По-русски
Dil
Növ
Lüğətlər
Lüğətlər → Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

HİRS

is. [ ər. ] Qəzəb, hiddət, acıq, qeyz.
İzzət qüssədən və Məhəmmədhəsən əmi hirsindən başladılar Əhməd kimi ağlamağa. C.Məmmədquluzadə.

◊ Hirs bağırsaqlarını (bağırsağını) kəsmək – bərk hirslənmək, hiddətlənmək, qəzəblənmək.
Hirsi təpəsinə (başına, kəlləsinə) vurmaq – bərk hiddətlənmək, çox hirslənmək, qəzəblənmək.
Cümşüd bəy qulaq asdı, qulaq asdı, hirsi təpəsinə vurdu və birdən-birə səsini ucaldıb dedi… E.Sultanov.

Hirsi tutmaq – hirslənmək, qəzəblənmək, acığı tutmaq.
[Sultan bəy:] Mənim də hirsim tutar, vurub öldürərəm. Ü.Hacıbəyov.

Hirsi yatmaq, soyumaq – hirsi keçmək, qəzəbi keçmək, sakitləşmək.
Xan eşikağasının sözlərindən mütəəssir olub, hirsi yatdı. Çəmənzəminli.
Sədrin hirsi soyudu. S.Rəhimov.

Hirsindən dodaqlarını (zəncir, cilov) çeynəmək (gəmirmək) – çox bərk hirslənmək, qəzəblənmək.
Mahmud hirsindən dodaqlarını çeynəyib, öz kişiliyini göstərməyi və arvadı evdə kötəkləməyi qət etdi. B.Talıblı.

Hirsindən qovrulmaq – hirsindən, acığından nə edəcəyini bilməmək, hirs boğmaq.
Hirsini basmaq (boğmaq, yemək) – hiddətini, hirsini yatırtmaq, özünü saxlamaq, hirsini, acığını büruzə verməməyə çalışmaq.
Ha adam istəyir hirsini yesin, dinməsin, insanı öz başına qoymurlar, dindirirlər. C.Məmmədquluzadə.
Elman hirsini boğub, Ceyran xanımın dalınca baxdı. M.Hüseyn.

#hirs #acıq #ötmək #hürr #hirslənmək #qəzəb #his #taya #tarım #ahın dağa-daşa #əlamət #alçaq #küsmək #xişm #dava #hirslənmə #acıqlı #məftun #acıq vermək #lovğa

Sinonimlər (yaxın mənalı sözlər)

  • HİRS hirs bax hiddət, acıq
  • HİRS qəzəb — qeyz — acıq — kin — hiddət
  • HİRS qərəz — ədavət
a b c ç d e ə f g h x i j k q l m n o ö p r s ş t u ü v y z
h ha he hə hı hi hm ho hö hu hü
HİPOTONİ́YA
HİRSLƏNDİRMƏ
OBASTAN VİKİ
Hirs
Hirs — bu və ya digər obyektin hərəkətləri nəticəsində insanda yaranan bəzi fenomen, qəzəb və ya qəzəbdən narazılıqda ifadə olunan mənfi duyğu və reaksiya, gərgin emosional cavab. Hirs qəbul edilən provokasiyaya, təhqirə və ya hədəyə güclü, narahat və qeyri-adekvat cavabı əhatə edir. Hirsli insan tez-tez ürək döyüntüsünün artması, qan təzyiqinin yüksəlməsi və adrenalin və norepinefrin səviyyələrinin artması kimi fiziki təsirlərlə üzləşir. Hirsin bir çox fiziki və zehni təsirləri ola bilər. Hirsin zahiri ifadəsi üz ifadələrində, bədən ifadələrində, fizioloji reaksiyalarda, bəzən isə ictimai aqressiv hərəkətlərdə müşahidə oluna bilər. Üz ifadələri qaşların içəriyə əyilməsindən tam qaşqabağa qədər dəyişə bilər. Müasir psixoloqlar hirsi, demək olar ki, bütün insanların zaman-zaman yaşadığı normal, təbii və yetkin bir duyğu və yaşamaq üçün funksional əhəmiyyəti olan bir şey kimi qiymətləndirirlər. Bununla belə, idarə olunmayan qəzəb şəxsi və ya sosial rifaha və başqalarına mənfi təsir göstərə bilər. Müasir cəmiyyətdə qəzəb tez-tez avtomobil idarə edərkən yaranır (“yol qəzəbi”).
Acacia gunnii var. hirsutior
Acacia gunnii (lat. Acacia gunnii) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin akasiya cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Acacia gunnii var. angustifolia Benth. Acacia gunnii var. hirsutior Benth. Acacia vomeriformis A.Cunn. ex Benth.
Acacia hirsuta
Acacia angustissima (lat. Acacia angustissima) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin akasiya cinsinə aid bitki növü. == Arealı == ABŞ-nin mərkəzi və cənubundan Argentinanın şimal-qərbinə qədər yayılmışdır.
Aegilops geniculata var. hirsuta
Aegilops geniculata (lat. Aegilops geniculata) — qırtıckimilər fəsiləsinin buğdayıot cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == == Arealı == Aegilops geniculata növü Kanar adaları, eləcə də Aralıq dənizi sahilləri-dan Əfqanıstana qədər yayılmışdır.
Aegilops ovata var. hirsuta
Aegilops geniculata (lat. Aegilops geniculata) — qırtıckimilər fəsiləsinin buğdayıot cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == == Arealı == Aegilops geniculata növü Kanar adaları, eləcə də Aralıq dənizi sahilləri-dan Əfqanıstana qədər yayılmışdır.
Agrostemma hirsuta
Agrostemma githago (lat. Agrostemma githago) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin qərənfilkimilər fəsiləsinin əkin qərənfili cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Agrostemma githago var. githago githago Agrostemma githago var. linicola (Terechov) K.Hammer Agrostemma githago var. macrospermum (Levina) K.Hammer Agrostemma gitthago Retz. Agrostemma hirsuta Gilib. [Invalid] Agrostemma hirsuta Stokes Agrostemma linicola Terechov Agrostemma macrospermum Levina Agrostemma nicaeensis Pers. Githago nicaeensis Link Githago segetalis St.-Lag. Githago segetum Link Githago segetum var.
Alnus hirsuta
Yumşaqtüklü qızılağac (lat. Alnus hirsuta) — bitkilər aləminin fıstıqçiçəklilər dəstəsinin tozağacıkimilər fəsiləsinin qızılağac cinsinə aid bitki növü.
Althaea hirsuta
Althaea hirsuta (lat. Althaea hirsuta) — bitkilər aləminin əməköməciçiçəklilər dəstəsinin əməköməcikimilər fəsiləsinin bəlğəmotu cinsinə aid bitki növü.
Anisantha tectorum var. hirsuta
Bromus tectorum (lat. Bromus tectorum) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin qırtıckimilər fəsiləsinin tonqalotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Anisantha pontica K.Koch Anisantha tectorum (L.) Nevski Anisantha tectorum var. hirsuta (Regel) Tzvelev Bromus abortiflorus St.-Amans Bromus australis R.Br. Bromus avenaceus Lam. Bromus dumetorum Lam. Bromus lateripronus St.-Lag. [Illegitimate] Bromus longipilus Kumm. & Sendtn. Bromus madritensis var.
Arabis hirsuta
Arabis hirsuta (lat. Arabis hirsuta) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ərəbotu cinsinə aid bitki növü.
Avena hirsuta
Avena barbata (lat. Avena barbata) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin qırtıckimilər fəsiləsinin yulaf cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Avena agadiriana B.R.Baum & G.Fedak Avena alba var. barbata (Link) Maire & Weiller Avena alba var. hirtula (Lag.) Emb. & Maire Avena alba var. wiestii (Steud.) Maire & Weiller Avena almeriensis Gand. Avena atheranthera C.Presl Avena atlantica B.R.Baum & G.Fedak Avena barbata subsp. atheranthera (J.Presl) Roche Afonso Avena barbata subsp. barbata barbata Avena barbata var.
Ballota hirsuta
Pseudodictamnus hirsutus subsp. hirsutus (lat. Pseudodictamnus hirsutus subsp. hirsutus) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin pseudodictamnus cinsinin pseudodictamnus hirsutus növünə aid bitki yarımnövü.
Bidens hirsuta
Bidens pilosa (lat. Bidens pilosa) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yatıqqanqal cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Bidens abadiae DC. Bidens abadiae var. abadiae abadiae Bidens abadiae var. pilosoides Sherff Bidens adhaerescens Vell. Bidens africana Klatt Bidens alausensis Kunth Bidens alba (L.) DC. Bidens alba var. radiata (Sch.Bip.) Ballard ex Melchert Bidens arenaria Gand. Bidens arenicola Gand. [Invalid] Bidens aurantiaca Colenso Bidens barrancae M.E.Jones Bidens bimucronata Turcz. Bidens bonplandii Sch.Bip.
Bromus tectorum var. hirsutus
Bromus tectorum (lat. Bromus tectorum) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin qırtıckimilər fəsiləsinin tonqalotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Anisantha pontica K.Koch Anisantha tectorum (L.) Nevski Anisantha tectorum var. hirsuta (Regel) Tzvelev Bromus abortiflorus St.-Amans Bromus australis R.Br. Bromus avenaceus Lam. Bromus dumetorum Lam. Bromus lateripronus St.-Lag. [Illegitimate] Bromus longipilus Kumm. & Sendtn. Bromus madritensis var.
Bulbophyllum hirsutissimum
Bulbophyllum hirsutissimum (lat. Bulbophyllum hirsutissimum) — səhləbkimilər fəsiləsinin bulbofillium cinsinə aid bitki növü.
Bulbophyllum hirsutiusculum
Bulbophyllum hirsutiusculum (lat. Bulbophyllum hirsutiusculum) — səhləbkimilər fəsiləsinin bulbofillium cinsinə aid bitki növü.
Bulbophyllum hirsutum
Bulbophyllum hirsutum (lat. Bulbophyllum hirsutum) — səhləbkimilər fəsiləsinin bulbofillium cinsinə aid bitki növü.
Calceolus hirsutus
Gövdəsiz zöhəçiçəyi (lat. Cypripedium acaule) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin zöhrəçiçəyi cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Fissipes acaulis (Aiton) Small, 1903 Cypripedium hirsutum Mill., 1768 Cypripedium humile Salisb., 1793 Cypripedium acaule f. albiflora E.L.Rand & Redfield, 1894 Calceolus hirsutus (Mill.) Nieuwl., 1913 Fissipes hirsuta (Mill.) Farw., 1917 Fissipes acaulis f. lancifolia House, 1920 Cypripedium acaule f. lancifolia House, 1924 Fissipes hirsuta f. albiflora (E.L.Rand & Redfield) Farw., 1938 Cypripedium acaule f.
Cardamine hirsuta
Kələkötür ürəkotu (lat. Cardamine hirsuta) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ürəkotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Arabis heterophylla G.Forst. ex DC. Cardamine africana subsp. borbonica (Bojer) O.E. Schulz Cardamine angulata Regel [Illegitimate] Cardamine borbonica Bojer Cardamine fagetina Schur Cardamine hirsuta var. apetala Soó Cardamine hirsuta f. apetala Soó Cardamine hirsuta var. exigua O.E.Schulz Cardamine hirsuta var. formosana Hayata Cardamine hirsuta f. glabra Schweinf.
Cardamine hirsuta subsp. flexuosa
Buruq ürəkotu (lat. Cardamine flexuosa) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ürəkotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Barbarea arisanensis (Hayata) S.S.Ying Cardamine arisanensis Hayata Cardamine debilis D.Don [Illegitimate] Cardamine decurrens Zoll. & Moritzi Cardamine drymeja Schur Cardamine duraniensis Revel ex Des Moul. Cardamine fallax var. glabra Nakai Cardamine flexuosa var. bracteata O.E.Schulz Cardamine flexuosa subsp. debilis O.E.Schulz Cardamine flexuosa var. debilis (O.E.Schulz) T.Y.Cheo & R.C.Fang Cardamine flexuosa var. flexuosa flexuosa Cardamine flexuosa var.
Cardamine hirsuta subsp. hirsuta
Kələkötür ürəkotu (lat. Cardamine hirsuta) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ürəkotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Arabis heterophylla G.Forst. ex DC. Cardamine africana subsp. borbonica (Bojer) O.E. Schulz Cardamine angulata Regel [Illegitimate] Cardamine borbonica Bojer Cardamine fagetina Schur Cardamine hirsuta var. apetala Soó Cardamine hirsuta f. apetala Soó Cardamine hirsuta var. exigua O.E.Schulz Cardamine hirsuta var. formosana Hayata Cardamine hirsuta f. glabra Schweinf.
Cardamine hirsuta subsp. puberula
Kələkötür ürəkotu (lat. Cardamine hirsuta) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ürəkotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Arabis heterophylla G.Forst. ex DC. Cardamine africana subsp. borbonica (Bojer) O.E. Schulz Cardamine angulata Regel [Illegitimate] Cardamine borbonica Bojer Cardamine fagetina Schur Cardamine hirsuta var. apetala Soó Cardamine hirsuta f. apetala Soó Cardamine hirsuta var. exigua O.E.Schulz Cardamine hirsuta var. formosana Hayata Cardamine hirsuta f. glabra Schweinf.
Cardamine hirsuta subsp. sylvatica
Buruq ürəkotu (lat. Cardamine flexuosa) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ürəkotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Barbarea arisanensis (Hayata) S.S.Ying Cardamine arisanensis Hayata Cardamine debilis D.Don [Illegitimate] Cardamine decurrens Zoll. & Moritzi Cardamine drymeja Schur Cardamine duraniensis Revel ex Des Moul. Cardamine fallax var. glabra Nakai Cardamine flexuosa var. bracteata O.E.Schulz Cardamine flexuosa subsp. debilis O.E.Schulz Cardamine flexuosa var. debilis (O.E.Schulz) T.Y.Cheo & R.C.Fang Cardamine flexuosa var. flexuosa flexuosa Cardamine flexuosa var.
Cardamine hirsuta var. apetala
Kələkötür ürəkotu (lat. Cardamine hirsuta) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ürəkotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Arabis heterophylla G.Forst. ex DC. Cardamine africana subsp. borbonica (Bojer) O.E. Schulz Cardamine angulata Regel [Illegitimate] Cardamine borbonica Bojer Cardamine fagetina Schur Cardamine hirsuta var. apetala Soó Cardamine hirsuta f. apetala Soó Cardamine hirsuta var. exigua O.E.Schulz Cardamine hirsuta var. formosana Hayata Cardamine hirsuta f. glabra Schweinf.
Cardamine hirsuta var. exigua
Kələkötür ürəkotu (lat. Cardamine hirsuta) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ürəkotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Arabis heterophylla G.Forst. ex DC. Cardamine africana subsp. borbonica (Bojer) O.E. Schulz Cardamine angulata Regel [Illegitimate] Cardamine borbonica Bojer Cardamine fagetina Schur Cardamine hirsuta var. apetala Soó Cardamine hirsuta f. apetala Soó Cardamine hirsuta var. exigua O.E.Schulz Cardamine hirsuta var. formosana Hayata Cardamine hirsuta f. glabra Schweinf.
Cardamine hirsuta var. flaccida
Buruq ürəkotu (lat. Cardamine flexuosa) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin ürəkotu cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Barbarea arisanensis (Hayata) S.S.Ying Cardamine arisanensis Hayata Cardamine debilis D.Don [Illegitimate] Cardamine decurrens Zoll. & Moritzi Cardamine drymeja Schur Cardamine duraniensis Revel ex Des Moul. Cardamine fallax var. glabra Nakai Cardamine flexuosa var. bracteata O.E.Schulz Cardamine flexuosa subsp. debilis O.E.Schulz Cardamine flexuosa var. debilis (O.E.Schulz) T.Y.Cheo & R.C.Fang Cardamine flexuosa var. flexuosa flexuosa Cardamine flexuosa var.

Digər lüğətlərdə