PİK

Pik - İtiuclu dağ zirvəsidir

Karel Pik (esperanto: ''Karolo Piĉ''; 6 dekabr 1920, Litomişl[d] – 15 avqust 1995, Litomişl[d]) — Çexiya esperantisti. Esperanto Akademiyasının üzvü, esperanto dilində qısa hekayələr, esse, şeir və roman yazan şair və yazıçı. Karel Peak esperanto dilində yazan məşhur və nüfuzlu əsərlər müəllifi idi. O, esperanto dilinə çoxlu neologizmlər gətirdi və işlətdi, hansıların ki bir çoxu müzakirələrə səbəb olmuşdular. Neologizmlərdən başqa, esperanto dilinin eksperimental istifadəsi ilə də tanınırdı. Bəzi esperantistlərin sözlərinə görə, Pik təcrübələrində o qədər irəliləmişdir ki, esperanto əvəzinə özünün icad etdiyi başqa dili istifadə edirdi. Onun ən məşhur əsəri, dilçilik təcrübələrini özündə cəmləşdirən "La Litomiŝla tombejo" (Litomişl qəbiristanlığı) (1981) adlı yarı avtobioqrafik romanıdır. Elə özü də, doğma şəhəri Litomişlda yerləşən həmin qəbiristanlığda dəfn olunmuşdur. Məzar daşının üzərində çex dilində "Esperantský spisovatel" ("esperanto yazıçısı") sözləri yazılmışdır. Esperanto dilində yazan Şotlandiya yazıçısı, şair və tərcüməçi Uilyam Old Pikin romanını esperanto dilinin klassik əsərləri siyahısına daxil etmişdir.

Kim Pik (ing. Kim Peek ;d. 11 noyabr 1951,Solt-Leyk Siti,ABŞ-ö. 19 dekabr 2009)- fenomenal yaddaşa malik amerikalı, əldə etdiyi məlumatların 98%-ə qədərini yadda saxladığı üçün “Kim-puter” ləqəbini almış, “Yağış adam” (1988,ABŞ) filmində Dastin Hofmanın oynadığı qəhrəmanın prototipi. == Həyatı == Qeyri-proporsional böyük başa malik olan Kim Pik ənsəsində beysbol topu ölçüsündə olan kəllə-beyin yırtığı ilə anadan olmuşdur. Onun beyinciyi zədələnmiş, beynin sağ və sol yarımkürələrini bir-biri ilə birləşdirən qabarıq cisim isə mövcud olmamışdır. Kimin anadangəlmə olan bu xəstəliklərdən heç biri nə onun zəkasına, nə də əqli geriliyinə təsir göstərmişdir. Alimlərin fərziyyələrinə görə, qabarıq cismin yoxluğuna baxmayaraq beynin neyronları Kimin yaddaşını dəfələrlə möhkəmləndirən yeni bir birləşmə yaratmışdır. Atasının xatirələrinə görə, Kim artıq 16 aylığında oxumağı öyrənmişdir. 3 yaşında o qəzetlər oxuyur və tanış olmayan sözlərin mənasını başa düşmək üçün izahlı lüğətdən istifadə edirdi.

Mouson-Pik — Herd adasında Biq-Ben vulkanın massivində yerləşən vulkan. Vulkanın hündürlüyü 2750 m, digər məlumata görə isə 2745 m təşkil edir. Bu zirvə inzibati baxımdan Avstraliya ərazisində ən hündür nöqtədir. Üstəlik Mouson-Pik Avstraliya ərazisində fəaliyyətdə olan iki vulkandan biridir. 1910-cu ildən bəri 8 püskürmə qeydə alınmışdır. Son püskürmə 10 avqust 2005-ci ilə təsadüf edir. Vulkan 1948-ci ildə Duqlas Mousonun şərəfinə adlandırılmışdır. O, öz ekspedisiyası zamanı 1929-ci ildə adada olmuşdur.

Pikes Peak, Amerika Birləşmiş Ştatlarının Kolorado əyalətindəki Rocky Dağlarında yerləşən bir zirvədir. Dağ Colorado Springsdən 19.3 km cənubda yerləşir və 4.302 metr hündürlükdədir. Amerikalı tədqiqatçı Zebulon Pikenin adını daşıyır. Pikes Peak, xüsusilə illik Pikes Peak International Hill Climb avtoyarışı ilə məşhurdur. Dağ həm də xizək kurortuna ev sahibliyi edir. Pikes Zirvəsi 1961-ci ildən Milli Tarixi Abidə elan edilmişdir.

Nimann-Pik xəstəliyi və ya sfinqomielinlipidoz – irsi sfinqomielinaza fermentinin irsi defekti ilə əlaqədar baş verən xəstəlik. Xəstəlik zamanı beyin qabığı hüceyrələrində, beynin ağ maddəsində, qaraciyərdə, dalaqda, sümük iliyində, böyrəküstü vəzilərdə, böyrəklərdə, limfa düyünlərdə, dəridə və qanın mononuklear hüceyrələrində (monositlər və limfositlər) sfinqomielinlərin miqdarı artır. Xəstəliyin ilk əlaməti həyatın ilk ilində (çox vaxt 6-7 aylıq uşaqlarda) təzahür edir: tədricən qaraciyər və dalaq böyüyür, kəskin arıqlama və psixi inkişafın ləngiməsi müşahidə edilir; mərkəzi sinir sisteminin fəaliyyətinin pozulması fonunda piramid sistemin zədələnməsi əlamətləri müşahidə edilir (hərəkət pozulması, spasifik iflic və s.). Sonralar əzələ tonusu və reflekslər zəifləyir; idiotiya, korluq və karlıq müşahidə edilir. Xəstəlik 5 yaşına qədər ölümlə nəticələnir (xəstə uşaqların tez-tez infeksion və iltihabi xəstəliklərə tutulması ölüm hallarını tezləşdirir). Toxuma və üzvlərdən götürülmüş biopsiya müayinələrində Pik hüceyrələrinin görünməsi bu xəstəliyin əsas morfoloji diaqnostik kriteriyası sayılır. Xəstəliyin A, B, C olmaqla 3 tipi mövcudddur. Bir-biri ilə əlaqəli olan A və B tip 1 – cili turş sfinqomielinaza fermentinin əksikliyi və bunun nəticəsində sfinqomielin toplantısı ilə xarakterikdir. A tip xəstəlikdə, ağır formada sfinqomielinaza əksikliyi görünür, sfinqomielinin seramid və fosforilxolinə parçalanmasında pozğunluq yaranır. Bütün faqosit hüceyrələrində və neyronlarda artıq miqdarda sfinqomielin toplanır.

Pik saatı (ing. Rush Hour) — 1998-ci ildə Brett Ratner tərəfindən çəkilən ABŞ filmidir. Filmin distribütori New Line Cinema kompaniyasıdır. Filmin kostyum üzrə rəssamı Şeren Devisdir. Honq Konqun Britaniya hakimiyyəti altında qaldığı son illər. Müfəttiş Li mafiya başçısı Cuntaonun qarşısını almaq niyyətindədir. Cuntaonun adamı Senq qaçmağa nail olsa da, oğurladığı bir çox sərvətlər Müfəttiş Linin sayəsində hökumətə geri qaytarılır. Bu uğura görə Çin Konsulu Solon Han və Britaniya polislərinin müfəttişi Tomas Qriffin Lini təbrik edir. Solon Han ABŞ-də yeni diplomatik vəzifəsini yerinə yetirmək üçün Los-Anceles şəhərinə yola düşür, lakin bu müddətdə gözlənilmədən Cuntaoya işləyən Senqin sayəsində Hanın qızı Su Yunq ilk məktəb günü ərəfəsində girov götürülür. Su Yunqu qaçıranlar Solon Handan böyük miqdarda pul tələb edirlər.

Pik saatı 2 (ing. Rush Hour 2) — filmin rejissoru Brett Ratnerdir.Film Pik saatı filminin davamıdır. Hadisələr Honq Konqda başlayır, burada müfəttiş Li yeni dostu Karterə məmləkətinin görməli yerlərini göstərir. Birdən Amerika səfirliyinin partlaması haqqında məlumat əldə edirlər. Li araşdırmaq üçün təyin olunur və Karter bu işdə ona kömək etmək qərarına gəlir. Keçmiş bir polis və indi Li'nin atasının ortağı olan kriminal avtoritet Riki Tan'ın onunla əlaqəli olduğu ortaya çıxdıqda iş çətin bir dönüş keçir. Li və Karter təhlükəli cinayətkar Hu Li'nin yanına gedirlər. Li Hu Li ilə vuruşur, onu tutmağa çalışır, ancaq geri çəkilib gizlənməyi bacarır. Tezliklə polis binasında terror hadisəsi baş verir, bundan sonra Li və Karter, bir-birlərindən asılı olmayaraq (Li Karterin öldüyünü düşünür) qayıqda olan Riki Tanın yanına getdilər.Onun üçün işləyən Hu Li-yə xəyanət edir, sonra Li-dən qorunmasını xahiş edir, amma Hu Li Rikini vurur və suya düşür. Karter yaxta milyarderi Stiven Raini görür və onun bu işdə iştirakından şübhələnir.

Pik saatı 3 (ing. Rush Hour 3) — film Brett Ratnerin rejissorluğu ilə döyüş-komediya janrında 2007-ci ildə çəkilmişdir. Pik saatı 2-in bitməsindən üç il keçdi, Ceyms Karter indi Los-Ancelesdəki trafiki tənzimləyir və Li, ilk filmdəki keçmiş konsulu, dostu səfir Xanın cangüdənidir. Lakin Li hələ də New Yorkda Karter Li'nin o vaxtkı sevgilisi, Gizli Xidmət agenti Isabella Molini boynuna vurduğu bir hadisəyə görə Karterə qəzəblənir. Dünya Cinayət Məhkəməsinin müzakirəsi zamanı səfir Xan ən yaxşı Trialların kimliyini bildiyini iddia edir. Lakin sonra snayper Xana atəş açır və tamaşaçıların çaxnaşması. Li qatilin arxasınca gedir və onunla son bir xiyabanda görüşür, lakin qatilin onun babası Kenji olduğunu aşkar edir. Li şübhə içində olanda, Karter görünür, amma Kenji bir səs-küy içində qaçır. Xəstəxanada Li güllənin Xanın ürəyinə dəymədiyini və sağ qalacağını aşkar etdi. Xanın qızı Su Yunq, artıq böyüdü və Li və Karter'in atasından başqa heç kimə təhdid etməməsi üçün uğursuz bir qatil tapacaqları vədi tələb edir.

Broud-Pik (urdu بروڈ پیک ) — Pakistan ilə Çinin sərhəddində yerləşən, Himalayda dağ. Dəniz səviyyəsindən 8,047 metr (26,401 ft) hündürlüyü ilə dünyanın ən hündür 12-ci dağıdır. İlk dəfə 1957-ci ilin iyun ayında Fritz Vintersteller, Markus Schmak, Kurt Diemberqer və Avstriya ekspedisiyasından Hermann Buhl tərəfindən fəth edilmişdir. == Coğrafiyası == Broud-Pik, Pakistan və Çin sərhədindəki Baltistan regionundakı Gaşerbrum massivinin bir hissəsidir. Dağ Karakoram dağ silsiləsində, Çoqoridən təxminən 8 kilometr (5.0 mil) yuxarıda yerləşir. 1.5 kilometr (0.93 mil) uzunluğunda bir zirvəyə sahib olduğu üçün ingilizcə "enli, geniş zirvə" mənasını verən "Broad Peak" ifadəsi ilə adlandırılmışdır. Dağın beş zirvəsi var: Broud-Pik (8051 m), Qayalı zirvə (8028 m), Mərkəzi Broud-Pik (8011 m), Şimali Broud-Pik (7490 m) və Xarut Kangri (6942 m). == Etimologiyası == "Geniş zirvə" ifadəsinin hərfi tərcüməsi olan Falchan Kangri Balti xalqı arasında istifadə edilmir. İngiliscə adı İngilis tədqiqatçı Martin Konvey tərəfindən 1892-ci ildə təqdim edilmişdir. == Tarixi == Boroud-Pikə ilk yüksəliş 8-9 iyun 1957-ci ildə Fritz Vintersteller, MarKus Schmak, Kurt Diemberqer və Markus Schmakın başçılıq etdiyi Avstriya ekspedisiyasından Hermann Buhl tərəfindən edildi.

Simurq — fəaliyyətini dayandırmış Azərbaycan futbol klubu. 2005-ci ildə təsis olunan Simurq Peşəkar Futbol Klubu isə elə ilk cəhddən birinci dəstədə 3-cü yeri tutaraq Güclülər dəstəsinə vəsiqə qazanıb. 2006–2007-ci illər mövsümündə 9-cu yeri tutaraq Simurq Futbol+ qəzetinin versiyasına görə "İlin sürpriz komandası" nominasiyasının qalibi olub. Ötən mövsüm isə komandamız daha böyük uğur əldə edib. İlk dövrədə turnir cədvəlində 1-ci pilləyə yüksələn Simurq mövsümü yüksək səviyyədə və sabit keçirərək bir il əvvəlki nəticəsini yaxşılaşdırıb və 6–7-ci pillələri bölüşdürüb. Bununla da, "Simurq" "Daşqın"ın uğurunu təkrarlayıb. Öz meydançasında məğlubedilməz imici qazanan Simurq Peşəkar Futbol Klubunun rəhbərliyi infrastukturun inkişafına ciddi önəm verir. Ötən illərdə komanda öz oyunlarını qonşu Şəki və Qax rayonlarında keçirsə də, artıq 2008/2009 mövsümündən rəqiblərini Zaqatalada yerləşən müasir Simurq stadionunda qəbul edir. Stadionun 3500 azarkeş tutumuna malikdir. 2012/13-cü il mövsümünü dördüncü pillədə tamamlayan "Simurq", bu ilə də iddiasını ortaya qoyaraq başlamışdı.

Tim Pik (ing. Timothy Nigel Peake; 7 aprel 1972, Çiçester[d]) — Avropa Kosmik Agentliyinin astronavtı. Peake T. Hello, is this planet Earth? : my View from the International Space Station : [англ.]. — London : Century, 2016. — 239 p. — ISBN 978-1780897158. — OCLC 975302603. Peake T. Hello, is this planet Earth? : my View from the International Space Station : [англ.].

Everest (ing. Mount Everest), Comolunqma (tib. ཇོ་མོ་གླང་མ), Saqarmatxa (nep. सगरमाथा) və ya Jumulanqma (çin. ənən. 珠穆朗玛, pinyin: Zhumulangma) — Himalay dağlarının Mahalanqur Himal silsiləsində yerləşən, yer kürəsində dəniz səviyyəsindən ən yüksək dağ. Nepal (1 nömrəli əyalət) və Çin (Tibet Muxtar Vilayəti) arasındakı beynəlxalq sərhəd Everestin zirvə nöqtəsindən keçir. Zirvənin mövcud rəsmi yüksəkliyi 1955-ci ildə Çin və Nepal tərəfindən tanınan bir Hindistan araşdırması tərəfindən 8,848 metr (29,029 ft) olaraq qeyd edilmiş və sonradan 1975-ci ildə bir Çin araşdırması ilə təsdiq edilmişdir. 2005-ci ildə Çin 8844.43 m (29.017 ft.) nəticə ilə dağın qaya hündürlüyünü iddia etdi. Rəsmi hündürlüyün qayanın hündürlüyünün (8,844 m, Çin) və ya qarın hündürlüyünün (8,848 m, Nepal) olub olmaması ilə bağlı Çin və Nepal arasında mübahisə davam etdi.

Pik saat — günün yollarda tıxacın və ictimai nəqliyyatda sıxlığın ən yüksək olduğu hissəsi. Normalda bu, hər iş günü ərzində iki dəfə, səhər və axşam, əsasən insanların çoxunun işə gedib-gəldiyi getdiyi vaxtlarda baş verir. Termin tez-tez bir saatdan çox davam edə bilən pik tıxac dövrü üçün istifadə olunur. İnternetin pik saatı termini buna bənzədilərək məlumat şəbəkəsinin pik istifadə dövrlərini təsvir etmək üçün istifadə edilmişdir ki, bu da gecikmələrə və məlumat paketlərinin daha yavaş çatdırılmasına səbəb olur. Bu ad bəzən yanlış adlandırılır, çünki pik saat adətən bir saatdan çox davam edir və "pik" onun sürəti yox, trafikin həcmidir. Pik saat ölkədən, şəhərdə, bölgədən və mövsümdən asılı olaraq dəyişə bilər. İctimai nəqliyyatın tezliyi adətən pik saatlarda daha yüksək olur və adətən daha uzun qatarlar və ya daha böyük nəqliyyat vasitələri istifadə olunur.

Con Pik Nayt (13 yanvar 1828, Nottinqem – 23 iyul 1886, London) — İngilis dəmir yolu idarəçisi və ixtiraçısı idi. 1868-ci ildə işıqforun ixtirası ilə tanınır. == Həyatı == Con Pik Nottinqemdə anadan olub və Nottingham Liseyində oxuyub. Onun ibtidai məktəbi məlum deyil. 12 yaşında məktəbi tərk edərək Derbi vağzalının bağlama otağında işləməyə başladı. Pik Nayt tez bir zamanda yüksəldi və 20 yaşına qədər Cənub-Şərqi Dəmiryoluna qatılaraq Baş Müfəttiş rütbəsinə yüksəldi. O, 1869-cu ildə Londondan Brighton xəttinə Trafik Meneceri və növbəti il Baş Menecer təyin edildi. O, Vestinghouse hava əyləcini, rabitə kabelləri ilə daha təhlükəsiz vaqonları, elektrik işıqlandırmasını və Pulman avtomobillərini təqdim edərək, dəmir yolunda dəmir yolu səyahətinin keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq üçün çox şey etdi. Onun və həyat yoldaşı Elizabet beş oğlu var idi və ən böyüyü JP Nayt Ltd. yedək gəmisi operatorlarını şirkətini qurdu.

Simurq — fəaliyyətini dayandırmış Azərbaycan futbol klubu. 2005-ci ildə təsis olunan Simurq Peşəkar Futbol Klubu isə elə ilk cəhddən birinci dəstədə 3-cü yeri tutaraq Güclülər dəstəsinə vəsiqə qazanıb. 2006–2007-ci illər mövsümündə 9-cu yeri tutaraq Simurq Futbol+ qəzetinin versiyasına görə "İlin sürpriz komandası" nominasiyasının qalibi olub. Ötən mövsüm isə komandamız daha böyük uğur əldə edib. İlk dövrədə turnir cədvəlində 1-ci pilləyə yüksələn Simurq mövsümü yüksək səviyyədə və sabit keçirərək bir il əvvəlki nəticəsini yaxşılaşdırıb və 6–7-ci pillələri bölüşdürüb. Bununla da, "Simurq" "Daşqın"ın uğurunu təkrarlayıb. Öz meydançasında məğlubedilməz imici qazanan Simurq Peşəkar Futbol Klubunun rəhbərliyi infrastukturun inkişafına ciddi önəm verir. Ötən illərdə komanda öz oyunlarını qonşu Şəki və Qax rayonlarında keçirsə də, artıq 2008/2009 mövsümündən rəqiblərini Zaqatalada yerləşən müasir Simurq stadionunda qəbul edir. Stadionun 3500 azarkeş tutumuna malikdir. 2012/13-cü il mövsümünü dördüncü pillədə tamamlayan "Simurq", bu ilə də iddiasını ortaya qoyaraq başlamışdı.

Şamaxı FK — Azərbaycanın Şamaxı şəhərini təmsil edən peşəkar futbol klubu. İkiqat Azərbaycan çempionu (2008 və 2010), və ikiqat Azərbaycan Kubokunun (2018 və 2021) qalibidir. 2023-2024 mövsümündə 1-ci Liqanın qalibi olaraq növbəti mövsümdə Preymer liqaya yüksəlib. 2004-cü ilə kimi Xəzər Universiteti, 2017-ci ilə kimi "İnter", 2022-ci ilə kimi isə "Keşlə" adı altında mübarizə aparıb. "Şamaxı" futbol komandasının tarixi 1997-ci ildən başlayır. Azərbaycanın özəl ali təhsil ocaqlarından olan Xəzər Universitetində həmin il eyniadlı komanda yaradılmış və həvəskarlar liqasının sırasına qoşulmuşdur. Növbəti mövsümdə də (1998/1999) "Xəzər Universiteti" Həvəskarlar liqasında oynamışdır. 1999/2000 mövsümündə isə "Xəzər Universiteti" Azərbaycan çempionatının güclülər dəstəsində oynamağa başlamışdır. Yüksək liqada debütü 11-ci yerlə nəticələnən komanda 2000/2001 mövsümündə 7-ci, 2001/2002 mövsümündə isə 3-cü yeri tutmuşdur. 2002/2003 mövsümünün ölkə birinciliyi keçirilməmişdir.

Edvin Pikon-Akkonq (4 noyabr 1940, Port-Lui) — mavrikili keçmiş futbol hakimi. 1986-cı ildə Meksikada keçirilmiş dünya çempionatında İraq-Paraqvay matçında baş hakimlik etmişdir.

Georsi-Stefanie Pikard (8 fevral 1991) — Kanadalı oxatan. Georsi-Stefanie Pikard Kanadanı 2016-cı ildə XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. == Karyerası == Georsi-Stefanie Pikard birinci dəfə Olimpiya Oyunlarına 2016-cı ildə qatıldı. O, Rio-de-Janeyroda baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında fərdi yarışlarda, 1/32 final mərhələsində Çin Taybeyinin nümayəndəsi Tan Ya-Ting ilə üz-üzə gəldi. Həmin görüşdə Georsi-Stefanie Pikard rəqibinə 1:7 hesabı ilə uduzdu.

Piktaviyalı Hilarius (lat. İlarius Pictaviensis; təqr. 315 — 367) — kilsə xadimi, xristian qərbinin tanınmış ilahiyyatçısı, qərb kilsə müqəddəsi. Arianlığığa qarşı ardıcıl və prinsipial mübarizə apardığı üçün ona qırbin Afanasiosu deyirdilər. == Kimliyi == Roma imperiyasının qərbində kilsə ataları yunandilli şərqdə istifadə edilən ekzegetika (təfsir) metodlarından istifadə edirdilər. Onlar yunan fəlsəfəsi və ilahiyyat terminlərini latın dilinə tərcümə edib, iki mədəniyyətin arasında bir körpü rolunu oynamışdırlar. Patristika dövrünün qərb düşünürlərindən biri Poitier (Puatye) şəhərinin yepiskopu Piktaviyalı İlarius olmuşdur. O, Siseron, Seneka kimi antik filosofların əsərləri ilə tanış olmuşdu. Başqa tərəfdən, xristian düşünürləri olan Origen, İskəndəriyyəli Afanasios, Kiprian (Cyprianus) kimi ilahiyyatçıların fikirlərini də öyrənmiş və onlardan bəzilərinin kitablarını yunan dilindən latın dilinə tərcümə etmişdir. == İlahiyyatı == İlariusun əsas məqsədi, xristian təliminin sistemləşdirilməsindən ibarət idi.

Jak Pikkar (fr. Jacques Piccard; 28 iyul 1922[…], Brüssel[d], Belçika – 1 noyabr 2008[…], La-Tur-de-Peylts[d], Vo kantonu, İsveçrə) — isveçrəli okeanoloq, Marian çökəkliyinin dibində olan üç adamdan biri. == Həyatı == Jak Pikkar Brüsseldə fizik və ixtiraçı Oqyust Pikkarın ailəsində anadan olmuşdur. Atası ilə birlikdə "Triest" batiskafı sınaqları və tikintisində iştirak etmişdir, hansında ki o, 23 yanvar 1960-cı ildə amerikalı leytenant Don Uoleş ilə birlikdə rekord eniş etmişdir. Daha sonra Pikkar "11 min metr dərinliyi" adlı kitab yazdı və orada batiskafın yaradılmasından tutmuş Marian çökəkliyinə enməsinə qədər olan hadisələri təsvir etmişdir. Apparat bu adı italyan şəhəri Triestin şərəfinə aldı, çünki məhz orada batiskafın yaradılması üzrə əsas işlər həyata keçirilmişdir. "Triest" 1953-cü ilin avqustunda suya endirildi. 1953-cü ildən 1957-ci ilədək o, Aralıq dənizində bir neçə enişləri etmişdir. Əsas pilot Jak Pikkar idi. Onun atası ilk enmələrdə iştirak edirdi.

Jerar Pike (2 fevral 1987[…], Barselona) — İspaniyanın "Barselona" klubunun, sabiq müdafiəçisi.

Maçu Piçu (keçua Machu Pikchu - Qoca Zirvə, isp. Machu Picchu) — Antik İnk şəhəri. Bəzən "inklərin itirilmiş şəhəri" də adlandırılır. Qədim şəhərcik yer üzündən silinmiş qədim inklərin rəmzi hesab olunur. Dəniz səviyyəsindən 2,430 metr yüksəklikdə yerləşir. Şəhər mərkəzi And platosundan başlayaraq Amazon meşələrinin Urubamba çayına qədər uzanmaqdadır. Bu şəhər dağlarda müqəddəs məkan kimi hazırlanmışdır, inklərin rəhbəri Paçakutek tərəfindən imperiyanın zəbt olunmasının 100 illik yubuleyinə həsr edilmişdir. Şəhərçik XV əsrin 50-ci illərində son ink imperatoru Paçakutek tərəfindən salınmış və 100 il bundan sonra bu ölkəni fəth etmiş İspan konkiskodorlarından gizli saxlanılırmış. Təxminən 1532–ci ilədək mövcud olmuşdur, hansı ki bu dövrlər ərzində ispanlar inklərin ərazisinə zorla daxil olmağa başlamışdır. Nəticədə 1532–ci ildə həmin ərazinin sakinləri yox olmuşdur.

Maçu Piçu (keçua Machu Pikchu - Qoca Zirvə, isp. Machu Picchu) — Antik İnk şəhəri. Bəzən "inklərin itirilmiş şəhəri" də adlandırılır. Qədim şəhərcik yer üzündən silinmiş qədim inklərin rəmzi hesab olunur. Dəniz səviyyəsindən 2,430 metr yüksəklikdə yerləşir. Şəhər mərkəzi And platosundan başlayaraq Amazon meşələrinin Urubamba çayına qədər uzanmaqdadır. Bu şəhər dağlarda müqəddəs məkan kimi hazırlanmışdır, inklərin rəhbəri Paçakutek tərəfindən imperiyanın zəbt olunmasının 100 illik yubuleyinə həsr edilmişdir. Şəhərçik XV əsrin 50-ci illərində son ink imperatoru Paçakutek tərəfindən salınmış və 100 il bundan sonra bu ölkəni fəth etmiş İspan konkiskodorlarından gizli saxlanılırmış. Təxminən 1532–ci ilədək mövcud olmuşdur, hansı ki bu dövrlər ərzində ispanlar inklərin ərazisinə zorla daxil olmağa başlamışdır. Nəticədə 1532–ci ildə həmin ərazinin sakinləri yox olmuşdur.

Maçu Piçu (keçua Machu Pikchu - Qoca Zirvə, isp. Machu Picchu) — Antik İnk şəhəri. Bəzən "inklərin itirilmiş şəhəri" də adlandırılır. Qədim şəhərcik yer üzündən silinmiş qədim inklərin rəmzi hesab olunur. Dəniz səviyyəsindən 2,430 metr yüksəklikdə yerləşir. Şəhər mərkəzi And platosundan başlayaraq Amazon meşələrinin Urubamba çayına qədər uzanmaqdadır. Bu şəhər dağlarda müqəddəs məkan kimi hazırlanmışdır, inklərin rəhbəri Paçakutek tərəfindən imperiyanın zəbt olunmasının 100 illik yubuleyinə həsr edilmişdir. Şəhərçik XV əsrin 50-ci illərində son ink imperatoru Paçakutek tərəfindən salınmış və 100 il bundan sonra bu ölkəni fəth etmiş İspan konkiskodorlarından gizli saxlanılırmış. Təxminən 1532–ci ilədək mövcud olmuşdur, hansı ki bu dövrlər ərzində ispanlar inklərin ərazisinə zorla daxil olmağa başlamışdır. Nəticədə 1532–ci ildə həmin ərazinin sakinləri yox olmuşdur.

Meri Pikford (ing. Mary Pickford; 8 aprel 1892 – 29 may 1979) — Kanada və ABŞ aktrisası. Merri Pikford 1892-ci ildə anadan olmuşdur. Səssiz kino dövrünün ən məşhur kino ulduzlarından biridir. O bununla yanaşı səssiz dövrdə ən çox qonorar alan aktrisadır.

Məhəmməd Marmaduk Piktal (ing. Marmaduke William Pickthall; 7 aprel 1875, London – 19 may 1936, Sent-Ayvs[d], Cənub-Qərbi İngiltərə[d]) — Qərbli İslam yazıçısı. Qurani-Kərimi orijinal şəkliylə ərəbcədən ingiliscəyə tərcümə etmişdir.Xristianlıqdan İslama sonradan girən Piktal bir roman yazıçısı idi.Deyvid Herbert Larens, Herbert Uells, və Eduard Morqan Forsterə görə eyni zamanda jurnalist, məktəb müdiri və siyasi və dini bir lider idi.O, İslamı qəbul etməyin Londonun qərbində yerləşən Nottinq Hilldə və Müsəlman Ədəbi Cəmiyyətində "İslam və Tərəqqi" haqqında danışmaqdan sonra təsiredici surətdə elan etdi.

Ottavia Pikkolo (it. Ottavia Piccolo; 9 oktyabr 1949) — İtaliya televiziya və kino aktrisası. İtaliyanın Bolsano şəhərində anadan olmuşdur. İlk rolunu 13 yaşında Fyodor Dostoyevskinin Bəyaz gecələr povestinin tamaşa qoyulmasında oynamışdı. Rejissoru Vittorio Cottaffavi idi. Əsasən serial və şoularda çıxış edirdi. Həmçinin konda da rol alırdı. Öz geniş şöhrətini Serafino filmində, Lidia rolu ilə qazanmışdır. 1980-ci illərdən 1990-cı illərə kimi yalnız televiziyada çıxış edirdi. Sonuncu rolu, 2004-cü ildə çəkilən («Tu la conosci Claudia?») filmində olur.

Pablo Ruiz Pikasso (isp. Pablo Ruiz Picasso; 25 oktyabr 2025, Malaqa, İspaniya — 8 aprel 1973, Müjen, Fransa), tam adı Pablo Dieqo Xose Fransisko de Paula Xuan Nepomuseno Mariya de los Remedios Sipriano de la Santisima Trinidad Martir Patrisio Ruiz i Pikasso (isp. Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Martyr Patricio Ruíz y Picasso) — ispan, fransız rəssamı, heykəltaraşı, qrafiki, keramisti və dizayneri, XX əsr incəsənətinin ən tanınmış şəxsiyyətlərindən biri. Jorj Brakla birlikdə üçsəthli cismin orijinal tərzdə bir yerdə yerləşdirlimiş səthlər sırası kimi təsvir edildiyi kubizm cərəyanının banisidir. Ən məşhur əsərləri sırasında erkən-kubist "Avinyonlu qızlar" (Les Demoiselles d'Avignon, 1907) və İspaniya vətəndaş müharibəsi zamanı dinc Gernika şəhərinin alman Kondor Legionu tərəfindən bombalanmasına həsr edilmiş "Gernika" (Guernica, 1937) əsəri xüsusi qeyd edilə bilər. Pikasso uşaqlığından gəncliyinədək realistik tərzdə rəsmlər çəkməklə əsrarəngiz incəsənət bacarığı nümayiş etdirib. XX əsrin ilk onilliyində yeni mülahizələri, texnikaları və düşüncələri ilə təcrübə apardığından onun incəsənətdə istiqaməti dəyişmişdir. Pikassonun yaradıcılıq bacarığı özünü rəssamlıq, heykəltaraşlıq və dizaynla yanaşı, digər çoxsaylı təsviri və tətbiqi-incəsənət sahələrində də göstərirdi. Pikassonun yaradıcılıqda çevriliş etmiş nailiyyətləri ona dünya şöhrəti və həyatı boyu sərhədsiz uğurlar gətirmişdir ki, bu da onu XX əsr incəsənətinin ən məşhur şəxsiyyəti edib. Adı tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.

Panavropa pikniki — Avstriya-Macarıstan sərhəddində Şopron şəhəri yaxınlığında 19 avqust 1989-cu il tarixində baş verən sülh nümayişi. 1989-cu ildə Mərkəzi Avropada vəziyyət "gərgin" qiymətləndirlirdi. Diktator hökumətlərinə baxmayaraq Şərq Bloku ölkələrinin vətəndaşları demoktratik seçkilər, söz azadlığı və sovet qoşunlarının ölkələrindən çıxarılmasını tələb edirdi. Qərbi Almaniya kimi bir sıra ölkələrdə sərt kommunizm qaydaları hökm sürsə də , Macarıstan kimi digər qrup ölkələrdə isə reformist bir yanaşma mövcud idi. Qorbaçovun yeni siyasəti ilə dəstəklənən reformist-kommunist ölkələrin liderləri dəyişikliyin zəruriliyini qəbul edirdi. Qeyri-hökumət təşkilatları və yeni siyasi partiyalar demokratik və çox partiyalı bir sistemə keçid mərhləsində mühüm rol oynadılar. Həmin il bir çox Mərkəzi Avropa ölkəsində siyasi sistemin dəyişdirilməsi ilə bağlı masa arxası müzakirələr aparıldı. Fevral ayında rəsmi müzakirələrə Varşavada start verildi və aprel ayının 4-ə "Polşa dəyirmi masa" sazişi imzalandı, bundan başqa 4 iyunda keçiriləcək seçkinin vaxtı da müəyyənləşdirildi. 1989-cu ilin əvvəllərində Rumınya əhalisi Debreçen yaxınlığındakı Macar-Rumın sərhəddində yerləşən qaçqın düşərgələrinə toplanılırdı. 1989-cu ilin yaz aylarında 30–40 nəfərə yaxın vətəndaş Macarıstan hökumətindən sığınacaq istədi.

Panavropa pikniki — Avstriya-Macarıstan sərhəddində Şopron şəhəri yaxınlığında 19 avqust 1989-cu il tarixində baş verən sülh nümayişi. 1989-cu ildə Mərkəzi Avropada vəziyyət "gərgin" qiymətləndirlirdi. Diktator hökumətlərinə baxmayaraq Şərq Bloku ölkələrinin vətəndaşları demoktratik seçkilər, söz azadlığı və sovet qoşunlarının ölkələrindən çıxarılmasını tələb edirdi. Qərbi Almaniya kimi bir sıra ölkələrdə sərt kommunizm qaydaları hökm sürsə də , Macarıstan kimi digər qrup ölkələrdə isə reformist bir yanaşma mövcud idi. Qorbaçovun yeni siyasəti ilə dəstəklənən reformist-kommunist ölkələrin liderləri dəyişikliyin zəruriliyini qəbul edirdi. Qeyri-hökumət təşkilatları və yeni siyasi partiyalar demokratik və çox partiyalı bir sistemə keçid mərhləsində mühüm rol oynadılar. Həmin il bir çox Mərkəzi Avropa ölkəsində siyasi sistemin dəyişdirilməsi ilə bağlı masa arxası müzakirələr aparıldı. Fevral ayında rəsmi müzakirələrə Varşavada start verildi və aprel ayının 4-ə "Polşa dəyirmi masa" sazişi imzalandı, bundan başqa 4 iyunda keçiriləcək seçkinin vaxtı da müəyyənləşdirildi. 1989-cu ilin əvvəllərində Rumınya əhalisi Debreçen yaxınlığındakı Macar-Rumın sərhəddində yerləşən qaçqın düşərgələrinə toplanılırdı. 1989-cu ilin yaz aylarında 30–40 nəfərə yaxın vətəndaş Macarıstan hökumətindən sığınacaq istədi.

Pika xəstəliyi — mərkəzi sinir sisteminin nadir, bir qayda olaraq xroniki və getdikcə şiddətlənən xəstəliyidir. Xəstəlik baş beyin qabığının əsasən alın və gicgah payının dağılması və atrofiyası ilə xarakterizə olunur. Pika dünyada aşkar edilmiş on nadir xəstəlikdən biridir. Bu xəstəliyə tutulan insanlarda kağız, sabun, torpaq, təbaşir, gil, süngər kimi maddələrə meyl yaranır. Alimlər bu xəstəliyin mineral çatışmazlığından irəli gəldiyini yəqinləşdiriblər. Bu nadir xəstəlik, insanda yeyilməsi mümkün olmayan maddələri yemək istəyi oyadır. Bu xəstəlik əsasən hamilə qadınlar və kiçik yaşlı uşaqlarda müşahidə edilir. Yeyilməsi mümkün olmayan maddələrlə qidalanmaq - qanda hansısa maddələrin çatışmazlığından əmələ gəlir. Belə xəstələr ambulator müayinədən keçərək, qan analizi verməli və dəqiq müayinə olunmalıdırlar. Bundan sonra müalicəyə başlamaq olar.

Pika sindromu — torpaq, gil, təbaşir, kömür kimi qeyri-qida materialları ilə qidalanma meyli. Adətən bədəndə dəmir, sink, kalsium əskikliyi pika sindromunun yaranmasına səbəb olur. Amma bu cür materialların qəbulu nəinki lazımi elementlər ilə təmir edir, həmçinin qəbizlik, bağırsaqlarda parazit, cinsi istək azalması, müxtəlif zəhərlənmələr və s. hallar ilə nəticələnir. Pika, sabun, alçıpan və ya boya kimi əhəmiyyətli qida dəyəri olmayan maddələrin istehlakıdır. Yeyilən maddəyə görə aşağıdakı növləri xarakterizə olunur: Akufagiya (kəskin əşyalar) Amilofagiya (qarğıdalı kimi təmizlənmiş nişasta) Kautopireiofagiya (yanmış kibrit) Koniofagiya (toz) Koprofagiya (nəcis) Emetofagiya (qusma) Geomelofagiya (xam kartof) Geofagiya (torpaq, qum, gil, təbaşir) Hyalophagia (şüşə) Liqnofagiya (ağac) Litofagiya (daşlar) Metallofagiya (metal) Mukofagiya (selik) Paqofagiya (buz) Plumbofagiya (qurğuşun) Trixofagiya (saç, yun və digər liflər) Urofagiya (sidik) Hematofagiya (vampirizm) (qan) Ksilofagiya (ağac və ya kağız kimi ağac məhsulları) Pika zamanı diaqnostik meyarına cavab vermək üçün bu yemək nümunəsi ən azı bir ay davam etməlidir. Pika hazırda Psixi Pozğunluqların Diaqnostik və Statistik Təlimatı (DSM-5) tərəfindən psixi pozğunluq kimi tanınır. DSM-5-ə əsasən, mineral çatışmazlıqlar bəzən pika ilə əlaqələndirilir, lakin bioloji anormallıqlar nadir hallarda aşkar edilir. Geofagiya, paqofagiya və amilofagiya kimi pika formaları ilə məşğul olan insanlarda qan azlığı və ya aşağı hemoglobin konsentrasiyası, qırmızı qan hüceyrələrinin (hematokrit) və ya plazma sink səviyyəsinin aşağı olması ehtimalı daha yüksəkdir. Xüsusilə, geofagiya ilə məşğul olmaq daha çox anemiya və ya aşağı hemoglobin ilə əlaqələndirilir.

2017-18 İnter Bakı PİK mövsümü — Azərbaycanın top klublarından olan İnter Bakı klubunun Azərbaycan Premyer Liqasında 17-ci, Zaur Svanadzenin rəhbərliyi altında isə 3-cü mövsümüdür. == Heyəti == 21 İyun 2017 tarixində yenilənib == Transferlər == === Yay === == Yoldaşlıq oyunları == == Turnirlər == === Azərbaycan Premyer Liqası === ==== Nəticələrin icmalı ==== Son yeniləmə: 29 Aprel 2017.