ənənəyə, mətnin reallıq-ənənə oxu üzərində qəbuledicinin mətnə və reallığa münasibətindən haqqında söhbət gedir
1. Kommunikativ aktda istifadə olunan «koda», daha doğrusu, dilə özünü istiqamətləndirmiş funksiya; bu,dil məlumat predmetinə çevrildikdə başlıca fu
dilin məzmun tərəfini ünsiyyətdə olan kollektivin təfəkkür və ictimai həyatla əlaqədə olan xüsusiyyətlərini öyrənən dilçilik sahəsidir
protomətn modeli, əlaqə məhsulu, mətnarası invariantın iki mətn arasında mövcudluq üsulu.
mətn yaradıcılığı prosesində müəllif strategiyasının ortaya çıxmasına müvafiq olan kommunikativ subyekt və onun aktlararası əlaqələrdə iştirakı
müəllif və oxucu subyektlərinin yaradıcılığında iştirak dərəcəsinə uyğun olaraq müəllif metamətni, kvazimetamətni və oxucu metamətnləri fərqləndiril
şeir haqqında şeir - ikinci, törəmə poetik mətn. O, ədəbi aktivliyi modelləşdirir (C.S. Xolmsa məxsus termin)
bir əşyanın adının digər əşyanın (predmetin) yerinə onların arasındakı zahiri və yaxud daxili əlaqəyə görə işlənməsi
1. Şeirşünaslıq nəzəriyyəsi; 2. Şeirşünaslıq sistemi.
nitqdə adətən, yaxud təbii referent olmayan predmeti bildirən nitqdə şüurlu istifadə nəticəsində sözün qazandığı məna
bu, elə xalq-danışıq dili deməkdir.
üstün dialekt əsasında əmələ gəlmiş ümumi dil, bu, elə xalq-danışıq dili deməkdir.
qarışıq hadisələrlə bütün istiqamətlərdə qarşılıqlı əlaqədə olan uzunluğun məhdudlaşmayan əlaqələri
onların sırasında məkan qoşmaları, «long way off»- «uzaq-uzaq», «ten miles long»- «on mil uzunluğunda», «it’s a day’s trip»- «oraya bir günlük yol v
Çünki ünsiyyətə girənlər arasında kontakt birbaşa yox, bilavasitə, zaman və məkan baxımından distansiyada gedir
bax: yazışma.
tərcümə dili və onun sistemi; tərcümə olunan dil haqqında məlumat.
Bax: pedantlıq məqsədli.
1. İnformasiya daşıyan deyimin kommunikativ tərəfi. 2. Veriliş üçün nəzərdə tutulmuş informasiya. İnformasiya nitq əsərinin məzmunu ilə üst-üstə d
bax: situasiya.
yəni onun məna tərəfi.
1. Semantik məzmundur ki, onun əsasında iki dilin vahidi arasında qanunauyğun müvafiqlik qurulur; tərcümə zamanı invariant məna olur
semantik və situasiya informasiyanın müqayisəsinin nəticəsi olan nitq əsərinin mənası.
1. Tərcümə zamanı lüğət uyğunluğunun məntiqi şəkildə onunla bağlı kontekstuallıqla dəyişilməsi (predmet burada onun əlaməti, proses - predmetlə əlam
özünün konkret realizasiyasındakı əsas əlamətləri birləşdirən sema.
İnsanın nitq fəaliyyətinin modeli, hər hansı mənanı ifadə edən, hər hansı mətnin - onun mənasını özündə saxlayan model
ilkin mətnin (orijinalın) qavrayışı zamanı tərcüməçinin mütləq əməliyyatlarından birinə çevrilir; onun burada məqsədi mənanın müəyyənləşməsi və inv
onun köməyi ilə tərcümədə məna təhlili həyata keçirilir. Ardıcıl tərcümə zamanı yazıya alınma sistemində - daha böyük informasiya sisteminə malik o
seçilmə (ayrılma) və yadda saxlamaya əsaslanan nitq əsərindəki məna döyüş nöqtəsi yaddaşı.
kommunikasiyaya mane olan və fon informasiyanın mənbəyi olan nitq situasiyasının bir hissəsi.
məntiqi münasibətlər modifikasiya olunmuş zərflərin köməyi ilə markirə edilir (sentence adverbs), «moreover - bundan başqa», «therefore - bunun üçü
verilmişlərin həndəsi fiqurlar (yaxud bloklar) şəklində işlənib hazırlandığı hər bir mərhələdəki proses alqoritmin struktur coğrafi təsvirinin izahı
deyim müddətində mətnin müxtəlif tərəflərini çevirməklə və bir predmetdən digərinə «ehmalca» keçməklə «mühakimə predmeti» mətni saxlaya bilmə bacar
sosial, fəlsəfi, psixoloji və digər gerçəklik elementlərinin mətnə transformasiya prosesləri kimi (yəni gerçəkliyin inikası kimi) qoşulmasıdır
semantik əlaqələrin və komponentlərin münasibətlərinin sıxlığının kommunikativ məqsədyönlülüyü dərəcəsindən asılıdır
ayrı-ayrı sözlər, söz birləşmələri, cümlələr səviyyəsində (bəziləri istisna olunmaqla), uyğunluq tapılmadıqda tərcümə vahidi mətn səviyyəsində seçil
orijinal mətnində bir bütöv kimi tam tərcümənin tərcümə prosesinə çevrilməsi.
1. Bu, dilin sisteminə daxil olan və bu predmet, daha doğrusu, gerçəkliyin müəyyən sahəsinin zəruri təsviri üçün leksik kateqoriyaların minimal yığ
mətnarası invariantın mövcudluğu. Əlaqə nəticəsində yeni mətndə invariantın realizasiyasında işarə olan hərəkətlər (yerdəyişmə) yaranır
mətndə obyektiv gerçəkliyin, reallığın əksi.
bax: əvvəlcədən tərcümə olunmuş mətnin sinxron oxunuşu.
once upon a time (azərbaycanca müqayisə et: biri vardı-biri yoxdu) və they lived happily ever after (azərbaycanca - onlar, bax, beləcə şad və xoşbəxt
yeni kəşflərin patentləri və informasiyanın sistemli kataloqunun tərtib edilməsində istifadə olunan texniki tərcümə növüdür ki, burada kəşfin mahiy
kommunikativ fəaliyyətlərin hərəkətə və əməliyyatlara bölünməsində, onların əlaqəsində özünü göstərir
bax: mətnin ümumi əlamətləri.
once upon a time (müqayisə et: Azərbaycan türkcəsində: biri vardı, biri yoxdu) və they lived happily ever after (müqayisə et: Azəri türkcəsində: o
mətndə cümlədən başlamış yüksək semantik səviyyələr qatı (təbəqəsi); cümləüstü formalardan (hipersintaksis) başlamış bütöv mətnə qədər
müxtəlif kommunikativ dəyərli informasiya daşıyan vahidlərin mətndə fərqləndirilməsi.
1. Dil vahidlərinin daxili (anlayış, məna) tərəfidir ki, ona görə (daxili tərəfə görə) zahiri (səs, qrafik və s
mətnin dil səviyyələrinin aşağı üslubi təşkili - fonemdən cümləyə qədər.