YÜHƏNNAS

Yühənnas (Miryühənnas) Mirhəsən oğlu Seyidov (16 fevral 1927, Naxçıvan – 18 noyabr 1996, Bakı) – Azərbaycanda bərk cisimlər fizikasının əsasını qoyan nəzəriyyəçi fizik, Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı laureatı, fizika-riyaziyyat elmlər doktoru, professor. Y.M.Seyidov 16 fevral 1927-ci ildə Naxçıvanda anadan olmuşdur. 1949-cu ildə Azərbaycan Dövlət Universitetini (indiki BDU) fərqlənmə diplomu ilə bitirərək Rusiya EA-nın Ural şöbəsində Bərk cisimlər nəzəriyyəsi ixtisası üzrə aspiranturaya daxil olmuşdur. Dünyada tanınmış alım, akademik S.V.Vonsovskinin rəhbərliyi altında 1956-cı ildə "Ferritlərin ferromaqnetizmi və antiferromaqnetizmi kvant nəzəriyyəsinin bəzi məsəlləri" mövzusunda namizədlik dissertasiyasını müvəffəqiyyətlə müdafiə etmişdir. 1953-1960 illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) “Nəzəri fizika” kafedrasında işləmişdir. Pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmaqla yanaşı, 1960-cı ildən Azərbaycan Elmlər Akademiyası Fizika İnstitutunun “Nəzəri fizika” bölməsinə, 1966-cı ildən “Bərk cisim nəzəriyyəsi” laboratoriyasına, 1987-ci ildən isə “Bərk cisim nəzəriyyəsi” bölməsinə rəhbərlik etmişdir. 1973-ci ildə "Çoxelektronlu vasitəli mübadilə nəzəriyyəsi əsasında zəif ferromaqnetizmin mikroskopik mənbələrinin, maqnit-elektrik effektlərinin, pyezomaqnetizmin və kooperativ elektrik momentinin tədqiqi" mövzusunda doktorluq dissertasiyasını uğurla müdafiə etmişdir. 1977-ci ildə professor elmi adını almış, 1980-ci ildə isə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir. Y.M.Seyidov Azərbaycanda bərk cisimlər nəzəri fizikasının əsasını qoyanlardan biri idi. Elmi fəaliyyətinin böyük hissəsi müasir bərk cisim nəzəriyyəsinin ən aktual problemlərindən biri olan maqnetizm nəzəriyyəsinə həsr olunmuşdur.

Yühənnas Abqari (erm. Յուհաննա Աբգարիոս) və ya Ovhannes Abqaryan (erm. Հովհաննես Աբգարյան; 1832, Beyrut, Osmanlı imperiyası – 1886) — erməni iqtisadçısı, şairi və dövlət xadimi. Abqari ailəsindən İsgəndər Abqarinin kiçik qardaşıdır. Yühənnas Abqari 1832-ci ildə Beyrutda varlı Akop Abqaryanın ailəsində anadan olmuşdur. O, Britaniyanın Beyrut konsulluğunun tərcüməçisi olmuşdur. Abqari vaxtilə bütün Yaxın Şərqdə tanınan bir valyuta bankı qurmuşdur. Sonradan Niderlandın Misirdəki konsulu kimi çalışmışdır. Yühənnas Abqari ərəb əxlaqi-didaktik hekayə və romanları, dünya tarixinə dair kitab yazmış, ingiliscə-ərəbcə lüğət tərtib etmişdir (1887-ci ildə nəşr edilmişdir). Yühənnas Abqarinin həyat yoldaşı Afife Qanavatdır.