QAYITMAQ

f.
1. Getdiyi yoldan və ya yerdən geriyə, əvvəlki yerinə dönmək. O getdiyi yerdən qayıtdı. Səfərdən qayıtmaq. Geri qayıtmaq. – [Almaz:] Yoldaşlar, mən özüm bu kənddənəm.
Getmişəm, oxumuşam, yenə də qayıdıb bu kəndə, sizin aranıza gəlmişəm. C.Cabbarlı.
[Xudayar bəy:] Qərəz, keçib, indi hava qaranlıqlayır, mən dəxi kəndə qayıda bilmərəm. C.Məmmədquluzadə.
Gülnaz kabab gətirdi, süfrəyə qoyub qayıtmaq istədi. M.İbrahimov.

□ Qayıdan baş – qayıdanda, geri dönəndə.
[Namaz:] Ağa, pristav səhər buradan Xocabəhmənliyə adlayıb və deyibdir ki, qayıdan baş Cahangir ağa ilə görüşəcəyəm. Ə.Haqverdiyev.

2. Dönmək, yenidən gəlmək, yenidən başlamaq, yenidən müraciət etmək. Köhnə işinə qayıtmaq. Əvvəlki fikrinə qayıtmaq. Bu mövzuya sonra yenə qayıdacağıq.
3. Yenidən meydana gəlmək, zahir olmaq, təzələnmək, bərpa olmaq. Qüvvəm özümə qayıtdı. Xəstəliyi qayıtdı.
4. “Qayıdıb” şəklində – 1) dönüb, dönərək, üzünü çevirərək;
2) cavab olaraq. Qayıdıb dedim.
– Qanunu əyəndə; onun ziyanı; Qayıdıb özünə dəyəcək yenə… B.Vahabzadə.
Salatın qayıdıb dəyəyə girdi. İ.Şıxlı.

Sinonimlər (yaxın mənalı sözlər)

  • QAYITMAQ QAYITMAQ [Almaz:] Getmişəm, oxumuşam, yenə də qayıdıb bu kəndə, sizin aranıza gəlmişəm (C.Cabbarlı); DÖNMƏK Qafar: Gəl heç olmasa meşənin içində bir a
  • QAYITMAQ dönmək — gəlmək

Antonimlər (əks mənalı sözlər)

  • QAYITMAQ QAYITMAQ – GETMƏK Məryəm səhər gedir, axşam qayıdırdı (M.İbrahimov)

Etimologiya

  • QAYITMAQ Mənbələrdə birhecalı qay feili var, mənası rusca “поварачиваться” kimi açıqlanıb. İndi qay feili müstəqil işlədilmir, amma qay-tar, qay-ı-dış kimi söz
QAYITMA
QAYITMAZ
OBASTAN VİKİ
Geri qayıtmaq hüququ
Geri qayıtmaq hüququ — insan hüquqlarının Ümumdünya Bəyannaməsində və Vətəndaş və Siyasi Hüquqlar haqqında Beynəlxalq Paktda öz əksini tapmış, öz ölkəsinə qayıtmaq hüququ verən beynəlxalq hüququn qanunvericilik prinsipidir. Geri qayıtmaq hüququ əyalətin konstitusiyasında, immiqrasiya qanununda göstərilə bilər və ya diasporadan repatriasiya haqqında ayrıca bir qanun olaraq rəsmiləşdirilə bilər. == Tarixi == Yəqin ki, geri dönüş hüququnun ilk tanınması 1789-cu il Fransa inqilabından sonra Fransada 15 dekabr 1790-cı ildə qəbul edilmiş Hugenotlar Aktında əksini tapdı. Hugenotlara bütün vətəndaş hüquqlarının verilməsi ilə eyni vaxtda qanun, Fransa vətəndaşlarını dini təqiblər səbəbiylə xaricdə doğulmuş və fransız soyundan olan, qovulmuş və ya qaçan bütün insanları elan etdi. And içən geri qayıdan bütün vətəndaş hüquqlarına sahib idilər. Eyni zamanda, hugenotların böyük hissəsi bundan bir əsr əvvəl qovulmuşdu və bir çoxları İngiltərə, Almaniya və Cənubi Afrikanın yerli əhalisi ilə qarışmağı bacardılar. Qanun, 19 oktyabr 1945-ci ilə qədər qüvvədə qaldı, aralarında Nazizm tərəfdarlarının da ola biləcəyi Almaniyaya assimilyasiya olunmuş hugenotlar nəslinin köçməsinə icazə verilməməsi səbəbindən ləğv edildi. == Beynəlxalq hüquq == Ümumdünya İnsan Haqları Bəyannaməsinin 13-cü maddəsində deyilir ki, "hər kəs öz ölkəsi də daxil olmaqla istənilən ölkəni tərk etmək və öz ölkəsinə qayıtmaq hüququna malikdir". Bu maddənin mənası ilə bağlı fikir birliyi yoxdur, çünki əvvəlki bənddə "dövlət" ("hər kəsin hər bir əyalət daxilində sərbəst hərəkət etmək və yaşayış yerini seçmək hüququ") ifadəsi işlədildiyindən "ölkə" anlayışına icazə verilir. fərqli şərh edir.

Digər lüğətlərdə