işgüzar ünsiyyətin daha məhdud formal şəraitdə - qəbullar, banketlər, prezentasiyalar və s. formasında aparılan növü
bu, mətnyaradıcılıq fəaliyyətidir ki, metamətni yaradan subyekt (bax, metamətn subyekti). Metamətn yaradılmasında əldə rəhbər tutulan aspektlər - əlaq
köməkçi tərcümə. O yalnız tanışlıq funksiyası yerinə yetirir və buna görə də, adətən, poetik tərcüməni tam şəkildə əvəz edə bilməz
bax, tərcümə simulyasiyası.
1. Məzmun nöqteyi-nəzərdən və kommunikativ dəyərdən nitq aktının konkret kommunikativ fikrə, daha doğrusu, təbii dilin köməyilə verilən məlumatın təbi
psixoloji mahiyyətə görə şüurda sıraya görə ikinci yaranmış və ona əks üzvüdən, psixoloji mübtədadan fərqləndirmə, yalnız dayanma mövqeyinə görə h
psixoloji mahiyyətə (yükə) malik və şüurda sıraya görə yaranmış ilkin təsəvvür.
publisist əsərlərin, ictimai-siyasi ədəbiyyatın, tənqidin və natiq nitqinin tərcüməsi.
əgər publisistik mətni müxtəsərlik, artıq sözlərdən kənarlaşmaya can atma fərqləndirirsə, tərcüməçi də eyni müxtəsərliyə can atmalıdır
rubrika elementi və struktur formalaşdırma: durğu işarəsi müəyyən semaktik-sintaktik və funksional- kommunikativ əhəmiyyətə malikdir
dilin təmizliyini, toxunulmazlığını saxlamaq cəhdi, dildə hər hansı yeniliklərə qarşı mübarizə (neologizmlər, xarici dildən alınmalar) ədəbi dili nor
nəzər nöqtəsi, baxış bucağı
1. Tezlik lüğətlərində sözformaların sıra nömrəsi. 2. Ranq tezlik lüğətlərində ranjirə olunmuş cərgədə sözformanın ortaya çıxmasında (mətndə işlənmə
1. Lüğət vahidlərinin azalma tezliyi üzərində qurulmuş lüğət. 2. Ranq üzrə sözlərin, daha doğrusu, onların işlədilməsi (rast gəlinməsi) tezliyi ü
1. Adətən reaksiya dedikdə bir məlumata «cavab» nəzərdə tuturuq. 2. Bax, həm də ünsiyyət effekti.
situasiyanın substantiv elementləri, subyekt, obyekt, substansiya prosesinin həyata keçirməsini əngəlləyən, yaxud ona kömək edən məkan, yaxud zaman ko
ilkin dilin daşıyıcılarının praktik təcrübəsində mövcud olmayan və buna görə də ekvivalentlərə malik olmayan əşyaları, hadisə və anlayışları bildirən
1. Başqa dildə danışan insanların praktik nitqində mövcud olmayan predmet, əşya anlayışı, situasiya bildirən söz, yaxud realiyalar
1. Transliterasiya və transkripsiya. Realiyanı bildirən konkret sözün ya yazıda onun kökünün öz dilində, yaxud öz dilində şəkilçilərlə birlikdə bil
mətnin maşına, maşın tərcüməsinə daxil edilməsinə qədər qabaqcadan redaktə olunması.
mətnlərarası invariantın semantikasının saxlanılması zamanı mətnin ayrı-ayrı səviyyəsində aksent edilən iki mətn arasındakı münasibətlər
1. İlkin sənədin müxtəsər izahını əks etdirən ikinci sənəd. Referatın əsas məqsədi - izah olunan işin əsas müddəaları ilə tanış etməkdən ibarətdir
mətndə tanışlıqla bağlı nitq fəaliyyətinin mürəkkəb növüdür ki, mətndə onda olan verilmiş informasiyanın, yaxud əsas məzmunun yazılı şəkildə verilm
referat-xülasədə onun əsas müddəaları materialın olduqca yığcam şəkildə təqdim olunması ilə bərabər bütün ikinci dərəcəliləri atılır
referat-konspektdə əslin yığcam şəkildə onun materialını möhkəmləndirən mühüm müddəaları gətirilir
1. Referat üçün nəzərdə tutulmuş sənədi diqqətlə oxumaq. 2. Tamamlanmış fikri əks etdirən sənədin mətnini bölmək
referatın tamlığına və həcminə, eləcə də onun tərtib olunması xüsusiyyətləri referatın təyinatından və onu sifariş verənin konkret tələbi ilə bağlıdı
adətən referat aşağıdakı hissələrdən ibarət olur: 1) referat edilən sənədin başlığı olan biblioqrafik təsvirdən; 2) orijinalın əsas fikrini əks etdirə
bax: annotasiya.
hər hansı bir nəsnənin (kitab, məqalə və s.) müəyyən mövzunu müxtəsər şəkildə referatlar formasında əks etdirən materiallar məcmuəsi
orijinalın qabaqcadan seçilmiş hissələrinin tam yazılı tərcüməsi olub, əlaqəli rabitəli mətndir ki, onlar bir yerdə orijinalın referatını əmələ gətir
1. Konkret dil ifadəsi ilə uyğunlaşan fikrin predmeti. 2. Bu, elə denotat deməkdir. 3. İşarə ilə göstərilən həmcins əşyalar, hadisələr sinfi
fikrin predmeti ilə bağlı funksiyadır ki, konkret dil ifadəsi onunla uyğunlaşır.
bax: dinlənilmiş materialın şifahi şəkildə referat kimi verilməsi.
xarici dilləri bilən və «Dilçi. Tərcüməçi » diplomu olan mütəxəssis. Müq. et: tərcüməçi və tərcüməçi-referent
sosial professional, müəyyən ünsiyyət sferasında xidmət edən verilmiş mövzu ilə bağlı leksik vasitələr və qrammatik strukturlardan istifadə ilə bağl
tanıdıcı əlamət.
1.Nəinki sintaktik, həm də üslubi normalara tərcümə dilində cavab verən tərcümə mətninin yaranma mərhələsi
sənəd formasının ayrı elementi.
dil vahidlərinin diferensiya etmə bacarığı linqvistik vahidlərin fərqləndirilməsi (bir-birindən ayırd edilməsi) üçün xidmət edən, dil üçün ünsiyy
münasibətlərin mücərrəd mənası, daha doğrusu, qrammatik məna.
qeyri-ordinar, koloritli, özünə diqqəti daha çox çəkən söz. Ardıcıl tərcümədə yazılma üçün istifadə olunur
məna təhlili metodlarından biridir, (ardıcıl tərcümənin yazıya alınması sistemində istifadə olunur) burada tərcümənin yazıya alınması zamanı daha gu
1. Mövzu haqqında məlumat verilən deyim komponentini ifadə edən. 2. Məlumatın məzmununu özündə əks etdirən mövzu ilə bağlı danışanın məlumat vermə im
dialoqda iştirak edən şəxsin deyiminin dialoji nitqdə hər hansı ayrıca deyimi.
daha inamlı şəraitdə dil faktlarının təqdim olunması.
təsirlik prinsipindən istifadə zamanı mətnin reproduksiyasına istiqamətlənmiş metamətn əməliyyatı (tendensioz transliterasiya)
nitq məlumatını çatdıran, ifadə edən; fəal.
vərdişlərin fəaliyyəti ilə bağlı hərəkətlər.
tanış situasiyada əzbərlənmiş cümlələrin tələffüz olunması leksikası. Reproduktiv leksikanı produktivlə (məhsuldar) birlikdə aktiv (fəal) leksika ad