Azərbaycan dastanlarının leksikası

  • ÇƏNLİ

    Dumanlı, sisli. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Uca-uca dağlar başı, Çənli də olur, çənsiz də olur. Cəhd elə bir işdə tapıl Sənli də olur, sənsiz də olu

    Tam oxu »
  • ÇƏPƏL

    Həyasız, utanmaz. İrvahım deyərlər mənim adıma, Damanda qalmışam yetiş dadıma. O vaxt düşdüm bir çəpəlin oduna, Doğru yetiş dərdi-dillərə sən də

    Tam oxu »
  • ÇƏPƏL

    Həyasız, utanmaz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu dedi: – Kişi nədi, ay çəpəl, deyə bilməzsən ki, ay hacı, ziyarətin qəbul olsun? (Paris nüsxəsi

    Tam oxu »
  • ÇƏPKƏN

    Milli qadın geyimi; qolları yarıq, qıraqlarına qaytan tikilmiş uzun köynək. Dədəmə də bir dəst paltar, anama da bir çəpkən al, sonra deyim

    Tam oxu »
  • ÇƏPRƏS

    Çarpaz sözünün təhrifidir. O zəhri zülfləri köksündə çəprəs, Zər zərbab üstündən, ətlası çərkəs...                                                  (“

    Tam oxu »
  • ÇƏR

    At xəstəliyi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Amma çər dəymiş deyirlər yaman bəddi. (“Həmzənin Qıratı aparmağı”)

    Tam oxu »
  • ÇƏRƏN

    Bax: çər. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu dedi: – Paşa sağ olsun, çərən dəymiş çox yaxşı atdı, bircə o cini olmaya

    Tam oxu »
  • ÇƏRX

    Bax: çarx. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • ÇƏRXƏKİ FARS

    Fırlanma. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Almasdan qılıncdır, poladdan yeyə, Çeynərəm dəmiri, üflərəm göyə, Olaram çərxəki, düşərəm ögə, İstə, Təkəlidən

    Tam oxu »
  • ÇƏRXİ-FƏLƏK

    1. Dünya. 2. Göy, səma.  3. Bəxt, tale. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Belə bilsəydim, sevməzdim, Qəm-qüssəsini yeməzdim, Çərxi-fələkə deməzdim, Sənə g

    Tam oxu »
  • ÇƏRİ

    Qoşun, ordu. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Xotkar üstümüzə çəri buyurdu. Döyüşərəm, dönmənəm, edərəm cəngi, Ac qarıqqay kimi doyursa məni, Mən qəbul

    Tam oxu »
  • ÇƏRİ

    Əsgər. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇƏRİ BAŞI

    Komandan, baş komandan. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇƏRİ DƏRMƏK

    Əsgər toplamaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇƏRKƏZ

    Mahir döyüşçü. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇƏTİRLÜ

    Çadırlı, çətirli. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇƏTÜK

    Pişik. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇƏTVƏR

    rus. əsli: четверть 100 qrama bərabər ağırlıq ölçüsü. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Hamı güluşdü, qəssab gülə-gülə dedi: Bu saat səni yola salacağam

    Tam oxu »
  • ÇIĞNAM-ÇIĞNAM

    Şırıl-şırıl, çağlaya-çağlaya. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇIĞRI

    Çadırın qumaş dəliyinin ağac halqası. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇIQA

    Çıxaraq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇIQARMAQ

    Çıxarmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇIQQA

    Bax: cıqqa. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu durnanın başındakı çıqqanı yolub, Eyvazın araqçınına sancdı

    Tam oxu »
  • ÇIQMAQ

    Çıxmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇILBIR

    Yüyən. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇIPLAQ

    1. Çılpaq, soyunmuş, üryan. 2. Məcazi mənada: fağır, möhtac, yoxsul. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇIRÇIPLAQ

    Soyunmuş, lüt, çılpaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇIRĞAB

    Qızılla bəzənmiş paltar və başqa şeylər. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇIRPINDI

    Çırpıntı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇIRTLAMAQ

    Məcazi mənada: yenicə doğmaq, çıxmaq (günəş haqqında). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Elə ki səhər acildi, hələ heç gün çırtlamamışdan Koroğlu yerindən

    Tam oxu »
  • ÇIRTMAQ

    Bax: çırtlamaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Gün çırtanda üç nəfər də götürüb yeridi düşərgəyə. (“Mərcan xanımın Çənlibelə gəlməyi”) (İ

    Tam oxu »
  • ÇİDAR FARS

    1. Atın qabaq ayaqlarını bağlamaq üçün ip, kəndir. 2. Məcazi mənada: buxov. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Özün görürsən ki, ayağıma çidar olub, mənim

    Tam oxu »
  • ÇİFAYDA FARS

    Nə xeyri var? nə fayda? təəssüf ki ... (ara söz kimi işlənir). Onun o tərəf-bu tərəfinə keçdi, çağırdı, amma çifayda – Qurbani ayılmadı ki, ayılmadı

    Tam oxu »
  • ÇİGİN

    Çiyin. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇİLBƏR

    Yüyən. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ÇİLLEYİ-KAMAN

    Bax: çillə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dəmirçioğlu yayı çiynindən aşırdı, oxları bir-bir çilləyi-kamana mindirib, yerindən tərpənəni vurub yerə sal

    Tam oxu »
  • ÇİLLƏ

    fars. çellə Yay-oxun kirişinə deyilir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Prof. B.Əhmədov “Etimologiya lüğəti”ndə yazır: Görünür, kiriş 40 sapdan (ipdən) e

    Tam oxu »
  • ÇİLLƏ1

    fars. çellə 1. Doğuşdan, toydan və ya ölümdən keçən qırxgünlük müddət. 2. Qışın böyük və kiçik çillədən ibarət ilk iki ayı (60 gün)

    Tam oxu »
  • ÇİLLƏ ÇIXARTMAQ

    Adətən, gəlin toydan sonra, zahı qadınla körpəsi isə doğuşdan sonra 40 gün çilləli hesab olunur. Bu dövr təhlükəli sayılır

    Tam oxu »
  • ÇİLLƏ KƏSMƏK

    Bax: çillə çıxartmaq.

    Tam oxu »
  • ÇİLLƏKƏN

    Axar suyun qabağına yığılan çör-çöp, zir-zibil. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Elə bil qabağı çilləkən basmış dağ selinin qabağı açıldı

    Tam oxu »
  • ÇİLLƏYƏ DÜŞMƏK

    Bax: çillə çıxartmaq.

    Tam oxu »
  • ÇİMİR

    Mürgü. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • ÇİMİR APARMAQ

    Yuxulamaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nigar xanımı oturduğu yerdə çimir apardı. (“Mərcan xanımın Çənlibelə gəlməyi”) (İ

    Tam oxu »
  • ÇİMİR ETMƏK

    Mürgüləmək, yuxulamaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • ÇİNİ-MAÇİN

    Şifahi ədəbiyyat örnəklərində Çin və Mancuriya belə adlanıb. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Eyvazım bənzər laçına, Sonalar heyran saçına, Vermərəm Çinə

    Tam oxu »
  • ÇİTƏMƏ

    Dövrələmə, çəpər kimi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dialektlərdə çitəmə qarğıdan hörülmüş çəpərə deyilir

    Tam oxu »
  • ÇOBAN-ÇOLUQ

    Lüğətlərdə “yuxarı təbəqədən olanların aşağı təbəqəyə mənsub olanlara verdikləri təhqiramiz ad” kimi qeydə alınır

    Tam oxu »
  • ÇODAR

    Mal-qara alveri ilə məşğul olan adam. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) – Ay bala, çodar olmayıb nə olacaq! Görmürsən pal-paltarını? Görünür ki, bunların

    Tam oxu »
  • ÇOXMAQ

    Çoxalmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »