zərf [ər.] Vaxt, zaman, çağ, an, əsna. □ Bu hində – bu əsnada, bu anda, bu zaman. Bu hində yoldaşım Lağlağı əlində “Həyat”ın 106-cı nömrəsi girdi içər
is. 1. Bəzi ev heyvan və quşlarının saxlandığı kiçik tikili. İt hini. Toyuqları hinə salmaq. – [Nabat:] Hinə bax, ay Gülsüm bacı, dünən hindən iki dən
Hind-Avropa dilləri dilç. – Hind, İran, yunan, slavyan, Baltik, german, kelt, roman və b. müasir və qədim Asiya və Avropa dillərinin daxil olduğu böy
is. Erkək hinduşka, hinduşkanın xoruzu
is. Amerika qitəsinin, Cənubi və Şimali Amerikanın ancaq bəzi rayonlarında qalan ən qədim yerli əhalisini təşkil edən tayfa və xalqların ümumi adı
is. Hindistanın milli, dini və kasta mənsubiyyətindən asılı olmayaraq əsil yerli əhalisinin ümumi adı; hindu; hindistanlı
is. [hind və fars. …şünas] Hindşünaslıq mütəxəssisi
is. Hindistanın tarixini, iqtisadiyyatını, dillərini, incəsənətini və s. öyrənən elmlərin toplusu
is. Dişi hinduşka, hinduşkanın toyuğu
bax hindli. [Şeyx Sənan günəşi göstərir:] Türk, hindu, ərəb, əcəm bilməz; Nuri hər yanda artar, əksilməz… H
is. [rus.] Qırqovul ailəsinə mənsub ətlik iri ev quşu; loş. Hinduşka əti. Hinduşka ferması. – Gülsəhər Müşgünazgilin qapısını döyəndə həyətdəki qazlar
“Hinləmək”dən f.is
f. Hinə salmaq. Göyərçinləri hinləmək. – [Oddamdı:] Atam, mən gedim, toyuq-cücəni hinləyim, yoxsa ara qarışar
[yun.] riyaz. Səthin konusunu kəsən ikitərəfli, qeyri-qapalı əyri xətt
sif. [yun.] riyaz. Hiperbolaya aid. Hiperbolik kəsik
[yun.] riyaz. Hiperbolanın fırlanmasından hasil olan səth
sif. [yun.] tib. Hipertoniyaya, qan təzyiqinin artmasına aid olan, onunla bağlı olan. □ Hipertonik xəstəlik – arteriya damarında qan təzyiqinin artmas
[yun.] tib. Hipertoniya xəstəliyi olan, qan təzyiqi normadan yuxarı olan adam
[yun. hyper və tonus – gərginlik] tib. 1. Qan təzyiqinin artması. 2. Hipertonik xəstəlik, qan təzyiqinin artması
[fr. əsli yun.] 1. Hipnoza xas olan halların məcmusu. 2. bax hipnoz 1-ci mənada. 3. Başqasına təsir etmək bacarığı
[yun. hypnos – yuxu] 1. İnsanda və ali onurğalı heyvanlarda adətən sözlə, baxışla təlqin nəticəsində əmələ gələn yarımyuxululuq halı
is. Başqasını hipnoz halına gətirən adam; hipnozla müalicə edən həkim
“Hipnozlamaq”dan f.is
f. Təlqin vasitəsilə hipnoz vəziyyətinə gətirmək, hipnoz etmək. Xəstəni hipnozlamaq. // məc. İradəsini əlindən almaq, sezdirmədən öz iradəsinə tabe et
[yun.] riyaz. Düzbucaqlı üçbucağın düz bucaq qarşısındakı tərəfi
[yun.] tib. Qan təzyiqinin azalması, aşağı düşməsi; habelə toxumaların, orqanların tonusunun azalması
is. [ər.] Qəzəb, hiddət, acıq, qeyz. İzzət qüssədən və Məhəmmədhəsən əmi hirsindən başladılar Əhməd kimi ağlamağa
“Hirsləndirmək”dən f.is
f. Qəzəbləndirmək, hiddətləndirmək; qəzəblənməsinə, hirslənməsinə səbəb olmaq; qeyzləndirmək
“Hirslənmək”dən f.is
f. Hiddətlənmək, qəzəblənmək, qızışmaq, acığı tutmaq. Uşağa hirslənmək. Eşitdiyi sözdən hirslənmək. – [Şiraslan] Dadaş Lələşovu görüb hirsləndi, tez d
sif. 1. Hiddətli, acıqlı, qəzəbli, hirslənmiş. Hirsli kişi. – [Məşədi Qəzənfər:] Məşədi, sənin bu aşnaların nə hirsli adamlardır? Ü
zərf Hirsli halda, qəzəbliqəzəbli, hiddətlənərək, acıqlı-acıqlı; qəzəblə, hirslə, hiddətlə. Hirsli-hirsli danışmaq
is. 1. Yanan bir şeydən çıxan kəsif tüstü. Ocağın hisi. Tonqalın hisi. – Yel əsdikcə fənərin hisi artdı, işığın dairəsi getgedə kiçildi, zəiflənən alo
top. dan. His çirk, kir. Qazanın his-pasını yumaq. – Hisdən-pasdan qaralıb sifətini itirmiş … taxta bufet, kim bilir, neçə nəsli o dünyaya ötürmüşdü
bax his-pas. His-toz basmış pəncərə. Şüşələrin his-tozunu təmizləmək. – Sentyabrda tökülən ilk payız yağışı … yayın his-tozunu yuyub aparır… M
is. Balıq, ət və s. hisə verilən yer, sex və s
1. is. Balığı, əti və s. saxlamaq üçün hisə verərək qurutma. Balıq emalında elektriklə hisləmə üsulu tətbiq edilməkdədir
f. 1. His buraxmaq, his eləmək, az tüstüləmək. Pilətə hisləyir. Külün içində gözlər hisləyir. 2. Hisləmə üsulu ilə qurutmaq (bax hisləmə 1-ci mənada)
“Hislənmək”dən f.is
f. 1. Tüstülənmək, yaxşı yanmadığından his buraxmaq. Tonqal hislənir. Ocaq hislənirdi. – Əhməd şüşəsi hislənmiş (f
sif. 1. His verən, yaxşı yanmayıb his eləyən; tüstülənən. Hisli təndir. – Dağ başı səsli qalar; Ocağı hisli (z
sif. dan. His-pas (his-toz) basmış, hisli; çirkli. Hislipaslı (hisli-tozlu) qapı. Hisli-paslı (hislitozlu) otaq
is. [ər.] 1. bax duyğu. [Rüstəm bəy Sofya xanıma:] Hiss təbiət zəkasının təzahürüdür, təbiət istədiyini hiss vasitəsilə görür
is. [ər.] 1. Tamın bölündüyü parçalardan hər biri; qisim. Binanın bir hissəsi. Çayın aşağı hissəsi. – Şirvan Şimali Azərbaycanın bir hissəsidir
is. Bir şeyin ən kiçik, cüzi hissəsi, parçası. Çox kiçik cisim, başqa sözlə, hissəcik anlayışı nisbi anlayışdır
sif. [ər.] Hiss orqanları, duyğu, qavrama vasitəsilə əmələ gələn, törəyən, hisslə dərk olunan. Hissi qavrayış
is. [ər. “hiss” söz. cəmi] Hisslərlə, duyğularla bağlı hallar, hissi təəssürat; hisslər, duyğular. [Yaşlı kişi:] Gənclik hissiyyatım məni [qadına] tər
sif. 1. Hissetmə qabiliyyətindən məhrum, heç bir şey hiss etməyən, hissini, duyğusunu itirmiş; duyğusuz, bihuş