DİNMƏZLİK – ZƏVZƏKLİK Əsgərin dinməzliyini o buna görə də pis yerə yozmurdu (Ə.Əbülhəsən); Zəvzəkliyinə görə hamı ondan uzaqlaşır
DİNSİZ – MÖMİN Dinsizin öhdəsindən imansız gələr (Ata. sözü); Mərhum Zeynəb xanım mömin, müsəlman bir Allah bəndəsi idi (Q
DİRÇƏLMƏK – XƏSTƏLƏNMƏK Uşaq böyümüş, rəngi açılmış, dirçəlmiş, çevikləşmişdi (Mir Cəlal); Əziz on iki yaşında olanda bərk xəstələnmişdi (Ə
DİRİBAŞ – MAYMAQ Xala, sən nə diribaş qarısan? (N.Vəzirov); Bir nəfər mənə demişdir ki, bəzi maymaqlar açarı qıfılın içərisinə qoyur (M
DİRİBAŞLIQ – MAYMAQLIQ Biri o birilərindən diribaşlığı, hazırcavablığıyla seçilirdi (M.Eynullayeva); Maymaqlıq edib Ağasəlimi əldən buraxmısan (C
DİRİLİK – YOXLUQ Bir söz ki bir cavanın diriliyinə səbəb olacaq, onu demək günahdır (Ə.Haqverdiyev); Qaynım həmişəki kimi indi də Midhədin yoxluğunu m
DİRİLMƏK – ÖLMƏK Öləcəyəm, bir də diriləcəyəm (C.Cabbarlı)
DİŞİ – ERKƏK ...Hər yuvada bircə dişi arı olar, ona şah deyərlər (S.S.Axundov); Erkək atı yəhərləyib minəndə ixtiyarsız olaraq gülürəm (Ə
DİŞİCİK – ERKƏKCİK Bəzi bitkilərin qönçələrində olduğu kimi pambığın qönçəsində də erkəkcik və dişicik var idi (Ə
DİŞLƏMƏ – ŞİRİN Bəlkə, biri çayı şirin içməyəcək. Dişləmə içəcəkdir (S.S.Axundov)
DİŞLİ – ÖLÜVAY Özün bilirsən ki, onlar dişli tayfadırlar (İ.Şıxlı); Onun tələsməklə işi yoxdur, ölüvaydır (“Ulduz”)
DİVANƏ – AĞILLI Əqlini itirib qız, divanədir (S.Rüstəm); Ağıllı düşmən nadan dostdan yaxşıdır (Ata. sözü)
DİVANƏLƏNMƏK – AĞILLANMAQ Genə bir Leyliveş yarə dil verdi; Könül Məcnun təki divanələnmiş (M.V.Vidadi); İndi Sona lap ağıllanmışdır (“Azərbaycan”)
DİVANƏLİK – AĞILLILIQ Nə işdir bu, bu nə divanəlikdir eyləyirsən sən? (C.Cabbarlı); Malik onun ağıllılığının səbəbini bilirdi
DOĞMA – ÖGEY Demək, o sənin üçün doğmadır, amma bu biriləri ögey? (İ.Əfəndiyev). DOĞMA – YAD O yad deyil, mənə doğma baladan artıqdır (A
DOĞMAQ – BATMAQ Yenidən doğmaq üçün batdı. Gözlərdən itdi (S.Rüstəm). DOĞMAQ – ÖLMƏK Bir il sonra Zeynəb oğlan doğdu (M
DOĞMALAŞMAQ – YADLAŞMAQ Doğmalar get-gedə yadlaşır, yadlar isə doğmalaşır
DOĞMALIQ – YADLIQ Ancaq bu küskün səs o doğmalıqdan, o nəvazişdən uzaq idi (M.Eynullayeva); Ancaq indi uşaqlarının yanında özünün yadlığını, özünün za
DOĞRU – ƏYRİ Qələm əyri kəsilsə də, doğru yazar (Ata. sözü). DOĞRU – YALAN Allah bilir ki, doğru deyirəm! (M
DOĞRUÇU – YALANÇI Yalançının evi yandı, kimsə inanmadı (Ata. sözü); Deyənlər nə qədər doğruçu, nə qədər alicənab şəxslər imiş (M
DOĞRUÇULUQ – YALANÇILIQ Müəllim şagirdlərinə doğruçuluğu təbliğ edirdi. Bizcə, yalançılıq ləkəsi ölümdən daha çirkindir (H
DOĞRULTMAQ – GÜNAHLANDIRMAQ Yarməmmədi mühasiblikdən azad edək, hələlik qoyaq aşağı bir işdə özünü doğrultsun (M
DOĞRULUQ – ƏYRİLİK Doğruluğun dili belədir yalnız (S.Vurğun); Məncə, ona inanmaq olmaz, kimi dindirirsən əyriliyindən dad çəkir (M
DOĞULMAQ – ÖLMƏK Adamlar bir dəfə doğulur, bir dəfə ölür (F.Kərimzadə)
DOĞUM – ÖLÜM – Sizin verdiyiniz nömrə Moskvada doğum evidir (S.Qədirzadə); Gözünün içinə baxdı ölümün; Neçə yol torpağa çiləndi qanı (B
DOĞUŞ – ÖLÜM Əsil möcüzə - doğuşdur, törənişdir (İ.Məlikzadə); Elə qızla ölümə də getmək qorxulu deyil (S
DOLAMAQ – AÇMAQ Çay başından gələrkən saçlarımı əllərinə doladı, kəndin içindən sürürdü (C.Cabbarlı); Kapitan gözlərini geniş açdı (S
DOLANBAC – DÜZ Mahmud Zəncanın dolanbac küçələrində gözdən itdi (A.Makulu); İndi şəhərimizdə salınan küçələr düzdür
DOLAŞIQ – AYDIN Qəlbimdə ağır-ağır dərdlərim, başımda dolaşıq fikirlərim, xəyalım, hərc-mərc gözlərim ulduzlarda, bir müddət yata bilmədim (A
DOLAŞIQLI – AYDIN Dolaşıqlı yolda sürəti artırmağın qorxulu olduğunu sezib açıq deyərdi (Mir Cəlal); Bu mənzərəni görərkən hər şey aydın oldu (Ə
DOLAŞIQLIQ – AYDINLIQ İlyas gülünc bir heyrət, qəribə dolaşıqlıq içində çaşıb donmuşdu (Mir Cəlal); Süd kimi aydınlıq idi (Ə
DOLAŞMAQ – AÇILMAQ Ayı zənciri ilə ağaca dolaşıb dartınır və bağırırdı (S.S.Axundov); Bir azdan zabit əmr verdi, salı sahilə bağlayan kəndirlər açıldı
DOLAYI – BİRBAŞA Lakin demədi, dönüb birbaşa yuxarı qalxdı (M.İbrahimov); Bu görüşdən dolayı çox şad olub bağa girdik (Ə
DOLĞUN – ARIQ Qapını açan dolğun bir qadın idi (C.Əmirov); Yanaşı əyləndiyimiz Tel adlı arıq, lap uşağa oxşayan gənclə artıq dostlaşmışıq (S
DOLMAQ – BOŞALMAQ Bir yandan boşalır, bir yandan dolur; Sirrini verməyir sirdaşa dünya (S.Vurğun)
DOLU – ARIQ Dolu qadın onun sözünü təsdiq etdi (C.Əmirov); Arıq kişi bir az da ona tərəf çəkilib dilini işə saldı (S
DOLUXSUNMAQ – GÜLÜMSÜNMƏK Kazım doluxsundu (İ.Şıxlı); Gülümsəyirdi, kirpikləri titrəyirdi (S.Qədirzadə)
DOLUŞMAQ – ÇIXMAQ Məktəblilər dəstə-dəstə; Doluşdu dərs otağına (M.Dilbazi); Səhər tezdən durub yaxşı fikirlər, nəcib hisslərlə evdən çıxarsan (Ə
DOMBALMAQ – ÇÖKMƏK Gözləri isə qışqırdıqca, elə bil, daha da dombalır (Ə.Əbülhəsən); Onun gözləri çökmüşdü
DOMUŞMAQ – AÇILMAQ Arabanın boynunda çömbəlmiş, domuşub oturan Əsgər hərdən şallağı tovlayıb kəllərə qışqırır (Ə
DOMUŞUQ – AÇIQ Həmişə domuşuq vəziyyət alardı. Açıq yaxasından görünən sarğı qabaqdan da qana bulaşmışdı (S
DONQAR – ŞUMAL O donqar kişi çıxıb poçta yönəldiyi vaxt Həmid dayıya rast gəldi (Ə.Əbülhəsən); Gedən boylu, enlikürək, şumal bir oğlandı (S
DONQULDANMAQ – SUSMAQ Gileygüzarov öz qoyun gözlərini tavana zilləyib qəzəblə donquldandı (S.Rüstəm); Gücü ona çatırdı ki, susurdu (S
DONMAQ – AÇILMAQ Dondu cığırlar, izlər; Bu gedişin qəsdi nə? (H.Hüseynzadə); Qiymət içəri girəndə elə bil onun donu açıldı (Ə
DONUQ – İSTİ İki dizi üzərində dikələrək donuq və şübhəli baxışlarla məni süzdü (A.Şaiq); Ocaqlar çatılır, ev qızır haman; Humay bürünmüşdü isti yorğa
DONUQLUQ – AÇIQLIQ Məhərrəm heç vaxt baş aça bilmirdi bu donuqluqdan (M.Eynullayeva); Parisə gəldikdən sonra o, birinci dəfə idi ki, şəhəri belə ürək
DOST – ƏĞYAR Heç bundan yaxşı şey olarmı ki, qəlbdən istədiyin dostdan məktub alasan! (N.Nərimanov); Dayandı başımız əğyar içində ərşi-əlaya (M
DOSTLUQ – DÜŞMƏNÇİLİK Dostluq müxtəlif olur; Düşmənçilik kimi (R.Rza)
DOYMAQ – ACMAQ Diş qurdalamaqla qarın doymaz (Ata. sözü); Cücələrim acdı, yemləmək vaxtıdır
DOYUNCA – YARIMÇIQ Doyunca, doyunca söhbət edərik (M.İbrahimov); Bu nədir, ə, sözü yarımçıq qoyub susdun?! (M