ZƏLİM

Zəlim Kotsoyev (9 avqust 1998, Beslan, Şimali Osetiya) — Rusiyanı və Azərbaycanı təmsil edən cüdoçu, 2023-cü il Avropa Çempionatının qalibi. Zəlim Kotsoyevin beynəxalq turnirlərdə birinci uğuru 2013-cü ilin iyununda Estoniyanın Tallin şəhərində baş tutan U-18 Avropa Çempionatında imza atdı. Həmin turniri Zəlim Kotsoyev bürünc medalla başa vurdu. Bir il sonra, 2014-cü ilin iyulunda Yunanıstanın Afina şəhərində baş tutan U-18 Avropa Çempionatında Zəlim Kotsoyev bu səfər bütün rəqibləri üzərində qələbə qazanaraq turnirin qalibi oldu. 2015-ci ildə sərbəst güləş üzrə Azərbaycan yığmasının lideri, əslən Şimali Osetiyadan olan Xetaq Qazyumovun məsləhətinə əsasən Zəlim Kotsoyev cüdo üzrə Azərbaycan yığmasının heyətinə cəlb edildi. 2015-ci ilin iyulunda Zəlim Kotsoyev Azərbaycan bayrağı altında Bolqarıstanın Sofiya şəhərində baş tutan U-18 Avropa Çempionatında turnirin qızıl medalına sahib oldu. Həmin ilin avqustunda Zəlim Kotsoyev həm də Bosniya və Herseqovinanın Sarayevo şəhərində baş tutan gənclər arasında Dünya Çempionatını gümüş medalla başa vurdu. Zəlim Kotsoyev IJF Qran-Pri seriyalı beynəlxalq turnirlərdə birinci qələbəsinə 2016-cı ilin iyulunda Monqolustanda baş tutan Ulan-Bator Qran-Prisində qızıl medal qazanmaqla imza atdı. 2017-ci ildə Zəlim Kotsoyev Tayvanda baş tutan Universiada Oyunlarının, Maribor şəhərində (Sloveniya) baş tutan gənclər arasında Avropa Çempionatının və Zaqreb şəhərində (Xorvatiya) baş tutan gənclər arasında Dünya Çempionatında qızıl medalların sahibi oldu. 2018-ci ilin aprelində Zəlim Kotsoyev Antalya şəhərində IJF Antalya Qran-Prisinin qalibi oldu.

Zəlim Tçkayev (2 may 1999) — Azərbaycanı təmsil edən cüdoçu. == Karyerası == Zəlim Tçkayev 2015-ci ildə sambo üzrə yeniyetmələr arasında Rusiya Çempinatının qalibi oldu. 2016-cı ildə isə o, sambo üzrə Rusiya və Dünya çempionu, həmçinin Finlandiyada cüdo üzrə gənclər arasında Avropa çempionu oldu. 2017-ci ildə də Zəlim Tçkayev sambo üzrə Rusiya və Dünya Çempionatlarının qalibi oldu. 2021-ci ilin yanvarında cüdo üzrə Azərbaycan yığmasının heyətinə cəlb edildi. 2022-ci ildə Konya şəhərində V İslam Həmrəyliyi Oyunlarının bürünc medalına sahib oldu. Həmin il o, həm də Əbu-Dabi şəhərində IJF Grand Slam turnirini bürünc medalla başa vurmaqla nüfuzlu turnirlərdə birinci uğuruna imza atdı. 2023-cü ilin sentyabrında isə Azərbaycanda IJF Grand Slam turnirinin qalibi olan Zəlim Tçkayev Yaponiyada baş tutan analoji turnirin bürünc medalına sahib oldu. 2024-cü ilin fevral ayı ərzində Fransa və Azərbaycanda baş tutan IJF Grand Slam turnirlərində müvafiq olaraq gümüş və qızıl medallara sahib oldu. IJF olimpiya reytinq cədvəlinə əsasən Zəlim Tçkayev və Səid Mollayi olimpiya normativinə uyğun idi, amma olimpiada da bir MOK-u ancaq bir idmançı təmsil etməlidir deyə Azərbaycan Cüdo Federasiyası Tçkayev və Mollayi arasında seçim apardı.

Zəlimxan — Azərbaycan Respublikasının Ağstafa rayonunun Zəlimxan kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 8 iyun 1999-cu il tarixli, 680-IQ saylı Qərarı ilə Ağstafa rayonunun Zəlimxan kəndi Aşağı Kəsəmən kənd inzibati-ərazi vahidi tərkibindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla Zəlimxan kənd inzibati-ərazi vahidi yaradılmışdır. Əhalisi 1163 nəfərdir.

Zəlimxan — Azərbaycanlı adı. Zəlimxan Yaqub — Azərbaycanın xalq şairi Zəlimxan Məmmədli — Haqq Ədalət Partiyası Ali Məclisinin sədri Zəlimxan Əhmədov — Zəlimxan Yandarbiyev Digər Zəlimxan — Azərbaycan Respublikasının Ağstafa rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.

Zəlimxan Adil oğlu Məmmədli və ya Zəlimxan Adil oğlu Məmmədov (17 iyul 1957, Kosalı, Qardabani rayonu) — Haqq Ədalət Partiyası Ali Məclisinin sabiq sədri, Borçalı İctimai Cəmiyyətinin sabiq sədri, Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyası Ali Məclisinin sabiq sədri, Azərbaycan Sambo Federasiyasının sabiq prezidenti, Xətai Rayon İcra Hakimiyyətinin sabiq başçısı, Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin sabiq sədr müavini. Zəlimxan Məmmədli 17 iyul 1957-ci il tarixində Gürcüstan Sovet Sosialist Respublikasının Qardabani rayonunun Kosalı kəndində anadan olmuşdur. 1981-ci ildə Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun Stomatologiya fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 1996-cı ildə isə Qərb Universitetinin Beynəlxalq siyasət və iqtisadiyyat fakültəsini bitirmişdir. 1982-ci ildən etibarən 6 saylı şəhər poliklinikasında həkim-stomatoloq olaraq çalışır. Ailəlidir, 2 qızı və 1 oğlu var. 1998-ci ildə ABŞ-nin Beynəlxalq Elm, Təhsil, İncəsənət və Sənaye Akademiyasının üzvü seçilmişdir. 2017-ci ildə Gürcüstanın Cumber Lejava adına Beynəlxalq Akademiyasının akademiki seçilmişdir. Zəlimxan Məmmədli "Vraç pokarivşiy Kafkaz miloserdiem" – "Qafqazı xeyirxahlıqla fəth etmiş həkim"(rus dilində), "İdman böyük diplomatiyadır", "Borçalı dastanı", "İnsan" kitablarının müəllifi, "Başkeçid qolunu saldı boynuma" kitabının həmmüəllifi, prof. Camal Mustafayevin "Fəlsəfi tarixi araşdırmalar" kitabının redaktorudur.

Zəlimxan Adil oğlu Məmmədli və ya Zəlimxan Adil oğlu Məmmədov (17 iyul 1957, Kosalı, Qardabani rayonu) — Haqq Ədalət Partiyası Ali Məclisinin sabiq sədri, Borçalı İctimai Cəmiyyətinin sabiq sədri, Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyası Ali Məclisinin sabiq sədri, Azərbaycan Sambo Federasiyasının sabiq prezidenti, Xətai Rayon İcra Hakimiyyətinin sabiq başçısı, Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin sabiq sədr müavini. Zəlimxan Məmmədli 17 iyul 1957-ci il tarixində Gürcüstan Sovet Sosialist Respublikasının Qardabani rayonunun Kosalı kəndində anadan olmuşdur. 1981-ci ildə Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun Stomatologiya fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. 1996-cı ildə isə Qərb Universitetinin Beynəlxalq siyasət və iqtisadiyyat fakültəsini bitirmişdir. 1982-ci ildən etibarən 6 saylı şəhər poliklinikasında həkim-stomatoloq olaraq çalışır. Ailəlidir, 2 qızı və 1 oğlu var. 1998-ci ildə ABŞ-nin Beynəlxalq Elm, Təhsil, İncəsənət və Sənaye Akademiyasının üzvü seçilmişdir. 2017-ci ildə Gürcüstanın Cumber Lejava adına Beynəlxalq Akademiyasının akademiki seçilmişdir. Zəlimxan Məmmədli "Vraç pokarivşiy Kafkaz miloserdiem" – "Qafqazı xeyirxahlıqla fəth etmiş həkim"(rus dilində), "İdman böyük diplomatiyadır", "Borçalı dastanı", "İnsan" kitablarının müəllifi, "Başkeçid qolunu saldı boynuma" kitabının həmmüəllifi, prof. Camal Mustafayevin "Fəlsəfi tarixi araşdırmalar" kitabının redaktorudur.

Zəlimxan Əbdülmüslüm oğlu Yandarbiyev (çeç. Яндарбин Абдулмуслиман-кIант Зелимхан Yandarbin Abdulmusliman-khant Zelimxan, rus. Зелимхан Абдулмуслимович Яндарбиев; 12 sentyabr 1952 – 13 fevral 2004, Doha) — Çeçenistan İçkeriya Respublikasının 1996-1997-ci illərdəki prezidenti, yazıçı. Yandarbiyev 2004-cü ildə Qətər Respublikasının paytaxtı Doha şəhərində sui-qəsd nəticəsində öldürülmüşdür. Əvvəlcə ədəbiyyatşünas alim, şair və uşaq ədəbiyyatı yazarı Yandarbiyev Sovet İttifaqı dağılmağa başladıqda çeçen millətçi hərəkatının lideri oldu. 1989-cu ilin iyulunda Qafqaz etnik qruplarının "Rus imperializminə" qarşı birliyini təbliğ edən dünyəvi demokratik bir partiya olan Bart (Birlik) Partiyasını qurdu. 1990-cı ilin mayında müstəqil Çeçenistana bağlı olan ilk çeçen siyasi partiyası olan Vaynax Demokratik Partiyasını (VDP) qurdu və rəhbərlik etdi. VDP Çeçenistanın Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasından müstəqilliyini elan etməsindən sonra parçalanana qədər həm çeçen, həm də inquşları təmsil edirdi. 1990-cı ilin noyabrında Cövhər Dudayevin rəhbərlik etdiyi və Sovet dövründəki rəhbərliyi devirən Çeçen Xalqının Ümummilli Konqresinin sədr müavini oldu. Dudayevlə birlikdə inquş liderlər ilə Çeçen-İnquş respublikasını ikiyə bölən müqavilə imzaladı.

Zəlimxan Yaqub (azərb. Zəlimxan Yusif oğlu Yaqubov‎; 21 yanvar 1950, Kəpənəkçi, Bolnisi rayonu – 9 yanvar 2016, Bakı) — Azərbaycanın xalq şairi (2005), ictimai xadim. Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin deputatı (2000–2005) Zəlimxan Yaqub 1950-ci il yanvarın 21-də Borçalının Bolnisi rayonunun Kəpənəkçi kəndində anadan olmuşdur. 1967-ci ildə doğulduğu kənddə orta məktəbi, 1972-ci ildə isə Azərbaycan Dövlət Universitetinin kitabxanaçılıq fakültəsini bitirmişdir. 1973-cü ildən 1978-ci ilə qədər "Azərkitab" sistemində, "Kitab pasajı" adlı kitab dükanında satıcı, baş satıcı, şöbə müdiri, 1975-ci ildən 1985-ci ilə qədər Azərbaycan Könüllü Kitabsevərlər Cəmiyyətində təbliğat şöbəsində redaktor, şöbə müdiri, 1987-ci ildən 1994-cü ilə qədər "Yazıçı" nəşriyyatında poeziya şöbəsində redaktor, şöbə müdiri vəzifələrində çalışıb. 1995–2005-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin deputatı olmuşdur. İlk şeiri 1966-cı il oktyabrın 4-də, Gürcüstan SSR Bolnisi rayon qəzeti "Qələbə bayrağı"nda dərc edilib. 1983-cü ildən AYB-nın üzvü olub. 2008-ci il avqust ayının 29-da Azərbaycan aşıqlarının V qurultayında Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin sədri seçilib. 1994-cü ildən Azərbaycan Respublika Prezidenti yanında Əfv Komissiyasının üzvü olub.

Zəlimxan Yaqub (azərb. Zəlimxan Yusif oğlu Yaqubov‎; 21 yanvar 1950, Kəpənəkçi, Bolnisi rayonu – 9 yanvar 2016, Bakı) — Azərbaycanın xalq şairi (2005), ictimai xadim. Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin deputatı (2000–2005) Zəlimxan Yaqub 1950-ci il yanvarın 21-də Borçalının Bolnisi rayonunun Kəpənəkçi kəndində anadan olmuşdur. 1967-ci ildə doğulduğu kənddə orta məktəbi, 1972-ci ildə isə Azərbaycan Dövlət Universitetinin kitabxanaçılıq fakültəsini bitirmişdir. 1973-cü ildən 1978-ci ilə qədər "Azərkitab" sistemində, "Kitab pasajı" adlı kitab dükanında satıcı, baş satıcı, şöbə müdiri, 1975-ci ildən 1985-ci ilə qədər Azərbaycan Könüllü Kitabsevərlər Cəmiyyətində təbliğat şöbəsində redaktor, şöbə müdiri, 1987-ci ildən 1994-cü ilə qədər "Yazıçı" nəşriyyatında poeziya şöbəsində redaktor, şöbə müdiri vəzifələrində çalışıb. 1995–2005-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinin deputatı olmuşdur. İlk şeiri 1966-cı il oktyabrın 4-də, Gürcüstan SSR Bolnisi rayon qəzeti "Qələbə bayrağı"nda dərc edilib. 1983-cü ildən AYB-nın üzvü olub. 2008-ci il avqust ayının 29-da Azərbaycan aşıqlarının V qurultayında Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin sədri seçilib. 1994-cü ildən Azərbaycan Respublika Prezidenti yanında Əfv Komissiyasının üzvü olub.

Ağstafa bələdiyyələri — Ağstafa rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.

Zəlimxan Əhmədov (1970, Urus-Martan – 2001, Qroznı) — 1994-2002-ci illərdə (ölümünə qədər) Çeçenistan Respublikasında birinci və ikinci müharibələrin fəal iştirakçısı. İkinci Çeçen müharibəsi illərində Qroznı camaatının əmiri. O, yüzlərlə adam öldürülməsi üçün məsuliyyət daşıyır, o cümlədən 18 2002-ci ilin aprel ayında qətlə çeçen polis. Zəlimxan Əhmədov 1975-ci ildə Çeçen-İnquş Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının Urus-Martan şəhərində anadan olmuşdur. Əhmədovlar nəslinin ən kiçiyi idi. Birinci Çeçenistan müharibəsi başlayandan sonra o, çeçen separatçılarına qoşulur və qardaşı Ramzanın komandanlığı altında Urus-Martan Cəbhəsinin tərkibində döyüşür. Müharibələrarası dövrdə Əhmədov qardaşları Urus-Martan şəhərini nəzarətə götürürlər. Onlar şəhərinin meri Zərqan Malsaqov ilə yanaşı, şəhər kadısını vəzifəsindən azad edirlər. İkinci Çeçen müharibəsi zamanı, qardaşının ölümündən sonra, Qroznı camaatı başçılıq edir. Burada rus qoşunları ilə mübarizə aparır..

Zəlimxan Teci oğlu Hüseynov (13 iyul 1981; Xasavyurt, Rusiya SFSR) — 1999–2001-ci illərdə Rusiyanı, 2008–2013-cü illərdə isə Azərbaycanı təmsil edən sərbəst güləşçi, 2009-cu il Avropa Çempionatının qalibi. Zəlimxan Hüseynov 1999-cu ilin fevralında Rusiya Çempionatının qalibi olub. Həmin ilin aprelində Belarusda baş tutan Avropa Çempionatında mübarizə aparsa da, turniri 16 idmançı sırasında 15-ci pillədə başa vurdu. İyunda isə Zəlimxan Hüseynov Riqa şəhərində (Latviya) baş tutan gənclər arasında Dünya Çempionatının qızıl medalına sahib oldu. Daha sonra Zəlimxan Hüseynov 2000-ci ildə Rusiya Çempionatını gümüş medalla başa vurdu. 2001-ci ildə isə Zəlimxan Hüseynov gənclər arasında Dünya Çempionatının bürünc medalına sahib oldu. Noyabrda isə o, Dünya Çempionatlarında debüt elədi və turniri 33 idmançı sırasında 8-ci pillədə başa vurdu. Həmin illərdə Rusiya yığmasının lideri Afina Olimpiadasının qalibi Mavlet Batirov idi və Zəlimxan Hüseynov nüfuzlu beynəlxal turnirlərdə mübarizə apara bilmirdi. 2008-ci ildə Azərbaycan Güləş Federasiyası (AGF) Zəlimxan Hüseynovu Azərbaycan yığmasına dəvət elədi. Nəticədə Zəlimxan Hüseynov həmin dəvəti qəbul elədi və 2008-ci ildən Azərbaycan bayrağı altında beynəlxalq turnirlərdə mübarizə aparmağa başladı.