1. Bir şeylə deşmək, dəlik açmaq, oymaq. Taxtanı dəlmək. Dəmiri dəlmək. – Ağacdələn öz yuvasını ağac koğuşlarında qayırır. Bunun üçün o, ağacda olan hazır koğuşlardan istifadə edir və ya qurumaqda olan ağacları dələrək, yekə koğuş açır.
// Deşib keçmək, dəlib keçmək. Güllə torpaq barını dəldi.
– [Atakişi] lap yaxında, yol üstündə əyləşib odlu miskənə ilə rels dələn bir oğlanı dindirdi.
// Məc. mənada.
Bir qələm əsrlik hicran yaratdı; Bir xalqı yarıya böldü qılınc tək; … Dəldi sinəsini Azərbaycanın.
Arasıra günəş işıqları [buludları] yarır və iti oxlar kimi göy qübbəsini dəlirdi.
2. məc. Adətən “bağrını”, “qəlbini”, “canını” sözlərlə – mənən incitmək, ruhən əziyyət vermək.
Yandırdı şövqün canımı; Dəldi fəraqın bağrımı.
Başıma mənim bir iş gəlibdir; Eşq atəşi ürəyimi dəlibdir.
Zalım oğlu onu qoyub nişana; Dəlib ürəyini, boyayıb qana.