Bir vaxtlar üç, sonra yeddi, daha sonra qırx (əsli: qırıq): nəhayət, yüz sözləri say sistemində son ədədlər olub. Üç və uc (конец) eyni söz olub, uc o deməkdir ki, “say sisteminin sonu (ucu) çatdı”. Yeddi odur ki, “sistem bitdi” (yetdi, çatdı), 40 odur ki, “sistemin qırağı gəldi, qırıldı” və s. Dörd “3-dən sonra törəyən”dir, törəməklə bağlıdır, yəni üçdən sonra gələn yeni ədəddir. Ehtimal ki, törəmək və doğmaq tarixən qohum sözlər olub, hər ikisi döl kəlməsi ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
On dörd
On dörd — say sistemində ədədlərdən biridir. On üçdən sonra, on beşdən əvvəl gəlir.
On dörd ədədi — mürəkkəb ədəd olmaqla yanaşı həm də cüt ədəddir.
Otuz dörd
Otuz dörd — say sistemində ədədlərdən biridir. Otuz üçdən sonra, otuz beşdən əvvəl gəlir.
Otuz dörd ədədi — mürəkkəb ədəd olmaqla yanaşı həm də cüt ədəddir. Belə ki, 1, 2, 17 və 34 ədədlərinə qalıqsız bölünür.
Qırx dörd
Qırx dörd — say sistemində ədədlərdən biridir. Qırx üçdən sonra, qırx beşdən əvvəl gəlir.
Qırx dörd ədədi — cüt ədəddir və eyni zamanda mürəkkəb ədəddir.
On dörd (dəqiqləşdirmə)
On dörd — say sistemində ədədlərdən biridir. On üçdən sonra, on beşdən əvvəl gəlir.
On dörd (rəqs) — mahnı ilə müşayiət olunan çox geniş yayılmış rəqs.
On dörd (rəqs)
On dörd — mahnı ilə müşayiət olunan çox geniş yayılmış rəqs.
Belə fərziyyə də var ki, qədim el şənliklərində musiqiçilər ekspromt (bədahətən) rəqslər yaradırlarmış, onları unutmamaq üçün sıra nömrələri ilə nömrələrlərmiş, məs.: üç, dörd, beş, on dörd.
Rəqsi kişilər və qadınlar oynayırlar. Rəqs mulayim, aram tempdə, həzin tərzdə gedir.
On dörd Məsum
On dörd Məsum şiələrin inancına görə Məhəmməd peyğəmbər, Əmisioğlu Əli, qızı Fatimə onların 2 oğlu Həsən, Hüseyn və Həsənin 9 nəvəsinə deyilir. Şiələr onları məsum, yəni günahsız olaraq tanıyırlar .Bəzi rəvayətlərdə on dörd məsum Əhli-Beyt kimi də tanınır.
On dörd rəqsi
On dörd — mahnı ilə müşayiət olunan çox geniş yayılmış rəqs.
Belə fərziyyə də var ki, qədim el şənliklərində musiqiçilər ekspromt (bədahətən) rəqslər yaradırlarmış, onları unutmamaq üçün sıra nömrələri ilə nömrələrlərmiş, məs.: üç, dörd, beş, on dörd.
Rəqsi kişilər və qadınlar oynayırlar. Rəqs mulayim, aram tempdə, həzin tərzdə gedir.
Danielin dörd padşahlığı
Dənyalın dörd padşahlığı və ya Danielin dörd padşahlığı — Dənyalın kitabına görə, "axırzaman" və "Rəbbin padşahlığı"ndan əvvəl gələn dörd padşahlıq.
== Tarixi zəmin ==
Dənyalın kitabı Əhəməni və erkən ellinizm dövrlərdə (e.ə. V–III-cü əsrlər) Babil və Mesopotamiyada mövcud olan yəhudi icmasında yayılan əfsanələr toplusundan formalaşmış, daha sonra makkaveylər dövründə (II əsrin ortaları) 7–-12-ci fəsillər ilə genişləndirilmişdir.
"Dörd padşahlıq" mövzusu Dənyal 2 və Dənyal 7-də açıq şəkildə müşahidə edilir, Daniel 8-in təsvirində gizlidir. Danielin ardıcıl dörd dünya imperiyası konsepsiyası yunan mifoloji tarixi nəzəriyyələrindən götürülmüşdür. 2-ci fəsildə haqqında bəhs edilən heykəldə dörd metalın simvolizmi farsca yazılardan götürülmüş, 7-ci fəsildəki dörd "dənizdən gələn heyvan" isə Huşə 13:7-8-i əks etdirir, burada tanrı İsraili ona aslan, bəbir, ayı və ya vəhşi heyvan kimi davranmaq ilə hədələyir. Alimlər arasında yekdil fikir ondan ibarətdir ki, 7-ci fəsildə haqqında bəhs edilən dörd nəhəng heyvan, 2-ci fəsildə qeyd edilən metallar kimi, Babil, Midiya, Persiya və Selevki dövlətlərini simvollaşdırır. Bundan başqa, IV Antiox digər üç tərəfi kökündən çıxaran "kiçik buynuz" kimi simvollaşdırılır (Antiox bir neçə başqa iddiaçının padşah olmaq hüququnu qəsb etmişdi).
== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
=== Ədəbiyyat ===
Collins, John J. Daniel: With an Introduction to Apocalyptic Literature. Eerdmans.
Dənyalın dörd padşahlığı
Dənyalın dörd padşahlığı və ya Danielin dörd padşahlığı — Dənyalın kitabına görə, "axırzaman" və "Rəbbin padşahlığı"ndan əvvəl gələn dörd padşahlıq.
== Tarixi zəmin ==
Dənyalın kitabı Əhəməni və erkən ellinizm dövrlərdə (e.ə. V–III-cü əsrlər) Babil və Mesopotamiyada mövcud olan yəhudi icmasında yayılan əfsanələr toplusundan formalaşmış, daha sonra makkaveylər dövründə (II əsrin ortaları) 7–-12-ci fəsillər ilə genişləndirilmişdir.
"Dörd padşahlıq" mövzusu Dənyal 2 və Dənyal 7-də açıq şəkildə müşahidə edilir, Daniel 8-in təsvirində gizlidir. Danielin ardıcıl dörd dünya imperiyası konsepsiyası yunan mifoloji tarixi nəzəriyyələrindən götürülmüşdür. 2-ci fəsildə haqqında bəhs edilən heykəldə dörd metalın simvolizmi farsca yazılardan götürülmüş, 7-ci fəsildəki dörd "dənizdən gələn heyvan" isə Huşə 13:7-8-i əks etdirir, burada tanrı İsraili ona aslan, bəbir, ayı və ya vəhşi heyvan kimi davranmaq ilə hədələyir. Alimlər arasında yekdil fikir ondan ibarətdir ki, 7-ci fəsildə haqqında bəhs edilən dörd nəhəng heyvan, 2-ci fəsildə qeyd edilən metallar kimi, Babil, Midiya, Persiya və Selevki dövlətlərini simvollaşdırır. Bundan başqa, IV Antiox digər üç tərəfi kökündən çıxaran "kiçik buynuz" kimi simvollaşdırılır (Antiox bir neçə başqa iddiaçının padşah olmaq hüququnu qəsb etmişdi).
== Mənbə ==
=== İstinadlar ===
=== Ədəbiyyat ===
Collins, John J. Daniel: With an Introduction to Apocalyptic Literature. Eerdmans.
Dörd
Dörd — say sistemində rəqəm və eyni zamanda ədədlərdən biridir. Üçdən sonra, beşdən əvvəl gəlir.
Altmış dörd
Altmış dörd — say sistemində ədədlərdən biridir. Altmış üçdən sonra, altmış beşdən əvvəl gəlir.
== Riyaziyyatda ==
=== Əsas hesablamalarda ===
Altmış dörd ədədi — cüt ədəddir və eyni zamanda mürəkkəb ədəddir.
Doxsan dörd
Doxsan dörd — say sistemində ədədlərdən biridir. Doxsan üçdən sonra, doxsan beşdən əvvəl gəlir.
== Riyaziyyatda ==
=== Əsas hesablamalarda ===
Doxsan dörd ədədi — cüt ədəddir və eyni zamanda mürəkkəb ədəddir.
Dörd kitab
Dörd kitab (ərəbcə: الكتب الاربعة), İslam dininin Cəfəri məzhəbinin 4 əsas hədis kitablarının ümumi adı. Bu kitablar aşağıdakılardır:
əl-Kafi — müəllifi Əllamə Kuleyni;
Mən la yəhduruhul-fəqih — müəllifi Şeyx Səduq;
Təhzibul-Əhkam — müəllifi Şeyx Tusi;
əl-İstibsar — müəllifi Şeyx Tusi.
== Haqqında nəql olunan kəlamlar ==
Şeyx Hürr Amili belə deyir :
Dörd kitab sahibləri və onların bənzərləri öz kitablarınin sübut, düzgünlük və üsuluna şahidlik ediblər. Onlar etibarlı olduqları üçün nəql, rəvayət və sözlərinin qəbul olunması vacibdir.
Şərafuddin Əbdulhüseyn Musəvi belə deyir :
“Kütubi-arbaə” indiyə kimi 12 imamlı şiələrin üsuludin və füruid-dində mərcə və mənbəyi sayılır”.
"Kəfi", "İstibsar", "Təhzib", "Mən lə yahduruhul fəqih", mütəvətirdirlər. Tərkibləri şübhəsizdir. "Kəfi" isə onların ən əzəmətlisi, ən qədimi, ən yaxşısı və ən kamilidir”
== İstinadlar ==
== Həmçinin bax ==
Altı kitab: Əhli-Sünnə məzhəbinin 6 əsas hədis kitabı.
== Xarici keçidlər ==
"Kutub-ərbəə — wikishia". az.wikishia.net (az.).
Səksən dörd
Səksən dörd — say sistemində ədədlərdən biridir. Səksən üçdən sonra, Səksən beşdən əvvəl gəlir.
Səksən dörd ədədi — cüt ədəddir və eyni zamanda mürəkkəb ədəddir. Belə ki, 1, 2, 3, 4, 6, 7, 12, 14, 21, 28, 42 və 84 ədədlərinə qalıqsız bölünür.
Yetmiş dörd
Yetmiş dörd — say sistemində ədədlərdən biridir. Yetmiş üçdən sonra, yetmiş beşdən əvvəl gəlir.
Yetmiş dörd ədədi — cüt ədəddir və eyni zamanda mürəkkəb ədəddir.
İyirmi dörd
İyirmi dörd — say sistemində ədədlərdən biridir. İyirmi üçdən sonra, iyirmi beşdən əvvəl gəlir.
İyirmi dörd ədədi — mürəkkəb ədəd olmaqla yanaşı həm də cüt ədəddir.
Əlli dörd
Əlli dörd — say sistemində ədədlərdən biridir. Əlli üçdən sonra, əlli beşdən əvvəl gəlir.
Əlli dörd ədədi — cüt ədəddir və eyni zamanda mürəkkəb ədəddir. Belə ki, 1, 2, 3, 6, 9, 18, 27 və 54 ədədlərinə qalıqsız bölünür.
Dörd Barmaq adası
Dörd Barmaq — Oxot dənizində, Qijiqin körfəzinin şimal sahillərində yerləşən kiçik ada. Rifovı burnundan 4 km cənub-qərbdə yerləşir. Ən yaxın yaşayış məntəqəsi Evensk adadan 20 km aralıda yerləşir. İnzibati cəhətdən Maqadan vilayəti. ərazisinə daxildir.
Dörd Dağ adaları
Dörd Dağ adaları (ing. Islands of Four Mountains Islands) — Aleut arxipelaqında yerləşən bir qrup ada. Dəniz yolları ilə həmsərhəddir və qərbdə Amukta boğazı ilə Andreyanov adaları, həmçinin şərqdə Samalqa boğazı ilə Foks adaları arasında yerləşir. İnzibati cəhətdən adalar Amerikanın Alyaska ştatına aiddir.
== Coğrafiya ==
Bütün zəncirin uzunluğu 130 km, maksimum eni isə 35 km-dir. Buraya qərbdən şərqə zəncirlə uzanan bir sıra adalar daxildir: Amukta adası, Çaqulak, Yunaska, Herbert, Karlayl, Çuqinadak, Uliaqa və Kaqamil adaları. Onlardan ən böyüyü Yunaska (173,1 km²) və Çuqinadakdır (166 km²). Sonuncu əsasən aktiv Klivlend vulkanını təşkil edir.
Bütün adalar qrupunun sahəsi 545.596 km²-dir və daimi əhalisi yoxdur.
== Tarix ==
Bu adaların adını XIX əsrin birinci yarısında rus səyyahları adalardan dördünün aktiv vulkanlarına malik olduğuna görə vermişlər: Klivlend, Karlayl, Kaqamil və Herbert.
Dörd boya problemi
Dörd boya problemi — 1852-ci ildə Frensis Qutri tərəfindən təklif edilmiş riyazi məsələdir, hansı ki, aşağıdakı formada tərtib edilir:
Dörd böyük ixtira
Dörd böyük ixtira
Dörd böyük Çin ixtirası — Orta əsrlərdə Çində icad edilən kompas, barıt, kağız və kitab çapının ümumi adıdır. Ad Çin elmini tədqiq edən dahi Britaniya tədqiqatçısı (ing. Joseph Needham) tərəfindən təklif edilmişdir.
Gündüz vaxtı istiqamətləri təyin etmək üçün maqnit cihazı ilk dəfə 1044-cü ildə Çin kitabında xatırlanır. Təkmilləşdirilmiş kompas, 1088-ci ildə yazılmış bir yazıda Şen Ko tərəfindən ətraflı təsvir edilmişdir.
"Vujing zonqyao" hərbi traktatında (1044), nitrat miqdarı 27 ilə 50 % arasında olan barıt hazırlamağın müxtəlif üsulları təsvir edilmişdir. Xubilay xan dövründə (1260–1294), İnçiüdə (çin. 扬州市 Yángzhōu shì) bir silah-sursat anbarında baş verən partlayış yüz mühafizəçinin ölümünə səbəb olmuşdu. O vaxtlar çinlilər barıt ilə doldurulmuş çuqun qumbaralardan istifadə edirdilər.
İlk kağız bizim eradan əvvəl II əsrdə Çində, ipəkdən hazırlanıb.
Dörd fəsil (Vivaldi)
Dörd fəsil (Italian: Le quattro stagioni) – italyan bəstəkarı Antonio Vivaldi tərəfindən bəstələnmiş dörd violonçel üçün konsertlər dəsti. 1723 – cü ildə bəstələnmiş "Dörd fəsil" Vivaldinin ən məşhur əsəri olmaqla yanaşı, eyni zamanda Barokko dövrü musiqisinin də ən məşhur nümunələrindəndir. Dəstə daxil olan konsertlərin hər biri müxtəlif məzmun daşıyaraq, aid olduğu fəslin xüsusiyyətlərini əks etdirir. Məsələn "Qış" parlaq yüksək səsli notlarla bəzədildiyi halda, "Yay" özünün "Fırtına" da adlandırılan son hissəsində sanki fırtınanı səsləyir.
Konsertlər ilk dəfə 1725 – ci ildə Vivaldinin on iki konsertdən ibarət op. 8 konsertlər seriyası kimi "Il cimento dell'armonia e dell'inventione" (Harmoniya və kəşf arasında yarışma) adıyla nəşr edilmişdir. İlk dörd konsret "Le quattro stagioni" adlandırılmış, həmin dörd konsertin hər biri daha sonra fəsillər kimi tanınmışdır. Hər konsert biri yavaş, ikisi isə bir qədər sürətli olmaqla üç parçadan ibarətdir. "Dörd fəsil" in yazılması zamanı çağdaş solo (tipik müasir solo və ya orkestrın müşayəti ilə solo) ifa tərzi hələ lazımı qədər tanımlanmamışdı. Vivaldinin solo violançelin ifası ilə skripka kvarteti və kontrabasın ifasını original şəkildə ayarlaması isə konsertin məzmununu tamamlamağa xidmət etmişdir.
Dörd fəsil xalçaları
Dörd fəsil xalçaları — Təbriz xalçaçılıq məktəbinə aid Azərbaycan xalçaları. Təbrizdə "Dörd fəsil" ənənəvi təsvirli xalçalar istehsal olunurdu (İlin dörd fəsli). Bu xalçalarda mövzu dəyişməz olaraq qalırdı, kompozisiya isə rəssasmın zövqü və baxışlarına uyğun dəyişirdi. Kompozisiyasına görə orta sahə hər biri ilin bir fəslini simvolizə edən ənənəvi dörd yerə ayrılır.
== Təbriz xalçaçılıq sənəti ==
Təbriz xalçaçılıq sənətinin çiçəklənmə dövrü XII–XVI əsrlərə aiddir. Təbriz məktəbinin XVI əsr qızıl dövrünün 200-ə qədər şah əsəri miniatür rəssamlıq sənəti ilə toxuculuğun harmonik birləşməsi, peşəkar rəssam və xalçaçıların yüksək ustalığı ilə səciyyələnir. Təbriz xalçaları arasında saray üçün toxunan iri xalılar daha məşhur olub. Sərdabələri, məqbərələri bəzəmək üçün böyük ölçüdə xalçalar toxunub. Hətta xalçaların toxunmasında ipəkdən, bahalı daş-qaşdan da istifadə olunub. Xalça üzərində əks olunan hər bir ornamentin özünün simvolik mənası olub.
İslamda dörd kitab
İslam inancında imanın şərtlərindan biri "Kitablara iman"dır. Bu anlayış Allah tərəfindən bəzi peyğəmbərlərə kitablar nazil edildiyində bu kitabların içindəkilərinin tamamilə doğru və gerçək olduğuna inanmaq deməkdir.
İslam inancına görə dəyişdirilmiş 3 kitab vardır. Tövrat (Yəhudilik inancı tərəfindən dəyişdirilmişdir), Zəbur (Yəhudilik inancı tərəfindən dəyişdirilmişdir), İncil (Xristianlıq inancı tərəfindən dəyişdirilmişdir). Dəyişdirilməyən tək kitab isə Qurandır.
Dörd Böyüklər (Türkiyə)
Dörd Böyüklər (türk. Dört Büyükler) — Türkiyənin ən uğurlu 4 idman klubunu ifadə edən termin. Bunlar sırası ilə Beşiktaş, Qalatasaray, Fənərbaxça və Trabzonspordur.
Bu dörd klubda da forma geyinmiş yeganə iki futbolçu Sergen Yalçın və Burak Yılmaz olmuşdur.
Dövri sistemin dördüncü periodu
4-cü period elementləri — dördüncü periodda yerləşən elementlərdir. Bu periodda 18 element yerləşir.
Fantastik Dördlük (film, 2015)
Fantastik dördlük (ing. Fantastic Four və ya Fant4stic; rus. Фантастическая четвёрка) — Marvel Comics nəşriyyatının eyniadlı komandasından bəhs edən 2015-ci il istehsalı fantastik film. Bu film 20th Century Fox tərəfindən çəkilmiş 3-cü Fantastik dördlük filmi olsa da, bu filmdə hadisələr yenidən işlənib. Filmin rejissoru Coş Trank, ssenaristləri isə Ceremi Slater, Trank və Simon Kinberqdir. Filmin baş rollarında Maylz Teller, Maykl Cordan, Keyt Mara, Tobi Kebbel, Req Katey və Tim Bleyk Nelson oynamışdır. Filmin ssenarisinə görə Fantastik dördlük komandası düşmənə çevrilmiş dostlarını dayandıraraq Yeri alternativ dünyadan qorumalıdırlar.
Film üzərində işlər 2009-cu ildə başlamışdır. Əsas çəkilişlər may-avqust 2014-cü ildə baş tutmuşdur. Çəkilişlər Luizianada, Baton Rujda həyata keçirilmişdir.
Fantastik dördlük (film, 2005)
== Mövzusu ==
Reed Richards və Benjamin "Ben" Grimm kosmosda araşdırmaları üçün maliyyə dəstəyi üçün Victor Von Doom-a gedirlər. Viktor razılaşır və onlar birlikdə kosmosa gedirlər. Burada günəş alovu gözləniləndən tez baş verir və komanda heyran olur və güc qazanır. Körpüdə baş verən qəzada komanda ilk dəfə ictimaiyyət qarşısına çıxır və insanları qəzadan xilas edir. Mən sənin halından razı deyiləm. Sevdiyi qadın onu tərk etdi. Reed onu bərpa edəcəyinə söz verir, lakin Viktor onu şirnikləndirir və kifayət qədər işləmədiyini deyir. O, Ben Ridlə mübahisə edir və onlar döyüşürlər. Ben Viktorun yanına gedir və Viktor öz gücündən istifadə edərək Beni insana çevirir. Beləliklə, o, qarşısındakı ən böyük maneədən xilas olur.
Gül-Camal Dördüncü Qadın Əfəndi
Gülcamal Qadınəfəndi (Osmanlı türkcəsi: سمايلي جنتلمان) (d. 1826 — ö. 15 dekabr 1851) — 31-ci Osmanlı sultanı Əbdülməcidin xanımlarından biri və 35-ci Osmanlı sultanı V Mehmed Rəşadın anası.
== Həyatı ==
Gülcamal Qadınəfəndi 1826-cı ildə Bosniya əyalətində dünyaya gəlmişdir. Əsl adı bilinmir. Kiçik yaşlarında bacısı Bimisal xanımla birlikdə Osmanlı sarayına alınmış, 1840-cı ildə isə Topqapı sarayında Sultan Əbdülməcidlə evlənmişdir. Bu nikahdan 5 övladı olsa da, bunlardan ikisi ölü doğulmuşdur. Gənc yaşında vəfat etdiyi üçün həyatda qalan üç övladı Sultan Əbdülməcidin digər xanımı Sərvətsəza xanımın himayəsində böyümüşdür. Belə ki, Gülcamal xanım 1851-ci ildə uzun müddətdir əziyyət çəkdiyi vərəm xəstəliyindən vəfat etdi. Cənazəsi Yeni məsciddə Validə Turhan Sultan türbəsinə dəfn olunmuşdur.
Haşımovun dörd mərtəbəli gəlir evi
Haşımovun dörd mərtəbəli gəlir evi — Əziz Əliyev küçəsi, 11 ünvanında yerləşən və azərbaycanlı milyonçu Hacı Baba Haşımovun dörd mərtəbəli gəlir evi.
== Haqqında ==
Hacı Baba Haşımovun dörd mərtəbəli gəlir evi 1908-ci ildə tikilib. Fasadı roman memarlığının üslub prinsipləri və sakit modernin böyük əlaməti üzərində inşa edilib. Fasad yarımdairəvi tağlarla tamamlanan şaquli detallarla ayrılıb. Bütöv bloklardan olan daşdan düzəldilmiş kronşteynlərin modernist formaları ilə roman motivləri gözəl uyğunlaşdırılıb. Modern üslubunda eyvanların metal məhəccərlərinin nəfisliyi və qabarıq detalların formalarının ciddiliyi geniş profilli eklektikanı təcəssüm etdirir.
Marvel Kinematoqrafiya Kainatı: Dördüncü faza
Marvel Kinematoqrafiya Kainatının Dördüncü fazası — Marvel Comics personajları əsasında Marvel Studios tərəfindən istehsal olunan ABŞ superqəhrəman filmlər seriyası.
== Filmlər ==
==== Qara dul (2021) ====
Nataşa Romanova özünü tənha hiss edir və keçmişi ilə əlaqəli sui-qəsd nəzəriyyəsi ilə üzləşir. Onu yıxmaq üçün heç nədən imtina etməyəcək güc tərəfindən izlənilən Romanova cəsus olaraq keçmişi ilə və Qisasçı olmadan çox əvvəl geridə qalan qırıq münasibətlərlə mübarizə etmək məcburiyyətindədir.
Kevin Fayqi Qisasçılar: Altron dövründə Nataşa Romanova / Qara dul rolunun sevildiyini görüb bu rol üçün solo film hazırlamağı düşündüyünü dedi. 2018-ci ilin yanvarında ssenari üçün Cek Skaeffer, iyulda isə Keyt Şortland rejissorluq üçün işə gətirildi. Ned Benson fevral ayında ssenarini yenidən yazdı. Çəkilişlər 2019-cu ilin mayında başladı və oktyabra qədər Norveç, Birləşmiş Krallıq, Budapeşt, Mərakeş və Gürcüstanda davam etdi. Qara dulun premyerası 29 iyun 2021-ci ildə London, Los-Anceles, Melburn və Nyu-Yorkda baş tutdu. Film 9 iyul 2021-ci ildə ABŞ-də ilk baxışa çıxarıldı.
"Post-credits" səhnədə Falkon və Qış əsgəri serialından Valentina Alleqra de Fontaini rolu ilə tanınan Culia Luis-Dreyfus filmdə Şahingöz serialındakı Yelena rolu ilə yer alır.
Musa Nağıyevin dördmərtəbəli mədaxil evi
Ağa Musa Nağıyevin dörd mərtəbəli mədaxil evi— Xaqani küçəsi, 47 ünvanında 1910–1912-ci illərdə inşa edilmiş dörd mərtəbəli mədaxil evi. Binanın sifarişçisi Ağa Musa Nağıyev, memarı isə İosif Ploşkodur.
1910–1912-ci illərdə Ağa Musa Nağıyevin sifarişi ilə şəhərin tarixi məhəllələrinin sərhədindəki boş yerdə, Molokanskaya küçəsi, 47-də (indiki Xaqani küçəsi, 47) növbəti mədaxil evini tikdirir. Mədaxil evi küncvaridir, o öz monumental siması və şəhərsalma mövqeyi ilə seçilir. Fasadlarda genişlik və mütənasib bölünmə duyğusu memar İ. Ploşko üçün səciyyəvidir. O, binanın kompozisiya strukturunu monolit həcm formasında qurmuş və sonradan əsas elementləri birinci qaydada, həmçinin tətbiqi elementləri ikinci qaydada ayırmışdır. Fasadın memarlıq karkasını yaradarkən mənzillərin planlı təşkilinə diqqət yetirmişdir.
Bina künc yerləşməsi və çoxsaylı balkonlar, erkerlər və lociyaları olan ümumi görünüşün ifadəliliyi Bakının şəhər məhəllələri sistemində memarlıq əhəmiyyətini müəyyənləşdirmişdir. Bəndlərin öz şaquli ox, küncləri ilə əlaqədə dekorativ gümbəzli erkerlərə birləşdirilməsinin nəzərə çarpan ritmi binanın çoxplanlı məzmununu açır. Fasadın əsas vasitələri sırasında memarlıq miqyasının istiqamət verilmiş dinamikası özünü göstərir.
Normandiya dördlüyü
Normandiya dördlüyü — yüksək səviyyəli dörd ölkə nümayəndələrinin diplomatik qrupu (Almaniya, Rusiya, Ukrayna və Fransa) Şərqi Ukraynadakı vəziyyəti həll etmək üçün Krımda icra sualları ilə Minsk sazişinin həyata keçirilməsi.
2014-cü il 6 iyun tarixində Almaniya, Fransa, Rusiya və Ukraynanın liderlərinin yığıncağı təyin olundu və Normandiya şəhərindəki Şato de Benouville şəhərində Müttəfiqlərin açılışının 70-ci ildönümü(1994) qeyd olundu. Dörd ölkənin rəhbərlərinin ən uzun görüşü fevralın 11-12-də Minskdə keçirildi və bu görüş 17 saat davam etdi. Minsk sazişlərini həyata keçirmək üçün bir sıra addımlar atıldı.Liderlərin görüşləri zamanı danışıqlar müxtəlif dillərdə aparılırdı. Eyni zamanda, Putin, Merkel və Poroşenko rusca danışırdı. Putin də Fransa dövlət başçısı Fransua Ollande ilə ingilis dilində yaxşı danışır və o, da öz növbəsində Ukrayna prezidenti Normandiya dördlüyü ilə görüşləri zamanı eyni vaxtda üç dildə ünsiyyət qurmağa çalışırdı.
On dördüncü simfoniya (Motsart)
On dördüncü simfoniya 15 yaşlı Volfqanq Amadey Motsart tərəfindən 1771-ci ildə yazılmışdır. Bu əsər Motsartın italiyaya ikinci və üçüncü səfərləri arasında, Zalsburqda yazılmışdır. Simfoniyada dahi bəstəkar İohann Sebastyan Baxın təsiri aydın şəkildə özünü göstərir.
Simfoniya 4 hissədən ibarətdir, ifa müddəti təxminən 20 dəqiqədir.
Allegro moderato, 2/2
Andante, 3/4
Menuetto və Trio, 3/4
Molto allegro, 2/4
A-Dur, 3/4-Takt, 26 + 24 Takte (zweite Fassung)
Ноти на IMSLP
Mozart, Wolfgang Amadeus; Giglberger, Veronika (preface), Robinson, J. Branford (transl.) (2005). Die Sinfonien III.. Kassel: Bärenreiter-Verlag. p.
On dördüncü sülalə (Misir)
XIV sülalə — ikinci aralıq dövrdə Qədim Misiri idarə edən sülalələrdən biri. Ehtimal olunur ki, bu dövrdə paytaxt Avaris şəhəri idi.
XIII sülalənin süqutu ilə ölkədə iqtisadi və siyasi vəziyyət pisləşdi. Bununla Qədim Misir tarixində ikinci aralıq dövr başladı. XIV sülalə bu dövrdə taxta çıxan ilk nəsildir. Bəzi tarixçilər XIV sülaləni Orta padşahlığa aid edirlər.
XIV sülalənin nə zaman və necə hakimiyyətə gəlməsi haqqında kifayət qədər məlumat yoxdur. Manefona görə XIII və XIV sülalə eyni zamanda hökmdarlıq etmişlər. Kim Riholt öz əsərlərində bu barədə daha geniş bəhs edir. Ona görə XIV sülalə XII sülalənin son fironu Sobekneferunun hakimiyyəti zamanı Nil deltasının şərqində üsyan qaldıraraq müstəqilləşmişdi.
Otuz dördüncü simfoniya (Motsart)
Motsartın otuz dördüncü simfoniyası Volfqanq Amadey Motsart tərəfindən 1780-ci ildə yazılmış, 29 avqustda tamamlanmışdır. Bu əsər müəllifin Zalsburqda yazılmış simfoniyalarının sonuncusudur. Simfoniyanın davam etmə müddəti təxminən 22 dəqiqədir.
Hazırda simfoniyanın əlyazmasının I hissəsi (f.1-18) Fransa Milli Kitabxanasında, ikinci hissəsi isə (f.19-28) Polşanın Krakov şəhərində yerləşən Jagellon Universitetinin Kitabxanasında saxlanılır.
Simfoniyaların əksəriyyəti dörd hissədən ibarət olsa da, bu simfoniyada erkən klassizm üçün səciyyəvi olan yalnız üç hissə vardır.
Peykər xan İyirmi Dörd
Peykər xan İyirmi Dörd — XVI əsrin sonları XVII əsrin əvvəllərində Səfəvi imperiyası üçün xidmət etmiş Qızılbaş tayfa başçısı. Fəaliyyətinin əsas hissəsi Cənubi Qafqazla bağlıdır. O, bu zaman Bərdənin və Kaxetiyanın hakimi vəzifəsində xidmət etmişdir. Sonuncu vəzifəsindən Şah Abbas dövründə 1625-ci ildə Gürcü üsyanı ilə getmişdir.
Gələcəkdə xan olacaq Peykər xan İyirmi Dörd tayfasının başçısı kimi Qarabağda hakimiyyət uğrunda Qacar tayfası ilə rəqabətdə idilər. Şah II İsmayılın əmri ilə Peykər xan bəylərbəyi təyin olunması üçün öz qohumu və Qarabağ bəylərbəyisi olan Yusif xan Şahverdi Ziyadoğlunu, onun anasını, qardaşlarını qətlə yetirdi. Lakin II Şah İsmayıl vəzifəni rəqib Qacar tayfası mənsubuna verdi.
Peykər xan 1608-ci ildə Şah Abbas tərəfindən Bərdənin hakimi təyin edildi. 1620-ci ildə vəzifəsi daha da yüksəldi və şahın tam hakimiyyəti altına almaq istədiyi Kaxetiyanın hakimi təyin edildi. Bundan sonra şahın əmri ilə o, gürcü kraliyyət ailəsindən olan Fatma Sultan Bəgüm ilə evləndi.
Dördüncü Cenevrə Konvensiyası
Dördüncü Cenevrə Konvensiyası — Müharibə zamanı mülki şəxslərin müdafiəsi ilə bağlı 12 avqust 1949-cu ildə qəbul edilmiş dörd Cenevrə Konvensiyasından sonuncusu. Konvensiya 1950-ci ilin oktyabrında qüvvəyə minmişdir. İlk üç konvensiya döyüşçülərlə bağlı olduğu halda halda, Dördüncü Cenevrə Konvensiyası müharibə zonasında mülki şəxslərin humanitar müdafiəsini nəzərdə tuturdu və buna görə də bir ilk idi. Hazırda sonuncu saziş və digər üç sənəd də daxil olmaqla, 1949-cu il Cenevrə konvensiyalarının 196 iştirakçısı var.
Cenevrə Konvensiyalarına I Əlavə Protokol 1977-ci ildə tərtib edilmişdir. Konvensiyanın 48-ci maddədə ifadə olunmuş mülki şəxslərə aid "əsas qaydası" "mülki əhaliyə və mülki obyektlərə" hər cür qəsdən hücumu qadağan edir. "Təsadüfi hücumlar" anlayışını müəyyən edən sənəd belə hücumları da qadağan edir. "Mülki əhalinin təsadüfən məhv edilməsi, mülki şəxslərin xəsarət alması və mülki obyektlərə dəyən ziyan" da sənəddə əhatə olunur. Hətta 51-ci maddəyə əsasən, "gözlənilən konkret və birbaşa hərbi üstünlük təmin etməsi səbəbindən həddi aşacağına görə", "təsadüfi" mülki itkilərə və ya zərərə səbəb olacağı gözlənildiyi halda mülki şəxslərə qarşı yönəlməyən hücumlar da qadağan edilir. Buna elmi ədəbiyyatda proporsionallıq prinsipi deyilir.
İyirmi dördüncü sülalə (Misir)
XXIV sülalə — üçüncü aralıq dövrdə hakimiyyətdə olmuş Qədim Misir sülaləsi. Misir tarixində ən qısa müddət hökmranlıq etmiş xanədanlıqlardan biridir.
Üçüncü aralıq dövrdə Misirdə mərkəzləşdirilmiş dövlət yox idi. Ölkə bir neçə yerə bölünmüşdü və ayrı-ayrı sülalələr tərəfindən idarə olunurdu.
XXIV sülalənin yalnız iki fironu məlumdur. Onlar Sais şəhəri və ətraf bölgələrin hakimləri idilər. XXII sülalənin zəiflədiyi bir dövrdə Tefnaxt adlı şəxs Nil deltasının qərbini ələ keçirib, müstəqil idarə etməyə başladı. Onu stellalarda "qərbin böyük hakimi" kimi adlandırırlar. Tefnaxtın hakimiyyətini daha geniş ərazilərə yaymaq istəyi uğursuzluqla bitdi. Bu dövrdə Yuxarı Misirdə XIII sülalənin hökmdarları hakimiyyətdə idilər.
Böyük Dördlük (Qərbi Avropa)
G4 kimi tanınan Qərbi Avropanın Böyük Dördlüyünə Fransa, Almaniya, İtaliya və Böyük Britaniyaya aiddir. Fransa və Böyük Britaniya rəsmi olaraq nüvə silahına malik dövlətlərdir və veto hüququna malik olmaqla Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik Şurasının daimi üzvləridir ki, bu da onlardan hər hansı birinin səviyyəsindən asılı olmayaraq, Şuranın hər hansı “əsaslı” qətnamə layihəsinin qəbulunun qarşısını almağa imkan verir. Böyük Britaniya 2016-cı ildə keçirilmiş referendum nəticəsində 2020-ci ildə üzvlüyünü başa vurmuş və bununla da, Avropa İttifaqına üzv olmayan yeganə Böyük Dördlük ölkəsi olmuşdur. Fransa, Almaniya, İtaliya və Böyük Britaniya Avropanın əsas iqtisadi gücləri hesab olunur və onlar ayrı-ayrılıqda G7 və G20-nin tamhüquqlu üzvləri kimi təmsil olunan Qərbi Avropa ölkələridir. Müharibələrarası dövrdən bəri onları "Avropanın Böyük Dördlüyü" adlandırırlar.
G4 termini ilk dəfə Fransa prezidenti Nikola Sarkozi Parisdə İtaliyanın baş naziri Silvio Berluskoni, Böyük Britaniyanın baş naziri Qordon Braun və Almaniya kansleri Angela Merkel ilə Böyük tənəzzül maliyyə böhranına cavab tədbirlərini nəzərdən keçirmək üçün Parisdə görüşə çağırdıqda istifadə edilmişdir. İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı onları “Dörd böyük Avropa ölkəsi” kimi təsvir edir.