bax ürəyiyumşaq
bax ürəyiyumşaqlıq
zərf İstədiyi, arzuladığı, ürəyində tutduğu kimi. Burnaşov çariçanın mərhəmət və ədalətindən danışır, camaatın güzəranına, qoşunların halına toxunmur
sif. İncimiş, küsmüş, küskün, qəlbiqırıq, ürəyi bir şeydən sınmış
is. Ürəyisınıq adamın keyfiyyəti; küskünlük, qəlbiqırıqlıq
sif. Ürəyində sözü olan, hələ deyilməmiş sözü olan
sif. Ürəyində paxıllıq, kin, küdurət olmayan, qəlbi təmiz olan; səmimi
sif. Tez təsirlənən, mütəəssir olan, ürəyiyumşaq. [Tutu Qönçəyə:] Mən səni bu qədər ürəyiyuxa (z.) bilməzdim
is. Ürəyiyuxa adamın xasiyyəti; ürəyiyumşaqlıq
sif. Ürəyinazik, ürəyiyuxa, ürəyincə
is. Ürəyiyumşaq adamın xasiyyəti; ürəyinaziklik, ürəyiincəlik, ürəyiyuxalıq
is. [ər.] kit. Məcburi olmayıb zamanın tələbindən doğan adət, qayda, üsul, hökm, dəb. [Şeyx Sədra:] Ürfü şər olmayır bu fikrə şərik; Çəkilir şeymidir
is. [ər.] 1. Əxlaq, ədəb qaydaları; etika. 2. Adət və ənənə, adətlər. [Molla Qurban:] Elin qayda-qanunu, camaatın ürf-adəti var
is. [ər.] kit. Bilik, biliş, kamal, maarif. Əsrlər uzunu elm və ürfana axın buraxılmayan qadınlar təşnə adam kimi susuzluqlarını söndürməyə nail olmuş
is. İkiyaşar at balası. [Qədir] qaşlarını çataraq öz alapaça ürkəsindən danışmağa başlayırdı. İ.Əfəndiyev
sif. Tez hürkən, hər şeydən hürkən, qorxan, əhli olmayan; vəhşi. Qız isə ürkək ceyran balası kimi qaçırdı
is. Tez hürkmə və qorxma xasiyyəti; hürkəklik
“Ürkmək”dən f.is
bax hürkmək. [Zaman:] Top səsindən atlar ürkdü, kişnəşdi. C.Cabbarlı
bax hürkü. Hünər uşaqlara məxsus bir ürkü və narahatlıqla gah əlindəki maşına, gah qonağa baxıb durur
“Ürküşmək”dən f.is
bax hürküşmək. Şahzadə İbrahim baxdı, əgər Kələ-kötür bu bədənnən bazara girə bilsə, camaat ürküşəcək
“Ürkütmək”dən f.is
bax hürkütmək. [Gülöyşə] doktoru ürkütmək, qaçarağa salmaq və lazım gəlsə, lap daşdan-qayadan belə uçurmaq istəyirdi
“Ürpərmək”dən f.is
tükləri (tükü, əti, bədəni, əndamı) ürpərmək – tükləri biz-biz qalxıb dərisi qabar-qabar olmaq (qorxudan, dəhşətdən və s
“Ürpəşmək”dən f.is
bax ürpərmək. [Göyçəyin] əti ürpəşdi. Başına ağrı sıçradı. Ə.Vəliyev. Bu baxışlardan qızın bədəni ürpəşdi və tez üzünü çevirdi
“Ürpətmək”dən f.is
tükü (əti, bədəni) ürpətmək – dəhşətə gətirmək, sarsıtmaq
sif. 1. Çılpaq, lüt. [Misir:] Əkin əkən, biçin biçən, ov ovlayan; Bədənləri büsbütün üryan; Yoxsul babaların yurdudur
is. məh. bax oymaq3. Həsən sap çıxardıb sapladı və barmağına üskük taxıb, şalvarının arxasını diqqətlə büzmələməyə başladı
is. bot. Dağ meşələrində, cəngəlliklərdə bitən, üskükə oxşar çiçəkləri olan çoxillik ot bitkisi
is. [ər.] 1. Yazıçının, rəssamın, heykəltəraşın, memarın, bəstəkarın və b.-nın yaradıcılığında özünü göstərən əsas ideyabədii xüsusiyyətlərin, fərqlən
sif. [ər.] Üsluba aid, üslubla əlaqədar, üslub baxımından. Üslubi səhv. Lüğətdə üslubi işarələr. Romanın üslubi xüsusiyyətləri
is. [ər. “üslub” söz. cəmi] Ədəbiyyat nəzəriyyəsinin, bədii əsərin dil xüsusiyyətlərini və ifadə vasitələrini öyrənən bəhsi
is. [ər.] köhn. 1. Çətinlik, zəhmət. 2. Sıxıntı, ehtiyac
sif. və zərf 1. Bir şeyin ən yuxarı səthi, üzü; üzər (alt ziddi). Şkafın üstünü təmizləmək. – Sona kağızı mizin üstünə qoymuşdu
is. Paltar, pal-paltar, geyim. [Qumral:] Anacan, sən qapını aç, mən gedim, üst-başımı qaydaya salım. S
zərf 1. Bir-birinin üstünə, qalaq-qalaq. Rəflərdə pas atmış mis qablar üstüstə yığılmışdı. Çəmənzəminli
zərf 1. Yuxarıdanaşağıya, yuxarıdan-aşağıya enərək, başıaşağı. Valentina isə oğlu ilə qızını ötərək üstdənaşağı toplara sarı cumdu
is. riyaz. 1. Toplama əməlini və ya kəmiyyətin müsbətliyini göstərən işarə (+). 2. İki rəqəmin toplandığını göstərmək üçün onların arasında işlədilir
is. riyaz. Rəqəmləri birbirinin üstünə gəlmə; toplama
“Üstələmək”dən f.is
f. Üstün gəlmək, qalib gəlmək, məğlub etmək. Teymur sevinir ki, mollanı üstələyib. “M.N.lətif.”
1. is. Bir şeyin üstündə verilən şey; əlavə. 2. zərf Əlavə olaraq. [Rəsul] gördü ki, bu zalımlar udduqları pullarla kifayətlənməyib, üstəlik yatdıqlar
is. Cəmiyyətin siyasi, hüquqi, dini, bədii, fəlsəfi görüşləri və onun iqtisadi quruluşunun – bazisinin bunlara müvafiq olaraq yaratdığı siyasi, hüquqi
is. Bir şeyin üstünü örtməyə, üstünə çəkməyə məxsus şey. Dəri üstlüyü
1. sif. Üstü örtülməmiş, üstü açıq olan; damı, qapağı olmayan; açıq. [Qoşatxan:] [Xəstəni] üstüaçıq maşında xəstəxanaya aparmaq olmaz