varlıq, zənginlik. Türk mənşəli qədim sözdür. Varlıq, zənginlik, ərlik, üstünlük, bolluq sözlərinin mahiyyətini ifadə edir
və ustqurum – Hər bir ictimai-iqtisadi formasiyanın struktur ünsürlərini səciyyələndirən kateqoriyalar
Türk mənşəli qədim sözdür. Bengü, mengü – sonsuz, sonsuzluq, əbədiyyət, əbədi.
digər hadisələrin baş verməsi üçün sövqedici təkan kimi çıxış edən xarici, çox vaxt təsadüfi hadisə, vəziyyət
\ – Eyni zaman kəsiyində eyni xüsusiyyətlərə malik olma. Cəmiyyətdə insanların bərabər vəziy-yətdə olduqlarını ifadə edən anlayış, lakin müxtəlif ta
\. – kənarlaşdırma, uzaqlaşdırma, aradan götürmək. Hegel fəlsəfəsində geniş işlədilən termindir. Dilimizdə nadirən işlədilən bir kəlmə olaraq daha ço
(ing. Humanity; os. Tr. beşeriyet; tr. insanlık; ər. تشش حَّ ) – insanlıq. Ərəbcədən keçə söz olan bəşəriyyətin həm yer üzündə yaşayan insanların mə
Əski türkçdə beğ işlədilirdi. Bəy, ərlik, güc, idarəedici yığıcılıq, liderlik, nəcabətlik və s. mənaları verir
\ – düzgün davranış. Müasir psixologiyada geniş yayılmış cərəyanlardan biri. Əxlaq-dan qaynaqlanan və əxlaqi davranışları önə çəkən fəlsəfi təlimdi
Türk mənşəli qədim sözdür. Bilgili, filosof, alim, bilgin, ulu kişi deməkdir. Sözün kökü bil-dir
\ – bilinən, məlum olan şey, bilmək fəaliyyətinin yaxud prosesinin nəticəsi. Fəlsəfədə nəyinsə bir şey olaraq qavranıl-masıdır və müxtəlif formalarda
\. Həqiqəti tək tərəfli olaraq ancaq bioloji baxımdan tədqiq edən təbii, dialek-tik həyatın anlamlarını digər real sahələrə də tətbiq edən dünya-göru
\. Çoxluğun birliyi \ yaxud da birlik halında olan çoxluq. Özündə çoxluğu və bölünməzliyi də əhatə edən sırf bütün
Türk mənşəli qədim sözdür. Qayə, hədəf, ideya deməkdir.
Türk mənşəli qədim sözdür. Mücərrəd, absurd mənalarını verir.
Etiqad edənlərin sayına görə dünya ən böyük-qeyri-ilahi mənşəli dinlərindən biridir; istəklərdən imtina etmək yolu ilə iztirablardan azad olmağı və
\ Bəşəriy-yətin inkişaf mərhələlərindən biri olan kapitalizm – ictimai, iqtisa-di formasiyalarının əsas siniflərindən biridir
\ – bürokratiya, hakim təbəqə. Fransızcada büro kəlməsi ilə latıncadakı kratos – hakimiyyət, cəmiyyətin təşkilinin elə bir formasıdır ki, onun üçü
təbiətin cisim və əşyalarını ilahləşdirən, ibtidai dinlərin \ zəminində yaranmış dini etiqad. Farscadan dilimizə keçmişdir
Türk mənşəli qədim sözdür. Sehir, gizlinlərdən, qeybi olanlardan xəbərdar olmağa, agah olmağa deyilir
Fövqəlzaman. Çağ+atay. Qədim oğuz dillərində öz çağından, zəmanəsindən üstün olan uzaqgörənə deyilir
\ – icra edilməsində dini hökmlərə əks olmayan, günah olmayan şeylər. Hər hansı bir şeyin, yaxud hərəkətin caiz olması islam dinində ilk növbədə Qura
insanı var edən. Əski türkcədən gəlmədir. Ərəb dilli fəlsəfədə bu sözün qarşılığı olaraq hayy yaxud da ruh sözləri işlənir
dini-fəlsəfi təlim. Qurana münasibətdə sifatilərə zidd mövqe tuturdu. Cəbəriliyin tərəfdarları iddia edirdilər ki, Allahın heç bir qədim atributu yox
elmi \ – İslam mədəni bölgəsi fəlsəfəsində mü-səlman filosoflarının dialektikaya verdiyi addır. Daha ətraflı mə-lumat üçün bax: Dilektika
\ – şüurlu fərdlərdən və xüsusilə aralarında təşkilatlanma əlaqələri və qarşılıqlı əməllər olan insanlardan ibarət topluluq
\ – əli açıqlıq etməyi, sədəqə verməyi sevən kəs. Comərdlik, cəsarət və ərdəmlik kimi məziyyətləri özündə ehtiva edir
\– din uğrunda döyüş səfərbərliyi, fərqli məna-larda işlədilir. Bəzən insanın öz nəfsi ilə mübarizə aparmasına, nəfsin istək və arzularına boyun əym
at adı. Əski oğuz dilindədir. Türk mifologi-yasına görə əfsanəvi qanadlı atdır.
\ – bir – birinə yaxın növlərin əhatə olunduğu birlik. Bəzən isə öz içində növləri olan hər növ, o növlər üçün cinsə çevrilir
\ - 1. şüur xaricində özbaşına müstəqil olaraq kainatda yer tu-tan hər hansı bir şey. 2. Fiziki baxımından götürdükdə isə bölünə bilən və yer tut
\ – yunan dilində ausia – öz mənasında istifadə olunur. Cövhər – dəyişən əşyada əbədi olan, hadisələr və sifətlər özünə yüklənən, bir başqa şeydə və
\– parça, hissə. Çoxluğun hissələrindən biri cüzdür. Küll halında olan bir şeyin hissələrindən biri; hissə, qisim, parça
Hindistanda xüsusi dini qrup təşkil edirdilər. Adın kökü Hindis-tandan gəlmədir. Hindistanda ən çox yaşadıqları ərazilər Uttar, Pradeş və Madhyadır
Əski türkcədir, müxtəlif mənaları vardır. 1-zaman, vaxt; 2- dövr, dövran; 3- su səsi, şırıltı.
Yaradıcı, xaliq. Qədim oğuz dilindədir.
Bilgi verən, bilgi götürən, bilgi dağıdan \, hazırda hərbi rütbə mənasını da bildirmək üçün işlədilir
\ – dəyişmə, dönüşmə prosesi, belə vəziyyətdə bir haldan digər bir hala keçmə, yaxud imkandan reallığa keçid
\ – mütəfəkkir, mürdik. Farscadan gəlmədir, xariqüladə ağıl və zəkaya malik olan şəxs. Böyük şəxsiyyətlərə, mürdik və uzaqgörən insanlara, əngin
\ Genişlik, ululuq, sonsuzluq məcaz edən, əsl mənası , böyük dəniz, okean. Əski türkcədir.
( Taosizm), Çin dilindən: pinyin: Daojia iki ayrı sözün Türkcədəki qarşılığı olaraq istifadə edilməkdədir
\ – davamlı olaraq sürüb getmək. Daimi olmaq, sürüb getmək. Ayrı-ayrı elementlərdən mütəşəkkil olmayan bir reallıq qurma
\ – xaricdən müşahidə olunacaq bütün hərəkətlərin cəminə deyilir. Mənşəcə türkcədir.
etibarlı, mətin. Qədim oğuz dillərində, dözümlü, dirənişli, səbatlı şəxslərə verilən addır.
\ - əldə etmə, hasil etmə, çıxarma. Latın mənşəlidir. Əsas mühakimə \ üsullarından və tədqiqat metodlarından biri
\ – predmetin mühüm fərqləndirici əlamətlərini və yaxud anlayışların mənasını, onun məzmununu və hüdudlarını müəyyən edən qısa məntiqi tərif
\ – bir növün, daha az yetişkin bir vəziyyətə gəlməyə, pozulmağa, dağılmağa yol açacaq formada dəyişməsi
\ - Yunan dilindən əmələ gəlmişdir, yunancada Deus – Tanrı; izm isə fəlsəfi təlimlərdə müşahidə olunan son şəkilçidir
\ – hərfən usta, sənətkar, məcazi mənada isə yaradıcı, xaliq. Platonun idealist fəlsəfəsində və neoplatonçuların təlimində dünyanın yaradıcısı, kaina