MEÇİ

Kazım Meçiyev (1859-1945)—Güney Qafqazda yaşayan balkarların şair-filosofu, ilahiyyatçı. == Həyatı == Kazım Bekkin oğlu Meçiyev 1859-cu ildə o dövrki Tersk vilayətinin Holam-Bızıngi bölgəsində yerləşən Şiki kəndində dəmirçi ailəsində doğulub. İndi həmin bölgə Rusiya Federasiyasının Kabarda-Balkar Respublikasına daxildir. Lakin şairin doğulduğu kənd artıq burda yoxdur. Çünki 1944-cü il martın 8-də Sovet hökuməti balkarları ata-baba yurdları Qafqazdan elliklə Türküstana sürgün etdiyindən bir çox kəndlər kimi Şiki kəndi də xaraba qalıb. Əslində bu Rusiyanın Türk xalqlarını tarixi ata-baba yurdları olan Güney bölgələrindən, yəni dindaşları və soydaşları yaşayan Osmanlı dövlətinin sərhədlərindən qovma siyasətinin son mərhələsi olub. Şiki kəndində yaşayan dəmirçi Bekkinin Kazım adını qoyduğu oğlu doğulan il Qafqaz xalqları üçün kədər və qüssə ili olub. Rusiya İmperiyasının işğalçılıq siyasətinə qarşı 30 il müqavimət göstərmiş xalq üsyana ara verib. Üsyana rəhbərlik edən, tarixə adını qızıl hərflərlə yazdıran, təslim olsa da, yaddaşlarda qalib kimi qalmış Şeyx Şamil din adamlarının qərarı ilə mübarizəni dayandırdığını elan etsə də, Rusiyanı bir sıra islahatlar aparmağa məcbur edib. Rusiya təhkimçilik hüququnu ləğv etməli olub.

Müçiqmen buxtası — Berinq dənizi sahillərində nisbətən iri və dayaz körfəz. İnzibati baxımından Rusiya Fererasiyası, Çukot Muxtar Dairəsi, Çukot rayonu ərazisinə daxildir. Körfəzin sahəsi 1500 km²-dir. Su toplayıcı sahəsi isə 6000 км² bərabərdir. Körfəzin çukot dilindən tərcüməsi daxil olmayan mənasını verir. Körfəz ilk dəfə 1744-cü ildə Dmitri İvanoviç Psavluskinin ekspedisiyası tərəfindən kəşf edilmiş və xəritəyə saslınmışdır. Meçiqmen buxtası Berinq dənizində iki dillə ayrılır: Meçiqmen (13 km) və Raupelyan. Onlar öz aralarında 500 metrlik boğazla ayrılırlar. Dillər bununlada buxtanı açıq dənizdən ayırır. Körfəz materikin daxilinə 35 km məsafədə daxil olur.

Meçiqmen dili — dil qum və gil suxurlarından təşkil olunmuşdur. uzunluğa malikdir. Dil Meçiqmen körfəzini Berinq dənizində ayırır. Anadır körfəzində yerləşir. Maksimal hündürlüyü isə 1 metrdir. İnzibati cəhətdən Çukot Muxtar Dairəsinin Providen rayonu ərazisinə daxildir. Çukot dilindən tərcümədə 'Meçiqmen' «əlçatmaz» anlamışda işlədilir. Dilin şərq qutaracağında Petkın burnu qərarlaşır. Dil şimal-qərb istiqamətində 13 km məsafədə uzanır. Qutaracağında Xalvetkın burnu vardır.

Meçitoba — Azərbaycan Respublikasının Xaçmaz rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.