VİLAYƏTİ

ə. 1) vilayətə aid olan; 2) bəzi müğamların əsas şöbələrindən biri.

VİLAYƏT
VİLAYƏTPƏRVƏR
OBASTAN VİKİ
Balkan vilayəti
Balkan (türkməncə: Balkan welaýaty) — Türkmənistan Respublikasında I dərəcəli inzibati ərazi vahidi. Vilayətin inzibati mərkəzi etrap hüquqlu Balkanabad şəhəridir.
Bamyan vilayəti
Bamyan vilayəti (dəri ولایت بامیان) — Əfqanıstan İslam Respublikasının 34 vilayətindən biri. Vilayətin sahəsi 14.175 km², 2009-cu ilin əvvəlinə olan məlumata əsasən əhalisi 404.7 min nəfər, inzibati mərkəzi isə Bamyan şəhəridir. Vilayət əhalisinin 20%-i şəhərlərdə, 80%-i isə kəndlərdə məskunlaşıb. Əhalisi əsasən həzaralardan ibarətdir. Həmçinin vilayətdə az sayda tacik (15%) , tatar (kompakt halda Şebar rayonunda) və puştunlar yaşayır. 24 kənddə 5 mindən artıq puştun məskunlaşıb. Bütün vilayət əhalisinin 96%-i, vilayətdəki kənd əhalisinin 98%-i daricə danışır. Vilayət inzibati cəhətdən 7 rayona bölünür: Bamyan, Şebar, Saighan, Kahmard, Yakavlang, Pəncab, Varas.
Bayanxonqor vilayəti
1941-ci ildə yaradılan Bayanxonqor vilayətinin ərazisi 115 977 Km2-dır. Bayanxonqor vilayətinə 19 rayon (sum) daxilidir. 2017-ci ilə olan məlumatlara əsasən Bayanxonqor vilayətinin əhalisi 87 244 nəfərdir. Əhalinin mütləqi monqollardan ibarətdir.
Bağdad vilayəti
Bağdad vilayəti — Osmanlı İmperiyası tərkibində, 1864–1918–ci illərdə mövcud olmuş I dərəcəli inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Bağdad şəhəri idi.
Beca vilayəti
Beca vilayəti (ərəb. باجة‎) — Tunisin 24 vilayətindən biri. Beca vilayətinin ərazisi 3 740 km2-dır. Beca vilayəti Aralıq dənizinin sahilində yerləşir.
Becaya vilayəti
Becaya vilayəti — Becaya vilayətinin ərazisi 3 268 Km2-dır. Becaya vilayətinə 19 rayon daxilidir. 2008-ci ilə olan məlumatlara əsasən Becaya vilayətinin əhalisi 912 577 nəfərdir. Əhalinin mütləqi ərəblərdən ibarətdir.
Beyrut vilayəti
Beyrut vilayəti — Osmanlı İmperiyası tərkibində, 1888–1917-ci illərdə mövcud olmuş I dərəcəli inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Beyrut şəhəri idi.
Beşar vilayəti
Beşar vilayəti — Beşar vilayətinin ərazisi 162 200 km2-dır. Beşar vilayətinə 12 rayon daxilidir. 2008-ci ilə olan məlumatlara əsasən Beşar vilayətinin əhalisi 270 062 nəfərdir. Əhalinin mütləqi ərəblərdən ibarətdir.
Biskaya vilayəti
Biskaya vilayəti — İspaniyanın vilayəti. Biskaya vilayətinin ərazisi 2 218 km2-dır. İspaniyanın 50 vilayəti sırasında Biskaya vilayəti ərazisinə görə 49-cu yeri tutur. 2013-cü ilə olan məlumatlara əsasən Biskaya vilayətinin əhalisi 1 156 448 nəfərdir. İspaniyanın 50 vilayəti sırasında — vilayəti ərazisinə görə — pilləni tutur.
Biskra vilayəti
Biskra vilayəti — Biskra vilayətinin ərazisi 20 986 Km2-dır. Biskra vilayətinə 12 rayon daxilidir. 2008-ci ilə olan məlumatlara əsasən Biskra vilayətinin əhalisi 722 356 nəfərdir. Əhalinin mütləqi ərəblərdən ibarətdir.
Bisqaya vilayəti
Biskaya vilayəti — İspaniyanın vilayəti. Biskaya vilayətinin ərazisi 2 218 km2-dır. İspaniyanın 50 vilayəti sırasında Biskaya vilayəti ərazisinə görə 49-cu yeri tutur. 2013-cü ilə olan məlumatlara əsasən Biskaya vilayətinin əhalisi 1 156 448 nəfərdir. İspaniyanın 50 vilayəti sırasında — vilayəti ərazisinə görə — pilləni tutur.
Bitlis vilayəti
Bitlis vilayəti — Osmanlı İmperiyası tərkibində, 1875–1923–cü illərdə mövcud olmuş I dərəcəli inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Bitlis şəhəri idi.
Bizerta vilayəti
Bizerta vilayəti (ərəb. بنزرت‎) — Tunisin 24 vilayətindən biri. Bizerta vilayətinin ərazisi 3 750 km2-dır. Bizerta vilayəti Aralıq dənizinin sahilində yerləşir.
Blaqoyevqrad vilayəti
Blaqoyevqrad vilayəti (област Благоевград, oblast Blagoevgrad , Благоевградска област, Blagoevgradska oblast) - Bolqarıstanda inzibati ərazi vahidi.
Blida vilayəti
Blida vilayəti — Blida vilayətinin ərazisi 1 575 Km2-dır. Blida vilayətinə 10 rayon daxilidir. 2008-ci ilə olan məlumatlara əsasən Blida vilayətinin əhalisi 1 002 937 nəfərdir. Əhalinin mütləqi ərəblərdən ibarətdir.
Brest vilayəti
Brest vilayəti (belar. Брэ́сцкая во́бласць) — Belarusda inzibati–ərazi vahidi.
Bryansk vilayəti
Bryansk vilayəti (rus. Брянская область) — Rusiya Federasiyasının subyekti. Rusiyanın Avropa hissəsinin qərbində yerləşir. Mərkəzi federal dairəsinə daxildir. Sahəsi 34,9 min km².-dir. Əhalisi 1242,6 min nəfərdir (2014). 27 rayonu, 16 şəhəri, 25 şəhər tipli qəsəbəsi var. İnzibati mərkəzi Bryansk şəhəridir. Sənaye məhsullarının həcmi 32,45 mlrd. rubldur (2004).
Bədəxşan vilayəti
Bədəxşan vilayəti (puşt. د بدخشان ولایت , translit. Bədəxşan vilayət, fars. ولایت بدخشان‎, translit. Vilayət-i Bədəxşan) — Əfqanıstan İslam Respublikasının 34 vilayətindən biri. Sahəsi 44.059 km², 2009-cu ilin əvvəlinə olan rəsmi təxminə əsasən əhalisi 860.3 min nəfər, inzibati mərkəzi Feyzabad şəhəridir. Vilayət inzibati cəhətdən 13 rayona bölünür. Vialyətin əhalisi əsasən taciklərdən və özbəklərdən həmçinin az sayda qırğızlardan, uyğurlardan ibarətdir. Vilayətin Darvaz rayonunun əhalisini etnik farslar olan darvazi tayfası və Hind-Avropa dil ailəsinin Hind-İran qrupuna aid təngşevi tayfası təşkil edir. Qırğızlar Bədəxşan vilayətinin Vahan rayonun Böyük Pamir kəndində yaşayırlar və sayları təxminən 4 min nəfərdir.
Cambul vilayəti
Cambul vilayəti (qaz. Жамбыл облысы) — Qazaxıstanın cənubunda vilayət. İnzibati mərkəzi Taraz şəhəridir. 1939-cu il oktyabrın 14-də təşkil olunmuşdur. Vilayət məşhur qazax akını Cambul Cabayevin (1846 - 1945) şərəfinə adlanmışdır. Sahəsi 144,2 min km2 . 10 rayonu, 4 şəhəri, 13 qəsəbəsi var. Mərkəzi Taraz şəhərdir Ərazisi, əsasən, düzənlikdir. Şimal hissəsini Bədbəxttala s əhrası tutur. Cənub şərqi, şərqi və cənubu dağlıqdır.
Cenduba vilayəti
Cenduba vilayəti (ərəb. جندوبة‎) — Tunisin 24 vilayətindən biri. Cenduba vilayətinin ərazisi 3 100 km2-dır. Cenduba vilayəti Aralıq dənizinin sahilində yerləşir və Əlcəzair ilə həmsərhəddir.
Daşkənd vilayəti
Daşkənd vilayəti — Özbəkistanda vilayət. 1938-ci il yanvarın 15 -də təşkil edilmişdir. Sahəsi 15,3 min km², Әhalisi isə 2,6 milyon nəfərdir (2012). 15 tumanı (rayon), 16 şəhəri, 18 şəhər tipli qəsəbəsi var. Mərkəzi Daşkənd şəhəridir. Daşkənd vilayəti ərazisinin çox hissəsi dağ ətəyi düzənlikdir. Şimal-şərq və şərq hissələrini Qərbi Tyan-Şan dağlarının silsilələri (Çatkal– 4045 m, Pskem – 4299 m və s.) tutur. Daşkənd vilayəti yüksək seysmik zonadadır. Faydalı qazıntıları: qonur kömür, mis filizi, polimetallar, tikinti materialları və s. İqlimi kəskin kontinentaldır.
Daşoguz vilayəti
Daşoğuz vilayəti (türkm. Daşoguz welaýaty) — Türkmənistan Respublikasında inzibati ərazi vahidi. Vilayətin inzibati mərkəzi etrap hüquqlu Daşoğuz şəhəridir.
Diyarbəkir vilayəti
Diyarbəkir vilayəti — Osmanlı İmperiyası tərkibində, 1864–1922–ci illərdə mövcud olmuş I dərəcəli inzibati–ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Diyarbəkir şəhəri idi.
Dnepropetrovsk vilayəti
Dnepropetrovsk vilayəti, (ukr. Дніпропетровська область / Dnepropetrovska oblast) Ukraynada ərazi vahidi (vilayət). Dnepr çayı vilayəti iki yerə bölür. Vilayət mərkəzi Dnipro şəhəridir.
Donetsk vilayəti
Donetsk Vilayəti (ukr. Донецька область, Donec’ka oblast), Ukraynanın şərqində yerləşən ərazi vahidi (vilayət). SSRİ dövründə 1938-ci ildə Stalino adıyla tanınan ərazi vahidinin sahəsi 26,517 km²-dir.
Azərbaycan (Cənubi Qazaxıstan vilayəti)
Azərbaycan (qaz. Әзербайжан) — Cənubi Qazaxıstan vilayətinin Saryaqaş rayonunda kənd.
Bayan-Ölqiy vilayəti
Bayan-Ölqiy vilayəti (monqolca: Баян-Оглий аймаг; Qazaqça: Бай-Өлке; Azərbaycan Türkcəsi: Bay-Ölkə; "Zəngin Ölkə") — Monqolustanın 21 vilayətindən (aymaqından) biri. Özündə 13 rayonu (sumu) birləşdirən Bayan-Ölqiy vilayətinin ərazisi 45 704 Km2-dır. 1939-cu ildə yaradılan Bayan-Ölqiy vilayətinin ərazisi 45 704 Km2-dır. Bayan-Ölqiy vilayətinə 13 rayon (sum) daxilidir. Vilayətini paytaxtı Tsaqaannuur şəhəridir. 2017-ci ildə olan məlumatlara əsasən Bayan-Ölqiy vilayətinin əhalisinin 88,7% i Qazaqlardan ibarət olup cəmi 101 592 nəfərdir.
Blaqoveşensk (Amur vilayəti)
Blaqoveşensk — Rusiya Federasiyasında yerləşən şəhər, Amur vilayətinin inzibati mərkəzidir.
Bokovski rayonu (Rostov vilayəti)
Bokovski rayonu — Rusiyanın Rostov vilayəti ərazisində yerləşən inzibati rayon. Rayon mərkəzi Bokovski stanisasıdır. Bokovski rayonunun sahəsi 1927 km² ərazini əhatə edir və Rostov vilayətinin şimalında yerləşir. Şərqdə Volqodonsk vilayəti, cənub-şərqdə Sovetski rayonu, cənubda Kaşarski rayonu, qərbdə Verxnedonski rayonu, şimalda Şoloxov rayonu ilə sərhədlənir. Rayon ərazisindən Çir çayı axır. Rayonun ərazisi bitki və heyvanlar aləmi ilə zəngindir. İnzibati mərkəzi olan Bokovski stanisası Rostov-na-Donu şəhərindən 340 km məsafədə yerləşir. Ona ən yaxın rayon mərkəzi Kaşardır. Kaşara olan məsafə 70 km təşkil edir. Yayon mərkəzindən Volqoqrada olan məsafə 280 km, Krasnodara olan məsafə 604 km, Moskvaya olan məsafə 999 km təşkil edir.
Böyük Qafqaz fiziki-coğrafi vilayəti
Böyük Qafqaz fiziki-coğrafi vilayəti — Azərbaycanın fiziki-coğrafi vilayəti. Böyük Qafqaz dağları Azərbaycanın şimal və şimal-şərq hissələrini əhatə edir. Əsas hissəsini Baş Qafqaz silsiləsi tutur. Baş Qafqaz silsiləsinin şimalında Yan silsilə, cənubunda Niyaldağ və Qovdağ silsilələri, cənub-şərqində Ləngəbiz və Qobustan alçaq dağlığı, Ələt tirəsi və Abşeron yarımadası yerləşir. Vilayətin şimal-şərqində Qusar maili düzü və Samur-Dəvəçi ovalığı yerləşir. Vilayətdə mezozoy və kaynozoy erasının süxurları yayılmışdır. Ən fəal seysmik hərəkətlər Şamaxı-İsmayıllıda müşahidə olunur. Vilayətdə palçıq vulkanları geniş yayılmışdır. Neft və təbii qaz, tikinti materialları, mineral sular əsas təbii sərvətlər hesab olunur. Vilayətdə bütün iqlim tiplərinə rast gəlinir (yayı quraq keçən soyuq iqlim tipindən başqa).
Böyük Qafqaz fiziki-coğrafi vilayətinin ekocoğrafi problemləri.
Böyük Qafqaz fiziki-coğrafi vilayəti — Azərbaycanın fiziki-coğrafi vilayəti. Böyük Qafqaz dağları Azərbaycanın şimal və şimal-şərq hissələrini əhatə edir. Əsas hissəsini Baş Qafqaz silsiləsi tutur. Baş Qafqaz silsiləsinin şimalında Yan silsilə, cənubunda Niyaldağ və Qovdağ silsilələri, cənub-şərqində Ləngəbiz və Qobustan alçaq dağlığı, Ələt tirəsi və Abşeron yarımadası yerləşir. Vilayətin şimal-şərqində Qusar maili düzü və Samur-Dəvəçi ovalığı yerləşir. Vilayətdə mezozoy və kaynozoy erasının süxurları yayılmışdır. Ən fəal seysmik hərəkətlər Şamaxı-İsmayıllıda müşahidə olunur. Vilayətdə palçıq vulkanları geniş yayılmışdır. Neft və təbii qaz, tikinti materialları, mineral sular əsas təbii sərvətlər hesab olunur. Vilayətdə bütün iqlim tiplərinə rast gəlinir (yayı quraq keçən soyuq iqlim tipindən başqa).
Böyük Qafqaz təbii vilayətinin fiziki-coğrafi rayonunun iqlimi

Digər lüğətlərdə