По-русски
Dil
Növ
Lüğətlər
Lüğətlər → Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

ÇƏYİRTKƏ

is. zool. Cırcıramaya oxşayan, uzun dal ayaqlarına dayanaraq uzağa sıçraya bilən, böyük dəstələrlə uçub, bitkiləri və əkinləri məhv edən cücü – kənd təsərrüfatı üçün təhlükəli ziyanverici.
Çayın o tayındakı yoncalıqlarda çoxlu kəpənək və çəyirtkə vardı. Ə.Vəliyev.

◊ Çəyirtkə kimi – bulud kimi, böyük kütlə halında bir şeyin üstünü alan canlılar haqqında.
#çəyirtkə #cırcırama #кузнечик #çığırtma #çekirge #ifadə #şala #krevetka #heca #oxşarlıq #respublika #haker #cüllüt #klarnet #yelpik #bulud #müxtəlif #рубленый #ağcaqanad #sarı

Etimologiya

  • ÇƏYİRTKƏ Sözün əsli səyirtkə kimi olub, səkmək, sıçramaq tipli kəlmələrlə eyni kö­kə malikdir. Çəyirtkə sıçradığı üçün bu adı ona veriblər
a b c ç d e ə f g h x i j k q l m n o ö p r s ş t u ü v y z
ç ça çe çə çı çi ço çö çu çü
ÇƏYİRDƏKSİZ
ÇIĞ
OBASTAN VİKİ
Çəyirtkə
Çəyirtkə — Düzqanadlılar (Orthoptera) dəstəsindən bir böcək növü. Quruluşuna görə baş, döş və qarıncıqdan ibarətdir. İkicinslidir, dişisi və erkəyi bir-birindən fərqlənir. Dişilərdə yumurtaqoyan adlı orqan var. İnkişafı natamam çevrilmə ilə gedir.Tənəffüs sistemi traxeyalardan ibarət olub, ətraf mühitlə nəfəsgah vasitəsilə əlaqələnir.
Köçəri çəyirtkə
Köçəri çəyirtkə (lat. Locusta migratoria) və ya Asiya çəyirtkəsi — əsl çəyirtkələr (Acrididae) fəsiləsindən düzqanadlılar növləri. == Polifaq == Tarla, bağ, bağ, meşə, tərəvəz, bostan, giləmeyvə və müxtəlif texniki bitkilərə zərər verir. Qarışıq forma 300 kilometrə qədər miqrasiya edir. Aralıq Avropa, Asiya, Afrikanın geniş ərazilərini əhatə edir. Bu sahədə növ 7 alt növ təşkil edir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Бей-Биенко, Григорий Яковлевич. Руководство по учету саранчовых. Л.: Упр. Службы учета Гос.
Azərbaycanda Çəyirtkə ilə Mübarizə (1923)
Azərbaycanda çəyirtkə ilə mübarizə qısametrajlı sənədli filmi 1923-cü ildə AFKİdə istehsal edilmişdir. Elmi-kütləvi təbliğat filmi yeni kimyəvi dərmanlarla ziyanvericilərə qarşı mübarizə üsullarından bəhs edir. == Məzmun == Elmi-kütləvi təbliğat filmi yeni kimyəvi dərmanlarla ziyanvericilərə qarşı mübarizə üsullarından bəhs edir. == İstinadlar == == Mənbə == Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 29.
Azərbaycanda çəyirtkə ilə mübarizə (film, 1923)
Azərbaycanda çəyirtkə ilə mübarizə qısametrajlı sənədli filmi 1923-cü ildə AFKİdə istehsal edilmişdir. Elmi-kütləvi təbliğat filmi yeni kimyəvi dərmanlarla ziyanvericilərə qarşı mübarizə üsullarından bəhs edir. == Məzmun == Elmi-kütləvi təbliğat filmi yeni kimyəvi dərmanlarla ziyanvericilərə qarşı mübarizə üsullarından bəhs edir. == İstinadlar == == Mənbə == Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 29.
Asiya çəyirtkəsi
Köçəri çəyirtkə (lat. Locusta migratoria) və ya Asiya çəyirtkəsi — əsl çəyirtkələr (Acrididae) fəsiləsindən düzqanadlılar növləri. == Polifaq == Tarla, bağ, bağ, meşə, tərəvəz, bostan, giləmeyvə və müxtəlif texniki bitkilərə zərər verir. Qarışıq forma 300 kilometrə qədər miqrasiya edir. Aralıq Avropa, Asiya, Afrikanın geniş ərazilərini əhatə edir. Bu sahədə növ 7 alt növ təşkil edir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Бей-Биенко, Григорий Яковлевич. Руководство по учету саранчовых. Л.: Упр. Службы учета Гос.
Azərbaycanda Çəyirtkələrlə Mübarizə Komitəsi
Azərbaycanda Çəyirtkələrlə Mübarizə Komitəsi — Azərbaycan SSR-də 1920-ci illərdə fəaliyyət göstərmiş komitə == Rəhbərləri == Mircəfər Bağırov 1920-ci illərdə bir müddət Azərbaycanda Çəyirtkələrlə Mübarizə Komitəsinin sədri olmuşdur.
Çəyirtkəkimilər
Çəyirtkəkimilər (lat. Acridoidea) — düzqanadlılar dәstәsindәn cücü fәsilәüstü. Uzunluğu 9 sm-dir. Bığcıqları bәdәninin yarısından qısadır. Qanadı 2 cütdür, bəzən onlar inkişaf etmәmiş olur, yaxud da olmur. Arxa ayaqları sıçrayıcıdır. Yumurtaqoyanı qısadır. Yumurtanı torpağa, bəzən də bitki toxumalarına topalarla qoyur və köpüklü maye ilə bürüyür. Bu maye quruyur və möhkəm kapsula (yumurta kisəsi) əmələ gətirir. Sürfələr yazda çıxır və 1-1,5 aya inkişaf edir; 4-7 dəfə qabıq qoyur.
Çəyirtkələr
Çəyirtkəkimilər (lat. Acridoidea) — düzqanadlılar dәstәsindәn cücü fәsilәüstü. Uzunluğu 9 sm-dir. Bığcıqları bәdәninin yarısından qısadır. Qanadı 2 cütdür, bəzən onlar inkişaf etmәmiş olur, yaxud da olmur. Arxa ayaqları sıçrayıcıdır. Yumurtaqoyanı qısadır. Yumurtanı torpağa, bəzən də bitki toxumalarına topalarla qoyur və köpüklü maye ilə bürüyür. Bu maye quruyur və möhkəm kapsula (yumurta kisəsi) əmələ gətirir. Sürfələr yazda çıxır və 1-1,5 aya inkişaf edir; 4-7 dəfə qabıq qoyur.
Əsl çəyirtkələr
Əsl çəyirtkələr və ya çəyirtkələr (lat. Acrididae) — çəyirtkəkimilər (lat. Acridoidea) fəsiləüstünə aid sürü halında yaşayan cücü fəsiləsi. Cənubi Avropa, Cənubi və Şərqi Asiya, Afrika, Cənubi və Şimali Amerika və Avstraliyada yayılmışdır. Dünyada 10.000, Azərbaycanda 125-dən çox növü var. Kütləvi çoxalma zamanı çəyirtkələr toplaşıb kuliqalar (sürfələrin topası), yaxud sürülər (yetkin çəyirtkələrin toplanması) əmələ gətirirlər. Çəyirtkələrin qəflətən kütləvi uçuşu kənd təsərrüfatı bitkilərinə (taxıllar, pambıq və s.) üçün xüsusilə təhlükəlidir. Qida axtaran kuliqalar keçdikləri yerlərdə bütün yaşıllıqları məhv edir. Sürfələri və yetkin çəyirtkələr bitkinin yarpağını, gövdəsini, sünbülünü, meyvəsini və s. yeyir.

Digər lüğətlərdə