Этимологический словарь азербайджанского языка

  • BİLDİRMƏK

    Deyirik: -dır4 şəkilçisi təsirli feillərə artırıldıqda icbar növ düzəldir. Bil­dirmək kəlməsi bu qanuna tabe deyil

    Полностью »
  • BİLƏK

    Əvvəllər bağlaq formasında olub. Barmaqların ələ birləşdiyi (bağlandığı) yerə “bilək” deyirik (ayaq biləyi ifadəsi də var)

    Полностью »
  • BİLƏRZİK

    Özbək dilində biləküzük kimi işlədilir, “bilək üzüyü” deməkdir. Üzük bar­maq­da, bilərzik biləkdə, bazubənd isə qolun qarı hissəsində (çiyinlə dirsək

    Полностью »
  • BİLİŞ

    “Tanış-biliş” deyirik, sinonimlər birləşməsidir, bilmək sözündən əmələ gəlib, bilik sözü ilə qohumdur

    Полностью »
  • BİLQEYS

    Süleyman peyğəmbərin sevgilisi olub, onun sehrli üzüyünü alıb və suya atıb. “Sərvət sahibi” deməkdir, yəhudi mənşəlidir

    Полностью »
  • BİMEDİA

    lat. bi – ikili + lat. medium – ara, vasitəçi

    Полностью »
  • BİNƏ

    Yaylaqda yaşayış yerinə “binə” deyirlər: bina “lövbər salınan yer” deməkdir, alınma sözdür, ərəbcədir

    Полностью »
  • BİNYAMİN

    Yaqub peyğəmbərin oğullarından birinin adı olub. Yusifin doğma qarda­şıdır. Eradan 1700 il əvvəl yaşayıb (Yusifin tarixi belədir: e

    Полностью »
  • BİO...

    yun. bios – həyat

    Полностью »
  • BİOCOĞRAFİYA

    yun. bios – həyat + yun. geo – Yer + yun. grapho – yazıram, təsvir edirəm

    Полностью »
  • BİOFİLOTA

    yun. bios – həyat + yun. philos – doğma

    Полностью »
  • BİOGEN

    yun. bios – həyat + yun. genes – mənşə

    Полностью »
  • BİOGEOKİMYA

    yun. bios – həyat + yun. geo – Yer

    Полностью »
  • BİOGEOSENOZ

    yun. bios – həyat + yun. geo – Yer + yun. koinos – ümumi

    Полностью »
  • BİOGEOSFER

    yun. bios – həyat + yun. geo – Yer + yun. sphaira – kürə

    Полностью »
  • BİOİQLİMŞÜNASLIQ

    yun. bios – həyat + fars. şünas – mütəxəssis

    Полностью »
  • BİOKORROZİYA

    yun. bios – həyat + lat. corrosio – yeyilmə

    Полностью »
  • BİOLİT

    yun. bios – həyat + yun. lithos – daş

    Полностью »
  • BİOM

    yun. bios – həyat + lat. oma – cəm bildirən şəkilçi

    Полностью »
  • BİOMETEOROLOGİYA

    yun. bios – həyat + yun. meteora – göy hadisələri + yun. logos – elm, təlim

    Полностью »
  • BİONT

    yun. biontos – yaşayan

    Полностью »
  • BİOSENOZ

    yun. bios – həyat + yun. koinos – ümumi

    Полностью »
  • BİOSFER

    yun. bios – həyat + yun. sphaire – kürə, şar

    Полностью »
  • BİOTA

    yun. biote – həyat

    Полностью »
  • BİOTOP

    yun. bios – həyat + yun. topos – yer

    Полностью »
  • BİR

    “Əvvəlinci” deməkdir. Ondan burun sözü əmələ gəlib, “əvvəlki” mənasını verir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BİRÇƏK

    Burmaq (qıvrım) feili əsasında yaranıb: “buruq saç” deməkdir,rus dilinə “завитый волос” kimi tərcümə edilib

    Полностью »
  • BİRƏ

    Mənbələrdə bürgə şəklində əks etdirilib. Burmaq feili ilə bağlıdır. Birəni məhv etmək üçün hökmən barmaqların arasında burublar

    Полностью »
  • BİRƏDİ

    Qərb dialektlərində “birgə” (birlikdə) mənasında işlədilən bu sözün mənşəyi 2 ehtimal əsasında yozula bilər: 1) birəiki kəlməsinin dəyişmiş formasıdır

    Полностью »
  • BİRGƏ

    Dilimizdə -gə şəkilçisi feillərdən isim düzəldir (süpür –gə və s.). Bəs bir sa­yına artırılmış –gə nə şəkilçisidir? Bu sözün mənbələrdə birgər forması

    Полностью »
  • BİRİK

    Gecikmək sözünün qəlibi üzrə bir sayından əmələ gəlib. Ruslardakı брак (kəbin) sözü də bununla bağlıdır (bunu O

    Полностью »
  • BİSMİLLAH

    Əsli ərəbcə “ba ism-Allah” (Allahın adı ilə) deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Полностью »
  • BİŞMƏK

    Qədim mənası “yemişmək” deməkdir (“bişmiş adamdır” deyirik), deyim də olub: alma bişsin, ağzıma düşsün (ver yeyim, ört yatım

    Полностью »
  • BİT

    Fars dilində “güvə” mənasını verən bid sözü var. Guman etmək olar ki, bit onun bir qədər dəyişmiş formasıdır

    Полностью »
  • BİTTƏ-BİTTƏ

    Şəkidə və Tovuzda daha çox işlədilir, Qazaxda və Şuşada bitbəbit kimi qeydə alınıb. “Diqqətlə, tələsmədən yavaş-yavaş axtarmaq” mənasını əks etdirir

    Полностью »
  • BİTUM

    lat. bitumen – qatran

    Полностью »
  • BİYƏ

    Dilimizdə biyə və biyələk sözləri var. Biyə əqrəb, çayan sözlərinin sinonimidir (hö­rümçəyə bənzəri var)

    Полностью »
  • BİYƏLƏK

    Böyələk, büyələk, bükələk kimi də işlədilir. Ruslar ona “овод” deyirlər. Hey­vanı sancan həşərat növüdür

    Полностью »
  • BİZ

    Qırğız dilində bu söz şibiğə (şibətə) kimi işlədilir. Şiş sözü ilə əlaqələndirilir və ucu iti kimi açıqlanır

    Полностью »
  • BLƏK-AUT

    ing. blackout – qaraltma

    Полностью »
  • BLOGER

    ing. weblog < ing. web – tor, şəbəkə + yun. log(os) – söz

    Полностью »
  • BLOQOSFER

    ing. weblog < ing. web – tor, şəbəkə + yun. log(os) – söz + yun. sphaira – kürə

    Полностью »
  • BLUZA

    Peluzeya (Misir) şəhərində istehsal olunmuş parça növüdür. Söz də həmin yerin ad ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov

    Полностью »
  • BODİTEKST

    ing. body text – gövdə, əsas mətn

    Полностью »
  • BODQIXAN

    Çin imperatorunun titulu olub. Boqda –“böyük”, “ilahi” deməkdir, xan isə məlumdur. Sözdən belə məlum olur ki, rus dilindəki бог sözü də Boqdıxan kəlmə

    Полностью »
  • BOĞANAQ

    Dadanaq, bağanaq, tozanaq (toz –a –anaq), çəkənək (çəkələt kimi də işlədilir), qasnaq (qatlanmış), qayğanaq, biçənək, sızanaq, soğanaq tipli sözlərin

    Полностью »
  • BOĞAZ1

    “Горло” mənasını əks etdirir. Bu söz mənbələrdə boğurdaq kimi verilib, boğmaq feili ilə bağlıdır kimi qeydə alınıb

    Полностью »
  • BOĞÇA

    Bizdə boğum (сустав, сочленение, узел, завязать) sözü olub. Şişməyə “boğuq” deyiblər. Boxça kəlməsi boğmaq (bağlamaq) sözü ilə qohumdur

    Полностью »
  • BOĞMA İLAN

    Farsca əjdarmar (əjdaha ilan) və ya boa (fransızcadır, “ilan” demək­dir) adlanır, ruslar “yдав” deyirlər

    Полностью »
  • BOĞMAQ

    Mənbələrdə göstərilir ki, ba feili olub və indiki “bağlamaq” mənasını əks etdirib. Həmin feildən bağ ismi də yaranıb

    Полностью »