”dan f.is
f. 1. Bir təmələ söykənmək, bir əsasa istinad etmək. 2. Özü üçün əsas götürmək, istinad etmək. Ciddi dəlillərə əsaslanmaq
sif. 1. Əsası, bünövrəsi, təməli, özülü olan; köklü, möhkəm. 2. Kifayət dərəcədə əsası olan, ciddi, tutarlı, inandırıcı, lazımınca əsaslandırılmış
zərf Əsaslı surətdə
is. 1. Əsaslı şeyin halı. 2. Ciddilik, tutarlılıq, inandırıcılıq. Sübutların əsaslılığı. Təklifin əsaslılığı
is. [ər. əsas və fars. …namə] Qanun, qayda, nizamnamə. Seçkilər haqqında əsasnamə
sif. 1. Bünövrəsiz, təməlsiz. 2. Heç bir sübuta, dəlilə, həqiqətə istinad etməyən, əsilsiz; inandırıcı olmayan, yalan, tutarsız
is. 1. Bünövrəsizlik, təməlsizlik. 2. Heç bir sübuta, dəlilə, gerçəkliyə istinad etməmə; əsilsizlik, həqiqətdən məhrumluq, tutarsızlıq
is. [ər. əsli yun.] Allahlar, əfsanəvi qəhrəmanlar və Yer üzündə insanların əmələ gəlməsi haqqında qədim xalq nağıl və əfsanələri; mifologiya
sif. [ər.] Əsatirə aid olan, əsatir qəbilindən olan; əfsanəvi, mifoloji
is. [ər. “səbəb” söz. cəmi] köhn. 1. Səbəblər, dəlillər; səbəb, dəlil. 2. Silah, yaraq. [Zalxa Tarverdiyə:] Əlbəttə, sənin də yaraq, əsbabın olacaq
sif. Silahlı, yaraqlı, silahlanmış. [Tarverdi:] Görəsən, sövdəgər tayfası yaraqlı, əsbablı yola çıxar, ya elə bomboş? M
is. Qızdırma ilə başlayıb, səpgiyə çevrilən bir xəstəlik. Əsbə xəstəliyi ən çox uşaqlarda olur. Əsbə çıxarmaq
is. Tarlalarda, çöllərdə bitən bənövşə rəngli bir çiçək. Xalq təbabətində əsbəgülünü əsbə azarının müalicəsində işlədirlər
bax ərsin
“Əsdirilmək”dən f.is
“Əsdirmək”dən məch
“Əsdirmək”dən f.is
1. icb. Əsməyə, titrəməyə məcbur etmək; əsməsinə, titrəməsinə səbəb olmaq; titrətmək, silkələndirmək
is. [ər.] anat. fiziol. 1. İnsan, ya heyvan orqanizmində təxərrüşləri periferiyadan beyinə, yaxud beyindən periferiyaya ötürən xüsusi incə tellərdən i