Neftçi

Neftçi PFK — Bakı şəhərini təmsil edən Azərbaycan futbol klubu. Azərbaycan Premyer Liqasında çıxış edir. Klubun müşahidə şurasının sədri Hafiz Zeynalovdur.

Neftçi PFK
Klubun tam adı	Neftçi Peşəkar Futbol Klubu
Ölkə	Azərbaycan
Ləqəb(lər)	"Flaqman" "Xalq komandası"' "Neftçilər" "Ağ-Qaralar"
Rəng(lər)	ağ-qara
Yaranma tarixi	18 mart 1937 (87 il əvvəl) (1937-03-18)[1]
Stadionu	Neftçi Arena
Tutumu	11.000
Baş məşqçisi	Samir Abasov
Kapitanı	Rza Cəfərov
Liqa	Azərbaycan Premyer Liqası
2024-25	8.
Ev forması Səfər forması Üçüncü forma
Rəsmi saytı
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

"Neftçi" klubu "Qarabağ" klubu ilə yanaşı bütün Azərbaycan çempionatlarında iştirak edən iki komandadan biridir. "Neftçi" 9 dəfə Azərbaycan Premyer Liqasına, 6 dəfə Azərbaycan Kubokuna və 2 dəfə Azərbaycan Superkubokuna sahib olmuşdur. Həmçinin, komanda beynəlxalq miqyasda 1 dəfə Birlik Kubokuna sahib olmuşdur; bu Azərbaycan futbol klublarının beynəlxalq səviyyədə qazandığı ilk kubok olmuşdur.

2012-ci ildə, "Neftçi" UEFA Avropa Liqasının "play-off" mərhələsində Kiprin "APOEL" klubunu iki oyunun nəticəsinə görə 4–2 hesabıyla məğlub edərək yarışın qrup mərhələsinə vəsiqə qazanan ilk Azərbaycan komandası olmuşdur.^[2][3]

Əsas məqalə: Neftçi PFK-nın mövsümlərinin siyahısı

1936-cı ilin mayında SSRİ Xalq Komissarları Soveti idman komandalarının və yarışlarının təşkili ilə bağlı yeni qərar verir. Həmin qərara əsasən, xalq komitələrinin əsasında yaradılmış idman cəmiyyətləri ləğv edilir, istehsalatın ayrı-ayrı sahələrində və Həmkarlar İttifaqlarının nəzdində yeni könüllü idman cəmiyyətləri yaradılır. Ardınca isə, SSRİ-də idman yarışları yığmaların arasında yox, məhz yeni yaradılan cəmiyyətlər arasında keçirilməyə başlayır. Bu isə yeni mərhələnin başlanğıcı idi. Təşkilatçılar bu sistemin daha uğurlu alınacağına ümid bəsləyirdilər.

Həmin prosesin təzahürü olaraq, əvvəllər “Balaxanı Futbolçular Dərnəyi” və “Tərəqqi” (“Proqres”) adı altında çıxış etmiş “Leninneft” Neftçıxarma İdarəsinin komandası “Neftyanik”in bazasına çevrilir. İdman Cəmiyyətinin ilk sədri isə həmin dövrlərdə fəal təşkilatçı kimi ad çıxaran M.Səadətxan olur. 21 mart 1937-ci ildə işıq üzü görən “Azərbaycan Bədən Tərbiyəçisi” qəzetində komandanın heyəti belə təqdim edilir: Cəfərov, İsmayılov, Rıjov, Vıboronov, Nexoroşev, Nifontov, Abramov, Kuznetsov, Luşnikov, Mironov, Ştırlin, Makaqonov, Krasilnikov, Sidorenko. İlk rəsmi oyununda İrəvan təmsilçisi “Dinamo”nu məğlub edən “Neftyannik” SSRİ kuboku uğrunda yarışda 1/16 final mərhələsinə qədər irəliləyə bilir. Azərbaycan təmsilçisinin kubokun finalına gedən yolunu Tbilisi “Dinamo”çuları kəsir.^[4]

Sovet dövründə Azərbaycan futbolunun tarixi demək olar ki, “Neftçi" ilə bağlı olub. Bu komanda bir növ indiki Azərbaycan yığma komandası statusunu daşıyıb. Lakin “Neftçi" SSRİ çempionatında ciddi uğur əldə edə bilməyib. Yalnız 1966-cı ildə qazanılan bürünc medal istisnadır. SSRİ dövründə paytaxt klubu bir çox uğursuz dönəmlər yaşayıb. Hətta komanda 1-ci dəstəyə də düşüb.^[5]

1922-ci ildən SSRİ birincilikləri şəhərlərin yığma komandalarının iştirakıyla keçirilirdi. 1937-ci ildən isə qərara alındı ki, çempionat klub komandalarının iştirakıyla təşkil edilsin. Həmin vaxt Azərbaycan SSR-də bir neçə sahənin təmsilçisi olsa da, neft sahəsi sanki unudulmuşdu, halbuki həmin dövrdə Bakı artıq neft şəhəri kimi şöhrət qazanmışdı. Buna görə də "qara qızıl" sahəsində çalışanlar tezliklə 18 mart 1937-ci ildə futbol komandası yaratdılar. Ad üzərində də çox fikirləşmək lazım gəlmədi. Elə öz adlarını da komandaya verdilər, amma həmin dövrdə rus dili daha işlək olduğundan komanda əvvəlcə "Neftyannik" adlandırıldı. Komandanın geyimində və emblemində də onun neftçilərə məxsus olduğunu bildirən nişanələr əks olundu. Emblemdə neft buruğunun fonunda kiril əlifbasının "H" hərfi — "Neftyannik" sözünün birinci hərfi idi. Təbii ki, "qara qızıl"ın da rəngi formanın əsasını təşkil etdi. Həmin dövrdə neftlə bərabər "ağ qızıl" adlandırılan pambıq da Azərbaycan SSR-in şöhrətlənməsində neftdən az rol oynamadığından qərara alındı ki, pambığın rəngi də formada əks olunsun. O vaxtdan Azərbaycan futbolunun tarixinə çevrilən "Neftçi" ağ-qara rənglərə sadiq qaldı.^[6]

"Neftçi" ilk rəsmi matçını 24 may 1937-ci ildə keçirib. Bu həmçinin, komandanın debüt oyunu idi. SSRİ Kubokunun 1/64 finalında o zaman "Neftyannik" adlanan komanda Bakının "Dinamo" stadionunda 5 min azarkeşin izlədiyi matçda İrəvan "Dinamo"sunu 1:0 hesabı ilə məğlub etmişdir. Pavel Ştirlinin 87-ci dəqiqə vurduğu qol "Neftçi"nin tarixində ilk qol idi. Həmin oyunun hakimi Tbilisidən olan Nikolay Larionov olmuşdur^[7]. Komandanın baş məşqçisi Aleksandr Qnezdov, kapitanı isə heyətdəki yeganə azərbaycanlı Məmməd-Əli İsmayılov idi^[8][9].

Müharibənin başlaması ilə əlaqədar olaraq, futbolçular da Böyük Vətən müharibəsinə yollandılar. Müharibədə həlak olanlar arasında müharibəyəqədərki dövrdə komandanın şərəfini qorumuş Mirmehdi Ağayev də vardı. Müharibə sona yaxınlaşdıqca artıq komanda da fəaliyyətini bərpa edirdi.

"Neftyanik" sözünün "Neftçi"yə çevrilməsi Mərkəzi Komitədə ideoloji şöbənin katibi Cəfər Cəfərovun təşəbbüsü ilə olmuşdur.^[11]

1960-cı illərin əvvəlləri komanda üçün heç də uğurlu keçməyib. Bu isə rəhbərliyi narahat etməyə bilməzdi. “Neftçi"nin 1964-cü il mövsümündə 12-ci, bir il sonra isə 11-ci pilləylə kifayətlənməsi futbolçuların arxayınlıqlarıyla izah edilirdi. Rəhbərlik 1965-ci il mövsümünün birinci dövrəsindən sonra məşqçi dəyişikliyinə əl atsa da, (Ələkbər Məmmədovu Vasili Sokolov əvəz etdi) irəliləyiş olmadı.^[5] "Neftçi" SSRİ çempionatlarında ən böyük uğurlarından birini 1966-cı ildə qazandı. Klub vaxtilə "kiçik Avropa çempionatı" adlanan SSRİ çempionatının güclülər dəstəsində fəxri kürsüyə yüksələn ilk və yeganə Azərbaycan klubudur. Əhməd Ələsgərovun başçılıq etdiyi "Neftçi" həmin il SSRİ çempionatının bürünc medalına sahib çıxdı.^[12] Azarkeşlər “bürünc il"indən sonra “Neftçi”dən daha yüksək əyarlı medallar umurdular. Təəssüf ki, 1967-ci il çempionatında “Neftçi"nin işləri o qədər də uğurlu alınmadı. Xüsusilə də, köhnə “xəstəlik" inkişaf etməyə başlamışdı: rəqib meydanında zəif oyun və bunun nəticəsində alınan məğlubiyyətlər. Çempionatın sonlarına yaxın “Neftçi"nin ilk onluğa düşəcəyi belə inandırıcı görünmürdü. Amma finişdə Neftçi inanılmaz dönüş göstərdi. Son 5 turda qazanılan 5 qələbə “Neftçi"ni çempionatı 5-ci pillədə başa vurmağa imkan verdi. Növbəti mövsümdə də “Neftçi" eniş dövrünü davam etdirdi. 1968-də Azərbaycan SSRİ çempionatında ilk (və sonuncu) dəfə 2 komandayla təmsil olunmuşdu. Amma nə Gəncə “Dinamo"su (indiki Kəpəz), nə də “Neftçi" tam potensialını aça bilmədi. Əgər gəncəlilərin qarşısına güclülər dəstəsində yerini möhkəmlətmək məqsədi qoyulmuşdusa, Neftçi medallar uğrunda mübarizə aparmalı idi. Amma “Dinamo" elitanı tərk etdi, “Neftçi" isə yalnız 9-cu oldu.^[5]

1969-da 7-ci olan komandada 1970-ci ildə eniş başladı. Anatoli Banişevski artıq əvvəlki kimi deyildi və böyük futbolu tərk etmişdi, Tuayev Orconikidze (indiki Vladiqafqaz) “Spartak"ına, Markarov isə “Ararat"a keçmişdi. Oqtay Atayevin “Ot “Proqress"a do “Neftçi" kitabında yazdığı kimi, rəhbərlik də artıq məsuliyyət hissini itirmişdi və futbolçularda həddən artıq arxayınlıq yaranmışdı. Komanda mövsümü çox pis başa vuraraq, əvvəlki illə müqayisədə 4 pillə gerilədi. SSRİ Kubokunun yarımfinalınadək irəliləməyi bacaran “Neftçi" burada Tbilisi “Dinamo"suna 0:1 hesabı ilə uduzaraq mübarizəni dayandırdı. Respublika rəhbərliyi baş məşqçi Əhməd Ələsgərov, məşqçi Valentin Xlıstov və rəis Rauf Adıgözəlovu tutduqları vəzifədən azad etdi. Ələkbər Məmmədov baş məşqçi təyin edildi, Tuayevlə Banişevski komandaya qayıtdılar.

70-ci illər klubun tarixində ən uğursuz dönəm sayıla bilər. Çünki həmin dövrün demək olar ki, yarısını komanda I Dəstədə keçirib. Belə ki, 1972-ci ildə aşağı eşalona yuvarlanan “ağ-qaralar" bir də 4 ildən sonra eltaya qayıda bilib. “Neftçi" 80-ci illərdə də ciddi uğur qazana bilmədi. Daim turnir cədvəlinin aşağısında olan komanda 1982-ci il mövsümündə az qala yenidən 1-ci dəstəyə düşəcəkdi. Krasnodarın “Kuban" komandası ilə eyni xal toplayan “Neftçi" 14-cü yeri tutaraq yalnız bəxt sayəsində yüksək dəstədə qala bilmiş, “Kuban" isə 1-ci dəstəyə düşmüşdü. 1984 və 1985-ci illərdə isə “Neftçi"ni təhlükəli zonadan cəmi 1 xal ayırmışdı. Komandanın 80-ci illərdəki ən böyük uğuru isə 1987-ci ildə tutduğu 9-cu yer idi. O da 16 komanda arasında, yenə də “ekvator"dan aşağıda. Belə çıxışla “Neftçi" gec-tez yüksək dəstəni tərk etməli idi. Bu arzuolunmaz hadisə də 1988-ci ildə keçirilən çempionatda baş verdi. SSRİ dağılana kimi növbəti 3 mövsümü 1-ci dəstədə çıxış edən “Neftçi" oranın ortabablarından birinə çevrildi. Hətta sonuncu mövsümdə 22 komanda arasında ancaq 15-ci yeri tuta bildi.^[5]

Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra da futbol həvəskarları "Neftçi"nin timsalında parlaq oyununun şahidi oldular. Təsadüfi deyil ki, 1992-ci ildə futbol üzrə ilk milli Azərbaycan çempionatında qızıl medallar məhz "Neftçi"yə qismət oldu. Paytaxt komandasına çempion titulunu Əhməd Ələsgərov qazandırdı. Növbəti nailiyyət bundan 3 il sonra əldə edildi. "Neftçi" 1995-ci ildə Vaqif Sadıqovun rəhbərliyi altında ölkə kuboku uğrunda yarışda bütün rəqiblərini üstələdi. 1995/1996 mövsümünü isə "Neftçi" üçün unudulmaz çempionatlardan biri kimi xarakterizə etmək mümkündür. Çünki klub həmin mövsümü həm ölkə çempionu, həm də ölkə kubokunun qalibi kimi "qızıl dubl"la başa vurdular. Çempionluqla yanaşı, ölkə kubokunun qazanılmasında 3 məşqçi — Vaqif Sadıqov, Asif Əliyev və Kazbek Tuayevin əməyi keçdi.^{[mənbə göstərin]}

Vaqif Sadıqov həmçinin "Neftçi" klubuna 1993 və 1995-ci illərdə Azərbaycan Superkubokunu da qazandırmışdır.^[13]

"Neftçi" 3-cü dəfə 1997-ci ildə çempion adına layiq görüldü, lakin AFFA yekunda əsas və yeniyetmə komandaların topladığı xalların cəmini əsas götürərək, qızıl medalları "Qarabağ"a verdi. Hər halda, ədalət öz yerini tapdı. UEFA çempion qismində "Neftçi"ni tanıdı və Çempionlar Liqasında iştirak hüququna da flaqman yiyələndi.^{[mənbə göstərin]}

1999-cu ildə növbəti dəfə "Neftçi" klubu ölkə kubokunu Kazbek Tuayevin sayəsində qazandı.^{[mənbə göstərin]}

2004-cü ildə ağ-qaralar ikinci dəfə "qızıl dubl"a imza atdılar. Kazbek Tuayevin yetirmələri 2004-cü ildə həm milli çempionatda, həm də ölkə kubokunda hamıdan güclü oldular.^{[mənbə göstərin]}

2005-ci ildə Ağasəlim Mircavadovlu "Neftçi" çempionatın sonunda "Xəzər Lənkəran" klubu ilə eyni xal yığdığı üçün çempionu müəyyənləşdirmək üçün "Qızıl oyun" keçirildi. Gəncə şəhər stadionunda keçirilən oyunda ağ-qaralar "Xəzər-Lənkəran"ı 2:1 hesabı ilə üstələyərək, ardıcıl ikinci dəfə çempionluğu bayram etdi.^[14]

Bundan başqa, flaqman beynəlxalq turnirlərdə də ölkəmizi layiqincə təmsil edib. "Neftçi" avrokuboklarda ilk dəfə qələbə qazanıb (1996-cı ildə Bakıda Bolqarıstan "Lokomotiv"i üzərində 2:1 hesablı qələbə), Çempionlar Liqasında 2 il ardıcıl mərhələ adlayıb (2004/05 və 2005/06 mövsümlərində), avrokuboklarda ilk səfər qələbəsinə nail olub (2005-ci ildə İslandiyada "Hafnarfyordur" üzərində 2:1 hesablı qələbə), avrokuboklarda iki mərhələ adlayan ilk komanda olub (2008-ci ildə İntertoto Kubokunda).^{[mənbə göstərin]}

Flaqman, həmçinin "MDB və Baltikyanı ölkələrin çempionlarının Birlik kuboku" uğrunda yarışda ilk dəfə finala yüksələn (2005-ci il) və ilk dəfə baş mükafata sahib çıxan (2006-cı il) Azərbaycan klubudur.^[15]

APOEL 1–3 Neftçi (UEFA Avropa Liqası Pley-of mərhələsi 30–08–2012).

2011-ci ildə flaqman Arif Əsədovun rəhbərliyi altında 6 ildən sonra sona 3 tur qalmış 6-cı dəfə Azərbaycan çempionu oldu.^[16][17][18] 2012-ci ildə ardıcıl ikinci mövsüm çempion olan "Neftçi" bu dəfə bunu Böyükağa Hacıyevin başçılığı ilə əldə etdi.^[19][20]

2011–12-ci il mövsümünün qalibi kimi Çempionlar Liqasına vəsiqə qazanmış "Neftçi" mübarizəyə ikinci mərhələdən başladı. Flaqman bu mərhələdə Gürcüstan çempionu "Zestafoni"ni iki oyunun nəticəsinə görə mübarizədən kənarlaşdırdı. Bakıda keçirilmiş ilk matçda rəqibini 3–0 hesabı ilə məğlub etmiş komandamız səfərdə rəqibi ilə heç-heçə etdi. 2–2. Növbəti mərhələdə Flaqman İsrailin "Kiryat Şmona" klubuna uduzsa da, Avropa Liqasının pley-off mərhələsində çıxış etmək imkanı əldə etdi. Pley-off mərhələsində Kiprin "APOEL" klubunu iki oyunun nəticəsinə görə 4–2 (1–1,3–1) məğlub etmiş Flaqman Azərbaycan futbolu tarixində avrokuboklarda qrup mərhələsinə vəsiqə qazanmış ilk klub oldu.^[21][22]

"Neftçi" Avropa Liqasının qrup mərhələsində, qitənin ən güclü 10 klubundan biri hesab edilən İtaliya "İnter"i, eləcə də Rusiyanın "Rubin" və Serbiyanın "Partizan" klubları ilə qarşılaşdı. "Partizan"la hər iki oyunda heç-heçə etmiş "Neftçi", "İnter"lə "Cüzeppe Meazza" stadionunda sülh bağladı. 2–2^[23][24]

2012/2013 mövsümündə Böyükağa Hacıyevin ardıcıl 2-ci çempionluğu, komandanın isə ardıcıl 3 mövsüm çempion olması, bununla yanaşı, həm də ölkə kubokunu qazanması "Neftçi"nin Azərbaycan futbol tarixi ərzində 3-cü dəfə "Qızıl dubl" edən ilk komanda olmasına səbəb olmuşdur.^[25][26]

UEFA Çempionlar Liqasının 2013–2014 mövsümündə 2-ci təsnifat mərhələsindən mübarizəyə başlayan "Neftçi" Albaniyanın "Skenderbeu" komandasına iki oyunun nəticəsinə görə ümumi hesabda 0–1 hesabıyla məğlub olaraq yarışı erkən tərk etməli oldu. Məhz bu uğursuzluqdan sonra Böyükağa Hacıyev istefa verdi və komanda müvəqqəti olaraq Tərlan Əhmədovun başçılıq etdiyi məşqçilər korpusuna həvalə edildi.^[27][28][29]

2013-cü ildə Azərbaycan Superkubokunda əzəli rəqibi "Xəzər Lənkəran"-a minimal hesabla məğlub olan "Neftçi" Tərlan Əhmədovu istefaya göndərdi.^[30] 2013-cü il oktyabrın 26-da "Neftçi" klubu Nazim Süleymanovu klubun baş məşqçisi təyin etdi.^[31] 2014-cü ilin yanvarın 8-də Nazim Süleymanov istefa verdi.^[32]

2014-cü il yanvarın 11-də yarım illik fasilədən sonra Böyükağa Hacıyev yenidən baş məşqçi təyin olundu.^[33] 2014-cü il mayın 22-də "Neftçi" klubu 6-cı dəfə Azərbaycan Kubokununa sahib oldu. Beləki, Böyükağa Hacıyevin yetirmələri ardıcıl olaraq 2-ci dəfə kuboku başı üzərinə qaldırdı.^[34]

2013–2014-cü il mövsümündə Kubokun qalibi olan komanda UEFA Avropa Liqasının II təsnifat mərhələsindən yarışa başladı. Neftçi ilk öncə Sloveniyanın Koper komandasını iki oyunun nəticəsinə görə mübarizədən kənarlaşdırdı. Bakıdakı ilk matçda rəqibinə 1–2 hesabıyla məğlub olan komandamız səfərdə bunun əvəzini çıxdı. 2–0. Növbəti mərhələdə komandamız Gürcüstanın Çikura komandası ilə mübarizəyə davam etdi. Bakıdakı ilk oyunda qolsuz bərabərlik olsa da, komandamız səfərdə 3–2 hesabıyla layiqli qələbə qazandı və tarixində ikinci dəfə UEFA Avropa Liqasının Pley-Of mərhələsinə adladı. Bu dəfə komandamızın bəxtinə 2 il öncə qrup mərhələsindən bizə tanış olan Serbiyanın Partizan klubu düşdü. İlk oyun səfərdə keçirildi. Səfərdəki oyunda komandamız 2 erkən qol vursa da sonrada 3 qol buraxdı və qələbəni əldən verdi. Cavab qarşılaşması da uğurlu alınmadı və komandamız 1–2 hesabı ilə məğlub olub Avropa macərasını Pley-Of mərhələsində başa vurdu. İkinci dəfə qrupa vəsiqə qazana bilməyən Böyükağa Hacıyev bundan sonra istefa verdi.^[35]

• Azərbaycan çempionatı
  • Qızıl medal (9): 1992, 1995/1996, 1996/1997, 2003/2004, 2004/2005, 2010/2011, 2011/2012, 2012/2013, 2020/2021
  • Gümüş medal (5): 2000/2001, 2006/2007, 2018/2019,2019/2020, 2021–2022
  • Bürünc medal (7): 1994/1995, 1998/1999, 1999/2000, 2005/2006, 2007/2008, 2017/2018, 2022/2023
• Azərbaycan Kuboku
  • Qalib (6): 1994/1995, 1995/1996, 1998/1999, 2003/2004, 2012/2013, 2013/2014
  • Finalçı (4): 2000/2001, 2011/2012, 2014/2015, 2015|2016
• Azərbaycan Superkuboku
  • Qalib (2) (Rekord): 1993, 1995
  • Finalçı (1): 2013
• SSRİ çempionatı:
  • Bürünc medal (1): 1966
• SSRİ Kuboku:
  • 1/2 finalçı (4): 1967, 1968, 1970, 1971
• SSRİ Futbol Federasiyasının Kuboku:
  • Finalçı (1): 1988

• UEFA Avropa Liqası
  • Qrup (1): 2012/2013
• UEFA İntertoto Kuboku
  • Finalçı (1): 2008
• Birlik Kuboku
  • Qalib (1): 2006
  • Finalçı (1): 2005

Əsas məqalə: Neftçi PFK-nın mövsümlərinin siyahısı

1949-cu il "Neftçi"nin tarixində yaranış ili qədər böyük yer tutur. O zaman "Neftyanik" adı altında çıxış edən komanda məhz bu il ilk dəfə olaraq SSRİ-nin güclüləri ilə bir qrupa daxil oldu. Azərbaycanın futbol tarixində düz 11 il əvvəl 1-ci qrupda cəmi bir il çıxış etmiş "Temp"dən sonra komanda respublikasının bu səviyyədə ikinci təmsilçisi oldu. SSRİ Futbol Federasiyasının apardığı islahat nəticəsində hər respublikadan ən azı bir komandanın 1-ci qrupa buraxılmasına qərar verildi. Azərbaycan SSR-in iqtisadiyyatında həmin dövrdə neft aparıcı yer tutduğundan məhz Neftçilərin Həmkarlar İttifaqının komandasının bu şərəfə layiq görülməsi qərara alındı. Qərarın verilməsində bilavasitə Respublika rəhbərliyi əsas rol oynadı. "Neftçi"nin futbol elitasında zəif təsir bağışlamaması üçün heyətdə köklü dəyişikliklər edildi. Üstəlik, komandanın loqosu tərtib edildi. İlk loqoda üzərində kiril əlifbası ilə yazılmış "H" hərfinin arxa planında neft buruğu əks olunub. Bundan sonra "Neftçi"nin loqosu üç dəfə – 1977, 1997 və 2004-cü ildə dəyişdirilib. 2005-ci ildə klubun loqosuna ulduz əlavə edilib. Buna səbəb Neftçinin 5-ci çempionluğu qazanması idi.^[36]

Neftçi klubun doğma rəngləri ağ-qara hesab olunur. Klub yarandığı 1937-ci ildən etibarən əsas forma rəngi kimi qara rəngdən istifadə edirdi, amma 50-ci illərdə klubun formasına ağ rəng də əlavə edildi. Bu da səbəbsiz deyildi. Azərbaycan bütün ittifaqda neft qədər pambıq bitkisi ilə də tanınırdı. Bu səbəbdən həm "qara qızıl", həm də "ağ qızıl"ın rəngləri klubun formasında əks olunurdu.

"Neftçi"nin ənənəvi forması qara köynək, ağ şort və eyni rəngli corabdan ibarət idi, lakin illər ərzində qara köynək ağ və qara zolaqlarla əvəz olunmuşdur. Klubun forması müxtəlif illərdə müxtəlif idman firmaları tərəfindən hazırlanıb. Hal-hazırda klubun formaları Nike tərəfindən istehsal olunur.2004–2006-cı illərdə klubun titul sponsoru Heydər Əliyev adına Bakı Neft Emalı Zavodu (Klub formasında BNEZ olaraq qeyd edilmişdi), 2006–2015-ci illərdə SOCAR, 2015–2017-ci illərdə Asan Xidmət olmuşdur. 2017–2019-cu illərdə klubun forması üzərində heç bir sponsorun adı olmamışdır. 2019/2020-ci illər mövsümündən etibarən isə Türk Hava Yolları şirkəti klubun forma sponsoruna çevrilmişdir.

Klub əsas "neftçilər" ləqəbindən başqa, "flaqman" və "xalq komandası" kimi də tanınır.^[37][38]

Əsas məqalə: Neftçi Arena

"Neftçi" Premyer Liqanın ev oyunlarını Neftçi Arenada keçirir.^[39] Son illər klub bəzi seçmə və hazırlıq matçlarını İsmət Qayıbov adına Bakıxanov qəsəbə stadionu, Bayıl stadionu və Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionunda keçirir.^[40]

"Neftçi" Azərbaycanda ən çox dəstəklənən klublardan biridir. Ölkənin ən çılğın azarkeşləri Neftçi azarkeşləri hesab olunur. Neftçi azarkeşləri Azərbaycana ilk dəfə Ultras Mədəniyyətini gətirmiş azarkeşlərdir. Müxtəlif illərdə Neftçinin bir sıra azarkeş qrupları olmuşdur. Onlar arasında "Flaqman" , "Ultra Neftçi" , "Neftçimania" və Forza Neftçini qeyd edə bilərik. Hal-hazırda klubun ən böyük azarkeş qrupu Forza Neftçidir. Forza Neftçi 2009-cu ildə yaranmışdır və Azərbaycanda ən güclü və ən çılğın azad azarkeş qruplarından biri hesab olunur. Forza Neftçi Bakcell Arenada kluba dəstəyini 1A sektorundan verir. Neftçini dəstəkləyən digər azarkeş qrupu isə "Neftçimania" adlanır. Neftçimania 2011-ci ildə yaranmışdır və ilk fəaliyyəti 2015-ə qədər olmuşdur. Sonradan bir müddət tribunalardan uzaqlaşdığını bildirən qrup "Köhnə 13" adı ilə 2017-də tribunaya qayıtsa da, 2019-cu ildə yenidən köhnə adı ilə tribunaya qayıtmışdır. Hal-hazırda Bakcell Arenada 4A sektorundan Neftçiyə dəstək olurlar. Klubun azarkeşləri ABŞ, Böyük Britaniya, Türkiyə, Rusiya, Almaniya, Hollandiya və digər böyük azərbaycanlı icması olan ölkərdə var, lakin 2010-cu illərdə Neftçi öz mövqeyini təkmilləşdirməsinə baxmayaraq, klubun orta tamaşaçı sayı aşağı səviyyəyə düşmüşdür.^[41]

Klubun ən məşhur tərəfdarlarına aktyorlar Bəhram Bağırzadə, Bəşir Səfəroğlu, Lütfəli Abdullayev, bəstəkarlar Qara Qarayev, Fikrət Əmirov və Niyazi, cüdoçu İlham Zəkiyev, repçi Anar Nağılbaz və alim Mirəli Qaşqay daxildir.^{[42][43][44][45]}

Azərbaycan futbol tarixinin ən köklü və ən rəqabətli derbisi olaraq bilinən bu derbi Bakı və Gəncə kimi Azərbaycanın ən böyük iki şəhərindən çıxan və ölkənin ən müvəffəqiyyətli və təsirli iki futbol klubu arasında oynanılmaqdadır. Həmçinin bu iki komandanın qarşılaşmaları ölkənin ilk paytaxtı ilə hazırkı paytaxtı olan Bakı və Gəncə şəhərləri arasındakı tarixi rəqabət xüsusiyyətini də özlüyündə əks etdirməktədir. Neftçi'nin tərəfdarları ümumiliktə paytaxt Bakı və Abşeron yarımadasından olan insanlardan ibarətdirsə, Kəpəz'in tərəfdar kütləsi daha böyük bir xəritəyə sahibdir. Klub Gəncə şəhərini təmsil etsə də , Azərbaycanın bütün Qərb bölgəsi , Aran bölgəsi və bir çox rayon və əyalət şəhərlərindəki insanlarda Neftçi — Kəpəz qarşılaşmalarında Kəpəz'ə tərəfdarlıq edir. Hələ Sovet dövründəykən də Kəpəz'in tərəfdar kütləsi böyük əksəriyyətlə xalqın işçi təbəqəsindən ibarət idi. Buna görə də Qərblilər hər zaman Azərbaycanda və Qafqazda ən çox tərəfdara sahib futbol klubu olmuşdur. Rəqabətin kökü SSSR zamanlarına dayanır. Beləki Kəpəz azarkeşləri hər zaman bildirirlər ki, Kəpəzin SSSR dönəmində Neftçi qədər uğurlu olmamasının ən böyük səbəbi məhz Neftçinin paytaxt təmsilçisi olduğu üçün, ölkənin əsas komandası hesab edilərək, Azərbaycanın ən istedadlı futbolçularını ənəlxüsus Gəncə futbolunun yetirmələrini hər zaman Kəpəz'dən "qopararaq" Neftçi'yə aparılmaları olubki buda Kəpəzin uğurlarına əngəl olub. Azərbaycan futbol ictimaiyyəti tərəfindən "Tarixi Derbi" olaraq adlandırılan bu rəqabət 20-ci əsrin 90-cı illərində MDB ölkələri arasında ən rəqabətli derbilər sırasında belə adı çəkilmişdir. İlk qarşılaşma 1962-ci il 26 iyunda SSSR kubokunun 1/8 mərhələsinə təsadüf edir. Klubların o zaman ki adları ilə "Dinamo Kirovabad"-"Neftyanik Baku" qarşılaşması 1–0 hesabı ilə gəncəlilərin qələbəsi ilə nəticələnib. Ümumilikdə isə o zamandan indiyədək bu komandalar 45 dəfə üz-üzə gəliblərki bu görüşlərdə paytaxt təmsilçisinin üstünlüyü nəzərə çarpır. Belə ki, bakılıların aktivində 20, gəncəlilərin aktivində isə 18 qələbə vardır.

Oyunların ümumi statistikası

Yarış	Oyun	Neftçi Bakı	Heç-heçə	Kəpəz Gəncə	Top fərqi
Azərbaycan Premyer Liqası	44	21	7	16	69–41
Azərbaycan Kuboku	14	8	2	4	18–11
SSRİ Çempionatı	2	1	0	1	2–3
SSRİ Kuboku	1	0	0	1	0–1
Cəmi	61	30	9	22	89–56

Əsas məqalə: Böyük Oyun (Neftçi - Xəzər Lənkəran)

Azərbaycan futbolunun ən maraqlı oyunlarından biri olan "Neftçi — Xəzər Lənkəran" rəqabəti ilk dəfə 8 dekabr 2004-cü ildə Lənkəran şəhər stadionunda başladı. Bu oyundan tərəflər 1–1 hesablı bərabərliklə ayrıldı.^[46] Bu matçlarda ilk qələbəni 11 may 2005-ci ildə Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionunda keçirilən oyunda "Neftçi" komandası 2–1 hesablı qələbəylə əldə etdi. "Xəzər Lənkəran" isə əzəli rəqibi üzərində ilk qələbəsini 11 avqust 2006-cı ildə rəqibini 2–1 hesabıyla məğlub etməklə qazandı. Azərbaycan futbolunda ən böyük azarkeş marağına səbəb olan bu rəqabət "Böyük Oyun" adlanır. Böyük oyunlarda ən böyük hesablı qələbə "Neftçi" komandasına məxsusdur. Beləki, 6 noyabr 2011-ci ildə "İsmət Qayıbov" adına stadionda keçirilən çempionat oyununda "Neftçi" rəqibini 5–0 hesabıyla darmadağın etmişdir.^[47] "Neftçi — Xəzər Lənkəran" oyunlarında ən çox rəqib qapısına qol vurmuş oyunçu, "Neftçi" klubunun futbolçusu Flavinyodur. O rəqib komandanın qapısından 7 qol keçirtmişdir.

Əsas məqalə Qarabağ — Neftçi rəqabəti

Azərbaycan futbolunda digər vacib oyunlardan biri də "Neftçi — Qarabağ" rəqabətidir. Bu matçları prinspial edən səbəblərdən ən başlıcası hər iki komandanın 1992-ci ildən indiyədək təşkil olunan bütün çempionatlarda iştirak etməsidir. "Neftçi — Qarabağ" rəqabəti ilk dəfə 26 sentyabr 1992-ci ildə Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionunda başladı. Bu oyundan tərəflər 1–1 hesablı bərabərliklə ayrıldı. Bu oyunlarda ilk qələbəni 20 oktyabr 1992-ci ildə Ağdamın "İmarət" stadionunda keçirilən oyunda "Qarabağ" komandası 2–1 hesablı qələbəylə əldə etdi. Bu tərəflərin çempionatda "İmarət" stadionunda baş tutdan yeganə oyunu oldu. "Neftçi" komandası isə əzəli rəqibi üzərində ilk qələbəsini 1994/1995 mövsümündə evdə 3:2-lik qələbəylə əldə etdi. Azərbaycan futbolunda böyük marağa səbəb olan bu rəqabət "Azərbaycan derbisi" olaraq tanınır. Bu derbilərdə ən böyük hesablı qalibiyyət "Qarabağ" komandasına məxsusdur. Beləki, 8 noyabr 2020-ci ildə "Bakcell Arena''da baş tutan oyunda "Qarabağ" rəqibini 0:6 hesabıyla məğlub etmişdir. Neftçinin ən böyükhesablı qələbəsi isə 4 noyabr 2000-ci ildə qeydə alınıb - 7-1 ^[48]

20.09.2024 ilə olan məlumat.

Azərbaycan Premyer Liqası
Klub	O	Q	Н	M	QV	QB	±
«Qarabağ»	96	42	31	23	133	84	+49
«Neftçi»	96	23	31	42	84	133	−49
Azərbaycan Kuboku
	O	Q	Н	M	QV	QB	±
«Qarabağ»	23	12	5	6	23	22	+1
«Neftçi»	23	6	5	12	22	23	-1
Bütün turnirlərdə
	O	Q	Н	M	QV	QB	±
«Qarabağ»	119	54	36	29	156	106	+50
«Neftçi"	119	29	36	54	106	156	-50

2009-cu ilin aprelindən etibarən "Neftçi"nin klub jurnalı nəşr olunur. Jurnalın ilk sayında "Tamaşaçısız teatr olmaz", "Əvəzedilməz simalar", "Bir ömrün nəğməsi" və s. başlıqlı yazıları dərc olunub.^[49]

• neftchi.az — Rəsmi saytı
• Neftçi PFK — Instagram səhifəsi
• Neftçi PFK — Facebook səhifəsi
• Neftçi PFK — Twitter səhifəsi
• Neftçi PFK kanalı — YouTube platformasında
• Neftçi PFK — Telegram səhifəsi
• "Neftçi" national-football-teams.com saytında  (ing.)

Mənbə: Neftçi PFK-nın heyəti

26 noyabr 2024 tarixində yenilənib

Nömrə Ölkə Mövqeyi Futbolçu 1 GK Emil Balayev 3 DF Höccət Haqverdi 4 DF Mark Tamaş 6 MF Rafael Quzzo 7 DF Azər Əliyev 8 MF Emin Mahmudov 10 MF Filip Ozobiç 11 MF Kilan Lebon 13 MF Emil Səfərov 14 MF Edvin Kuç 17 MF Rəhman Hacıyev 19 DF Azər Salahlı

Nömrə Ölkə Mövqeyi Futbolçu 20 MF Alfa Konte 22 FW Dembo Darbo 23 DF Robert Bauer 24 DF Mustafa Sek 30 GK Rüstəm Samiqullin ("Sabah"dan icarə) 44 DF Yuri Matias (vitse-kapitan) 77 FW Yeqor Boqomolski 88 FW Andrey Ştoqrin 90 FW Ramil Şeydayev 91 FW Ağadadaş Salyanski 93 GK Rza Cəfərov (kapitan) 99 DF Ervin Koffi

Nömrə Ölkə Mövqeyi Futbolçu MF Xəyal Nəcəfov (Turan Tovuz) MF Turan Vəlizadə (Turan Tovuz) MF Vüsal Əsgərov

Əsas məqalə: Neftçi PFK Avropa yarışlarında

Əsas məqalə: Azərbaycan Birlik Kubokunda

Neftçi klubu Birlik Kubokunda 5 dəfə iştirak etmişdir. Ardıcıl olaraq iki il "Birlik Kuboku"nun finalına yüksələn komanda 2006-cı ildə bu kuboku başı üzərinə qaldırmışdır. Bununla da "Neftçi" Beynəlxalq arenada ilk çempionluq qazanan Azərbaycan futbol klubu kimi tarixə düşmüşdür.

İl	Yer	O	Q	H	M	T/F	B
1993	-	2	0	0	2	0–9	-9
1995	-	3	1	0	2	1–6	-5
1997	-	3	0	0	3	6–11	-5
2005	Finalçı	5	4	0	1	10–4	+6
2006	Qalib	6	4	2	0	13–6	+7
5 turnir	Cəmi	19	9	2	8	30–34	−4

№	Tarix	Mərhələ	Rəqib	Hesab
1-ci Birlik Kuboku – Moskva 1993
1	25.01.1993	Qrup	Skonto (Latviya)	0:1
2	27.01.1993	Qrup	Spartak Moskva (Rusiya)	0:8
3-cü Birlik Kuboku – Moskva 1995
3	29.01.1995	Qrup	Jalgiris Vilnus (Litva)	0:1
4	30.01.1995	Qrup	Spartak Moskva (Rusiya)	0:5
5	31.01.1995	Qrup	Sitora (Tacikistan)	1:0
5-ci Birlik Kuboku – Moskva 1997
6	25.01.1997	Qrup	Spartak Moskva (Rusiya)	2:4
7	26.01.1997	Qrup	Zimbru Kişinyov (Moldova)	1:2
8	28.01.1997	Qrup	Novbahor (Özbəkistan)	3:5
13-cü Birlik Kuboku – Moskva 2005
9	15.01.2005	Qrup	Şerif Tiraspol (Moldova)	1:0
10	16.01.2005	Qrup	Nebitçi (Türkmənistan)	4:1
11	19.01.2005	1/4	Pünik (Ermənistan)	2:0
12	21.01.2005	1/2	Dinamo Kiyev (Ukrayna)	2:1
13	23.01.2005	Final	Lokomotiv Moskva (Rusiya)	1:2
14-cü Birlik Kuboku – Moskva 2006
14	14.01.2006	Qrup	Vaxş (Tacikistan)	3:0
15	15.01.2006	Qrup	Metallurq (Latviya)	2:1
16	17.01.2006	Qrup	Aktobe (Qazaxıstan)	1:1
17	18.01.2006	1/4	Paxtakor Daşkənd (Özbəkistan)	p. 4:2
18	20.01.2006	1/2	Pünik (Ermənistan)	+:-(3:0)
19	22.01.2006	Final	Kaunas (Litva)	4:2

Mənbə: kassiesa.home
Son yenilənmə: 24 iyul 2014

Sıra	Komanda	Xal
178	Zorya Luqansk	8.233
179	Arsenal Kiyev	8.233
180	Den Haaq	8.129
181	Neftçi Bakı	8.075
182	Slask Vroçlav	8.050
183	Videotan	7.875
184	Anortosis	7.860

2010-cu il noyabrın 26-da açıqlanan klublarının XXI əsr üçün reytinqində ilk onilliyi 380,5 xal ilə Azərbaycan klubları arasında 1-ci, dünyada isə 314-cü pillədə başa vurmuşdur.^[50]

2012-ci il sentyabrın 3-də açıqlanan klubların yeni reytinq cədvəlində 73 xalla Azərbaycan klubları arasında 1-ci, dünyada isə 305-ci pillədə başa vurmuşdur.^[51]

2013-cü il martın 4 açıqlanan reytinqdə 92,5 xalla Azərbaycan klubları arasında 1-ci olan "Neftçi" komandası, dünya klubları arasında isə 180-ci pillə qərarlaşmışdır.^[52]

Ən çox qol vurmuş oyunçular

Oyunçular		Dövrlər	Oyun sayı	Qollar
1	Samir Ələkbərov	1987–94; 1995–98	251	138
2	Anatoli Banişevski	1964–1978	288	136
3	Yunis Hüseynov	1984–92; 1993–98	295	101
4	Eduard Markarov	1961–70	251	96
5	Vladimir Mikuçadze	1951–60	174	88
6	Nikolay Smolnikov	1967–79	338	86
7	İqor Ponomaryov	1978–81; 1983–88	226	70
8	Qurban Qurbanov	1996–98; 2001; 2004–05	80	69
9	Maşallah Əhmədov	1977–89	260	64
10	Əli Əbilzadə	1950–60	????	62

Ən çox oyun keçirən oyunçular

Oyunçular		Dövrlər	Oyun sayı	Qollar
1	Sergey Kramarenko	1964–1975; 1977–81	372	0
2	Nikolay Smolnikov	1967–79	338	86
3	Əsgər Abdullayev	1979–91	319	1
4	Yunis Hüseynov	1984–92; 1993–98	295	101
5	Anatoli Banişevski	1964–78	288	136
6	İsgəndər Cavadov	1977–82; 1983–88	277	53
7	Kazbek Tuayev	1961–70; 1971–72	277	58
8	Maşalla Əhmədov	1977–89	260	64
9	Arif Əsədov	1985–93; 1995–97; 2000–2002	258	5
10	Samir Ələkbərov	1987–94; 1995–98	251	138

Əvvəllər klubda belə Prezident vəzifəsi yox idi və komanda birbaşa olaraq, Mərkəzi Komitədən idarə olunurdu. 1988-ci ildə SSRİ-də yenidənqurmanın təsiri ilə "Neftçi" də digər klublar kimi peşəkar futbol klubu statusu aldı və kluba ilk prezident seçildi.^[53]

Baş məşqçilər	Dövrlər	Kuboklar
Əhməd Ələsgərov	1992	Azərbaycan Premyer Liqası
Vaqif Sadıqov	1993–95	2 Azərbaycan Kuboku, 2 Azərbaycan Superkuboku
Kazbek Tuayev	1996–97, 1998–99, 2003–04	3 Azərbaycan Premyer Liqası, 2 Azərbaycan Kuboku
Ağasəlim Mircavadov	2004–06	Azərbaycan Premyer Liqası, Birlik Kuboku
Böyükağa Hacıyev	2011–13, 2014	2 Azərbaycan Premyer Liqası, 2 Azərbaycan Kuboku
Arif Əsədov	2010–11, 2014–2015	Azərbaycan Premyer Liqası

Sonuncu dəfə 1 oktyabr 2024 tarixində yeniləndi

Vəzifə	Adı[55]
Baş icraçı direktor	Cenk Sümər
İdman üzrə müşavir	Kamil Məmmədov
Futbol komandaları və əməliyyatları üzrə direktor	Zaur Əzizov
Əməliyyatlar üzrə direktor	Namiq Əlizadə
Media üzrə koordinator	Rüstəm Əfsərli
Mətbuat katibi	Asəf Zeynallı
Maliyyə direktoru	Məmməd Hacıyev
İnsan resursları, kargüzarlıq və və lisenziyalaşdırma şöbəsinin rəisi	Gülnarə Adıgözəlova
"A" komandanın meneceri	Qədir Həsənov
Satınalma üzrə koordinator	Elgün Məmmədov

Vəzifə	Adı
Müşahidə Şurasının sədri	Hafiz Zeynalov
Müşahidə Şurasının üzvü	Emin Əmrullayev
Müşahidə Şurasının üzvü	Orxan Sultanov
Müşahidə Şurasının üzvü	Afaq Məmmədova
Müşahidə Şurasının üzvü	Fərid Hacıyev
Müşahidə Şurasının üzvü	Emil Alxaslı
Müşahidə Şurasının üzvü	Bəxtiyar Aslanbəyli

Vəzifə	Adı
Baş məşqçi	Samir Abbasov

Rusiyanın dövlət Bədən tərbiyəsi və İdman Komitəsi, "Rusiya peşəkarları" işçi jurnalının "Sovet futbolununu tarixi" layihəsi çərçivəsində "Peşəkar" nəşriyyatı tərəfindən nəşr olunmuş kitabda "Neftçi PFK" SSRİ çempionatlarının ən güclü komandaları siyahısında yer alıb. Kitabın "Neftçi" PFK-ya aid hissəsində, Azərbaycanda idmana eləcə də futbola dövlət səviyyəsində diqqət və qayğının göstərildiyi vurğulanıb. Məqalədə Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən imzalanmış "Azərbaycan Respublikasında 2005–2015-ci illərdə futbolun inkişafına dair Dövlət Proqramı"nın uğurla icra edilməsi qeyd olunub.

"Neftçi"nin tarixi uğurlarından bəhs olunan hissədə, klubun son illərdə qazandığı nailiyyətlər öz əksini tapıb. Sadıq Sadıqovun kluba prezident təyin edilməsindən sonra ardıcıl 3 dəfə ölkə çempionluğunu qazanmış "Neftçi PFK"-nın, Avrokuboklarda tarixi ilki gerçəkləşdirməsi haqqında geniş məlumat verilib. Bununla yanaşı kitabda komandamızın Avropa Liqasında "İnter", "Rubin" və "Partizan" kimi rəqiblərlə oyunlarından fotolar öz əksini tapıb.^[56]

• Bürünc "Neftçi" (film, 1966)
• "Neftçi"-87 (film, 1987)
• Qafqaz derbisi (Neftçi-Ararat)
• Neftçi - Kəpəz rəqabəti
• Neftçi - Xəzər Lənkəran rəqabəti
• Neftçi - Qarabağ rəqabəti