Bənövşəyi. Al-yaşıl, abı sarı, Bənövüş qara, qırmızı, (“Bəhram-Gülxəndan”)
Bax: bənövüş. Saqi, sən döyran söylə, Doldur ver tasın bənöyüş. (“Bəhram-Gülxəndan”)
1. Ov gözlənən yer, pusqu, marıq. 2. Çıxacaq yer, yol, aralıq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Hərdən bərədə yataram, Ortada şeşpər ataram, Paşanı diri
1. Ov gözlənən yer, pusqu, marıq. 2. Çıxacaq yer, yol, aralıq. Şirtək bərələrdə yatdı, Atasıynan güştü tutdu
Bax: barakallah. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
fars. – bər, ərəb. – əks Əksinə olaraq, tərsinə, ziddinə, zidd. Başa yetişmədi dərsim, savadım, Bərəks etdi çərx-fələk muradım, Mən Qeys ikən Məcnun q
Yarpaq. Zanbağı, yasəmən, bərgi-ireyhan, Fəsli-bahar gülüstanım, xoş gəldin! (“Qurbani”)
Bax: bəlgə. Bir xalın heyvadı – gəlməz irəngə, Bir xalın bərgədi, gedər Firəngə, Bir xalın salıbdı aləmi rəngə; Bir xalın söhbəti-sazılan gəlir
ərəb. bərhəm – dağınıq, qarışıq bərhəm etmək – pozmaq, dağıtmaq, bərbad etmək. O yar ilə sənin əhdi-peymanın Bərhəm edib pozan yerdi güllü bağ
ərəb. bərr – quru (dəniz müqabili), bəhr – dəniz “Bütün dünya” mənasında işlənir. On üç ildi bərri-bəhri seyr etdim, Şahbazımdan xəbər verən olmadı
ər. bərr-quru, fars. biyaban Səhra, ucu-bucağı olmayan bitkisiz quru çöl. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İlxının ağzı düşdü çöllü bərri-biyabana
Bəri. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Tüklü dəvə cinsi, gənc və qüvvətli dəvə, ikihürgüclü dəvə və ərəb dəvəsindən olan nər dəvə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Erkək at. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Hümmət Əlizadə nüsxəsində Qırata işarə ilə beygir sözü işlənir
Tacir. Bazar sözündən yaranıb. Könül, sənə vəsfi-halım söyləyim, Yarəb, bu dünyada necolur könlüm? Hərdən dərviş olur, hərdən dilənir, Hərdən bəzirgan
Tacir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bazar sözündən yaranıb. Bu yeddi ilin ərzində bir tacir, bir bəzirgan mənə bac verməmiş bu həndəvərdən keçə bilmə
Bax: bəzirgan. Mahmud karvan sahibi bəziryan başının qabağına çıxıb ona deyir: Başına döndüyüm, bəziryan xoca, Xocam, bu yol İstambula gedərmi? Gündüz
Sinəbəndin qolları. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qıratı çəkməsəm, dağlar sökülməz, Bəzməndin çəkməsəm, sağrı örtülməz, Qabağımdan qaçan düşmən qurtu
Parça, arşınmalı satan tacir. Bir xalı bəzzazdı, Rumun Qeysəri, Bir xalı içibdi abi-kövsəri, Bir xalı ağlımı edib sərsəri, Bir xalı ağ üzə düzülən gəl
Bığ yeri. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Gildir-gildir. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Gildir-gildir, gilə-gilə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bunu deyib Keçəl Həmzə elə ağladı, elə ağladı ki, gözünün yaşını bıldır-bıldır tökdü
Buraxmaq, əldən boşlamak, burakmak, atmaq, vaz keçmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bığ yeri tərləmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bığ. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Çox hiyləgər, fəndgir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dəmirçioğlu düşməz gücdən, Qorxmaz müxənnətdən, bicdən, Bac allam nağdıdan, vecdən, Dəmirçioğlu m
Bihudə, əbəs, boş-boşuna. Xəyal toxumun əkərsən, Bica əzablar çəkərsən, Ağlarsan, qan-yaş tökərsən, Nə yatıbsan, Tahir Mirzə?!
Cici-bici, zəif, çəlimsiz. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ayıq, oyaq, sayıq. Ey Salatın, aşıqların sərində, Sənin zülfün kimi biştab olmaz, Cəmalına, Pəri, müştaq olalı, Bidar olan gözlərimdə xab olmaz
Fərsiz, əlindən bir iş gəlməyən. Bir bağçanın əgər barı olmasa, Alması, heyvası, narı olmasa, İyidin dünyada varı olmasa, Xalq içində ona bifəl deyərl
Bax: bifəl.
fars. bi- + ər. hürmət Hörmətsiz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Ancaq indi versəm, bütün xanların, paşaların içində bihörmət olub gedərik
fars. bi-, ərəb. ilqar Əhdini pozan, vəfasız. Baxış deyər, dövlət-varım var mənim, Bir kəsərli ahı-zarım var mənim
Özü. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Xəstə, naxoş, azarlı. Biymar şəklində də rast gəlinir. Ya Əli deyibən nərə çəkəndə, Surəti zərbimdən bimar olar
Bax: bimürvət. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bax: beymürvət.
fars. bi + ər. mürüvvət Mürüvvətsiz, insafsız, amansız, rəhmsiz; ədalətsiz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Ay bimürvət, çıxdı canım, Müjganların tökdü
Bünövrə, özül, təməl, əsas. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Elə Koroğlu da ondan sonra çalıb-oxumağın binasını qoydu
Əzəldən, lap əvvəldən, ibtidaidən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Məni binadan bəslədi, Dağlar qoynunda, qoynunda, Tülək tərlanlar səslədi Dağlar qoynu
Bulaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Köçərilərin mal-qara ilə köçüb məskən saldıqları yer, yurd, köç. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İstanbulun ətrafında yazda, yayda camahat binələrə çıxe
fars. bi- + ər. nəsib Məhrum, nəsibsiz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Həsən xan, insan üçün dünyada hər naz-nemətdən şirin şey gözdü
Məhrum etmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bax: binəsib etmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Minik. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Minmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bir az, azca, azacıq zaman. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
1. Yaraşıq üçün alına tökülən saç telləri. 2. Ümumiyyətlə saç. 3. Atın yalından ayrılıb alnına tökülən tük dəstəsi