is. [ər.] Birini (daha zəif olanı) qoruma, ona havadarlıq və qayğı göstərmə, qanadı altına alma; himayəçilik
sif. Himayə edən, hamilik edən, qeydinə qalan; arxa, kömək, himayədar
is. Birini himayə altına alma, ona havadarlıq göstərmə; havadarlıq, himayədarlıq (bəzən mənfi mənada işlənir)
[ər. himayə və fars. …dar] bax himayəçi
bax himayəçilik
sif. Himayə edən, qoruyan, qayğısına qalan; himayəkar. [Burnaşov Vaqifə:] Mərhəmətli çariça sizə də himayəedici əlini uzatmaq istəyir
[ər. himayə və fars. …kar] Özündən zəifi, kiçiyi, köməksizi, acizi himayə etməyi sevən, ona havadarlıq edən, qayğı göstərən
sif. Himayə edəni, qayğısına qalanı olmayan: baxımsız, adamsız. Himayəsiz uşaq. Himayəsiz qoca
is. Baxımsız, adamsız. – [Qızıl Arslan:] Aralıqda mövcud olan bütün anlaşılmazlıq, hətta bir para ixtilaflar da himayəsizlik nəticəsində yaradılmışdır
[ər.] klas. bax himayə. [Yusif şah:] Dullara və yetimlərə və şillərə və korlara ianət və himayət göstərilsin
“Himləmək”dən f.is
f. Birinə gözü, ya əli ilə işarə etmək, him eləmək; işarə, mimika ilə bildirmək. Osmanı himlədi əlilə bəri; Bükülü bir şeyi verdi içəri… H
“Himləşmək”dən f.is
qarş. İşarə ilə, qaş-gözlə bir-birinə bildirmək, bir-birinə him eləmək, işarə etmək. Məclisdə oturanlar himləşdilər
[yun.] 1. Dövlət və ya sinfi birlik rəmzi kimi qəbul olunmuş təntənəli mahnı. 2. Təntənəli mədhiyyə, birinin və ya bir hadisənin şərəfinə ifa edilən t
zərf [ər.] Vaxt, zaman, çağ, an, əsna. □ Bu hində – bu əsnada, bu anda, bu zaman. Bu hində yoldaşım Lağlağı əlində “Həyat”ın 106-cı nömrəsi girdi içər
is. 1. Bəzi ev heyvan və quşlarının saxlandığı kiçik tikili. İt hini. Toyuqları hinə salmaq. – [Nabat:] Hinə bax, ay Gülsüm bacı, dünən hindən iki dən
Hind-Avropa dilləri dilç. – Hind, İran, yunan, slavyan, Baltik, german, kelt, roman və b. müasir və qədim Asiya və Avropa dillərinin daxil olduğu böy
is. Erkək hinduşka, hinduşkanın xoruzu
is. Amerika qitəsinin, Cənubi və Şimali Amerikanın ancaq bəzi rayonlarında qalan ən qədim yerli əhalisini təşkil edən tayfa və xalqların ümumi adı
is. Hindistanın milli, dini və kasta mənsubiyyətindən asılı olmayaraq əsil yerli əhalisinin ümumi adı; hindu; hindistanlı
is. [hind və fars. …şünas] Hindşünaslıq mütəxəssisi
is. Hindistanın tarixini, iqtisadiyyatını, dillərini, incəsənətini və s. öyrənən elmlərin toplusu
is. Dişi hinduşka, hinduşkanın toyuğu
bax hindli. [Şeyx Sənan günəşi göstərir:] Türk, hindu, ərəb, əcəm bilməz; Nuri hər yanda artar, əksilməz… H
is. [rus.] Qırqovul ailəsinə mənsub ətlik iri ev quşu; loş. Hinduşka əti. Hinduşka ferması. – Gülsəhər Müşgünazgilin qapısını döyəndə həyətdəki qazlar
“Hinləmək”dən f.is
f. Hinə salmaq. Göyərçinləri hinləmək. – [Oddamdı:] Atam, mən gedim, toyuq-cücəni hinləyim, yoxsa ara qarışar
[yun.] riyaz. Səthin konusunu kəsən ikitərəfli, qeyri-qapalı əyri xətt
sif. [yun.] riyaz. Hiperbolaya aid. Hiperbolik kəsik
[yun.] riyaz. Hiperbolanın fırlanmasından hasil olan səth
sif. [yun.] tib. Hipertoniyaya, qan təzyiqinin artmasına aid olan, onunla bağlı olan. □ Hipertonik xəstəlik – arteriya damarında qan təzyiqinin artmas
[yun.] tib. Hipertoniya xəstəliyi olan, qan təzyiqi normadan yuxarı olan adam
[yun. hyper və tonus – gərginlik] tib. 1. Qan təzyiqinin artması. 2. Hipertonik xəstəlik, qan təzyiqinin artması
[fr. əsli yun.] 1. Hipnoza xas olan halların məcmusu. 2. bax hipnoz 1-ci mənada. 3. Başqasına təsir etmək bacarığı
[yun. hypnos – yuxu] 1. İnsanda və ali onurğalı heyvanlarda adətən sözlə, baxışla təlqin nəticəsində əmələ gələn yarımyuxululuq halı
is. Başqasını hipnoz halına gətirən adam; hipnozla müalicə edən həkim
“Hipnozlamaq”dan f.is
f. Təlqin vasitəsilə hipnoz vəziyyətinə gətirmək, hipnoz etmək. Xəstəni hipnozlamaq. // məc. İradəsini əlindən almaq, sezdirmədən öz iradəsinə tabe et
[yun.] riyaz. Düzbucaqlı üçbucağın düz bucaq qarşısındakı tərəfi
[yun.] tib. Qan təzyiqinin azalması, aşağı düşməsi; habelə toxumaların, orqanların tonusunun azalması
is. [ər.] Qəzəb, hiddət, acıq, qeyz. İzzət qüssədən və Məhəmmədhəsən əmi hirsindən başladılar Əhməd kimi ağlamağa
“Hirsləndirmək”dən f.is
f. Qəzəbləndirmək, hiddətləndirmək; qəzəblənməsinə, hirslənməsinə səbəb olmaq; qeyzləndirmək
“Hirslənmək”dən f.is
f. Hiddətlənmək, qəzəblənmək, qızışmaq, acığı tutmaq. Uşağa hirslənmək. Eşitdiyi sözdən hirslənmək. – [Şiraslan] Dadaş Lələşovu görüb hirsləndi, tez d
sif. 1. Hiddətli, acıqlı, qəzəbli, hirslənmiş. Hirsli kişi. – [Məşədi Qəzənfər:] Məşədi, sənin bu aşnaların nə hirsli adamlardır? Ü
zərf Hirsli halda, qəzəbliqəzəbli, hiddətlənərək, acıqlı-acıqlı; qəzəblə, hirslə, hiddətlə. Hirsli-hirsli danışmaq
is. 1. Yanan bir şeydən çıxan kəsif tüstü. Ocağın hisi. Tonqalın hisi. – Yel əsdikcə fənərin hisi artdı, işığın dairəsi getgedə kiçildi, zəiflənən alo
top. dan. His çirk, kir. Qazanın his-pasını yumaq. – Hisdən-pasdan qaralıb sifətini itirmiş … taxta bufet, kim bilir, neçə nəsli o dünyaya ötürmüşdü