Tapın görək

Tapın görək — Azərbaycanda ən çox yazqabağı (bayramqabağı) günlərdə əsasən uşaq və gənclər arasında, geniş şəkildə oynanılan qədim oyunlarından biridir.

Ümumi məlumat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bu oyun bəzi bölgələrdə "Qələndər, ay Qələndər", bəzən "Sual-cavab" adlandırılsada bu oyun əsasən "Tapın görək" oyunu kimi təşəkkül tapmışdır.

Bu oyunun da Azərbaycanın ayrı-ayrı bolgələrində muxtəlif adları ("Yengəla ha, yengəla", "Quşum-quşum", "Durna-durna", "Səməndər, ay Səməndər", "Yalan-palan", "Bir quşum var bu boyda" və s.) məlum idi.[1]

Oyunun qaydaları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tapın görək oyununa hazır olan uşaqlar sanama yolu ilə bir nəfəri oyun başçısı (usta, ya molla) seçirlər. Oyun başçısı(usta, ya molla) seçiləndən sonra uşaqları sıraya düzür və bir turna başda durana(sırada birinci dayanana) verərlər.

Özü isə nisbətən bir uca yerə çıxıb nəzərdə tutduğu bir quşu, heyvanı və yaxud da başqa bir əşyanın əlamətlərini və hərəkətlərini uşaqlara nişan verməklə söyləyərlər:

Bir quşum var buxartana,
Qələndər ay, qələndər.
Dimdiyi var buxartana,
Qələndər ay, qələndər.
Su içər buxartana,
Qələndər ay, qələndər.
Gözləri var buxartana,
Qələndər ay, qələndər.
Qanadları buxartana,
Qələndər ay, qələndər.
Başı mənim, ayağı sizin,
İndi bunu siz tapın görək.

Əvvəlcə uşaqlar növbə ilə cavab verməlidirlər. Hər kəs öz ağlına gələni bir şeyə oxşadar və deyər. Düz deməyən şəxs turnanı yanındakına verməlidir.

Hər hansı kəs düz desə oyun başçısı(usta, ya molla) deyər: "palan"

O vaxt cavabı düz tapan turna ilə o biri uşaqları döyər. Beləcə sual-cavab davam edər. Hər vaxt molla deyərsə ki, "yalan" uşaqlar çalışırlar ki, cavabı düz tapandan turnanı alsınlar və ya onu tutsunlar. O da çalışar ki, qaçaraq özünü oyun başçının(ustanın, ya mollanın) yanına çatdırsın. O, başçının(ustanın, ya mollanın) yanına çatandan sonra oyunun dövrü qurtarır, oyun yenidən başlayarlar. Yox əgər turnanı kimsə alarsa suallara o, cavab verir.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ Azərbaycan etnoqrafiyası, Bakı-2007, "Şərq-Qərb" nəşriyyatı. Üç cilddə. III cild. səh. 483. ISBN 978-9952-34-152-2