Çikdamal

Çikdamal — İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında, indiki Hamamlı (Spitak) rayonunda kənd.[2]

Kənd
Çikdamal
40°51′41″ şm. e. 44°16′22″ ş. u.HGYO
Ölkə  Ermənistan
Region Pəmbək mahalı
Rayon Hamamlı rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Mərkəzin hündürlüyü 1.930 m
Saat qurşağı UTC+4
Əhalisi
Əhalisi
  • 2.515 nəf. (2011)[1]
Rəsmi dili
Xəritəni göstər/gizlə
Çikdamal xəritədə
Çikdamal
Çikdamal
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rayon mərkəzindən 3 km məsafədə, Pəmbək çayının yanında, Çubuxlu dağının ətəyində yerləşir.

1937-ci ilə kimi Quqark (Qarakilsə) rayonunun tərkibində olmuşdur. 31 dekabr 1937-ci ildə yaradılan Hamamlı (Spitak) rayonunun inzibati ərazi bölgüsünə daxil edilmişdir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində[3] qeyd edilmişdir. Kənddə e.ə.I minilliyə dair qala divarlarının qalıqları vardır.

Erməni mənbələrində bu qalanın farslara aid olduğu göstərilir[4].

Bu, erməni saxtakarlığının bir nümunəsidir. Onlar izi azdırmaq üçün türkləri farslar kimi təqdim edirlər. Elə vaxtilə İrəvan qalasının da farslara məxsus olduğunu qeyd edirdilər.

Bu gün İrəvan şəhərində azərbaycanlılara məxsus olan Göyməscid məscidi də farslara məxsus tarixi abidə kimi təqdim olunur. Digər tərəfdən Çikdamal kəndinin əsasının 1873 - cü ildə qoyulduğunu yazırlar[5].

Əgər kənd 1873 - cü ildə yaradılıbsa, e.ə. I minilliyə aid qala hansı kəndin ərazisində tikilmişdir? Digər tərəfdən, elə erməni mənbələrində ermənilərin 1828-29cuillərdə Çikdamal kəndinə köçürüldüyü göstərilir[6][7].

Bütün bunların hamısı erməni saxtakarlığını əyani şəkildə göstərir.

Toponim türk dilində «sərhəd, mərz» mənasında işlənən çik sözü ilə[8] Azərbaycan dilındə, «ev, bina, tikili», «bir ya iki tərəfi açıq, üstüörtülü yer, tikili», «pəyə, dəyə, qazma» mənasında işlənən dam sözünün[9][10] birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Toponimin sonundakı «al» topoformantdır. «Çik» sözü türk dilində «dar dərə» mənasında da işlənir[11] «Sərhəddə yerləşən ev, yaşayış məntəqəsi, kənd» mənasını bildirir. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir.

Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 25.l.1978-ci il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Areveşoq qoyulmuşdur.

Əhalisi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ermənilər buraya 1828-1829 - cu illərdə İranın Maku vilayətindən köçürülmüşdür[7].

Burada 1897-ci ildə ermənilərdən başqa, 7 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır.

Onlar XX əsrin əvvəllərində sıxışdırılaraq kənddən çıxarılmışdır. İndi ermənilər yaşayır.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
  2. ↑ PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 2002, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2
  3. ↑ Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскaго края, изданiя Кавказскaго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913. s.284
  4. ↑ Ermənistan Sovet Ensiklopediyası, IX c., İrəvan, 1983, s.17
  5. ↑ Ermənistan Sovet Ensiklopediyası, IX c., s.17
  6. ↑ Ermənistan Sovet Ensiklopediyası, XI c., İrəvan, 1983. s.17;
  7. ↑ 1 2 Hakopyan T.X., MəlikBaxşyan St.T., Barseğyan O.X. Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti, (erməni dilində). I c., AD, İrəvan, «İrəvan Universiteti», 1986. s.424
  8. ↑ Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., «Мысль», 1984. s.615
  9. ↑ Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti, II c., Bakı, «Elm», 1980. s.26
  10. ↑ Мурзаев Э.М. Словарь народных географических терминов, М., «Мысль», 1984. s.170-171
  11. ↑ Радлов В.В. Опыт словарья тюркских наречий, т.III, ч.2, СПб, 1905. s.2111