Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • абас

    ...(серебряная монета в 20 коп.). 2. (-а, -а, -ар; А прописное) Абас (имя собственное, мужское).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • АБАС

    фарс, сущ. || АБАСИ куьгь. 1) - ди, -да; - ар || -яр; -ри || йри; -ра || йра 20 кепекдин кьимет авай ракьун, гимишдин пул. И кесибни гъиле абаси ав

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ABAS

    qaraqabaq, ciddi; qəzəbli, acıqlı

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ЯВАШ-ЯВАШ

    zərf yavaş-yavaş, asta-asta, sakit-sakit, zəif-zəif; ağır-ağır, aramla, tədriclə; яваш-яваш фидайди яргъаз акъатда. Ata. sözü asta gedən çox gedər.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ЯВАШ-ЯВАШ

    adv. leisurely, at an easy pace; by easy stages.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • яваш-яваш

    (нареч.) - тихонько, медленно, не спеша.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ADAŞ

    ...Dodaqlarında kövrək təbəssüm, gözlərində maraq. – Tez sağal! – dedi, – adaş! R.Rza.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ABIŞ

    "Abı" adının əzizləmə forması.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ABBAŞ

    (Salyan) suçiləyən, susəpən. – Bağın abbaşı sındı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ABAY

    I (Şəki) ləzgi arvadı. – Bizim eşiyə abaylar gəlmişdi II (Qax) xala. – Abay sizdədi? III (Çənbərək) bacı. – Abay hare: ydir?

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ABAL

    I (Qax) key II (Salyan) ağırlıq, yük. – Öyün bütün abalı Solmazın üsdünə düşür

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ANAŞ

    ana” ilə başlanan adların əzizləmə forması.

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • ATAŞ

    "Ata" və tərkibində "ata" sözü olan mürəkkəb adların əzizləmə forması.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AMAŞ

    q.t. "Amaçur" adının qısaldılmış forması (çur-hərbi titul, sərkərdə)

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • AĞAŞ

    "ağa" tərkibli mürəkkəb adların əzizləmə forması.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ADAŞ

    eyni adlı şəxslər; omonim adlar

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ABUŞ

    "Abı" adının əzizləmə forması.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ABAY

    ata, baba, dədə; diqqət, diqqətli, həssas.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ABAD

    прил. 1. заселённый, населённый 2. благоустроенный, обжитой. Abad şəhərlər благоустроенные города, küçələr abaddır улицы благоустроены, abad yerlər об

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ABBAS

    qaraqabaq, ciddi; qəzəbli, acıqlı

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • АБЗАЦ

    абзац (1. амай цIарарилай жизви эрчIи патахъ къакъудна кхьидай цIийи цIарцIин кьил. 2. гьа цIарцIелай мад гьахьтин цIийи цIарцIел къведалди аваи

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • АБЗАЦ

    abzas (1. Sətirbaşı; 2. Mətnin bir sətrinin başından sonrakı sətir başına qədər olan hissə)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • AĞBAŞ

    1. белоголовый, седовласый; 2. перен. молла, чалмоносец;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ADAŞ

    тезка, соименник

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ABZAS

    1. абзац, красная строка; 2. текст между двумя красными строками;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ABAD

    1. благоустроенный; 2. населенный, заселенный; 3. иногда служит для образования названий населенных пунктов;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ALAŞ

    is. bax ala1 1-ci mənada.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ABPAŞ

    is. [fars.] köhn. Ağzı süzgəcli alət; susəpən, suçiləyən

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ABÁK

    is. [yun.] 1. arxit. 1. Sütun başlığının dördbucaqlı şəklində olan yuxarı hissəsi. 2. Qədim yunanların və romalıların hesab lövhəsi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ANAŞ

    (Xanlar) hər işdən baş çıxaran, hər biclik və əməl bilən. – Haşım kimi bu aralarda anaş kişi yoxdu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ABAK

    сущ. архит. абак (верхнее обрамление колонны)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞBAŞ

    1. sif. Başı ağ, başı (saçları) ağarmış. Ağbaş kişi. Ağbaş arvad. – Qoca, gödək və ağbaş professor dərs deyirdi. Mir Cəlal. 2. is. köhn. Başı əmmaməli

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ABAD

    şən — şad

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ABASI

    сущ. см. abbası

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ABAD

    ABAD (həmişə tikintisi, yaşayış üçün hər şeyi olan) Şuşanın “Hamamqabağı” küçəsi öz-özlüyündə, enli və abad küçələrdən hesab edilirdi (B.Bayramov); AB

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ADAŞ

    adaş

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • ABZAS

    sətirbaşı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ABAD

    ...tikintisi, yaşayış üçün hər cür şəraiti olan; şen. Abad şəhər. Abad kənd. – Söylədiyimiz dövrdə İçərişəhər abad deyildi. H.Sarabski. Abad, gözəl şəhə

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ALAŞ

    I прил. разг. пёстрый, пятнистый II в знач. сущ. см. ala-bula

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • AĞBAŞ

    прил. 1. белоголовый. Ağbaş Asiya kərkəsi зоол. белоголовый азиатский сип (хищная птица), ağbaş Ukrayna inəkləri белоголовые украинские коровы, ağbaş

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ADAŞ

    сущ. тёзка. Əhməd mənim adaşımdır Ахмед – мой тёзка, Nərgiz sənin adaşındır Наргиз – твоя тёзка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ABZAS

    лингв I сущ. абзац: 1. красная строка. Abzasdan başlamaq начать с абзаца, abzasdan oxuyun читайте с абзаца 2. текст между двумя красными строками II п

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ABBAŞ

    сущ. диал. лейка

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ABAZ

    ...КарачаевоЧеркесской Республике); abazlar абазины II прил. абазинский. Abaz dilində на (в) абазинском языке

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ADAŞ

    i. namesake; adamyeyən olmaq to be* namesake, to have* the same name; O, mənim adaşımdır He / She is my name sake

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ABZAS

    i. 1. indention, indentation; yeni abzas / abzasdan başlamaq to indent a line, to begin* a new line / paragraph; 2. (mətnin bir hissəsi) paragraph

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ABAD

    ...(with), well organized / equipped, having all / proper amenities; abad yer a flourishing place; abad şəhər a town / a city with good amenities abad e

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ABAD

    ABAD – BƏRBAD Pək şad olaraq güldüm abad olan ölkəmdə... (M.Müşfiq); Sən girməyən evlər qoy olsun bərbad; Öldürsün əmiri qaşların, gəlin! (Qoşma). ABA

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin antonimlər lüğəti
  • AĞBAŞ

    ağbaş(lı) bax çalbaş(lı)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ADAŞ

    ADAŞ, HƏMAD (adları eyni olan adam)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • АБАСИ

    кил. АБАС.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ŞABAŞ

    ...Gənclər oynayanda yoldaşları onların başına kağız pul (əsginas) şabaş tökərdilər. H.Sarabski. …Xanəndə çalar, cavanlar oynar, şabaş toplanar. R.Əfənd

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ШАБАШ

    в знач. сказ. разг. бес я, куьтягь, куьтягь хьана, бес хьана.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • BABAŞ

    "Baba" və tərkibində "baba" olan mürəkkəb isimlərin əzizləmə forması.

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • OBAŞ

    ...Gəncə, Şamaxı, Şəki, Zaqatala) tezdən, sübhdən. – Naxxartana obaş dursaη, oxxartana da yunul oloy canın (Gədəbəy)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • UBAŞ

    (Dərbənd) obaşdan, səhər tezdən. – Ubaş gələcəm

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ŞABAŞ

    сущ. шабаш (деньги, даваемые музыкантам или в руки танцующим на свадьбах). Şabaş vermək давать, дать шабаш, şabaş yığmaq (toplamaq) собирать шабаш

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • KÖHLÜ-KÖMƏŞDİ

    (Ağdam, Mingəçevir) bax köhlü-kömələx’li. – Abas ağacı köhlü-köməşdi dartıf çıxartdı; – Onnar köhlüköməşdi köçüf gedəjəx’lər (Ağdam)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ДАНАРБАН

    ...Абас данайрив физ кьве йис хьанвай. Гьавиляй адал данарбан Абас лагьай лакӀаб акьалтнавай. Ф. Акьуллу данарбан. Данарбан Ляметаз такуна амайбу

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТИТӀИХ

    ...айнаяр алаз балкӀандал хьиз яргъи къванцин кӀула акьахнавай Абас лап гьа мотоциклистдиз ухшар тир. М. В. Гьарасатдин майдандал.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • İŞARƏT

    ...işarə. Bir yar ki dərd bilər olsa; Göz-qaş işarəti neylər? Aşıq Abas. İşarət elədim, dərdimi bildi; Gördüm həm gözəldi, həm əhli-dildi. Aşıq Ələsgər.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ЯДИГАРВАЛ

    ...-илери, -илера ядигар тир гьисс кьетӀнавай гьал. И къванци, гуя Абас тӀилисимда тунва, адаз вичикай хабар амач. На лугьуди, паквал, ядигарвал гакьу

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ШИГЬИ

    ...хтайди шигьи-бистӀа хьана. З. Э. КУТВ-диз фена. * шигьидилай абас алудиз Къандалавдин Буба зурба кьасабчи яз шагьидилай абас алудиз девлет къазанм

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГЬАЛАЛЗАДА

    ...экъечӀзавай багъманчи, еке гьалалзада, халкьдин еке къайгъудар Абас халу хуьре виридаз масан кас я. Къ. М. Дагъларин деринрин булахар. - Зун гьалал

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • РЕКӀВРЕКӀВ:

    * рекӀврекӀв гун гл., куь цӀарцӀар гун. Айибдачни бес. Абас, рикӀ азабдик кваз, папӀрусдин гумадихъ тамарзлу яз, вилери рекӀврекӀвар гуз, къарих яз г

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ПАКВАЛ

    ...-илера гзаф играмивал, рикӀелай алудиз тежервал. И къванци, гуя Абас тӀилисимда тунва, адаз вичикай хабар амач. На лугьуди, паквал, ядигарвал гакьу

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • НАЧАГЪ

    ...хъижеда вун, алач инал шак. А. С. Хцихъ галаз ихтилат. Са сеферда Абас начагъ хьана, рекьидай чкадал атайла, ясин кӀелун патал хуьряй ам кӀелдайд

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • İLQAR

    ...könlümün qubarı; İlqarından dönən yarı; Tanrı tezbazar eyləsin! Aşıq Abas. 2. məh. Hörmət mənasında. Uşağa buyuranın ilqarı olmaz.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ТӀИЛИСИМ

    ...нефесни акъатнач. Т. А. Мехъер куьтягь тахьанмаз. И къванци, гуя Абас тӀилисимда тунва, адаз вичикай хабар амач. М. В. Гьарасатдин майдандал. Синон

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЯСИН

    ...-ди, -да; -ар, -ри. -ра Къуръандин суьрейрикай сад. Са сеферда Абас начагъ хьана, рекьидай чкадал атайла, ясин кӀелун патал хуьряй ам кӀелдайда

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХЦИВАЛ

    ...ахтармишзавай гадаяр акуна. Б. Гь. Заз эвера. Вичин ванцин хцивал кьатӀана, Абас вични са жуьре хьанай. М. В. Гьарасатдин майдандал. Таран кӀукваи

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АГЪУЗ

    ...бахт. 2) са квелай ятӀани тӀимил.... ида кьуд абас, пуд абас ( анлай агъуз гьич раханни ийимир ) вахкузвачир. И. В. "УстӀар". Антоним: виниз * агъ

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЧКАДАЛ

    ...къадар вахтунда къекъвена, гьисабна, зур манат гудай чкадал, сад са абас, ахпа кьве шигьидин кепекар фу авай къапуниз гадарна. ЛГ, 2004. ЗО. Ш. Син

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • МУКЪАЯТДАКАЗ

    ...пеш, векь, цак хкудна, лап мукъаятдаказ чуьхуьда. ЛГ, 1997, ӀV. Абас са вуч ятӀани акурди хьиз, мукъаятдаказ, лап явашдиз алай чкадилай къарагъна.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХАШ

    ...хъиткьинарда лугьуда. Абаса вичин гардандиз хаш вегьена. Гьа икӀ ам урус Абас хьана. З. Э. КУТВ-диз фена. Сад хушунин, сад хашунин пад жеда. И. Гь. Р

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХАБАРСУЗ

    ...У. Къемберов. Спелар куьрсарай хам. - Вуна ина вуч ийизвайди я, я Абас буба? - хабарсуз и сес галукьайла, кьил чиле туна физвай къужа, кя хьана.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЯХУН

    ...хкатай, кьурай, яхун итим тир. З. Р. Зи уьмуьрдин шикилар. Абас сифте инихъ-анихъ килигна, са вижевай кьван жагъурна 0аларин сериндик, яхун кӀваче

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЯВАШДИЗ

    ...фургъун Кьуьд хьиз рехи къужади. А. Ал. Накьвар ва къара пулар. Абас са вуч ятӀани акурди хьиз, мукъаятдаказ, лап явашдиз алай чкадилай къарагъна.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ПАРЧА

    ...айнаяр алаз, балкӀандал хьиз, яргъи къванцин кӀула акьахнавай Абас лап гьа мотоциклистдиз ухшар тир. М. В. Гьарасатдин майдандал. * парчадиз юкӀ я

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • УСТӀАРВАЛ

    ...кхьинин устӀарвал чирна ва исятдани чирзава. Н. Ахмедов. Етим Эмин. Абас вин са артух устӀарвал квай кас тушир. Ихьтин устадвал истемишзавай кӀвала

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • İFTİXAR

    ...məclislərin iftixarı olmuşdu. S.Rəhimov. □ İftixar etmək – fəxr etmək. [Abas:] Mən də, ac, yoxsul bir həyatdan belə bir dərəcəyə yüksəldiyimə iftixar

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • КАРАГУН

    ...хурудиз, Кьилин кукӀуш тешпигъ жезвам къизилдиз... И. Гь. Абас тупӀал эцигна. Карагун туш! Жизбидава таниш тушир жегьилар - Багълар кутаз абур гъизва

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • САД

    ...аскеррикай женгинин баркалла виниз хкажайбурукай сад сержант Абас Исрафилов я. ЛГ, 2004, 22.Ӏ. Мад са шумуд патрулдин кьилиз яд чимна, разведчикар

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ПУН

    ...1) кьакьанвилихъ хкаж хьанвай са куьн ятӀани чилив гвай чка. Абас кьве вилни хъсандиз экъисна, къаргъудиз ухшар а инидин валан пуназ дикъетдивди та

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • İSİM

    ...Malik Əjdər, ismindir Ədhəm: Didələrim qan-yaş tökər dəmadəm. Aşıq Abas. [Rəcəbli:] İsminiz nədir? [Mirzə Heydər:] İsmim Heydərdir. Ə.Haqverdiyev. [Z

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ХЪВЕР

    ...акатна, хтулдини чувалдин сив ахъайна. Ф. Халуни хтул. Гьикьван Абас ажугъламиш жезватӀа, гьакьван адак гужлуз хъверни акатзава. М. В. Гьарасатдин м

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХИЯЛ

    ...Ам хиялри тухванва. М. Б. Зун кьенвач. Имиралидин суьгьбетдиз яб гайи Абас сифтедай аламат хьана, хиялри тухвана. М. В. Гьарасатдин майдандал.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ГАДА

    ...хуьр са кьве гада-гуьдуьдин гъиляй ажуз хьанва. Р. - Я стха, Абас, - лагьана, гаф къачуна рехи чуру квай касди. - Гардан киле хьиз авуна, руфун чал

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ХУЬН

    ...зун, аман, ваз дад... Е. Э. Ханум. Вичи вич са гуж-баладалди хуьз, Абас гьекь ацалтна къвала-къвалахъди гуьнедай агъуз эвичӀнава. М. В. Гьарасатдин

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАКЬАТ

    ...Им къван, имни терез. Гьеле ви чанда такьат ама, - са легьзеда Абас чӀал кьурди хьиз кис хьана, ахпа биришри кьунвай чин генанй чӀурна ван хкажна х

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ABASBEYİ

    (Bakı) üzüm növü adı. – Dur bir abasbeyi dər, gəti

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ABASMİRZƏ

    bax: Abbas və Mirzə

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ABASQULU

    Allahın qulu Abbas

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ABASƏT

    ataların üzü, sifəti; abbasilərdən

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ABASƏLİ

    bax: Abbas və Əli

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ABASBƏYİ

    is. Çox şirin, şirəli, ətirli yay armudu növü. Armud növləri Azərbaycanda qədim zamanlardan bəri becərilir və halhazırda bir sıra … nararmudu, abasbəy

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ABASAĞA

    bax: Abbas və Ağa

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ABASBƏYİ

    сорт груш

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ABASALI

    bax: Abbas və Əli

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ГАРДАН

    ...киле хьиз авуна нар. куькдиз, тухдиз, кефлу яз. - Я стха, Абас, - лагьана, гаф къачуна рехи чуру квай касди. - Гардан киле хьиз авуна, руфун чали хь

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ДУЬЗ

    ...Сегьнедин устад. 4) маса патахъ алат тавуна. Инихьанихъ алат тавуни, Абас машинда аваз райондин центрдай дуьз цӀийи чилерал фидайвал хьана. Гь. М

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • Я

    ...рахадайла, адан фикир желб авун патал ишлемишдай гаф'. - Урус Абас адан хуьруьнви гьикӀ жеда, я хвайди?-суал гана масада. З. Э. КУТВ-диз фена. Я 5

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АКУН

    ...Селимат.. С. Селимат. Рекьяй кьвезвай кьуьзуь кас акурвалди, Абас къарагъна, адан вилик экъечӀна. Ф. Акьуллу паб. Жабраилаз акурвалди пайгьамбар,

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ЯБ

    ...хьанвач. Я. Я. Нурар ва хъенар. – Ва-аъ. - кӀевиз рахазва гада, гуя Абас япарал залан кас я, адаз ван текъвез кичӀезва. М. В. Гьарасатдин майдандал.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • СА

    ...лугьуда. А. М. Къайгъудар. * са вуч ятӀани сущ. тайин тушир са затӀ. Абас са вуч ятӀани акурди хьиз, мукъаятдаказ, лап явашдиз алай чкадилай къар

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Abbas-Abad briqi
"Abbas-Abad" (rus. «Аббас-Абад») — Rus donanmasının "Erivan" (rus. «Эривань») tipli 12 toplu briqi, bu tipli dörd briqlərdən biri. Ruslar bu adı Abbasabad qalasının 1827-ci il iyulun 6-da zəbt edilməsinin xatirəsinə görə qoyub. == Tarixi == Briqin əsası 4 (16) oktyabr 1824-cü ildə qoyulub. 16 (28) avqust 1827-ci ildə suya buraxıldı və Xəzər donanmasının tərkibinə daxil edildi. "Abbas-Abad" iki müharibədə iştirak etmişdir — Rusiya-İran müharibəsi (1826-1828) (kreyser xidməti göstərirdi) və Rusiya-Osmanlı müharibəsi (1828-1829) (Həştərxandan vəsaitlərin və qoşunların fəaliyyət göstərən orduya çatdırılmasını təmin edirdi). Müharibələr bitəndən sonra briq 1830–1832-ci və 1834–1836-cı illər ərzində Xəzər Dənizində istifadə olunurdu, Həştərxan — Bakı marşrutu, Kürün mənsəb hissəsi və Sara adasına yük daşıyırdı. 1837-ci ildə briq Həştərxanda söküldü. == Komandirləri == "Abbas-Abad" briqin komandirləri müxtəlif vaxtlarda aşağıdaki şəxslər olmuşdur: 1827–1828 — Y. D. Mandrika 1829–1830 — A. P. Doroxov 1832 — A. T. Aleksandrovskiy 1834 — iyul 1836 — V. T. Alenikov с июля 1836 — S. S. Palitsin == Ədəbiyyat == Чернышёв А. А. Российский парусный флот.
Abas
Abas — Xəzər tayfalarından birinin adı. Abas tayfa adının abaz forması da vardır. Q.Qeybullayev Abaslı tipli toponimlərin əsasında abas(abaz) tayfa adının durduğunu qeyd etmişdir(89, 139). Ərəb dilindən olan Abbas antroponimi əsasında yaranmış toponimlər də istisna edilə bilməz. Bir çox hallarda bu iki tip toponimin bir-birindən fərqləndirilməsi müəyyən çətinlik törədir. Göstərilən çətinliyin yaranma səbəblərindən birini belə toponimlərin qeydə alınması və rəsmiləşdirilməsi zamanı orfoqrafik səhv buraxılması ilə əlaqələndirmək mümkündür. Yəni toponim yanlış olaraq Abbas və Abas şəkillərindən birində yazıla bilərdi. Sözdə bir b və ya geminatın olmasını təyin etmək isə mürəkkəbdir və daha çox tarixi faktlar əsasında müəyyənləşdirilə bilər. Tayfa adının ilkin variantı abaz şəklində olmuş və bu da ab+az formasında parçalana bilər. Qeyd etmək lazımdır ki, Qarapapaqlarda da bir tayfanın adı abas olmuşdur.
Abas Şahbazov
Abas Cavad oğlu Şahbazov (13 noyabr 1996, İmişli rayonu – 5 oktyabr 2020, Füzuli rayonu) — Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının çavuşu, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Abas Şahbazov 1996-cı il noyabrın 13-də İmişli rayonunun Qulubəyli kəndində anadan olub. == Hərbi xidməti == Azərbaycanın Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunlarının çavuşu olan Abas Şahbazov 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Cəbrayılın və Füzulinin azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə savaşıb. Abas Şahbazov oktyabrın 5-də Füzulinin azad edilməsi zamanı şəhid olub. İmişlidə dəfn edilib.Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Abas Şahbazov ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi.Azərbaycanın Cəbrayıl rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 24.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Abas Şahbazov ölümündən sonra "Cəbrayılın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.
Hiram Abas
Mustafa Hiram Abas (1932, İstanbul — 26 sentyabr 1990, İstanbul). 1932-ci ildə İstanbulda doğuldu. 1957-ci ildə Ankara Universiteti Siyasi Məlumatlar Fakültəsini bitirdi. Müfəttişlik vəzifəsindən sonra ehtiyat zabit olan və M İ T-də işə başlayan Hiram Abas 12 mart dövründə M İ T-də böyük vəzifələrdə olan Abbas, 1978-ci ildə Namiq Kamal Ersun'un tasfiyesiyle əlaqəli olaraq öz istəyiylə təqaüdə ayrıldı. 1983-cü ildə ikinci dəfə Milli İstihbarat Təşkilatına dönən Abbas, 1988-ci ildə nümayiş olunan MİT hesabatı hadisəsində məsul görülərək, hesabatı qələmə alan Mehmet Eymür'le passiv vəzifəyə alınmaq tələb edilib, ikinci dəfə təşkilatdan öz istəyi ilə ayrıldı. Qorqud Eken ilə abi qardaş, köhnə M İ T məsləhətçisi və general-leytenant Mehmet Fuad Doğu ilə ata oğul əlaqəsi içində olduğu müxtəlif kitablarda belrtilmiştir. Amerika silah firmalarının Türkiyə nümayəndəliyini edən bir şirkətdə çalışarkən 26 sentyabr 1990 səhəri işinə getmək üçün yola çıxdığında uğradığı sui-qəsddə həyatını itirdi. Evinin yaxınlığında, bələdiyyə işçisi kimi geyinmiş insanların açdığı çarpaz atəşin ortasında qalan Abas, hadisə yerində öldü. Cinayəti DEV-SOL üstlense də, Hiram Abasın faili məchul iddiası tozlu rəflərdə çürüyüb getmişdir. Kurtlar Vadisindəki köhnə xarakterlərdən Aslan Akbeyin (Aslan Amca-serialdakı gerçək adı: Abbas Ustaoğlu) Hiram Abası təmsil etdiyi irəli sürülür.
Katolikos Abas
Katolikos Abas (erm. Աբաս, bilinmir – 596) — Alban katolikoslarından biri. Katolikoslar siyahısında adı 13-cü yerdə çəkilir. == Həyatı == Onun dövründə Alban Həvari Kilsəsinin mərkəzi Çoladan Bərdəyə köçürülmüşdür. Onun haqqında Moisey Kalankatlı yazır: O, erməni təqviminin başlanğıcında katolikos kürsüsünü Çoladan Bərdəyə köçürmüşdür.O, Böyük Arran yepiskopluğundan çağırılıb, 44 il katolikos olmuşdur. Onun vaxtında adəti üzrə məktublar üzərində "Albaniyanın, Lpinanın və Çolanın katolikosu" yazırdılar. Dəbil Kilsə Qurultayından ona yazdılar ki, o, gərək İsanın ilahi və insani təbiətinin birliyini qəbul edib "Müqəddəs Allah" sözlərinə "Ölməz və Çarmıxa çəkilmiş" sözlərini əlavə etsin. Çünki bunu onlar Konstantinopol patriarxı Prokldan öyrəniblər. Axı müqəddəs Üç Uqnum Efes Kilsə Qurultayında iki yüz müqəddəs keşişlərə təyin edilmiş, sonra Mesopotomiya yepiskopu Yaqubun vasitəçiliyi ilə imperator Anastasinin hüzuruna gəlmiş,İskəndəriyyə patriarxı Timofey və Antikiyalı Pytor onu təsdiq etmişlər. Onların hamısı şərtləşdilər ki, provaslav dindarlar da "Çarmıxa çəkilmiş ölməz" deməlidirlər.
ABŞ-ın baş hakimi
ABAD
"ABAD" — Ailə Biznesinə Asan Dəstək publik hüquqi şəxs Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin 23 sentyabr 2016-cı il tarixli Fərmanı ilə Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin tabeliyində yaradılıb. == Yaranma tarixi == Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin (ASAN xidmət) tabeliyində "ABAD" publik hüquqi şəxs Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin 23 sentyabr 2016-cı il tarixli Fərmanı ilə yaradılıb. Qurumun yaradılmasında məqsəd Azərbaycan Respublikasının sosial-iqtisadi inkişafında vətəndaşların fəal iştirakına, kiçik və orta sahibkarlığın inkişafına, əhalinin məşğulluq səviyyəsinin artırılmasına və rəqabətqabiliyyətli ailə təsərrüfatlarının formalaşdırılmasına dəstək verməkdir."ABAD" pilot layihə olaraq Masallıda 7 ailə təsərrüfatı ilə başladı. Hazırda dəstək proqramina daxil olan ailələrin sayı 553-ü ötüb. Sərəncam əsasında "ABAD"ın yaranmasına 1.000.000 manat tranş alınıb. Layihə publik hüquqi şəxs olduğundan özünümaliyələşdirmə sistemi üzrə fəaliyyət göstərir. Dəstək və yeni mərkəzlərin tikilişi donor və tərəfdaşlar (yerli və beynəlxalq, özəl və dövlət) tərəfindən ayrılan vəsait sayəsində həyata keçirilir (məsələn, nazirliklər, SOCAR, TİKA, PAŞA Holding, GILAN Holding, EU, UNDP, GIZ, AZAL, Azər-Türk Bank və s.). == İstiqamətlər == Hazırda "ABAD" mərkəzləri tərəfindən prioritet olan 2 sahə üzrə fəaliyyət göstərən ailələrə dəstək göstərilir: dekorativ-tətbiqi xalq sənətkarlığı və qida məhsullarının istehsalı sahəsi. ==== Qida ==== "ABAD" ilkin yeyinti məhsullarının, yəni ərzaq xammalı, qida məhsulları və əlavələri (inqrediyentləri), tamlı mallar qrupuna daxil edilmiş məhsulları deyil, məhz insan tərəfindən təbii və ya emal edilmiş halda istifadə olunan məhsullar daxildir. Məhsullar ilkin olaraq Masallı və Balakən rayonlarında təsərrüfatçılara təhvil verilmiş xüsusi monoblok-konteynerlərdə istehsal olunurdu.
Abak
Abak (lat. abacus – hesab taxtası) — b.e.ə. IV əsrdən başlayaraq Qədim Yunanıstanda, Romada və 18 əsrədək Qərbi Avropada hesablama üçün işlədilmiş lövhə. == Tarixi == Lövhə zolaqlara bölünürdü. Bu zolaqlardakı markaları (sümük, daş və s.) hərəkət etdirməklə hesablama aparılırdı. Azərbaycanda abak – hesab taxtası kimi tanınır. Çində abaka suan-pan deyirlər. Bu abak quruluşuna görə rus abakından fərqlənir. Onun hər milində 7 aşıq vardır və bu aşıqlar boyuna sədlə iki hissəyə ayrılır. Hissələrin birində 5, digərində isə 2 aşıq vardır.
Aban
Aban – qədim türk mənşəli tayfanın adıdır. Aban sözünün e.ə. VII əsrdə sakların tərkibində qarqarlarla yanaşı gəlmiş tayfanın adı olması elmi ədəbiyyatda diqqət mərkəzinə çəkilir Qarqarların şimal-qərbi Albaniyada hələ qədim dövrdən məskunlaşması barədə e.ə. 65-ci ildə Pompeyin Albaniyaya yürüşü haqqında məlumat verən antik tarixçilər qeyd etmişlər. Onların əsərlərində Albaniya ərazisindəki Avant çayı və onun yaxınlığında Abant əyalətinin olması (Plutarx, Pompey, Dion Kassiy) göstərilmişdir. Moisey Kalankatlı Albaniyada Abant adında iki yaşayış məntəqəsinin olduğunu bildirmişdir. Q.Qeybullayev yuxarıda qeyd olunan məlumatlara və digər faktlara istinadla belə bir qənatə gəlir ki, Abant/Avant adları abant tayfasının adı ilə bağlıdır və onlar qarqarlarla birgə bu əraziyə gəlmişlər == Aban sözü ilə bağlı coğrafi adlar == Abant tayfalarının Azərbaycan və Ermənistan ərazisində məskunlaşma tarixi çox qədimdir. Tayfanın dəqiq adı çox güman ki, aban olmuşdur. Sözün sonundakı t səsi cəmlik bildirən –at şəkilçisinin qalığı ola bilər. Ermənistan ərazisində əsasında aban tayfasının adı duran toponimlər qeydə alınmışdır.
Abar
Abar - qədim türk mənşəli tayfanın adıdır. Bu tayfa adının avar variantı da məlumdur. Eramızın II-III əsrlərində Kür sahilində Obaren adlı tayfanın yaşaması ədəbiyyatda göstərilir.V əsr erməni müəllifi Yeqişenin Balasakanda aparan adında tayfanın yaşadığını qeyd etmişdir(21, 96). Etnonim av+ar formasında düzəlmişdir. Tədqiqatçılar ar, ər sözünün türk dillərindəki ər "kişi, qəhrəman, igid" mənasında olduğunu qeyd edirlər. Etnonimin birinci hissəsi olan av elementinə gəlincə isə onun ab variantının işlənməsi türk dilləri üçün xarakterik olan bv keçidi ilə əlaqədardır. Beləliklə, qədim türk tayfasının adı abar(avar) olmuş və bu tayfa Qafqazın müxtəlif regionlarında, o cümlədən də Ermənistan ərazisində yaşamışdır. == Abar sözü ilə bağlı coğrafi adlar == Ermənistanda türk mənşəli abar(avar) tayfasının adından düzəlmiş Aşağıdakı etnotoponimlər qeydə alınmışdır: ABARAN- Irəvan xanlığında mahal adı; Alagöz (Ələyəz) və Pəmbək dağ silsilələri arasında Kasax (əsli Qazax) çayının yuxarı axınında yaylaq adı; İrəvan qəzasında çöl adı, İrəvan xanlığının Abaran mahalında çay adı 1728-ci ildə Irəvan əyal ətinin Karbi nahiyyəsində kənd adı; ABARANOĞLU – 1590-cı ildə Rəvan əyalətinin Abaran nahiyyəsində kənd adı; AVARAN-Irəvan quberniyasının Eçmiadzin qəzasında kənd adı; BAŞ ABARAN - Irəvan xanlığında mahal adı. Əsasında abar(avar) tayfasının adı duran etnotoponimlər yalnız Ermənistan ərazisində yayılmamışdır. Bu etnotoponimin başqa ərazilərdə yayılması da aşkara çıxarılmışdır.
Abası
Abaşa
Abaşa (gürc. აბაშა) – Gürcüstannın şimal-qərbində şəhər, Sameqrelo-Yuxarı Svaneti bölgəsində şəhərdir. Şəhərdə yaşayan 4.941 nəfər əhalinin (2014-cü il) böyük əksəriyyəti meqrellərdən ibarətdir.
Abbas
Abbas — kişilərə verilən şəxsi ad.Azərbaycanda bu addan geniş istifadə olunur. I Abbas — Səfəvilər dövlətinin hökmdarı (1587–1629). II Abbas — Səfəvilər dövlətinin hökmdarı (1642-1666). III Abbas — Səfəvilər dövlətinin sonuncu — XI şahı, II Təhmasibin oğlu. Abbasağa Azərtürk — şair, pedaqoq (1934-1998). Abbas ağa Nazir — azərbaycanlı şair, tərcüməçi və maarif xadimi. Abbas ağa Təbrizi — Məşrutə inqilabı (1905-1911) iştirakçısı. Abbas Ağalarov — azərbaycanlı boksçu, əməkdar idman ustası, beynəlxalq dərəcəli hakim. Abbas Ağamirov — azərbaycanlı boksçu, SSRİ-nin əməkdar idman ustası. Abbas Atamalıbəyov — Azərbaycan siyasi mühacirətinin tanınmış nümayəndəsi.
Abzas
Abzas (və ya Sətirbaşı) — hər hansı mətnin sətrin əvvəlindən sonrakı sətrin əvvəlinə qədər olan hissəsi. Abzas hekayə üsullarından və düşüncə inkişaf yollarından istifadə etməklə bir duyğu, düşüncə, xahiş, vəziyyət, təklif, hadisənin bir tərəfini, yalnız bir cəhətini təsvir edən yazı növüdür. Sözlər vasitəsilə cümlələr, cümlələr vasitəsilə abzaslar, abzaslar vasitəsilə məqalələr, mətnlər yazılır. Abzas bir neçə cümlədən ibarətdir. Sətir başlanğıcı; Mətnin bir sətirbaşından digər sətirbaşına qədər olan hissəsi; Çap və ya əlyazması mətnlərində sətirbaşında verilən ara, sətirbaşı; Mətnin iki sətirbaşı arasındakı məzmunca bağlı hissəsi; Mətnin hər hansı bir hissəsinin əvvəlində boş yer (sətirbaşı); Mətnin sətirbaşı ilə ayrılmış, məna baxımından nisbətən tamamlanmış hissəsi. == Ədəbiyyat == Əliquliyev R. M., Şükürlü S. F., Kazımova S. İ. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Bakı: İnformasiya Texnologiyaları nəşriyyatı, 2009, 201 s.
Alas
Alas – Yakutiyada çoxillik donmuş yeraltı süxurların əriməsi və ərazinin enməsi nəticəsində əmələ gələn hamar çökəklikdir. Alas ot bitkiləri ilə örtülü olur, burada dayaz göllər də olur. Örüş kimi istifadə olunur. .
Anas
Çay ördəyi (lat. Anas) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qazkimilər dəstəsinin ördəklər fəsiləsinə aid heyvan cinsi.
Araş
Araş — kişi ad. Araş (müğənni) — müğənni. Araş Firdovsi — Dryu Hyuston ilə birlikdə "Dropbox" xidmətinin banisi.
Avaş
Avaş — Azərbaycan Respublikasıınn Yardımlı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 19 may 1993-cü il tarixli, 611 saylı Qərarı ilə Yardımlı rayonunun Avaş kəndi Kürəkçi kənd Sovetindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla Avaş kənd Soveti yaradılmışdır. == Toponimikası == XIX əsrin ortalarında Pirembel kəndindən çıxmış ailələrin Avaş adlanan yerdə məskunlaşması nəticəsində bu kənd yaranmışdır. Türk dillərində və monqol dilində ablav (aş) sözü "qoruq", "uzaq", "yaşayış məskənindən kənar", "boş yer" və "sakitlik" kimi izah olunur. XIX əsrin əvvəllərində İrəvan xanlığının Göyçə mahalında Abaş kəndi də mövcud idi. Avaş eyni zamanda Həbəşistanda dağ dərəsinin və çayın adıdır. == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Viləşçayın sahilində yerləşir.
Ayaş
Ayaş - Ankarada mahal. Ankaranın 55 km qərbindədir. Mərkəzdəki bir neçə evdən sonra ümumiyyətlə çöldür. Əkinçiliyə əlverişlidir, bəzi fermalar burada yerləşir.Çeşmələri ilə məşhurdur. Ayaşın uzun bir tarixi vardır və Övliya Çələbinin əsərləri ilə folklor mahnılarında da adı keçər. Ayaş, Eyvaz, Ayas.Ayaz adını xatırladar. Ayaşa yerləşənlər Oğuz boylarıdır və müxtəlif kənd adlarının Bayat, Əfşar, Pəçənək, Qıpcak və Qarğın olması da bundandır. 1554-də, Ayaş Bayraq mərkəzi, və 1864-də Ankaranın Qəzası oldu. Osmanlı dövründə, təhsil olaraq Ayaş irəli idi. 1900-də, 8 Mədrəsə, 2 İbtidai məktəb və 1 Rüşdiyə vardı.
Ağbaş
Ağbaş (Şabran)
ABS
ABS (ing. anti-lock braking system) — avtomobillərdə kilidlənməyə qarşı əyləc sistemi. Avtomobillərin istənilən yük səviyyəsində, bütün yol vəziyyətlərində və müxtəlif sürətlərində məcburi hallarda ani əyləcləmələrdə təkərlərin kilidlənməsinin qarşısını alaraq sükandakı tam hakimiyyəti təmin edən əyləc sistemidir. ABS 3 hissədən ibarətdir: Hərəkət, dayanma qeydiyat sensoru (datçik). Əyləc sistemində təzyiq idarəedici klapanlar. Ümumi İdarəetmə qurğusu.Tam hərəkətsiz hala gəlmiş təkərlər sürüşərək avtmobili idarə olunmaz hala gətirir. Təkərlərin tam dayanmasını əngəlləyərək, sürüşmə effektinin qarşısı alınaraq avtomobilin stabil hərəkətini təmin etmək mümkün olur. Hər hansı bir təkərin müəyyən müddət hərəkətsiz olduğunu sensor (datçik) qeydə alaraq mərkəzə ötürür. Ötürülən məlumat İdarəetmə qurğusuna siqnal verir və mərkəzi idarəetmə qurğusu dayanmanı saxlayaraq və yaxud buraxaraq sistemi daha optimal vəziyyətə gətirir. Bununla da avtomaşın yol üzərində daha dayanıqlı və idarə edilə biləcək olur.
Aba
Aba (geyim) — bədəvilərə xas geyim. Aba (şəhər) — Nigeriyanın cənubunda, Abia ştatında şəhər. Abalar — türkdilli xalq.
BAS
Böyük adron sürətləndiricisi və ya Böyük adron kollayderi (ing. Large Hodron Collider, LHC) Avropa nüvə tədqiqatlar şurasının CERN (fr.Conseil Europeen pour la Recherche Nucleaire) hazırladığı dünyanın ən böyük proton sürətləndiricisidir. BAS-nin yaradılması ilk dəfə 1984-cü ildə nəzərdə tutulsa da onun reallaşması 2001-ci ildə həyata keçdi. Böyük adron sürətləndiricisində protonlar 14 TeV (14 teraelektronvolt- 14•10x12 elektronvolt) enerji ilə toqquşması nəzərdə tutulub. BAS Fransa ilə İsveçrə sərhəddində 26.7 km uzunluğu olan və 100 dərinlikdə bir sahəni əhatə edir. BAS-da proton dəstəsinin tutulması və korreksiyası üçün uzunluğu 22 km-i əhatə edən 1624 maqnitdən istifadə olunub. Maqnitlər absolyut 0-dan 1.9K yüksək, -271C temperaturda işləyəcək. BAS-da 4 detektorun işləyəcəyi bildirilir. ATLAS ( A Toroidal LHC- ApparatuS), CMS (Compact Muon Solenoid), LHCb (The Large Hadron Collider beauty experiment) və ALICE (A Large Ion Collider Experiment). ATLAS və CMS Hiqqsin bozonları və "standart olmayan fizika"-nı öyrənmək üçün təyin edilib.
Abbas Rzayev
Abbas Mirzə oğlu Rzayev (3 mart 1904, Zəncan, Cənubi Azərbaycan – 12 iyun 1976, Bakı) — Azərbaycan aktyoru, Azərbaycan SSR əməkdar artisti (1940). == Həyatı == Aktyor Abbas Mirzə oğlu Rzayev 1904-cü ildə Cənubi Azərbaycanın Zəncan şəhərində anadan olmuşdur. O, ilk dəfə səhnəyə 1924-cü ildə Dənizçilər klubunun dram dərnəyində çıxmışdır. 1924–1927-ci illərdə Mirzə Fətəli Axundzadə adına Bakı Teatr Məktəbinin aktyorluq şöbəsində oxumuşdur. 1926-cı ildə Milli Dram Teatrının aktyor truppasına götürülüb.O, Azərbaycan Kukla Teatrının ilk aktyorlarında biri olmuşdur. Azərbaycan kinosunda 10-dan çox filmdə çəkilmişdir. Aktyor 1976-cı ildə Bakıda vəfat etmişdir. == Mükafatları == "Azərbaycan SSR əməkdar artisti" fəxri adı — 23 aprel 1940 == Teatr səhnəsindəki rolları == Sevil (1931)-Babakişi Romeo və Cülyetta (1937)-Montekki Vaqif (1938)-Şeyx Alı == Filmoqrafiya == Mahnı belə yaranır (film, 1957)-Xanapi Yaşamaq gözəldir, qardaşım! (film, 1966) Dağlarda döyüş (film, 1967)- Feyzi Poçt qutusu (film, 1967)-Kəndli Qanun naminə (film, 1968)-Kəndli Mənim əziz atam (1970) Yeddi oğul istərəm... (film, 1970)-Kənd sakini Axırıncı aşırım (film, 1971) (tammetrajlı bədii film)-rol: Yaqub kişi Qızıl qaz (film, 1972) Ağasadıq Gəraybəyli (film, 1974)-Vəzir ("Fərhad və Şirin") Bakıda küləklər əsir (film, 1974)-Həsənzadənin qonşusu == İstinadlar == == Mənbə == Kazımzadə, A. Sözünü demiş sənətkarlar: [Əməkdar artist Abbas Rzayev haqqında] //Kaspi.- 2014.- 5–7 aprel.- S.16.
Abbas Seyidov
Abbas Seyidov (1 aprel 1957, Naxçıvan) — tarix elmləri doktoru, professor. Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında AAK-ın Tarix üzrə Ekspert Şurasının üzvü. AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun aparıcı elmi işçisi. Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin (UNEC) professoru. AMEA Naxçıvan Bölməsinin nəzdində fəaliyyət göstərən Dissertasiya Şurasının üzvü. Naxçıvan arxeoloji ekspedisiyasının Babək-Culfa dəstəsinin rəisi. "Tarix, insan və cəmiyyət" jurnalının baş redaktorunun müavini. Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya İnstitutunun baş direktoru (2022-2023). 27 may 2023-cü ildə öz ərizəsi ilə Arxeologiya, Etnoqrafiya və Antropologiya İnstitutunun baş direktoru vəzifəsindən azad edilib.28 kitab və monoqrafiyanın, 300-ə yaxın elmi məqalənin müəllifi.
Аfаk
Afak (ərəb. عفك‎) — İraqın Qədisiyyə mühafəzəsində şəhər. Əhalisi 75,000-dir. Qədim şəhər olan Afak'ın təməli 1715-ci ildə qoyulub.
Vələsyаrpаq аzаt
Şöbə / Division: Maqnoliyakimilər – Magnoliophyta Sinif / Class: Maqnoliopsidlər-Magnoliopsida Sıra / Order: Urticales Fəsiə/ Family: Dağdağankimilər – Celtidaceae Link. Elmi adı / Scientific name: Celtis caucasica Willd. == IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və status / National IUCN Status. == “Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar” kateqoriyasına aiddir –EN B1ab(i, ii, iii, iv, v)c(iii) + 2b(i) c (ii,iii). Azərbaycanın nadir növüdür. == QlobalIUCN Statusu: NT == == Qısa morfoloji təsviri. == 20(15)-25(35) m hündürlükdə ağacdır, oduncağı 2 m diametrində, boz-qonurumtul rəngdədir. Budaqlarının yarpaqları yumurtavari, (1,5) 2-3,5 (4,6) sm uzunluqda, sivri, qaidədə qyeri –bərəabəryanlı, aşağıda damarlar boyunca qısA, yumşaqtüklü , oturaq və ya 0,5 (1) mm uzunluqda saplaqı, kənarları küt dişlidir. Dişicikli çiçəkləri zəngçiçəyi quruluşunda, yaşılımtıl –ağ və ya qonurdur. Fındıqcığı küncvari, qısa yumşaq tüklü və ya çılpaq, qırılı, yaşılımtıl, birtoxumlu, buruncuğu fındıqcığın təpəsinin altında yerləşir == Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsussiyyətləri. ==